Tshimbilani Kha Nḓila Ya U Fulufhedzea
Tshimbilani Kha Nḓila Ya U Fulufhedzea
“Hone nṋe ndi fara ya u fulufhedzea.”—PSALME YA 26:11, vhambedzani NW.
1, 2. (a) Ndi ngani u fulufhedzea ha vhathu hu ha ndeme musi zwi tshi ḓa kha mafhungo a vhuvhusahoṱhe ha Mudzimu? (b) Zwivhumbiwa zwo ṱalifhaho zwi nga sumbedza hani uri zwi ima na vhuvhusahoṱhe ha Yehova?
MUSI Sathane a tshi vutshela tsimuni ya Edeni, o vusa khani ya vhuvhusahoṱhe ha Mudzimu kha zwivhumbiwa Zwawe zwoṱhe. Tshiṅwe tshifhinga nga murahunyana, o amba uri vhathu vha nga shumela Mudzimu fhedzi arali a tshi nga vha itela zwithu zwavhuḓi. (Yobo 1:9-11; 2:4) Ngauralo, u fulufhedzea ha vhathu ho mbo ḓi vha ha ndeme musi zwi tshi ḓa kha khani ya vhuvhusahoṱhe ha Yehova.
2 Naho vhuvhusahoṱhe ha Mudzimu hu sa ḓitiki nga u fulufhedzea ha zwivhumbiwa zwawe, vhathu na vhana vha Mudzimu vha muya vha sumbedza hune vha ima hone kha eneo mafhungo. Hani? Nga u nanga u tevhela buḓo ḽa u fulufhedzea kana u sa ḽi tevhela. Ngauralo, u fulufhedzea ha muthu nga eṱhe ndi mutheo wo khwaṱhaho une ene muṋe a ḓo haṱulwa ngawo.
3. (a) Ndi mini zwe Yobo na Davida vha vha vha tshi ṱoḓa uri Yehova a vha ṱolisise na u vha sengela khazwo? (b) Ndi mbudziso dzifhio dzine dza vha hone malugana na u fulufhedzea?
3 E na fulufhelo ḽo khwaṱhaho, Yobo o ri: “[Yehova] kha ndi ’tou elwa nga muelo wa u sa ṱalula, Mudzimu a vhone ndi si ná tshe nda tshinya.” (Yobo 31:6) Khosi Davida wa Isiraele ḽa kale o humbela Yehova uri a ṱolisise u fulufhedzea hawe musi a tshi rabela a ri: “Ntsengele, Yehova, ngauri a thi na mulandu; na hone ndo fulufhedza Iwe Yehova, ’thi vhilaeli.” (Psalme ya 26:1) Ndi zwa ndeme lungafhani uri na riṋe ri tshimbile nga nḓila ya u fulufhedzea! Fhedzi u fulufhedzea ndi mini, nahone u tshimbila nga u fulufhedzea zwi amba mini? Ndi mini zwine zwa ḓo ri thusa uri ri dzule ri tshi fulufhedzea?
‘Ndo Dzula ndi Tshi Fulufhedzea’
4. U fulufhedzea ndi mini?
4 U fulufhedzea zwi amba u luga, u sa vha na mulandu, na u sa vha na vhukhakhi. Naho zwo ralo, u fulufhedzea zwi katela zwi fhiraho u sokou ita zwo lugaho. Zwi tshimbidzana na vhuḓilisi kana u kumedza mbilu yau tshoṱhe kha Mudzimu. Sathane o vhilaela malugana na zwiṱuṱuwedzi zwa Yobo musi a tshi vhudza Mudzimu a ri: “Zwino edzou isa tshanḓa U fare marambo awe na ṋama yawe, U vhone a tshi ḓo U ṱala.” (Yobo 2:5) Nga nnḓa ha u ita zwithu nga nḓila yo teaho, u fulufhedzea zwi ṱoḓa uri muthu a vhe na zwiṱuṱuwedzi zwo teaho zwi bvaho mbiluni.
