Nganong Moadtog Dentista?

SA WALA PA magsugod ang modernong pag-atiman sa ngipon pinaagig dentista, sagad nag-antos ang mga tawo sa sakit sa ngipon ug sa pagkapangag sukad pa sa ilang pagkabata. Nangadaot ang dagway sa daghang tawo tungod sa ngipon nga giatutong, naghiwi, o napangag. Ang mga tigulang nga wala nay ngipon nakulangag sustansiya ug nangamatayg sayo kay dili na man sila makausap. Karong adlawa, ang kadaghanang nagpaatiman sa ilang ngipon pinaagig dentista lagmit dili na makasinatig sakit sa ngipon, dili na mahingoan ug ngipon sa tibuok nilang kinabuhi, ug may nindot nang ngipon sa dihang mopahiyom. Sa unsang paagi nakab-ot kining tulo ka talagsaong kalamposan sa modernong pag-atiman sa ngipon pinaagig dentista?

Ang pag-atiman sa ngipon, nga nagpasiugda sa edukasyon ug regular nga pagpatsek-ap, hinungdanon kaayo sa paglikay sa sakit sa ngipon ug pagkahingo niana. Matod ni Jesus: “Kadtong mga himsog wala magkinahanglan ug mananambal.” (Lucas 5:31) Busa, nakapahimulos pag-ayo ang pipila ka tawo sa edukasyon bahin sa paghinlo sa ngipon mao nga talagsa ra silang magpatambal sa dentista. a Apan, daghang tawo nga daot ug ngipon dili moadtog dentista. Dili magtagad ang pipila sa pagpatambal sa ngipon tungod kay sila walay interes. Dili magpatambal ang uban tungod sa gasto sa pagpatambal. Ang uban pa gayod mahadlok nga magpatambal sa dentista. Bisan kon unsay imong kahimtang, angay ang pagsukna: Unsay mahimo sa dentista kanako? Mapuslanon ba ang pag-adtog dentista? Aron mapabilhan ang kahinungdanon nga ang ngipon ipaatiman sa dentista, kinahanglan natong masabtan kon unsay gusto nga masanta sa mga dentista.

Kon sa Unsang Paagi Madaot ang Ngipon

Ang mga dentista makatabang sa pagsanta sa kaul-ol sa sakit sa ngipon ug sa pagkahingo niana. Uban sa imong kooperasyon, ang mga dentista maningkamot sa pagsumpo sa mga epekto sa taliti, nga maoy mga bakterya nga motapot sa imong ngipon. Ang bakterya mosanay tungod sa mga tipik sa pagkaon. Kana maghimo sa asukar nga asido nga makadaot sa enamel o gahing taptap sa ngipon. Sa ngadtongadto ang daot nga parte sa ngipon mabangag. Dili ka pa mobatig kaul-ol niining hugnaa, apan sa dihang ang kadaot makaabot sa kinatung-ang bahin sa imong ngipon, mahimong mobati ka nag grabeng sakit.

Ang bakterya nga mapormang taliti adunay laing paagi sa pagsakit kanimo. Kon dili makuha ang taliti pinaagi sa pagsepilyo, kini mogahi ug mahimong calculus, o tartar, o bagang tagiti nga basin makapahubag sa lagos. Moresulta kini sa pagkal-ang sa ngipon ug lagos diin ang kiki nga misuksok pistahan sa bakterya nga makadaot sa imong lagos. Makatabang ang imong dentista sa pagkontrolar sa maong kahimtang, apan kon dili kini atimanon, ang tisyung naglibot sa imong ngipon madaot pag-ayo nga ang imong ngipon moluag. Mas  daghang ngipon ang mahingo tungod niini kay sa tungod sa pagkadunot sa ngipon.

Ang imong laway makapanalipod ug diyutay nianang dobleng pag-atake sa bakterya. Kon nakakaon kag kompletong pagkaon o galyetas lamang, ang imong laway makawagtang sa mga tipik sa pagkaon ug makaneyutralisar sa asido diha sa taliti sa imong ngipon sulod sa 15 ngadto 45 minutos. Ang panahon sa pagwagtang niana magdepende sa gidaghanon sa hagkot nga asukar o salin sa pagkaong motapot sa imong ngipon. Lagmit nga sa maong mga gutlo madaot ang imong ngipon. Busa, ang pagkadaot sa imong ngipon mahimong magdepende, dili sa gidaghanon sa asukar nga imong makaon kondili sa kasubsob sa imong pagkaon ug meryendang may asukar. Sanglit diyutay ra ang laway nga moagos samtang matulog ka, usa sa makadaot kaayong mga butang nga imong mahimo sa imong ngipon mao ang pagkaon o pag-inom ug ilimnong may asukar ug unya pagkatulog sa gabii nga dili manepilyo sa imong ngipon. Sa laing bahin, ang pag-usap-usap ug way-asukar nga chewing gum human sa pagkaon giingong makapakusog sa agos sa laway ug makapanalipod sa imong ngipon.

