Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Jaqinakar yanaptʼir reyinaka ukat sacerdotenaka

Jaqinakar yanaptʼir reyinaka ukat sacerdotenaka

“Jumanakax ajllit jaqinakäpxtawa, reyir [...] tukuyat sacerdotenakäpxaraktawa; mä qʼuma markäpxtawa; Diosan ajllisit markapäpxaraktawa.” (1 PED. 2:9.)

1. ¿Kunatsa “Santa Cenax” “Jesusan jiwäwipa amtañataki” satarakixa, ukat kunatsa amttanxa?

 KHÄ 33 maran Nisán phaxsit 14 urunak saraqxäna uka arumaxa, judionakan Pascua fiestap amtañatakiw Jesusampi 12 apostolanakapampix tantachasipxatayna. Ukat Judas Iscarioter khitanukxasaxa, “Santa Cena” sasin uñtʼatäki uka cenwa Jesusax uttʼayatayna (1 Cor. 11:20). “Aksti nayat amtasis lurapxam” sasaw Jesusax arkirinakapar pay kuti satayna. Mä arunxa, nayan jiwataj amtapxäta sasaw saskäna. Ukatwa uka Cenax Jesusan jiwäwipa amtañataki sasin uñtʼatarakixa (1 Cor. 11:24, 25). Jehová Diosan Qhanañchirinakapax ukatwa sapa maras Jesusan jiwatap amtapxi. Jichha 2012 maranxa, abril phaxsit 5 urunak saraqat jueves uruw amtasini, uka ururuw judionakan Nisán phaxsipat 14 urux waktʼi.

2. ¿Santa Cena uttʼaykasax kunsa Jesusax tʼantʼatsa vinotsa säna?

2 ¿Jesusax Santa Cena uttʼaykäna ukhax kamsänsa ukat kuns luräna? Lucas libronxa akham sasaw qhanañchi: “Tʼantʼa irtasin Diosar yuspagari; pachjasinsti jupanakaruw churi, ukat saraki: ‘Akax janchixawa, ukasti jumanak layku katuyatäniwa. Akxa nayat amtasisin lurapxam’. Copa astasinxa uka pachparak luraraki, manqʼañ tukuyatatxa, sarakiwa: ‘Aka copax machaq arustʼäwiwa wilax tuqi, akasti jumanakan askimatakiw wartasi’” sasa (Luc. 22:19, 20). Ukampis ¿uka arunak istʼasax kunsa apostolanakax amuyapxpachäna?

3. ¿Tʼantʼatsa vinotsa kunsa apostolanakax amuyapxpachäna?

3 Jerusalén templon sacrificiot Diosar animalanak luqtaskäna ukxa, apostolanakax sum yatipxäna. Uka sacrificionakax Jehová Diosampi sum apasiñataki ukat juchanak pampachasiyañatakiw luqtasïna (Lev. 1:4; 22:17-29). Ukhamasti, ¿Jesusan arunakap istʼasax kunsa apostolanakax amuyapxpachäna? Kunjamsa jan juchani qʼuma cuerpop luqtasini ukat wilapsa jupanak layku wartani ukxa sum amuyapxpachäna. Chiqansa, Jesusan uka sacrificiopax uywanakat sipansa wali valoranipunïnwa.

4. “Aka copax machaq arustʼäwiwa wilax tuqi” sasaxa, ¿kamsañsa Jesusax munäna?

4 Ukat “aka copax machaq arustʼäwiwa wilax tuqi” sasaxa, ¿kamsañsa Jesusax munpachäna? Jeremías profetax parlkäna uka machaq arustʼäwix apostolanakan wali uñtʼatänwa (Jeremías 31:31-33 liytʼasiñapawa). Ukhamasti, Moisés tuqi utjkäna uka nayra arustʼäwix tukusiñapänwa, uka lantix mä machaq arustʼäwiw uttʼayasiskäna. Ukampis ¿nayra arustʼäwimpi machaq arustʼäwimpix yaqha yaqhäpachati? Janiwa.

