1, 2. Ana Yesu ŵatesile cici ligulo lya pa Nisani 14, m’caka ca 33 C.E.? (Alole ciwulili ca pandanda pa nganiji)

KUSA kutandite kuswa, mwesi ukuwonecela wosope mu Yelusalemu. Lili ligulo lya pa Nisani 14, m’caka ca 33 C.E. Yesu ni ŵakulijiganya ŵakwe agambile kumalisya kwene cindimba ca Pasaka, cakumbucila kulupuka kwa Ayisalayeli ku Iguputo kuŵaliji acikapolo yaka 1500 yipiteyo. Yesu ni ŵandumetume ŵakwe 11 ŵakulupicika akutandisya cakulya capajika, cacicakumbusyeje ya ciwa ca Yesu cacicitendece mkanilimale lisikuli. *—Mat. 26:1, 2.

² Yesu akupeleka lipopelo kaneko akujigala mkate wangali cakusasaŵisya ni akwapa ŵakulijiganya, acitiji: “Pocelani, mlye.” Akujigala kapu ja finyo, akupopelasoni, ni akuti: “Mwani jemanja wosope.” (Mat. 26:26, 27) Pacilo cakusosekwa mnopeci Yesu ngiŵapa yakulya yine ŵakumkuya ŵakwe ŵakulupicikaŵa, nambo ciŵasalile yindu yejinji.

3. Ana nganiji cijijanje yiwusyo yapi?

³ Yesu ni juŵatandisye Cikumbucilo ca ciwa cakwe, cakolanjidwasoni  kuti “Cakulya Caligulo ca Ambuje.” (1 Akoli. 11:20) Pakwamba ya cikumbuciloci, ŵane mpaka awusye kuti: Ligongo cici tukusosekwa kumbucila ciwa ca Yesu? Ana mkate ni finyo ya pa Cikumbucilo yikusajimila cici? Ana mpaka tukosecele catuli Cikumbucilo? Ŵani ŵakusosekwa kulya mkate ni kumwa finyo ja pa Cikumbucilo? Soni, ana Aklistu akusosekwa kuciwona catuli cembeceyo cawo cacikusimanikwa m’Malemba?

4. Ana ciwa ca Yesu cakombolekasisye cici?

⁴ Nangolo jwetu Adamu, ŵatupelele ulemwa ni ciwa. (Alo. 5:12) Mundu jwangali umlama ngaŵa mkupeleka kwa Mlungu ciwombolo cakulupusya umi wakwe kapena wa ŵane. (Sal. 49:6-9) Nambo, Yesu ŵapelece cilu cakwe camlama ni miyasi jakwe mpela mtengo wakuŵajilwa wa ciwombolo. Mwakupeleka kwa Mlungu mtengo wa ciwombolo, Yesu ŵakombolekasisye kuti tukulupuce ku ulemwa ni ciwa, soni kuti tukole upile wakutama ni umi wangamala.—Alo. 6:23; 1 Akoli. 15:21, 22.

5. (a) Ana tukusamanyilila catuli kuti Mlungu ni Yesu akusiŵanonyela ŵandu? (b) Ligongo cici tukusosekwa kusimanikwa pa Cikumbucilo ca ciwa ca Yesu?

⁵ Ciwombolo cikusalosya kuti Mlungu akusiŵanonyela ŵandu wosope pacilambo. (Yoh. 3:16) Mbopesi ja Yesu jikusalosyasoni kuti Yesu akusatunonyela. Yesu ali kwinani mpela “namatetule pamasengo” jwa Mlungu, ‘ŵasangalalaga ni ŵanace ŵa ŵandu.’ (Miy.8:30, 31) Pakulosya kuti tukusayamicila Mlungu ni Mwanagwe tukusosekwa kusimanikwa pa Cikumbucilo ca ciwa ca Yesu. Kutenda yeleyi kucilosya kuti tukupikanila lilamusi lyakuti: “Mtendeje yeleyi kuti mungumbucileje.”—1 Akoli. 11:23-25.

