Pagpaniid sa Kalibotan

Kompaniya sa Tabako Midawat nga ang Pagtabako Moresulta sa Kanser

Human ang mga dekada sa pagpakiglalis bahin sa mga resulta sa pagtuon sa lainlaing awtoridad sa medisina, ang Philip Morris, ang kinadak-ang tiggama ug sigarilyo sa Tinipong Bansa, miila na karon nga ang pagtabako moresulta sa kanser sa baga ug ubang makamatay nga mga sakit. Usa ka taho sa prensa sa kompaniya nag-ingon: “Dunay dako kaayong pag-uyon sa medisina ug siyensiya nga ang pagtabako moresulta sa kanser sa baga, sakit sa kasingkasing, emphysema ug ubang grabeng mga sakit sa mga hinabako.” Ang The New York Times nag-ingon nga “sa una, ang kompaniya miinsistir . . . nga ang pagtabako maoy ‘usa sa makapameligro nga mga hinungdan’ o ‘makaamot nga hinungdan’ sa mga sakit sama sa kanser sa baga, dili nga kini ang hinungdan sa mga sakit.” Apan, bisan pa niini nga pag-admitir, ang kompaniya miingon: “Gipasigarbo namo ang among mga marka sa sigarilyo ug ang mga kampanya sa paanunsiyo nga nagpaluyo niini latas sa katuigan.”

Nagakahanaw nga Ilhanan sa Nasod

Ang mga bodega sa lugas anam-anam nga nagakawala sa kasadpang kabalilihan sa Canada. Ang kinatas-ang ihap sa mga bodega sa lugas naabot niadtong 1933 sa dihang may 5,758 nga nagkatag sa kabanikahan. Sukad niadto ang gidaghanon mius-os ngadto sa 1,052. Ang hinungdan? Usa ka tawo nga nakasaksi sa pagguba sa usa ka bodega sa lugas mimulo: “Nausab na kaayo ang mga panahon. Ang agrikultura nahimo nang agribusiness karon. Nagakawala na ang umahan sa pamilya. Nagakawala na usab ang mga bodega.” “Ang kabalilihan nga walay mga bodega pulopareho ra sa Venice nga walay mga kanal, New York nga walay habog kaayong mga tinukod o Britanya nga walay mga tindahan sa ilimnon,” nagtaho ang magasing Harrowsmith Country Life. Ang mga grupo sa mga tawong may linaing mga interes naningkamot sa pagpreserbar nianang giisip nga usa ka simbolo sa arkitektura sa kapatagan sa Canada. Ang usa ka bodega sa lugas gihimong museyo ug ang lain gihimong restawran nga dunay teatro.

Kulang Gayod ug Panahon

Sa tibuok Uropa nagkadaghang tawo ang nagdali, mitaho ang Aleman nga mantalaang Gießener Allgemeine. Tinuod kini kon kaha ang mga tawo nagtrabaho sa gawas sa balay, naghimog buluhaton sa balay, o naglingawlingaw. “Ang mga tawo kulang ug tulog, mas paspas mokaon, ug mas nagdali diha sa trabahoan kon itandi sa 40 ka tuig kanhi,” miingon ang sosyologo nga si Manfred Garhammer, sa Bamberg University. Iyang nakaplagan nga nahimong paspas ang inadlaw-adlaw nga kinabuhi diha sa tanang Uropanhong nasod nga iyang natun-an. Ang mga galamiton sa panimalay nga makapadali sa trabaho ug ang pagkunhod sa mga oras sa trabahoan wala makapahinabog “katilingbang may libreng panahon” o “dagayang panahon.” Hinunoa, sa aberids, ang panahon alang sa pagpangaon nakunhoran ug 20 minutos ug ang pahulay sa kagabhion nakunhoran ug 40 minutos.