5. Ndi mini zwine zwa sumbedza uri u dzula ri tshi fulufhedzea a zwi ṱoḓi uri ri vhe vho fhelelaho?
5 Naho zwo ralo, u dzula u tshi fulufhedzea a zwi ambi uri muthu u fanela u vha o fhelelaho. Khosi Davida o vha a songo fhelela nahone o ita vhukhakhi ho vhalaho musi a tshi kha ḓi tshila. Naho zwo ralo, Bivhili i amba nga hae sa munna wa “mbilu-mbuya.” (1 Dzikhosi 9:4) Ndi ngani? Ngauri Davida o vha a tshi funa Yehova. Mbilu yawe o vha o i kumedzela kha Mudzimu. O vha o ḓiimisela u ṱanganedza vhukhakhi hawe, u ṱanganedza ndayo, na u khakhulula nḓila dzawe. Vhukuma, u fulufhedzea ha Davida hu a vhonala kha u ḓikumedza hawe na lufuno lwe a lu sumbedza lwa u funa Mudzimu, Yehova.—Doiteronomio 6:5, 6.
6, 7. U tshimbila nga u fulufhedzea zwi katela na mini?
6 U fulufhedzea a hu ṱoḓei fhedzi kha maṅwe masia a vhutshilo ha vhathu, u fana na u ḓikumedza kha vhurereli. Hu a ṱoḓea kha masia oṱhe a vhutshilo. Davida o “tshimbila” nga u fulufhedzea. The New Interpreter’s Bible i ri: “Ḽiiti ‘tshimbila’ ḽi ambela kha u ‘tshimbila nḓilani ya vhutshilo’ kana ‘nḓila ine muthu a tshila ngayo.’ A tshi ambela kha “vhané vha luga nga nḓila,” mupsalme o imba a ri: “Vha mashudu ndi avho vhané vha thetshelesa fhungo ḽawe [Mudzimu] vha tshi mu ṱoḓa nga mbilu yoṱhe, Vhe vha si shume zwa tshikha, vha tshimbila nga nḓila yawe.” (Psalme ya 119:1-3) U fulufhedzea zwi ṱoḓa uri ri dzule ri tshi ṱoḓa zwine Mudzimu a zwi funa na u tshimbila nḓilani yawe.
7 U tshimbila nga u fulufhedzea zwi ṱoḓa uri ri ḓikumedze kha Mudzimu, na kha zwiimo zwi si zwavhuḓi. Musi ri tshi konḓelela ri milingoni, u dzula ri tshi fulufhedzea hu sa londwi khombo, kana u hana milingo ya shango ḽivhi, u fulufhedzea hashu hu a vhonala. Ri ita uri ‘mbilu ya Yehova i takale’ musi ri tshi ita uri a kone u hanedza ane a mu nyadza. (Mirero 27:11) Nga zwenezwo ri na tshiitisi tshavhuḓi, ri nga phetha nga nḓila i fanaho na ya Yobo we a ri: “Ndi fa na ḽeneḽo ḽa u ri: A thi na tshe nda tshinya.” (Yobo 27:5) Psalme ya vhu-26 i sumbedza zwine zwa ḓo ri thusa uri ri tshimbile nga u fulufhedzea.
“U Fhenḓe Tswio Dzanga na Mbilu Yanga”
8. Ni guda mini kha khumbelo ya Davida ya uri Yehova a ṱolisise tswio dzawe na mbilu yawe?
8 Davida o rabela a ri: “Yehova, ndinge U nṱalukanye, U fhenḓe tswio dzanga na mbilu yanga.” (Psalme ya 26:2) Tswio dzi nga ngomu-ngomu ha muvhili wa muthu. Nga lwa pfanyisedzo, tswio dzi fanyisela mihumbulo na maḓipfele a nga ngomu-ngomu. Nahone mbilu ya pfanyisedzo ndi muthu wa nga ngomu—zwiṱuṱuwedzi zwawe, maḓipfele awe, na ṱhalukanyo yawe. Musi Davida a tshi humbela uri Yehova a mu ṱolisise, o rabela uri mihumbulo na maḓipfele awe zwi ṱolisiswe zwavhuḓi.