6. Ana mkate ni finyo ya pa Cikumbucilo tukusosekwa kuyiwona catuli?

⁶ Yesu paŵatandisyaga Cikumbucilo, nganacenga mwakusimonjesya mkate kuŵa cilu cakwe cisyesyene kapena finyo kuŵa miyasi jakwe jisyesyene. Nambo pakwamba ya mkate jwalakwe ŵatite: “Mkate awu ukwimila cilu cangu.” Pakwamba ya finyo ŵatite: “Finyoji jikwimila ‘miyasi jangu ja cilangano,’ jangujisulusya ligongo lya ŵandu ŵajinji. (Maliko 14:22-24, NW) M’yoyo, tukusosekwa kuwuwona mkate ni finyo kuŵa yimanyilo.

7. Ana mkate wa pa Cikumbucilo ukusajimila cici?

⁷ Pacakutendekwa cakusosekwa mnope cacatendekwe mu 33 C.E., Yesu ŵakamulicisye masengo mkate wangali cakusasaŵisya wawasigele pacindimba ca Pasaka. (Eks. 12:8) M’Malemba, cakusasaŵisya ndaŵi sine cikusajimila yacinyengo kapena ulemwa. (Mat. 16:6, 11, 12; Luk. 12:1) M’yoyo, mkate wangali cakusasaŵisya waŵakamulicisye masengo Yesu, waliji wakuŵajilwa kwimila cilu cakwe cangali ulemwa. (Ahe. 7:26) M’yoyo, mkate mpela welewo ni wakusawukamulicisya masengo pa Cikumbucilo.

8. Ana finyo ja pa Cikumbucilo jikusajimila cici?

⁸ Finyo jaŵakamulicisye masengo Yesu pa Nisani 14, mu 33 C.E., jajimilaga miyasi ja Yesu. Finyo ja pa Cikumbucilo moŵa agano jikusajimilasoni miyasi ja Yesu. Yesu ŵasulwisye miyasi jakwe pamalo gakolanjikwa Gologota gagaliji kusa kwa Yelusalemu kuti ‘Mlungu ŵakululucile ŵandu yakulemwa yawo.’ (Mat. 26:28; 27:33) Ligongo lyakuti mkate ni finyo ya pa Cikumbucilo yikusajimila mbopesi japenani mnope jajapelecedwe m’malo mwa ŵandu ŵakupikanila, soni ligongo lyakuti tukusayamicila ciwomboloci, tukusosekwa jwalijose pajika kosecela kusimanikwa pa Cakulya Caligulo ca Ambuje cacikusatendekwa kamo pa caka.

9. (a) Ligongo cici tukusosekwa kuŵalanga Malemba ga pandaŵi ja Cikumbucilo? (b) Ana ciwombolo akusaciwona wuli?

⁹ Kuŵalanga Malemba ga pandaŵi ja Cikumbucilo gagakusasimanikwa mu kabuku ka  Kuphunzira Malemba Tsiku ndi Tsiku, mpaka kutukamucisye kuganicisya yaŵatesile Yesu ali asigele panandi kuwa. Yeleyi mpaka yitukamucisye kosecelesya mitima jetu ku Cakulya Caligulo ca Ambuje. * Mlongo jwine ŵalembile kuti, “Tukusajembeceya mwalung’wanu Cikumbucilo. Caka cilicose cikumbuciloci cikusaŵa capajika. Yikusangumbusya ndili njimi pa nyumba ja malilo . . . ndili mkwalolecesya baba ŵangu ŵakunonyelwa kaneko nikuyamicila ciwombolo kutyocela mumtima. . . . Nagamanyililaga malemba gosope, soni namanyililaga mwampaka nagatagulile kwa ŵane! Nambo panagambile kupikana kupweteka kwa ciwa yandendekasisye kusangalala mumtima ligongo lyakumanyilila yayicikomboleka paujo pano ligongo lya ciwombolo camboneci.” Kusala yisyene, patukukosecela Cikumbucilo, tukusasosekwa kuganicisya mwajatukulupucisye mbopesi ja Yesu ku ulemwa ni ciwa.