Pagkagiyan sa Sugal sa Australia

“Ang pagsugal sa pagkakaron maoy usa ka seryosong isyu bahin sa panglawas didto sa Australia, nga nag-apektar mismo sa labing menos 330,000 ka lunod-patay nga mga sugarol,” nagtaho ang The Australian. Sumala sa mantalaan, kapin sa 1 sa matag 5 ka elektronikong mga makina sa sugal sa tibuok kalibotan ang anaa sa Australia, diin 82 porsiyento sa hamtong nga populasyon ang mosugal. Usa ka komisyon nga nag-imbestigar sa industriya sa sugal sa Australia nakakaplag nga 2.3 porsiyento sa hamtong nga mga Australiano ang dunay dakong suliran sa pagsugal. Niining mga tawhana, 37 porsiyento ang nagplanong maghikog, kapin sa 11 porsiyento ang misulay sa paghikog, ug 90 porsiyento ang nag-ingong sila naguol pag-ayo ingong resulta sa ilang pagsugal. Ang komisyon miinsistir nga usbon sa bug-os ang mga palakaw sa pagsugal ug misugyot nga butangan ug mga pasidaan nga mga karatula ang mga lawak sa pasugalan.

Pagbuntog sa Kapit-os

Gibati ba nimo ang kapit-os? Ingon sa gitaho sa El Universal, ang Mexican Institute of Social Security nagsugyot sa mosunod nga mga giya sa pagtabang nga mabuntog ang tensiyon. Katulog taman sa gikinahanglan sa imong lawas​—mga unom hangtod napulo ka oras matag adlaw. Kaon ug kompleto ug balanse nga pamahaw, igoigong paniudto, ug gamayng panihapon. Dugang pa, kasagarang girekomendar sa mga eksperto nga imong menosan ang imong pagkaon ug mga pagkaong daghag tambok, limitehan ang imong paggamit ug asin ug, paglapas sa edad nga 40, menosan ang imong pagkonsumo sa gatas ug asukal. Paningkamoti nga makakaplag ug panahon alang sa hilom nga pagpamalandong. Menosi ug dugang ang kapit-os pinaagig kanunayng pagpaduol sa kinaiyahan.

 Makahilo nga Katahom

Ang usa ka pamaagi sa kosmetiko nga naglangkit sa pag-ineksiyon sa makamatayng hilo nga botulinum gigamit na karon sa pagwagtang sa mga kunot sa nawong, nagtaho ang The Toronto Star. Ang hilo magparalisar sa piniling mga kaunoran sa nawong, nga sulod sa pipila ka adlaw dili na mainat-inat, nga moresulta sa pagkahamis sa mga kunot. Ang pagtambal moabot ug mga upat ka bulan ug mohimo sa pasyente nga mas relaks, batan-ong tan-awon. Ugaling, dunay kadaot nga moresulta. Ang taho nagpasidaan nga “mawala ang mga kunot sa mga tiggamit, apan mawala usab nila ang ilang katakos sa pag-isa sa ilang mga kilay kon matingala, sa pagpahiyom abot sa ilang mga mata, [ug] sa pagmug-ot.” Usa kini ka butang may labot sa pagkaandam nga “maparalisado ang mga bahin sa imong nawong aron mabatonan ang katahom sa pagkabatan-on,” nag-ingon ang mantalaan.

“Kinsay Gidapigan sa Diyos?”

“Dili nako tuyo nga ipakaubos ang tinuohan ni bisan kinsa,” misulat ang kolumnista sa esport nga si Sam Smith, “apan dili ba kining publikong pagpasundayag sa pagkadiyosnon nasobrahan ra diha sa esports? Ngano mang mag-ampo ang mga magdudulag potbol human makapuntos?” Ang mao gihapong mga magdudula nga magtapok aron sa pag-ampo human ang dula makita usab nga “mamalikas sa mga reporter” diha sa lawak ilisanan o “mosulay sa pagsamad sa mga magdudula” panahon sa kainit sa bangga sa esports, nag-ingon si Smith. Ang paghunahuna nga gipaboran sa Diyos ang usa ka tem labaw kay sa lain “daw nagpakaubos sa pagtuo sa Diyos,” matod niya. Busa, ang iyang artikulo nanghinapos: “Dili nato himoon ang esport nga labaw kay sa kon unsa kini.”