5. ¿Nayra arustʼäwirjamax kunanakas israelitanakar suyaskäna?

5 Uka pä arustʼäwinakax mä amtampikiw uttʼayasïna. Kunapachatï Jehová Diosax israelitanakampi mä arustʼäwir mantäna ukhaxa, akham sasaw Diosax säna: “Jumanakatix nayan arunakax sum istʼasina jaysapxitäta, ukhamarak nayan jumanakampi mä suma amtäwi lurataxsa phuqhapxarakïta ukaxa jumanakasti nayan suma munat markaxäpxätawa taqi markanak taypinxa. Ukampis taqi uraqixa nayankiwa. Jumanakasti [reyi ukat] sacerdotenakäpxätawa, ukhamarak nayaru katuyat suma markaraki” sasa (Éxo. 19:5, 6). ¿Uka arunak istʼasax kunsa israelitanakax amuyapxpachäna?

REYINAKA UKAT SACERDOTENAKA

6. ¿Diosax kawkïr arunakap phuqasiñapatakis israelitanakampi mä arustʼäwir mantäna?

6 Jehová Diosax nayratpachaw Noé ukat Abraham chachanakampix arustʼäwinakar mantatayna. Ukhamasti, “arustʼäwi” siski uka arux kamsañs muni ukxa, qhanwa israelitanakax amuyapxpachäna (Gén. 6:18; 9:8-17; 15:18; 17:1-9). Abrahamampi arustʼäwir mantkasax akham sasaw Diosax jupar satayna: ‘Taqi markanakarakiw wawanakam tuqi bendecitäni’ sasa (Gén. 22:18). Uka amtan phuqasiñapatakiw Diosax israelitanakampi mä arustʼäwir mantäna. Ukat aksaruxa, taqi markanakat sipansa, wali “munat marka[parjamaw]” uñjäna. Ukatsti, reyinakjama ukat sacerdotenakjam luqtapxaspa ukwa munäna.

7. ¿Jumanakaw reyitsa sacerdotetsa luqtapxäta siski uka arunakax kamsañs muni?

7 Kunjamsa reyinakax markar apnaqapxi ukat sacerdotenakax kunsa lurapxaraki ukxa, sumwa israelitanakax yatipxäna. Uka tiemponxa, maynikiw reyit uttʼayat sacerdotex utjäna, Melquisedec satänwa, Jehová Diosan uttʼayataw jupax ukham luqtäna (Gén. 14:18). Ukampis amuytʼañäni, jumanakaw reyjama ukat sacerdotenakjamax luqtapxäta sasaw Jehová Diosax israelitanakar säna. Kunjamtï qhipat qullan qillqatanakan qhanañchaskänxa, jupanakaw reyitsa sacerdotetsa servipxañapäna (1 Ped. 2:9).

8. ¿Diosan uttʼayat sacerdotenakax kunanaksa lurapxi?

8 Mä reyix mark apnaqañapatakiw uttʼayasi. Ukampis ¿kun lurañapatakis mä sacerdoterux uttʼayasi? Bibliax akham siwa: “Sapa jachʼa jilïr sacerdotew jaqinak taypit ajllitaxa, ukhamarak uttʼayataxa Dios nayraqatan jaqinakat uñstañapataki, ofrendanakampi sacrificionakampi taqi juchanakata luqtañapataki” sasa (Heb. 5:1). Ukhamasti, sacerdotenakax jucharar jaqinak lanti saytʼapxañapatakiw uttʼayasi. Ukat niyakixay Jehová Diosan uttʼayatäpxchixa, jucharar jaqinak laykuw sacrificionak Diosar luqtapxañapa, kunjamtï nayra sacrificionakan uñachtʼayaskäna ukhama. Maysa tuqitxa, Jehová Dios lanti saytʼapxañapatakiw sacerdotenakar uttʼayasiraki, jupanakaw Diosan Arupxa jaqinakar yatichapxi (Lev. 10:8-11; Mal. 2:7). Ukhamaxa, sacerdotenakax jaqinakar Diosampi sumankthapiyañatakiw chʼamachasipxi.