10. Ana kosecela Cikumbucilo mpaka kukwaye catuli undumetume wetu?

¹⁰ Kosecela Cikumbucilo mpaka kupwatice konjecesya yakutenda mu undumetume, mpela kutenda upayiniya wakamucisya pandaŵi ja Cikumbucilo. Patukwaŵilanjila ŵakulijiganya Baibulo ni ŵane ku Cakulya Caligulo ca Ambuje, tuciŵa ŵakusangalala ligongo tuciŵecetaga ya Mlungu, Mwanagwe, soni ya majali gacacipata ŵandu ŵakusamsangalasya, soni kumlumba Yehofa.—Sal. 148:12, 13.

11. Ana cici cacatendekasyaga Aklistu ŵane ŵa ku Kolinto kulya ni kumwa yimanyilo ya pa Cikumbucilo mwangaŵajilwa?

¹¹ Pakukosecela Cakulya Caligulo ca Ambuje, aganicisye yaŵalembele Paulo Aklistu ŵa mumpingo wa ku Kolinto. (Aŵalanje 1 Akolinto 11:27-34.) Paulo ŵasasile kuti jwalijose jwakulya mkate ni kumwa finyo mwangaŵajilwa nikuti “alemwecesye cilu ca Ambuje ni miyasi jakwe.” M’yoyo, jwamsagulwe mkanalye mkate ni kumwa finyo akusosekwa ‘kulipima msyene.’ Naga ngakutenda yeleyo nikuti “akuliŵilanjila cilango pele pakulya ni kumwa.” Ligongo lyakutenda yindu mwangaŵajilwa, Aklistu ŵajinji ŵa ku Kolinto ‘ŵalwalaga, ŵaliji ŵangali macili, soni ŵane ŵawile [mwausimu].’ Komboleka kuti ŵane ŵalyaga ni kumwa mnope Cikumbucilo mkanicitande kapena cili mkati, ni yeleyi yalepelekasyaga kuganisya cenene, soni ŵalepelaga kuŵa mesope mwausimu. Mlungu nganiŵanonyela ŵaŵalyaga mkate ni kumwa finyo mwangaŵajilwawo.

12. (a) Ana Paulo ŵalandanicisye Cikumbucilo ni cici, soni ŵakalamwisye ya cici ŵakulya ni kumwa pa Cikumbucilo? (b) Ana jwakusalya ni kumwa pa Cikumbucilo akusosekwa kutenda cici naga atesile cakulemwa cekulungwa?

 ¹² Paulo ŵalandanicisye Cikumbucilo ni cakulya cakulila pampepe ni ŵane, ni ŵakalamwisye ŵakulya ni kumwawo kuti: “Ngaŵa mkukomboleka kumwela mu mgawo wa Ambuje ni kumwelasoni mu mgawo wa misimu jakusakala. Ngaŵa mkukomboleka kulila pa tebulo ja Ambuje ni kulilasoni pa tebulo ja misimu jakusakala.” (1 Akoli. 10:16-21) Naga mundu jwakusalya ni kumwa pa Cikumbucilo atesile cakulemwa cekulungwa, akusosekwa kusosa cikamucisyo causimu. (Aŵalanje Yakobo 5:14-16) Ni naga jwamsagulwejo alosisye ‘masengo gakulosya kuti apitikwice mtima,’ jwalakwe ngakunyosya mbopesi ja Yesu pakulya ni kumwa yimanyilo ya pa Cikumbucilo.—Luk. 3:8.

13. Ligongo cici kupopelela cembeceyo caŵatupele Mlungu kuli kwakusosekwa?

¹³ Patukosecela pajika Cikumbucilo, tukusosekwa kupopelela cembeceyo caŵatupele Mlungu. Pangali ndumetume jwa Yehofa, soni jwakumkuya Mwanagwe jwampaka asace kulosya ungacimbicisya mbopesi ja Yesu mwakulya ni kumwa yimanyilo ya pa Cikumbucilo naga jwalakwe nganaŵa jwakusimicisya kuti ali Mklistu jwamsagulwe. Sano, ana mundu mpaka amanyilile catuli kuti akuŵajilwa kulya ni kumwa yimanyilo kapena iyayi?

