Dumiretso sa laog

Dumiretso sa mga laog

 A2

Mga Feature kan Edisyon na Ini

An Bagong Kinaban na Traduksiyon kan Kristiyanong Griegong Kasuratan ilinuwas sa lengguwaheng Ingles kan 1950, asin an kumpletong Ingles na Bagong Kinaban na Traduksiyon kan Banal na Kasuratan ipinublikar kan 1961. Puon kaidto, manampulong milyon na parabasa sa labing 210 na lengguwahe an nakinabang sa tama asin pasil basahon na traduksiyon na ini kan Banal na Kasuratan na itrinadusir hali sa orihinal na mga lengguwahe.

Minimidbid kan New World Bible Translation Committee an pangangaipo na gumamit nin mga tataramon na makakapahiro sa puso kan mga parabasa sa ngunyan. Huli kaiyan, sinunod sa traduksiyon na ini an nagkapirang prinsipyo sa istilo asin bokabularyo, na nasa isip an minasunod na mga katuyuhan:

  • Paggamit nin moderno asin madaling masabutan na mga tataramon. Mas pinili kan traduksiyon na ini an parating ginagamit na mga termino imbes na mga terminong lihis na sa panahon asin dipisil masabutan. Halimbawa, ginamit an “leproso” imbes na “daot,” “boses” imbes na “tingog,” asin “nagtraydor” imbes na “nagpasaluib.” (Exodo 4:6; Salmo 5:3; Mateo 10:4) Kaagid kaiyan, an mas modernong termino na “karnero” an ginamit imbes na “oveja,” asin “eskorpiyon” imbes na “amamatak” o “uyang.” (Genesis 13:5; Lucas 11:12) Sa pangkagabsan, ginamit an “sekreto” imbes na an lumang terminong “hilom,” apuwera sa mga konteksto na simboliko asin piguratibong marhay. (Salmo 44:21; Isaias 48:6; Mateo 10:26; 13:11) Napagdesisyunan man na gamiton an “hostes” para sa Ingles na terminong prostitute sa kadaklan na kamugtakan imbes na an lumang terminong “patutot,” o an fraseng ‘maraot na babayi’ na bakong gayong malinaw an kahulugan, na ginamit sa ibang mga bersiyon sa Bicol. (Josue 6:25) An Griegong termino na por·neiʹa, na sa parati itinatradusir na “pagsambay” o ‘pakikisaro’ sa ibang mga Bibliyang Bicol, mas malinaw na itrinadusir na “seksuwal na imoralidad.”—Galacia 5:19; Gibo 15:20.

    Sa suanoy na Hebreo asin Griego, an terminong “banhi” puwedeng ipanungod sa banhi nin tanom siring man sa mga aki nin tawo, o mga gikan, o sa semilya nin lalaki. Huling dai na gayong ginagamit sa Bicol an terminong “banhi” para ipanungod sa mga tawo, sinalidahan iyan nin mga terminong nagtatao kan tamang ideya kauyon kan konteksto. (Genesis 22:17; 26:12; 48:4; Mateo 22:24; Juan 8:37) Sa kadaklan na kamugtakan, an terminong “gikan” iyo na an ginamit pag an panuga sa Eden, na yaon sa Genesis 3:15, an pinapanungdan.

  • Ginigibong mas malinaw an mga termino sa Bibliya. May nagkapirang termino sa Hebreo asin Griego an lininaw sa traduksiyon na ini. Halimbawa, ginagamit sa Bibliya an Hebreong termino na “Sheol” asin an Griegong termino na “Hades” para ipanungod sa pangkagabsan na lubungan nin katawuhan. Dakul an dai aram an mga terminong ini, asin an Hades igwa nin iba pang kahulugan huling ginagamit man iyan sa Griegong mitolohiya. An ibang mga bersiyon sa Bicol itrinadusir an mga terminong ini gamit an manlain-lain na termino, arog kan “lulubgñan,” “kinaban kan mga gadan,” “impierno,” asin “kagadanan,” o kaya pinagdanay an mga iyan na “Sheol” asin “Hades,” na nagresulta sa lalo pang pagkaribong kan mga nagbabasa. (Eclesiastes 9:10; Mateo 11:23; Kapahayagan 20:13) Tanganing malikayan ini, an duwang terminong iyan pirming itrinadusir kan traduksiyon na ini na “Lubungan,” na iyo an talagang buot sabihon kan mga kagsurat kan Bibliya. An mga terminong “Sheol” asin “Hades” ilinaag na sana sa mga nota sa ibaba.—Salmo 16:10; Gibo 2:27.

