Nakibon sa Walay Gugma nga Pag-asawahay

“Sa isa ka katilingban diin daku nga porsiento ang nagadiborsio, indi lamang mas madamo nga di-malipayon nga pag-asawahay ang mahimo magdiborsio, kundi dugang pa, mas madamo nga pag-asawahay ang mahimo mangin di-malipayon.”​—⁠COUNCIL ON FAMILIES IN AMERICA.

ANG kalabanan kuno nga kalipay sa kabuhi kag ang kalabanan nga kasubo sini isa lamang ang ginhalinan​—⁠ang pag-asawahay sang isa ka tawo. Sa pagkamatuod, diutay lamang nga butang sa kabuhi ang makahatag sing daku nga kalipay​—⁠ukon sing daku nga kalisang. Subong sang ginapakita sang kaupod nga kahon, madamong mag-asawa ang nagaeksperiensia sing talalupangdon gid nga kalisang.

Apang bahin lamang sang problema ang ginapakita sang mga estadistika sang diborsio. Para sa tagsa ka pag-asawahay nga napaslawan, di-maisip pa ang nagapabilin nga nahiusa apang nagapabilin nga may mga problema. “Malipayon anay ang amon pamilya, apang ang nagligad nga 12 ka tuig nangin malisod gid,” tu-ad sang isa ka babayi nga minyo sa kapin sa 30 ka tuig. “Ang akon bana indi interesado sa akon mga balatyagon. Sia ang akon pinakamalain gid nga emosyonal nga kaaway.” Subong man, ang isa ka bana nga minyo sing halos 25 ka tuig nagpanalabiton: “Ginsingganan ako sang akon asawa nga wala na niya ako ginahigugma. Nagsiling sia nga kon mahimo na lamang kami mangin magkaupod sa kuwarto kag masig-iyaiya sa amon pagpangalipay, ang kahimtangan mahimo mabatas.”

Siempre pa, gintapos sang iban sa sining malisod nga kahimtangan ang ila pag-asawahay. Apang, para sa madamo, ang diborsio indi solusyon. Ngaa? Suno kay Dr. Karen Kayser, ang mga rason subong sang mga kabataan, kahuy-anan sa komunidad, pinansial nga kahimtangan, mga abyan, mga himata, kag relihioso nga pagtuluuhan mahimo maghupot sa mag-asawa nga mag-updanay, bisan nga wala na nagahigugmaanay. “Bangod indi makadiborsio sing legal” siling niya, “ining mga magtiayon nagapamat-od nga magpabilin nga nagapakig-upod sa tiayon nga gindiborsiohan nila sa emosyon.”

Pabay-an na lang bala sang mag-asawa nga nagbugnaw na ang relasyon sa isa kag isa ang ila kaugalingon nga magkabuhi sing di-malipayon? Ang walay gugma nga pag-asawahay amo lamang bala ang alternatibo sa diborsio? Ginapamatud-an sang eksperiensia nga madamong nasit-an nga pag-asawahay ang mahimo masalbar​—⁠indi lamang gikan sa kasakit sang pagbulagay kundi sa kalisod man sang pagkawalay paghigugma.

[Kahon sa pahina 3]

DIBORSIO SA BUG-OS NGA KALIBUTAN

• Australia: Ang kataason sang diborsio halos nag-apat ka pilo sugod sang maaga nga bahin sang katuigan 1960.

• Britanya: Suno sa mga pakotpakot, 4 sa 10 ka pag-asawahay ang magadangat sa diborsio.

• Canada kag Japan: Mga un tersia sang pag-asawahay ang naapektuhan sang diborsio.

• Estados Unidos: Sugod sang 1970, ang mga mag-asawa nga nagpakasal may yara lamang 50-​50 nga tsansa nga magpabilin nga nagaupdanay.

• Zimbabwe: Duha sa tagsa ka 5 ka pag-asawahay ang nagadangat sa diborsio.