Pag-atiman sa Ngipon

Girekomendar sa mga dentista ang regular nga pagpatsek-ap kausa o kaduha sa usa ka tuig, depende sa kahimtang sa imong ngipon. Panahon sa pagpatsek-ap ang imong dentista lagmit mag-X-ray sa imong ngipon ug iyang susihon pag-ayo kon duna bay daot. Pinaagi sa pagdapat ug anestesya duol sa bangagong ngipon ug paggamit sa paspas kaayong barina, kasagarang mapastahan niya ang mga bangag nga iyang makita nga dili ka sakitan. Alang niadtong hadlokan kaayo, ang pipila ka dentista karon mogamit ug mga laser o gel nga makakuha sa dunot nga bahin, nga makapamenos sa paggamit sa barina o anestesya o dili na mogamit niana. Bahin sa mga bata, tagdon ilabina sa mga dentista ang mga bag-ang nga bag-ong miturok sa pagsusi kon duna bay mga liki o gilis sa mokagat nga bahin nga tingali lisod mahinloan sa sepilyo. Mahimong isugyot sa dentista nga ang maong mga gilis pastahan aron mahamis ang ngipon ug sayon hinloan, sa ingon niana mapanalipdan kini batok sa pagkadunot.

Sa hingkod nga mga pasyente, mahunahunaon ilabina ang mga dentista sa pagsanta sa sakit sa lagos. Busa kon ang dentista makakitag napondo nga gahing calculus, iya kanang kiskison. Lagmit malaktawan sa kadaghanan ang pipila ka bahin sa ilang ngipon sa matag pagsepilyo, busa mahimong ipadayag sa imong dentista kon unsaon pagpauswag ang imong paagi sa pagsepilyo. Ang pipila ka dentista mosugyot sa ilang mga pasyente nga moadto sa linaing-pagkabansay nga dental hygienist o tighinlo sa ngipon alang sa maong hinungdanong serbisyo.

Pagpasig-uli sa Nadaot nga Ngipon

Kon ikaw adunay nadaot, napangag, o naghiwi nga ngipon, malipay kang makadungog nga ang mga dentista adunay daghang bag-ong mga teknik sa pagpasig-uli niana. Ugaling lang, mahal ang pagpasig-uli sa ngipon, busa angay kang magbantay nga dili mogastog sobra kay sa imong maarangan. Bisan pa niana, naghunahuna ang daghang tawo nga ang pagpasig-uli sa ngipon takos sa magasto nga salapi. Ang dentista mahimong makapasig-uli sa imong katakos sa pag-usap. O siya mahimong makapauswag sa dagway sa imong ngipon sa dihang mopahiyom ka—nga hinungdanon kaayo, sanglit ang naghiwi nga ngipon makaapektar sa matang sa imong pagkinabuhi.

Alang sa nagipang o nangitom nga ngipon sa atubang, mahimong mosugyot ang dentista ug  panghaklap, nga tingali ginama sa sihag nga porselana nga susama kaayog dagway sa natural nga enamel sa ngipon. Ang mga panghaklap ipatapot sa bahin sa ngipon nga nadaot, nga makahatag nianag bag-ong porma ug dagway. Alang sa ngipon nga grabeng pagkadaot, mahimong mosugyot ang dentista ug plastik, porselana, o bulawang taptap sa ngipon. Kini magputos sa nabiling ngipon ug maghatag nianag bug-os bag-ong dagway, nga binuhat sa bulawan o sa materyal nga daw natural nga ngipon.

Unsay mahimo sa imong dentista bahin sa nahingo nga ngipon? Makapasibo siyag di-bug-os nga postiso nga matangtang ra, o makabutang siyag fixed bridge nga ipatapot sa matag kilid sa kal-ang ug maoy pansakan sa usa o mas daghang postiso. Ang laing kapilian nga nagakabantog mao ang implant. Ipasok sa dentista ang angkla nga ginama sa titanium diha sa apapangig nga nahimutangan kanhi sa ngipon, ug sa dihang nakatubo na ang bukog ug lagos sa tukmang dapit, iyang itaod sa angkla ang artipisyal nga ngipon. Kini sama gayod sa tinuod nga ngipon.