9. Yehova u ṱolisisa hani tswio na mbilu zwashu zwa pfanyisedzo?
9 Davida o humbela uri tswio dzawe na mbilu yawe zwi ṱolisiswe zwavhuḓi. Yehova u ṱolisisa hani muthu wa nga ngomu hashu? Davida o imba a ri: “Ndi khoḓa Yehova we a ndaya; na luvalo lwanga lu lala lu tshi nkwengweledza vhusiku.” (Psalme ya 16:7) Zwenezwo zwi amba mini? Zwi amba uri nyeletshedzo ya Mudzimu yo swikelela vhumuthu ha nga ngomu ha Davida nahone ya dzula nga ngomu hawe, ya lugisa mihumbulo yawe na maḓipfele awe. Ngauralo i nga ita zwi fanaho na kha riṋe arali ra livhisa tshoṱhe ṱhogomelo kha nyeletshedzo ine ra i wana kha Ipfi ḽa Mudzimu, vhaimeleli vhawe, na ndangulo yawe na u i tendela i tshi nwelela kha riṋe. U rabela misi yoṱhe kha Yehova uri a ri ṱolisise nga yeneyi nḓila zwi ḓo ri thusa uri ri tshimbile nga u fulufhedzea.
‘Tshilidzi Tshau Tshi Dzula Tsho Nndivha’
10. Ndi mini zwe zwa thusa Davida uri a kone u tshimbila kha mafhungo-ngoho a Mudzimu?
10 Davida o bvela phanḓa a ri: “Ngauri ndi dzula ndó livha tshilidzi tshau, ndi ḓi tevhedza mafhungo-ngoho au.” (Psalme ya 26:3) Davida o vha a tshi ḓivha zwavhuḓi nga ha mishumo ya Mudzimu ya vhuthu, nahone o dzula a tshi livhuha na u elekanya nga hayo. O imba a ri: “Renda Yehova, Muya wanga; zwoṱhe zwe a U tonda ngazwo.” A tshi elelwa zwiṅwe zwa zwe Mudzimu a mu “tonda ngazwo,” Davida o bvela phanḓa a ri: “Ndi Yehova ané a lulamisa, a ita nga mulayo, a tshi lwela vho ṱhuphiwaho. Dzinḓila dzawe o dzi ḓivhisa Mushe; vhana vha Isiraele o vha ḓivhisa mishumo yawe.” (Psalme ya 103:2, 6, 7) Khamusi Davida o vha a tshi khou humbula nga ha u tambudzwa ha Vhaisiraele nga Vhaegipita misini ya Mushe. Arali zwo ralo, u elekanya nga nḓila ye Yehova a ḓivhadza ngayo Mushe nḓila dzawe dza u vha tshidza i nga vha yo kwama mbilu ya Davida nahone ya khwaṱhisa u ḓiimisela hawe u tshimbila nḓilani ya mafhungo-ngoho a Mudzimu.
11. Ndi mini zwine zwa nga ri thusa u dzula ri tshi tshimbila nḓilani ya u fulufhedzea?
11 U vhala Ipfi ḽa Mudzimu misi yoṱhe na u elekanya nga zwine ra zwi guda khaḽo zwi ḓo dovha zwa ri thusa uri ri tshimbile nga u fulufhedzea. Sa tsumbo, u humbula uri Yosefa o hana ṱhuṱhuwedzo ya u ḓifara luvhi ya musadzi wa Potifaro zwi ḓo ri ṱuṱuwedza uri ri shavhe zwithu zwo raloho mishumoni yashu, tshikoloni, kana huṅwe fhethu-vho. (Genesi 39:7-12) Hupfi mini arali ri tshi khou lingwa nga zwibuli zwine zwa nga ita uri ri pfume siani ḽa zwithu zwi vhonalaho kana u wana vhuimo ha nṱha na maanḓa mishumoni ya u ḓitshidza? Ri na tsumbo ya Mushe, we a hana u huliswa ngei Egipita. (Vha-Heberu 11:24-26) U dzula ri tshi humbula nga ha u konḓelela ha Yobo zwi ḓo thusa uri khwaṱhisa uri ri kone u dzula ri tshi fulufhedzea kha Yehova hu sa londwi vhulwadze kana maṅwe makhaulambilu. (Yakobo 5:11) Hupfi mini arali ri tshi khou tovholwa? Vhukuma, u humbula nga ha tshenzhelo ya Daniele bakoni ḽa dzindau zwi nga ri ṋea tshivhindi!—Daniele 6:16-22.