9. 1) ¿Reyinakjam ukat sacerdotenakjam luqtañatakix kunsa israelitanakax lurapxañapäna? 2) ¿Diosax kunatsa Israel taypin sacerdotenak uttʼayäna? 3) ¿Moisesan katuqat Leyinakarjamax “reyir tukuyat sacerdotenaka” jan utjañapatakix kunas jarktʼäna?

9 Moisés tuqi utjkäna uka nayra arustʼäwi utjatapatwa, “taqi markana[kan]” askipatakix Israel markat reyinakasa sacerdotenakas mistuñapäna. Ukampisa, “jumanakatix nayan arunakax sum istʼasina jaysapxitäta, ukhamarak nayan jumanakampi mä suma amtäwi lurataxsa phuqhapxarakïta” ukhaw ukax phuqasini sasaw Diosax säna. ¿Israelitanakax uka arunak sumti phuqapxasapäna? Mä qhawqhanakxa inas phuqhapxchispäna. ¿Jan pantjasisapuniti phuqapxaspänxa? Janiwa (Rom. 3:19, 20). Ukatwa, Jehová Diosax Israel taypin sacerdotenaka uttʼayäna, jupanakax janiw reyinakäpxañapäkänti, ukhamat israelitanakan juchanakapat Diosar animalanak sacrificiot luqtapxañapataki (Lev. 4:1–6:7). Ukanxa sacerdotenakan juchanakapamppachatwa parlaski (Heb. 5:1-3; 8:3MT). Jehová Diosax uka sacrificionak katuqasïnwa. Ukampis janiw juchanakapat qʼumachkänti. Ukhamasti, Moisés tuqi utjkäna uka arustʼäwirjam uttʼayat sacerdotenakaxa, janiw sumpachpun israelitanakar Diosar jakʼachasiñ yanaptʼapkänti. Pablox akham qhanañchäna: “Toronakan, cabritonakan wilapasti janiw kunapachas juchanakxa apaqkaspati” sasa (Heb. 10:1-4). Ukat Diosan Leyinakap pʼakintasaxa, maldecitaw uñjasipxäna (Gál. 3:10). Ukham jikxatasisax reyjam ukat sacerdotjam servirinakaxa, ¿jaqinakar yanaptʼapxaspänti? Janiwa.

10. ¿Moisesan katuqat Leyinakarjamax kuna amtas phuqasïna?

10 Ukhamasti, ¿Israel markatwa reyinaka ukat sacerdotenakax mistuni sasin Diosax amtkäna ukax inamayakïnti? Janiwa. Jupanakatï Diosarux taqi chuyma istʼapxasapäna ukhaxa, ukax phuqasispänwa, ukampis janiw Moisés tuqi utjkäna uka nayra arustʼäwirjam lurasiñapäkänti. ¿Kunatsa? (Gálatas 3:19-25 liytʼasiñapawa.) Khitinakatï Moisesan katuqat Leyinak sum phuqapkäna ukanakaxa, kʼari yupaychäwit jarkʼaqataw uñjasipxäna. Ukat judionakarus juchanakapat amuyasipxañapatakiw yanaptʼäna, ukat sacerdotenakax sacrificionak luqtapkäna ukat sipans jukʼamp suma sacrificio wakisitap amuyasipxañapatakiw yanaptʼarakïna. Leyinakax mä wawa uywirjamaw judionakar yanaptʼäna, Cristoru jan ukax Mesiasar uñtʼapxañapataki, ukax sutinakax “ajllita” sañ muni. Ukat Jeremiasan profeciaparjamax Mesías tuqiw machaq arustʼäwir mantapxañapäna. Khitinakatï Cristor sum katuqapkäna ukanakaw machaq arustʼäwirux mantapxaspänxa, ukat jupanakaw reyjam ukat sacerdotjam luqtapxañapäna. Kunjamänis uk yatxatañäni.