14. Ana cilangano casambano cikusakwaya catuli kulya ni kumwa yimanyilo ya pa Cikumbucilo?

¹⁴ Ŵakusalya ni kumwa mwakuŵajilwa yimanyilo ya pa Cikumbucilo akusaŵa ŵakusimicisya kuti ali mbali ja cilangano casambano. Pakusala ya finyo, Yesu ŵatite: ‘Mgawowu uli cilangano casambano ca Mlungu cakwimila miyasi jangu.’ (1 Akoli. 11:25) Kupitila mwa jwakulocesya Yelemiya, Mlungu ŵasasile kuti cacitenda cilangano casambano cakulekangana ni cilangano ca Cilamusi caŵalangene ni Ayisalayeli. (Aŵalanje Yeremiya 31:31-34) Mlungu atesile cilangano casambano ni Yisalayeli jwausimu. (Aga. 6:15, 16) Mbopesi ja Klistu ni jajakombolekasisye kuti paŵe cilanganoci, soni cikusakamula masengo ligongo lya miyasi jaŵasulwisye Yesu. (Luk. 22:20) Yesu ni jwali Namangoswe jwa cilangano casambano, m’yoyo wosope ŵali m’cilanganoci cacijawula kwinani.—Ahe. 8:6; 9:15.

15. Ana ŵani ŵali mu cilangano ca Ucimwene, soni ana akwembeceya upile watuli naga akwendelecela kuŵa ŵakulupicika?

¹⁵ Ŵandu ŵakusalya ni kumwa yimanyilo ya pa Cikumbucilo akusamanyilila kuti ajinjile mu cilangano ca Ucimwene. (Aŵalanje Luka 12:32.) Ŵasagulwe ŵakulupicika ŵaŵamkuyiye Yesu, soni ŵaŵapikene yipwetesi pamo ni jwalakwe, ŵaliji ŵakuti cacilamulila najo mu ulamusi wakwinani. (Afi. 3:10) Ligongo lyakuti ŵasagulweŵa ali mu cilangano ca Ucimwene, cacilamulila ni Klistu kwinani mpela mayimwene kwangamala. (Ciu. 22:5) Jemanjaji ni ŵakusalya mwakuŵajilwa yimanyilo ya pa Cakulya Caligulo ca Ambuje.

16. Mwakata alondesye gopolela kwa lilemba lya Aloma 8:15-17.

¹⁶ Ŵawowopewo ŵele msimu ukusasimicisya kuti ali ŵanace ŵa Mlungu ni ŵakusosecela kulya ni kumwa yimanyilo ya pa Cikumbucilo. (Aŵalanje Aloma 8:15-17) Paulo ŵakamulicisye masengo liloŵe lya Cialamu lyakuti “Abba,” lyalikusagopolela kuti “Atati!” Mwanace mpaka akamulicisye masengo liloŵeli pakwakolanga babagwe, ligongo lili liloŵe lyakulosya cinonyelo cisyesyene, soni kucimbicisya kwa liloŵe lyakuti “baba.” Ŵaŵapocele ‘msimu wakwatendekasya kuŵa ŵanace ŵa Mlungu’ ali ŵanace ŵakupagwa ni msimu wa Mlungu. Msimu wa Mlungu ukusasimicisya pamo ni msimu wawo, yayikusakamucisya kumanyilila kuti ali ŵanace  ŵasagulwe ŵa Yehofa. Ngaŵa kuti jemanjaji agambile kupela ni cilambo capasi. Akusaŵa ŵakusimicisya kuti cacilamulila yimpepe ni Yesu mu Ucimwene wakwinani naga caŵe ŵakulupicika mpaka ciwa cawo. Masiku agano, ŵasagulwe ŵakuŵalanjikape ŵakuya sajo sya Yesu ni ŵasigele pa ŵandu 144,000, ‘ŵaŵasagulidwe ni jwamswela mnope,’ Yehofa. (1 Yoh. 2:20; Ciu. 14:1) Msimu wa Mlungu ukusatendekasya jemanjaji kusala kuti, “Abba! Atati!” Jemanjaji akwete upile wekulungwa wakuŵa paunasi wambone mnope ni Mlungu!