    Sa ibang mas nainot na bersiyon nin Bibliya sa Bicol, an Hebreong termino na neʹphesh asin an Griegong termino na psy·kheʹ parating itinatradusir na “kalag.” Huli sa dakul na salang pakasabot sa kahulugan kan terminong “kalag,” nakatabang an pamamaaging ini na mahiling kan parabasa kun paano ginamit kan pinasabngan na mga kagsurat kan Bibliya an mga terminong ini sa orihinal na lengguwahe. Depende sa konteksto, an mga terminong iyan puwedeng nanunungod (1) sa sarong persona, (2) sa buhay nin sarong persona, (3) sa buhay na mga linalang, (4) sa mga pagmawot nin sarong persona asin gana niya sa pagkakan o, sa nagkapirang kamugtakan, (5) maski sa mga gadan na tawo. Alagad, huling bako iyan an komun na pakasabot sa Bicol para sa terminong “kalag,” napagdesisyunan na itradusir an mga terminong neʹphesh asin psy·kheʹ uyon sa tamang kahulugan kan mga iyan sigun sa konteksto, asin sa parati linalagan nin nota sa ibaba na “O ‘kalag.’” (Halimbawa, hilingon an Genesis 1:20; 2:7; Levitico 19:28; Salmo 3:2; Talinhaga 16:26; Mateo 6:25.) Minsan siring, sa nagkapirang poetiko o pamilyar nang marhay na konteksto, ginamit pa man giraray sa mismong teksto an terminong “kalag,” na may nota sa ibaba na nagtutukdo sa Glosaryo o nagtatao nin iba pang posibleng pagkatradusir.—Deuteronomio 6:5; Salmo 131:2; Talinhaga 2:10; Mateo 22:37.

    Kaagid kaiyan, pinagdanay an terminong “bato” pag nanunungod ini sa literal na organo. Alagad, pag ginagamit ini sa piguratibong paagi, arog kan sa Salmo 7:9 saka 26:2 asin Kapahayagan 2:23, an gustong ipaabot na ideya na “kauruiraruming mga emosyon” o “kauruiraruming mga kaisipan” an ginamit sa mismong teksto, asin an literal na ideya ilinaag sa nota sa ibaba.

    Arog kan mga katumbas kaiyan sa Hebreo asin Griego, an Bicol na terminong “puso” igwa nin literal saka piguratibong kahulugan, kaya sa parati pinagdanay iyan sa mismong teksto. Pero sa pirang konteksto na bakong malinaw an magigin ideya, an piguratibong kahulugan kaiyan an itrinadusir. Halimbawa, sa libro nin Exodo, an ekspresyon na “madunong na puso” na ginamit sa nagkapirang Bibliya itrinadusir na ‘mahusay’ asin an literal na ideya ilinaag sa nota sa ibaba. (Exodo 31:6) Arog man kaiyan an ginibo sa iba pang termino sigun sa konteksto, arog kan “taba,” “laman,” asin “sungay.” (Salmo 73:7; Eclesiastes 5:6; Job 16:15) An nagkapira sa mga terminong ini ipinapaliwanag sa “Glosaryo nin mga Termino sa Bibliya.”

  • An Griegong termino na stau·rosʹ itinatradusir na “krus” sa dakul na traduksiyon nin Bibliya. Pero an terminong ini sa Griego nanunungod sa sarong harigi, o poste, arog kan ginamit sa pagpadusa nin kagadanan ki Jesus. Kaya sa traduksiyon na ini, ginamit an terminong “harigi” tanganing maitao an tamang kahulugan kan Griegong terminong ini. (Mateo 27:32; Juan 19:17) Siring man, an nagkapirang bersiyon nin Bibliya itrinadusir na “impiyerno” an terminong Gehenna, na puwedeng magresulta sa salang pakasabot na saro ining nagkakalayong lugar nin pagpasakit. Pero sa edisyon na ini, pinagdanay an orihinal na termino asin linagan nin nota sa ibaba na nagtutukdo sa Glosaryo, na diyan linilinaw sa mga nagbabasa kun ano an Gehenna.—Mateo 5:22; Marcos 9:43; Lucas 12:5.

  • Mas madaling basahon. Sa parati, ipinapahiling kan gramatika kan Griego asin Hebreo an pagkakalain kan natapos nang aksiyon (o perfect state kan pandiwa) asin kan dagos-dagos na aksiyon (o imperfect state kan pandiwa). Sa edisyon na ini, an mga termino na nagpaparisa nin dagos-dagos na aksiyon ginamit sana sa piniling mga konteksto na diyan mas maitatao kaiyan an tamang kahulugan. Halimbawa, an mga termino na “pauruutro,” “nakatudan,” asin “padagos” ginamit sa Genesis 3:9, Genesis 34:1, asin Talinhaga 2:4.