MACHAQ ARUSTʼÄWIX REYINAKA UKAT SACERDOTENAK UTJAYI

11. ¿Kunjamatsa reyinakas ukat sacerdotenakax Jesusxar uttʼassïna?

11 Mesiasax 29 maranwa uñstawayi, Nazaretankir Jesús satänwa. Ukat 30 maranïxäna ukhaw uman bautisasisax Jehová Diosan munañap phuqañataki uñstäna. Ukhasti, Diosax akham sänwa: “Akawa munat Wawaxaxa” sasa. Ukat janiw aceitemp warxatasin ajlliskänti, jan ukasti qullan ajayumpiw ajllisïna (Mat. 3:13-17; Hech. 10:38). Diosax ukham ajllisaw Jesusarux iyawsiri jaqinakan jilïr Sacerdotepäñapataki ukat Reyipäñapataki uttʼayäna (Heb. 1:8, 9; 5:5, 6). Ukat jupxaruw yaqha reyinakasa ukat sacerdotenakasa uttʼasiñaparakïna.

12. ¿Jesusan sacrificiopampix kunas jikxatasiwayi?

12 Jesusax jilïr Sacerdotjamaxa, ¿Diosar iyawsir jaqinakan juchanakap perdonañatakix kuna kasta sacrificio luqtañapas wakisïna? Kunjamtï jupa pachpax Santa Cena uttʼaykasin siskänxa, jan juchani cuerpopwa mä sacrificiot luqtasïna (Hebreos 9:11, 12 liytʼasiñapawa). Jesusax 29 maran bautisasïna ukhaw Jehová Diosax jilïr Sacerdotet jupar uttʼayatäna, ukatxa walja yantʼanakanwa uñjasïna, ukat jiwañkam aguantañatakis wakichtʼatarakïnwa (Heb. 4:15; 5:7-10). Jiwatat jaktasax alaxpacharuw sarxäna, ukat kuntï sacrificiopampix jikxatawaykäna ukwa Jehová Diosan nayraqatapan luqtäna (Heb. 9:24). Ukürut aksaruw, khititinakatï sacrificiopar iyawsapki ukanakarux Jehová Dios nayraqatan arxati ukat wiñay jakañ jikxatapxañapatakis yanaptʼaraki (Heb. 7:25). Ukampis Jesusan sacrificiopax machaq arustʼäwin suma uttʼayatäñapatakiw yanaptʼaraki (Heb. 8:6; 9:15).

13. ¿Machaq arustʼäwir mantañatak jawsatanakax kunsa katuqapxañapäna?

13 Khitinakarutï machaq arustʼäwir mantapxañapatak jawsaskäna ukanakax qullan ajayun ajllitäpxarakiwa (2 Cor. 1:21). Nayraqatxa, Diosat jan jithiqtir judionakaruw jawsasïna ukatsti jan judiopki uka jaqinakaruw qhipat jawsasirakïna (Efe. 3:5, 6). ¿Machaq arustʼawirjamax kuns katuqapxañapäna? Taqi juchanakapat perdonatäpxañapänwa. Jehová Diosax akham sasaw arsutayna: “Ñanqha luratanakapatxa perdonarakïwa, jucha luratanakapatsti janiw mayampsa amtaskxarakïti” sasa (Jer. 31:34). Taqi juchanakapat pampachatäsaxa, ‘reyinakjam ukat sacerdotenakjamaw’ luqtapxañapäna. Pedrox jupanakar akham sänwa: “Jumanakax ajllit jaqinakäpxtawa, reyir [...] tukuyat sacerdotenakäpxaraktawa; mä qʼuma markäpxtawa; Diosan ajllisit markapäpxaraktawa. Akasti lurasiwa, jumanakax Diosan muspharkañ luräwinakap yatiyapxañamataki. Uka Diosarakiw jumanakarux chʼamakat irpsusinxapxtam, suma muspharkañ qhanapar mantxapxañamataki” sasa (1 Ped. 2:9). Ukham sasaxa, Jehová Diosax kuntï israelitanakar Leyinak tuqix siskäna ukwa Pedrox qhanañchaskäna, ukat machaq arustʼäwinkir cristianonakatakix kamsañsa muni uksa sarakïnwa (Éxo. 19:5, 6).