17. Ana ŵasagulwe akwete cembeceyo catuli, soni akusaciwona mwatuli?

¹⁷ Naga wawojo ali Mklistu jwamsagulwe, akusosekwa kucipopelela cembeceyo cawo cakuja kutama kwinani. Baibulo pajikusala ya kuŵa ‘mwali juŵamtomelesye’ kwa Jwamlume jwakwinani, jwali Yesu Klistu, akusayiwona kuti akwamba wawojo, soni akwembeceya mwalung’wanu kuti caŵe mbali ja “jwakulombedwa” ni Klistu. (2 Akoli. 11:2; Yoh. 3:27-29; Ciu. 21:2, 9-14) Mlungu pakulosya cinonyelo cakwe kwa ŵanace ŵakwe ŵausimu kupitila m’Maloŵe gakwe, wawojo ajileje kuti, “Akwamba une.” Soni naga m’Maloŵe ga Yehofa mwana yine yele ŵasagulwe akusosekwa kuyitendela masengo, msimu weswela ukusakamucisya kupikanila yeleyo ni kujila mumtima mwawo kuti, “Yeleyi akwamba une.” Yeleyi yikusalosya kuti msimu wa Mlungu ni msimu wawo ukusimicisya kuti wawojo akwete cembeceyo cakwawula kwinani.

18. Ana ŵa “ngondolo sine” akwete cembeceyo catuli, soni akusaciwona wuli?

¹⁸ Nambo naga wawojo ali mu “likuga lyekulungwa lya ŵandu” lya ŵa “ngondolo sine,” Mlungu ŵapele cembeceyo cakutama pacilambo capasi. (Ciu. 7:9; Yoh. 10:16) Wawojo mwangakayicila akusaka kutama m’Paladaiso kwangamala, soni apano akusangalala pakuganicisya mwakusokoka yajikusasala Baibulo pakwamba ya umi pacilambo capasi paujo pano. Akwete cembeceyo cakutama mwakusangalala ni mtendele wejinji pampepe ni ŵamwiŵasa mwawo, soni ŵandu ŵane ŵacilungamo. Akwembeceya mwalung’wanu ndaŵi jele ŵandu ngasalagasoni ni sala, usawuci, yipwetesi, ulwele, soni ciwa. (Sal. 37:10, 11, 29; 67:6; 72:7, 16; Yes. 33:24) Akwembeceyasoni kwapocela ŵacacijimuka ku ŵawe ŵakwete cembeceyo cakutama pacilambo capasi kwangamala. (Yoh. 5:28, 29) Ali ŵakuyamicila mnope kuti Yehofa ŵapele cembeceyo cakutama pacilambo capasi! Atamose kuti wawojo ŵangalya ni kumwa yimanyilo ya pa Cikumbucilo nambo akusasimanikwa pa Cikumbucilo pakusaka kulosya kuyamicila ciwombolo ca mbopesi ja Yesu Klistu.

19, 20. (a) Ana cembeceyo caŵapele Mlungu mpaka cikwanilicikwe wuli? (b) Ligongo cici cacisimanikwa pa Cakulya Caligulo ca Ambuje?

¹⁹ Cembeceyo cawo, cinga cili cakutama pacilambo capasi kapena kwawula kwinani, cicikwanilicikwa naga akusakulupilila Yehofa Mlungu, Yesu Klistu, soni ciwombolo. Kusimanikwa pa Cikumbucilo kucakamucisya kuganicisya ya cembeceyo cawo, soni kusosekwa kwa ciwa ca Yesu. M’yoyo, atende yakomboleka kuti caŵe jumo mwa ŵandu ŵajinji ŵacacisimanikwa pa Cakulya Caligulo ca Ambuje ligulo lya Lyamsano, pa April 3, 2015, cacicitendecela m’Nyumba sya Ucimwene kapena kumalo gane pacilambo cosope.

²⁰ Kusimanikwa pa Cikumbucilo mpaka kututendekasye kuyamicila mnope ciwombolo ca mbopesi ja Yesu. Kupikanila mwalung’wanu ngani ja pa Cikumbucilo kucakamucisya kulosya cinonyelo kwa acimjawo mwakwasalila yapikene yakwamba cinonyelo ca Yehofa, soni cakulinga cakwe kwa mtundu wa ŵandu. (Mat. 22:34-40) Atende yakomboleka kuti akasimanikwe pa Cakulya Caligulo ca Ambuje.