Peligrosong mga Trabaho

Unsa ang napulo ka labing peligrosong mga trabaho? Sumala sa estadistika nga natigom sa Bureau of Labor Statistics sa T.B., ang mga mamumutol ug kahoy maoy nanguna sa listahan nga may duolan sa 129 ang nangamatay matag 100,000 ka mamumuo, samtang ang mga mangingisda ug mga tripulante sa barko maoy nagsunod nga may mga 123 ug 94 ang nangamatay ang matag usa sa kada 100,000 ka mamumuo. Gilista sa nagkaubos nga han-ay, ang ubang delikadong mga trabaho mao kadtong sa mga piloto sa ayroplano, tigtukod ug metal nga mga gambalay, minero, trabahante sa konstruksiyon, drayber sa taksi, drayber sa trak, ug mamumuo sa umahan. Apan, “ang kinatibuk-ang gidaghanon sa makamatay nga mga kadaot nga ipahinabo sa trabaho​—4.7 matag 100,000 ka nagtrabaho​—mius-os ug mga 10 porsiyento” sa miaging lima ka tuig, nagtaho ang Scientific American.

Antigong mga Langgam!

“Ang mga goriyon sa Calcutta molikay nga matakdan sa malarya,” mitaho ang Pranses nga magasin bahin sa kinaiyahan nga Terre Sauvage. Nakamatikod ang mga eksperto nga sa pagdagsang sa malarya, ang mga goriyon mas layo na karon ug linuparan aron sa pagpangitag mga dahon sa kahoy nga nailhan tungod sa daghang quinine niini nga kinaiyanhong motungha, nga tambal batok sa malarya. Gawas nga gamiton ang mga dahon ingong hanig sa ilang mga salag, ang mga langgam dayag nga mokaon niini. “Ang mga goriyon, nga ganahan sa mga siyudad ug nahadlok sa malarya, daw nakakitag paagi sa pagpanalipod sa ilang kaugalingon,” nag-ingon ang magasin.

Hugaw nga Kuwarta

Kapin sa 99 porsiyento sa mga papel de bangko sa London ang may lama sa cocaine, nagtaho ang mantalaang Guardian. Gisusi sa mga eksperto ang 500 ka papel de bangko ug nakaplagan nga 496 ang may mga timailhan sa droga. Ang paghugaw magsugod sa dihang gunitan sa mga gumagamit ug droga ang mga papel de bangko. Sa baylo, mahugawan niining maong mga papel de bangko ang ubang kuwarta sa dihang kini bahig-bahigon sa mga makina sa bangko o tipigan nga tingob. Ang cocaine nahimong kinakusgan-modaghan nga drogang kalingawan niadtong mga nag-edad ug 20 ngadto sa 24. Sumala sa binase-sa-London nga Youth Awareness Project, ang mga tin-edyer mogamit ug cocaine tungod kay ilang gibati nga makapausbaw kini sa ilang reputasyon ug makadugang sa ilang kusog.

“Labing Kasagarang Impeksiyon nga Mapasa Pinaagi sa Dugo”

“Labing menos 2.7 ka milyong Amerikano ang nagdalag hepatitis C nga virus, nga naghimo niini nga labing kasagarang impeksiyon nga mapasa pinaagi sa dugo didto sa Tinipong Bansa,” matod sa taho sa Associated Press. Ang pangunang paagi nga motakod ang hepatitis C gikan sa usa ka tawo ngadto sa laing tawo maoy pinaagi sa pagpakigsekso o pinaagi sa nahugawan nga dugo. Kadtong labing nameligro nga matakdan sa sakit mao ang mga tiggamit ug droga pinaagi sa ugat nga usa ray heringgilya nga gigamit ug mga tawong makigsekso nga dili mogamit ug kondom. Apan, ang impeksiyon mapakaylap usab pinaagi sa mga tigpatik sa panit ug mga tig-acupuncture nga dili mohinlo pag-ayo sa ilang kasangkapan. Ang mga tawong giabonohan ug dugo nameligro usab. Matag tuig, mga 1,000 ka tawo sa Tinipong Bansa ang ilisan ug atay ingong resulta sa pagkadaot sa atay tungod sa virus.