REYINAKA UKAT SACERDOTENAKA, JUPANAKAW JAQINAKAR YANAPTʼAPXANI

14. ¿Reyit ukat sacerdotet uttʼayatäpki ukanakax kawkinsa Diosar servipxi?

14 ¿Machaq arustʼäwir mantirinakax kawkinsa Diosarux servipxi? Aka uraqinwa servipxi, mä tamjamaw Jehová Diosan sutipxarux Diosan suma luratanakap qhanañchapxi, ukat Diosar yupaychaskakiñatakix manqʼäkaspas ukhamwa Bibliat apsut yatichäwinak churapxaraki (Mat. 24:45MT; 1 Ped. 2:4, 5). Ukat jiwatat jaktasinxa, alaxpachanwa Cristomp chikax sacerdotjama ukat reyjama luqtapxaraki (Luc. 22:29; 1 Ped. 1:3-5; Apo. 1:6). Uk amuytʼañatakix apóstol Juanan mä visionanakapat amtañäni. Jehová Diosan tronop jakʼanwa walja servirinak uñjta sasaw säna. “Cordero” nayraqatan “mä machaq qʼuchu” qʼuchupkäna ukax akham siwa: “Wilamampiw Diosataki alapxistaxa, taqi casta jaqinakaru, kunayman parlani jaqinakaru jiskʼa markaru, jachʼa markaru. Reyinaka, sacerdotenakrakwa tukuyapxistaxa Diosatakixa. Taqi aka uraqpacharu apnaqapxañaxataki” sasa (Apo. 5:8-10). Ukat qhipat yaqha visión uñjasaxa, Juanax akham sarakiwa: “Jupanakax Diosampina Cristompina sacerdotepäpxaniwa. Waranqa mararakiw jupampix reinapxani” sasa (Apo. 20:6). Ukhamasti, Jesusamp chikaw jaqinakxar apnaqapxani ukat sacerdotenakjam yanaptʼapxarakini.

15, 16. ¿Reyjam ukat sacerdotjam luqtir ajllitanakax kuna bendicionanaksa apanipxani?

15 ¿Kuna bendicionanaksa 144.000 ajllitanakax aka Uraqir apanipxani? Apocalipsis 21 jaljarjamaxa, alaxpachankir marka, Machaq Jerusalén ukat “Corderon esposa[pa]” sasaw alaxpachar sariri rey ukhamaraki sacerdotenakarux uñtʼasiraki (Apo. 21:9). Ukat payat pusikama jiskʼa tʼaqanakanxa, akham sarakiwa: “Qullan marka uñjta, machaq Jerusalén. Uka markasti Diosan nayraqatapatwa saraqasinkäna, mä casarasir tawaqur uñtata suma isthaptʼataraki casarasir waynar katuqañatakjama. Ukatsti mä jachʼa aru istʼarakta alaxpachat artʼasiniri: ‘¡Akaxay, Diosax jichhax jaqinak taypinwa jaki! Jupanakampiw jakani, jupanakasti markapäniwa. Dios kipkarakiw jupanakampïni, jupanakan Diosaparakïniwa. Diosax taqi jachanakapwa nayranakapatxa picharani, janirakiw jiwañas, jachañas utjkxaniti, warariñasa ni usuyasiñasa. Taqi kunanakatï nayrax utjkän ukanakax tukusxiwa’” sasa. ¡Uka bendicionanakax wali sumapuniwa! Niyakixay jiwañax tukusxchinixa, janiw jachañax utjxaniti. Ukat Diosar jan jithiqtas yupaychirinakax taqi juchanakapat qʼumachatäxapxaniwa, ukat Jehová Diosampis sum apasxapxarakini.

