Tower Bridge—Ang Ganghaan sa London

I-PLAY

Tower Bridge—Ang Ganghaan sa London

TINAMPO SA MAGSUSULAT SA PAGMATA! SA BRITANYA

ANG mga langyaw nga wala pa gayod makaadto sa Inglaterra nakaila niana. Tuig-tuig libolibong turista ang motan-aw niana. Kada adlaw, ang mga molupyo sa London motabok niana, tingali wala gani sila maghunahuna bahin sa sinugdanan niana. Ang Tower Bridge maoy usa sa labing iladong mga tinukod sa London.

Lahi sa London Bridge nga duol niini, ang Tower Bridge gilangkit sa sikbit nga Tower of London. Niadtong 1872, ang Parliamento sa Inglaterra nagplano ug usa ka balaodnon nga mag-awtorisar sa pagtukod ug taytayan ibabaw sa Suba sa Thames. Bisan pa sa mga pagsupak sa gobernador sa Tower, ang Parliamento nakahukom sa pagpadayon sa plano nga magtukod ug laing taytayan ibabaw sa suba, basta ang disenyo niini susama sa Tower of London. Ang modernong-adlaw nga Tower Bridge gitukod binase niining opisyal nga plano.

Sa ika-18 ug ika-19 nga mga siglo, daghang taytayan ang nagsumpay sa mga tampi sa Thames, nga ang labing ilado mao ang Old London Bridge. Pagka-1750 kanang taytayana gabok na ug nahimong siot tungod sa trapiko. Sa ilalom niana ang mga barko gikan sa lainlaing dapit sa kalibotan nag-ilogay ug puwesto diha sa siot nga pantalan. Niadtong panahona, daghan kaayong barko ang modunggo dinhi nga matod pa makalakaw kag daghang kilometros latas sa nagsumpay nga mga kubyerta sa nagdunggo nga mga barko.

Sa hangyo sa Corporation of London, ang arkitekto sa siyudad nga si Horace Jones misugyot nga himoon ang usa ka Gothic ug estilo nga maisa-isa nga taytayan sa ubos nga bahin sa suba unahan sa London Bridge. Pinaagi niini libreng makaagi ang mga barko nga nagpaingon sa kasadpan sa Thames aron modunggo. Kining disenyoha naglakip sa giisip sa daghan nga usa ka talagsaong bahin.

Lahi nga Disenyo

Si Jones daghan nag naadtoan nga mga lugar, ug ang gagmayng mga taytayan nga mabitadbitad nga gihimo ibabaw sa mga alagianan ug tubig sa Netherlands naghatag kaniya ug ideya sa usa ka matang sa taytayan diin ang karsada mabulag sa tunga ug mahimong iisa diha sa magkaatbang nga tampi aron makaagi ang tag-as nga mga barko. Gidisenyo ginamit ang popular nga mga pamaagi sa pagtukod nga naggamit ug puthaw nga gambalay ug gihal-opan ug mga bato, ang gibantog karon nga porma sa Tower Bridge gitukod binase sa mga disenyo sa iyang mga inhenyero ug mga arkitekto.

Ang Tower Bridge adunay duha ka pangunang mga torre nga gisumpay sa taas pinaagig duha ka agianan sa tawo nga 34 metros ibabaw sa karsada ug mga 42 metros ibabaw sa aberids nga gitas-on sa tubig sa suba. Ang tunga sa taytayan mabulag ug ang duha ka bahin maisa. Kining dagkong palid sa taytayan motimbang ug mga 1,200 tonelada ang matag usa ug maisa sa anggulo nga 86 grado. Ang mga barko nga moabot ug 10,000 tonelada luwas nga makaagi sa ilalom niini.

Puwersa nga Makapaisa sa Duha ka Palid sa Taytayan

Ang puwersa sa tubig maoy moisa sa duha ka palid sa taytayan, mopasaka sa depasahero nga mga elebetor gikan sa karsada ngadto sa mga alagianan sa tawo sa ibabaw, ug mopasiga pa gani sa mga suga sa trapiko. Oo, ang taytayan gipalihok sa puwersa sa tubig! Ug dako kaayong puwersa ang gitagana niini—duha ka pilo sa gikinahanglan.