“A thi Dzuli na Vhathu vha sá Ḓivhalei”
12, 13. Ndi vhukonani vhufhio vhune ra fanela u vhu iledza?
12 A tshi ambela kha ḽiṅwe sia ḽe ḽa mu thusa u dzula a tshi fulufhedzea, Davida o imba a ri: “A thi dzuli na vhathu vha sá ḓivhalei, ’thi tshimbili na vha u dzumbama. Ndi nengwa nga khuvhangano ya vhadzia-khole, ’thi dzuli na vha-ita-zwivhi.” (Psalme ya 26:4, 5) Davida o vha a sa sokou dzula na vhavhi. O vha a tshi vhenga vhathu vha re na ṱhuṱhuwedzo mmbi.
13 Hupfi mini nga riṋe? Naa ri a hana u dzula na vhathu vha sa ḓivhalei nga u iledza dziṅwe mbekanyo dza thelevishini, dzividio, zwifanyiso, dzi-internet, kana nga dziṅwe nḓila? Naa ri a iledza u vha tsini na vhane vha dzumba zwine vha vha zwone? Vhaṅwe vhathu vhane ra dzhena navho tshikolo kana vhane ra shuma navho vha nga ḓiita khonani dzashu hu itela u ri fhura. Naa ri a ṱoḓa ngangoho u vha na vhukonani na vhane vha sa tshimbile kha mafhungo-ngoho a Mudzimu? Naho vha tshi nga sumbedza u vha vha fulufhedzeaho, vhagunei vha nga dzumba zwiṱuṱuwedzi zwavho u itela uri ri sa tsha shumela Yehova. Hupfi mini arali hu na vhaṅwe tshivhidzoni tsha Vhukriste vhane vha tshila vhutshilo vhu re kavhili? Na vhone vha dzumba zwine vha vha vha zwone ngangoho. Jayson ane zwino a vha mulanda a shumelaho, o vha e na khonani dzo raloho musi a tshee muswa. O amba zwi tevhelaho nga havho: “Ḽiṅwe ḓuvha muṅwe wavho a ri kha nṋe: ‘Zwine ra zwi ita zwa zwino a zwi na mushumo nga uri musi maitele maswa a zwithu a tshi swika ri khou u ya u fa. A ri nga zwi ḓivhi uri ro xelelwa nga tshiṅwe tshithu.’ Eneo maambele o ita uri ndi fhaṱuwe. A thi ṱoḓi u fa musi maitele maswa a zwithu a tshi ḓa.” Jayson o mbo ḓi fhelisa nga u ṱavhanya vhukonani hawe na vhenevho vhathu. Muapostola Paulo o sevha a ri: “Ni so ngo khakha: U̗ ḓowelana na vhavhi zwi tshinyisa milayo mivhuya.” (1 Vha-Korinta 15:33) Ndi zwa ndeme vhukuma uri ri iledze u vha na khonani mmbi!
‘Ndi Ḓo Amba Maḓembe Au Oṱhe’
14, 15. Ri nga ‘sendela hani aletare [ya Yehova]’?
14 Davida o bvela phanḓa a ri: “Ndo ṱamba zwanḓa nga u ita zwivhuya, uri ndi kone u sendela aletare yau, Yehova. Ndi ngani? O ri: “Ndi kone u pfadza maipfi a thendo na u amba maḓembe au oṱhe.” (Psalme ya 26:6, 7) Davida o vha a tshi ṱoḓa u dzula o kuna kha vhuḓilisi u itela uri a kone u gwadamela Yehova na u ḓivhadza u ḓikumedza hawe kha Mudzimu.