16 Reyit ukat sacerdotet luqtir ajllitanakax kuna bendicionanaksa apanini ukwa Apocalipsis 22:1, 2 qillqatanxa akham sas qhanañchi: “Jakañ churiri mä suma qʼuma Jawir uñachtʼayarakitu. Uka umasti suma chʼuwänwa vidrior uñtata, Diosampina Corderompina tronopatarakwa mistunïna. Uka markan [Machaq Jerusalenan] jachʼa callepansti purap jawira uñkatasinxa mä quqaw jilarakïna. Uka quqasti jakañ churiri quqänwa, tunka payani kutirakiw maranxa achüna. Sapa phaxsiwa achüna, laphinakapasti markanakan qullasiñapatakiw willirtarakïna” sasa. ¿Kunsa uka arunakat amuytanxa? Taqi “markanaka[wa]”, mä arunxa taqi jaqinakaw Adanat katuqawayapki uka juchat perdonatäpxani. Chiqansa, kuna jan walinakatï jichhax pasaski ukanakax armatäxaniwa.

LURAÑANAKAP TUKUYAPXI

17. ¿Reyjam luqtir sacerdotenakax kunsa tiempompix jikxatapxani?

17 Waranq maranaka sum phuqasaxa, taqi jaqinakan juchanakapat qʼumachasipxañapatakiw reyjam ukat sacerdotjam luqtir ajllitanakax yanaptʼapxani. Ukatsti, Jesucristox jilïr Sacerdotjama ukat Reyjamax juchanakapat qʼumachata jaqinakwa Jehová Diosar katuyxani (1 Corintios 15:22-26 liytʼasiñapawa). Ukhaw kuntï reyjam ukat sacerdotjamax lurapxañapäkäna uk tukuyxapxani.

18. Reyjam apnaqir sacerdotenakax lurañanakap tukuyxapxani ukhaxa, ¿kuna lurañanaksa Diosat katuqapxani?

18 Waranq maranak tukuyataruxa, ¿reyit luqtir sacerdotenakax kunsa lurapxani? Apocalipsis 22:5 qillqatanxa, “wiñayarakiw ukanxa reinapxani” siwa. ¿Khitinakxarus reinapxani? Bibliax janiw uka tuqit qhanañchkiti. Ukampis walja maranak jakasasa ukat jucharar jaqinakar yanaptʼasasa wal yatiqapxani. Ukhamasti, Jehová Diosan amtapan phuqasiñapatakix jutïrins suma lurañanakxa katuqasipkakiniwa.

19. ¿Jesusan jiwäwipa amtañataki tantachaskasax kun amtañasasa?

19 Abril 5 urunwa Jesucriston jiwäwip amtañatak tantachasiñäni, ukürux kuntï yatiqawayktan ukanak amtañasawa. Alaxpachar sarañataki ajllit jiskʼa tamax Jesusan jiwäwip amtkasin jan levadurani tʼantʼa manqʼapkani ukat vino umtʼapkani ukax machaq arustʼäwinkapxatapwa uñachtʼayi. Ukat kuna suma luräwsa katuqapxi ukat Diosan amtap phuqañapatakix kunanakampis lurapxañapa ukwa tʼantʼampi vinompix amtayani. Ukhamasti, Jesusan jiwäwip amtañatak tantachasisax Jehová Diosaruw taqi chuyma yuspärañasa, kunattix Jupaw sacerdotenaka ukat reyinakxa uttʼayi, ukhamat taqi jaqinakar yanaptʼapxañapataki.

[Jiskt’anaka]

[29 janan fotopa]

Reyjam ukat sacerdotenakjam luqtapki ukanakax jan tukusir bendicionanakwa jaqinakatakix apanipxani