  • Ipinapaabot an tamang ideya kan mga termino na may gender. Mahihiling sa mga pangngaran (noun) sa Hebreo asin Griego kun an gender kaini panglalaki o pangbabayi, asin sa Griego, mahihiling man kun mayo ining gender (neuter). Pero kun minsan, nagigin bakong malinaw an gustong ipaabot na kahulugan pag ilinalaag pa an gender kan termino sa orihinal na lengguwahe. Sa Hebreo asin Griego, sa pangkagabsan, panglalaki an plural na mga pangngaran, bako lang kun kinabibilangan iyan nin puro mga lalaki kundi dawa kun parehong kabilang diyan an mga lalaki asin babayi. Halimbawa, an literal na ekspresyon na parating ginagamit sa Hebreo para sa nasyon nin Israel iyo an “mga aking lalaki ni Israel.” Pero huling kaiba an mga babayi sa nasyon, itrinadusir ini na “mga Israelita” sa traduksiyon na ini. (Exodo 35:29) Kaagid kaiyan, an ekspresyon na “aking lalaki na mayo nang ama” itrinadusir na “aki na (aking) mayo nang ama” o “ilo” tanganing ipahiling na puwede ining nanunungod sa aking lalaki o aking babayi. Sa ibong na kampi, huling ginagamit kan Bibliya an gender na panglalaki para sa Diyos, mayong basehan na gumamit nin mga pangngaran na mayong gender para ipanungod sa saiya, arog kan ginibo sa ibang modernong mga traduksiyon.

    An gabos na desisyon asin pagpili may koneksiyon sa pagtradusir kan Bibliyang ini ginibo na may pagpamibi, pag-iingat, asin hararom na paggalang sa marahayon na traduksiyon kan orihinal na New World Bible Translation Committee.

Iba pang mga feature kan edisyon na ini:

An edisyon na ini kan Bibliya igwa nin mga nota sa ibaba. Sa pangkagabsan, may apat na kategoriya an mga notang ini:

  • “O” Iba pang paagi na maitatradusir an teksto hali sa Hebreo, Aramaiko, o Griego na nagtatao nin parehong pangkabilugan na ideya.—Genesis 1:2, nota sa “aktibong puwersa”; Josue 1:8, “maluway na boses.”

  • “O posibleng” Iba pang paagi na maitatradusir an teksto na nagtatao nin balido pero lain man na pangkabilugan na ideya.—Genesis 21:6, “mangisi kaiba ko”; Zacarias 14:21, “Canaanita.”

  • “Sa literal” Termino por terminong pagkatradusir hali sa Hebreo, Aramaiko, o Griego o an panginot o literal na kahulugan kan ekspresyon sa orihinal na lengguwahe.—Genesis 30:22, “magbados”; Exodo 32:9, “matagas an payo.”

  • Kahulugan asin dagdag na impormasyon Kahulugan kan mga pangaran (Genesis 3:17, “Adan”; Exodo 15:23, “Marah”); mga detalye manungod sa mga timbang asin sukol (Genesis 6:15, “maniko”); an pinapanungdan nin sarong pronoun (Genesis 38:5, “siya”); nakakatabang na mga impormasyon sa Apendise asin sa Glosaryo.—Genesis 37:35, “Lubungan”; Mateo 5:22, “Gehenna.”

Sa inot na seksiyon na “Introduksiyon sa Tataramon nin Diyos,” mahihiling an panginot na mga katukduan sa Bibliya. Kasunod tulos kan huring libro kan Bibliya, mahihiling an “Lista kan mga Libro kan Bibliya,” “Indise nin mga Tataramon sa Bibliya,” asin an “Glosaryo nin mga Termino sa Bibliya.” Makakatabang an Glosaryo sa nagbabasa na masabutan an piniling mga ekspresyon sigun sa kun paano iyan ginamit sa Bibliya. Mahihiling sa Apendise A an minasunod na mga seksiyon: “Mga Prinsipyo sa Pagtradusir kan Bibliya,” “ Mga Feature kan Edisyon na Ini,” “Kun Paano Nakaabot sa Satuya an Bibliya,” “An Pangaran nin Diyos sa Hebreong Kasuratan,” “An Pangaran nin Diyos sa Kristiyanong Griegong Kasuratan,” “Tsart: Mga Propeta Saka mga Hadi kan Juda Asin kan Israel,” asin “Mahahalagang Pangyayari sa Buhay ni Jesus sa Daga.” Mahihiling sa Apendise B an mga mapa, tsart, asin iba pang impormasyon na makakatabang sa mga mahigos mag-adal kan Bibliya.

Sa kapinunan kan kada libro kan Bibliya, igwa nin halipot na impormasyon manungod sa mga laog kan mga kapitulo kaiyan asin kun sain na mga bersikulo ini mababasa, na makakatabang sa nagbabasa na mahiling an sumaryo kan bilog na libro. Sa tahaw na parte nin kada pahina, mahihiling an piniling mga importanteng marginal reference na nagtutukdo sa mga bersikulo sa Bibliya na konektado sa tekstong binabasa.