Ang naghiwi nga ngipon makapaulaw ug lisod mahinloan, nga lagmit taptag sakit. Kon dili tukma ang pagturok sa ngipon, kana mahimong sakit ug lisod iusap. Ikalipay, ang mga dentista sagad makatul-id sa maong mga suliran ginamit ang mga brace o mga alambreng itaod sa ngipon nga inanayng pahugtan aron matarong ang mga ngipon. Tungod sa bag-ong mga kauswagan sa disenyo, ang modernong mga brace dili na kaayo makita ug dili na kinahanglang kanunayng ipasibo.

Ang pipila ka dentista naghatag ug dugang pagtagad sa pagtambal sa bahong gininhawa. Ang kadaghanang tawo usahay adunay bahong gininhawa ug ang uban kanunayng aduna niana. Daghan ang posibleng mga hinungdan. Ang pipila ka dentista nasangkapan sa pagdayagnos sa tinong hinungdan. Sa daghang kahimtang bakterya ang hinungdan, nga anaa kasagaran sa likod sa dila. Makatabang ang pagsepilyo o pagkiskis sa dila ug ang pagpakusog usab sa agos sa imong laway pinaagi sa pag-usap-usap ug way-asukar nga chewing gum. Ang paghinlo sa imong baba hinungdanon gayod human mokaog mga produkto sa gatas, karne, o isda.

Pagwagtang sa Kahadlok

Kon ikaw mahadlok nga moadtog dentista, ang imong dentista matinguhaon kaayo sa pagtabang kanimo aron mawala ang imong kahadlok. Busa tug-ani siya sa imong pagbati. Sabota siya kon unsang senyas sa kamot ang imong magamit sa pagpaila nga ikaw gisakitan o nahadlok. Nadiskobrehan sa daghang pasyente nga kini naghatag kanilag mas dakong pagsalig.

Mahadlok ka tingaling kasab-an. Basin mabalaka kang tamayon sa dentista tungod kay wala nimo atimanag maayo ang imong ngipon. Hinunoa, kay ang maong mga komento makadaot man sa ilang negosyo, lagmit walay pasikaranan nga ikaw mahadlok nga kasab-an. Ang kadaghanang dentista interesadong makigsulti sa malulotong paagi sa ilang mga pasyente.

Molikay ang daghang tawo sa dentista tungod kay sila mahadlok sa gastos. Apan kon posible nga ikaw makapatsek-ap karon, lagmit imong malikayan ang mga suliran ug ang gastosong mga pagtambal sa ulahi. Sa daghang dapit adunay nagkadaiyang matang sa mga serbisyo sa ngipon nga sibo sa tanang pinansiyal nga katakos. Bisan ang labing yanong klinika sa dentista lagmit adunay makina sa X-ray ug paspas kaayong barina. Ang mga dentista makahimo sa kadaghanang serbisyo nga ang pasyente dili kaayo sakitan. Ang bili sa anestesya barato ra nga makaarang niana ang kadaghanang tawo, bisan pa ang mga kabos.

Ang mga dentista dedikado sa paghupay sa sakit, dili sa pagpahinabo niana. Ang pagpatambal sa ngipon dili na masakit nga kasinatian kon itandi sa panahon sa imong mga apohan. Sanglit ang himsog nga ngipon makatabang sa katibuk-ang kahimsog sa lawas ug makatabang kanimo sa pagpahimulos nga mas bug-os pa sa kinabuhi, nganong dili ka moadtog dentista? Ikaw mahingangha ug mahimuot gayod.

[Footnote]

[Diagram sa panid 29]

(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)

Anatomiya sa Himsog nga Ngipon

Crown o Tuktok sa ngipon

Enamel

Dentin

Pulp chamber nga may mga nerbiyos ug kaugatan

Tisyu sa lagos (gingiva)

Gamot

Bukog

[Diagram sa panid 29]

(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)

Dunot sa Ngipon

Bangag

Ang pasta makapugong sa pagdako sa bangag

[Diagram sa panid 29]

(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)

Sakit sa Lagos

Ang taliti angayng sepilyohan o gamitag floss

Ang calculus, o tartar, lisod kuhaon ug makapakulkol sa lagos

Mikulkol nga lagos

[Diagram sa panid 30]

(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)

Pagpasig-uli sa Ngipon

Ang panghaklap ipatapot sa ngipon

Taptap sa ngipon

Usa ka implant

Ang fixed bridge magtaptap sa ngipon sa matag kilid sa lungag ug magpugong sa usa o duha ka postiso