Gitaod ilalom sa habagatang tumoy sa taytayan, ang upat ka boiler nga gipainit pinaagig karbon, nga mopagula ug alisngaw sa presyur nga tali sa lima ngadto sa unom ka kilo matag sentimetro kuwadrado, maoy nagpaandar sa duha ka dagkong bomba sa tubig. Kini, sa baylo, mopagula ug tubig nga 60 kilos matag sentimetro kuwadrado. Aron mahuptan ang enerhiya nga gikinahanglan sa pag-isa sa duha ka bahin sa taytayan, adunay unom ka dagkong pondohanan sa tubig nga may presyur. Kini nagsuplay ug enerhiya sa walo ka makina nga moisa sa duha ka palid sa taytayan. Sa dihang paandaron na kini, ang mga palid sa taytayan maisa samag seesaw diha sa 50 sentimetros nga pinakaehe niini. Dangtan lamag usa ka minuto ang bug-os nga pag-isa niana.

Pag-adto sa Modernong Tower Bridge

Sa pagkakaron ang koryente mipuli na sa puwersa sa alisngaw. Apan, sama kaniadto, sa dihang ang Tower Bridge mobuka, ang trapiko diha sa karsada mohunong. Ang mga tawong naglakaw, mga turista, ug ubang mga bisita mahingangha sa kahimanan nga nagpaobra sa taytayan.

Patingogon ang usa ka pasidaang alarma, ipaubos ang mga ali sa mga karsada, patabokon una ang kataposang sakyanan ngadto sa pikas, ug mosignal ang mga tigkontrol sa taytayan nga wala nay sakyanan diha sa taytayan. Sa hilom, ang upat ka perno nga nagsumpay sa duha ka palid sa taytayan matangtang ug ang matag usa ka palid maisa. Dayon ang mga tawo motan-aw sa suba. Kini man barkong igbubutad, barko para sa mga turista, o barko nga linayagan, ang tanan manan-aw sa pag-agi sa mga barko. Paglabay sa pipila ka minutos mausab ang mga signal. Iplastar pag-usab ang duha ka palid sa taytayan, ug ipaubos ang mga ali sa karsada. Ang mga nagbisikleta mopuwesto dayon atubangan sa naghulat nga mga awto aron makatabok ug una. Paglabay sa pipila ka segundo, ang Tower Bridge magpondo na usab hangtod sa sunod higayon nga mobuka na usab kini.

Ang usa ka maikagon nga bisita dili lamang motan-aw niining magbalikbalik nga mga panghitabo. Siya, duyog sa uban, mosakay sa elebetor paingon sa taas sa torre sa amihanan aron motan-aw nga may pagdayeg sa mga detalye sa kasaysayan sa taytayan, nga hapsay nga pagkadispley uban sa maglihok-lihok nga modelo sa usa sa orihinal nga mga trabahante niini diha sa “Tower Bridge Experience” nga eksibit. Ang mga kahimoan sa natad sa inhenyeriya ug ang maluho nga seremonyas sa pagbukas sa taytayan makita diha sa mga dibuho, ug ang morag balason, kape-ug-kolor nga mga letrato ug ang mga displey nagpadayag sa katingalahang estruktura sa Tower Bridge.

Pinaagi sa habog nga mga agianan sa tawo, ang bisita makatan-aw sa maanindot nga mga talan-awon sa London. Sa kasadpan, makita ang St. Paul’s Cathedral ug ang mga bilding sa mga bangko sa pinansiyal nga distrito ug, sa unahan, ang bilding sa Post Office. Sa sidlakan, ang usa magdahom nga makita niya ang mga dunggoanan, apan kini gibalhin na sa ubos-ubos nga bahin sa suba gikan sa modernong siyudad. Hinunoa, diha sa Docklands gisugdan pagpanukod ang mga bilding nga bag-og disenyo. Maanindot, makalingaw, makaiikag—oo, kining tanang termino haom nga naghubit sa talan-awon gikan niining gibantog nga tinukod sa London.

Kon moadto ka sa London, nganong dili tan-awon kining makasaysayanhong tinukod? Ang imong pagduaw makapatisok sa imong hunahuna sa usa ka talagsaong kahimoan sa natad sa inhenyeriya.

[Hulagway sa panid 16]

Usa sa duha ka bomba nga gipaandar sa alisngaw nga kanhi maoy nagpaandar sa mga makina

[Credit Line]

[Hulagway sa panid 16, 17]

Ang duha ka palid sa taytayan bug-os nga maisa nga wala pay usa ka minuto

[Credit Line]

[Picture Credit Line sa panid 15]

PAGMATA!