15 Tshithu tshiṅwe na tshiṅwe tshine tsha tshimbidzana na vhurabeli ha ngoho nḓuni ya mulanga na thembeleni tsho vha tshi ‘murunzi wa ngei ṱaḓulu.’ (Vha-Heberu 8:5; 9:23) Aletare yo vha i tshi fanyisela u ṱoḓa ha Yehova u ṱanganedza tshiṱhavhelo tsha Yesu Kristo u itela u hangwelwa ha vhathu. (Vha-Heberu 10:5-10) Ri ṱanzwa zwanḓa zwashu u sumbedza uri a ri na mulandu nahone ra “sendela aletare [ya Yehova]” nga u vha na lutendo kha tshenetsho tshiṱhavhelo.—Yohane 3:16-18.
16. U ḓivhadza vhaṅwe nga ha mishumo ya Mudzimu i mangadzaho zwi ri vhuyedza hani?
16 Musi ri tshi humbula nga zwoṱhe zwe tshiṱhavhelo tsha ri itela zwone, naa mbilu dzashu a dzi livhuhi Yehova na Murwa wawe mubebwa e eṱhe? Nga zwenezwo, kha ri livhuhe Yehova nga u ḓivhadza mishumo yawe i mangadzaho kha vhaṅwe—u bva kha tsiko yawe ya tsimuni ya Edeni u vhuya u swika kha u vusuluswa ha zwithu zwoṱhe shangoni ḽiswa ḽa Mudzimu. (Genesi 2:7; Mishumo 3:21) Nahone mushumo wa u huwelela nga ha Muvhuso na wa u ita vhafunziwa u ḓo vha tsireledzo ya muya kha riṋe. (Mateo 24:14; 28:19, 20) U dzula ro farakanea khawo zwi ḓo ri thusa uri ri dzule ri na fulufhelo ḽa vhumatshelo havhuḓi, lutendo lwashu kha mafulufhedziso a Mudzimu lu ḓo khwaṱha, nahone ri ḓo dzula ri tshi funa Yehova na vhaṅwe vhathu.
“Vhushavhelo ha Nḓuni Yau Ndi a vhu Funa”
17, 18. Ri fanela u vha na mavhonele afhio malugana na miṱangano ya Vhukriste?
17 Nnḓu ya mulanga na aletare yayo ya zwiṱhavhelo, ho vha hu hone hune Vhaisiraele vha gwadamela hone Yehova. A tshi sumbedza u takalela henefho fhethu, Davida o rabela a ri: “Yehova, vhushavhelo ha nḓuni yau ndi a vhu funa, na fhethu huné vhurena hau ha thikha hone.”—Psalme ya 26:8.
18 Naa ri a takalela u kuvhangana fhethu hune ra guda nga ha Yehova? Holo iṅwe na iṅwe ya Muvhuso na mbekanyamushumo yayo ya vhulivhisi ha muya i shuma sa fhethu ha vhurabeli ha ngoho kha lushaka. Zwiṅwe-hafhu, ri na mabuthano, maguvhangano a ḽiisela, na miṱangano yo khetheaho ṅwaha muṅwe na muṅwe. Kha yeneyo miṱangano ndi hone hune “fhungo” ḽa Yehova ḽa haseledzwa hone. Arali ra guda u i “tama zwihulu-hulu,” ri ḓo ṱoḓa u ṱanganela kha yeneyo miṱangano nahone ri ḓo thetshelesa vhukuma musi ro ya kha yeneyo miṱangano. (Psalme ya 119:167) Zwi homolosa vhukuma u vha na vhatendi nga riṋe vhane vha vha na dzangalelo kha mutakalo washu na vhane vha ri thusa u dzula ri tshi fulufhedzea vhutshiloni hashu!—Vha-Heberu 10:24, 25.
‘U Songo Dzhia Vhutshilo Hanga’
19. Davida o vha a sa ṱoḓi u vhonwa mulandu ufhio?
19 Samusi Davida o vha a tshi ḓivha zwavhuḓi mvelelo dza u sa tshimbila nḓilani ya mufhungo-ngoho a Mudzimu, Davida o humbela a ri: “U songo kumba muya wanga huthihi na vha-ita-zwivhi, U si baḓakanye vhutshilo hanga na vhathu vha phondi. Zwanḓa zwavho zwo tswuka nga zwivhi, tshavho ndi u ṱanganedza zwa tshanḓa tshi nguvhoni.” (Psalme ya 26:9, 10) Davida o vha a sa ṱoḓi u katelwa kha vhathu vha sa ofhi Mudzimu vhane vha ṱanganedza zwa tshanḓa nguvhoni.
20, 21. Ndi mini zwine zwa nga ita uri ri tshimbile nga nḓila ya vhathu vha sa ofhi Mudzimu?
20 Shango ḽa ṋamusi ḽo ḓala nga u ḓifara luvhi. Thelevishini, dzimagazini, na dzifilimu zwi ṱuṱuwedza u ḓifara luvhi—“vhupombwe, vhuyaḓa, u ṱambela zwithu.” (Vha-Galata 5:19) Vhaṅwe vho no vha dziphuli dza u vhona matambwa a zwa u ṱangana nga dzimbeu, hune kanzhi ha livhisa kha u ḓifara luvhi. Kanzhi vhaswa vha a kwamea nga hu leluwaho nga ṱhuṱhuwedzo dzo raloho. Kha maṅwe mashango, u ambisana zwo ḓowelea, nahone vhaswa vha re miṅwahani ya vhufumi vha a vha na mutsiko wa uri na vhone vha fanela u vha tshipiḓa tsha zwenezwo. Vhaswa vhanzhi vha a ḓidzhenisa kha zwithu zwo raloho naho vha tshi kha ḓi vha vhaṱuku vhukuma. U itela u fusha maḓipfele avho a u ṱangana nga dzimbeu ane a fhaṱela ngomu havho, vha mbo ḓi thoma u ḓidzhenisa kha u ḓifara luvhi hune ha vha livhisa kha u ita vhupombwe.
21 Vhaaluwa na vhone vha a katelwa kha yeneyi ṱhuṱhuwedzo mmbi. Mishumo ya mabindu ya u sa fulufhedzea na nḓowelo ya u ita phetho dza tseḓa zwi sumbedza uri a vha fulufhedzei. U tshimbila nḓilani ya shango zwi ḓo ita uri ri vhe kule na Yehova. Kha ri ‘vhenge vhuvhi, ri fune zwivhuya’ nahone ri bvele phanḓa ri tshi tshimbila nḓilani ya u luga.—Amosi 5:15.
“Ndamulele U Nkhathutshele”
22-24. (a) Ndi ṱhuṱhuwedzo ifhio ine na i wana kha maipfi a u phetha a Psalme ya 26? (b) Ndi tshikwekwe tshifhio tshine tsha ḓo haseledzwa theroni i tevhelaho?
22 Davida o phetha u amba na Mudzimu nga u ri: “Hone nṋe ndi fara ya zwivhuya; ndamulele U nkhathutshele, Mulenzhe wanga u ime khagala, ndi U rende, Yehova, ndi tshivhidzoni.” (Psalme ya 26:11, 12) U ḓiimisela ha Davida u dzula a tshi fulufhedzea zwi tshimbidzana zwavhuḓi na khumbelo yawe ya u hangwelwa. Zwenezwo zwi khuthadza lungafhani! Hu sa londwi zwivhi zwashu, Yehova u ḓo ri thusa arali ra ḓiimisela u tshimbila nḓilani ya u fulufhedzea.
23 U nga ri nḓila ine ra tshila ngayo i nga sumbedza uri ri ṱhonifha na u dzhiela nṱha vhuvhusahoṱhe ha Mudzimu kha masia oṱhe a vhutshilo hashu hoṱhe. Muṅwe na muṅwe washu a nga humbela kha Yehova nga thabelo uri a mu ṱolisise na u mu kunakisa mihumbulo na maḓipfele ashu. Ri nga dzula ri tshi humbula mafhungo-ngoho awe nga u guda Ipfi ḽawe nga vhuronwane. Ngauralo, kha ri lingedze nga nḓila dzoṱhe u iledza khonani mmbi nahone ri rende Yehova tshivhidzoni. U nga ri ri nga ṱanganela kha mushumo wa u huwelela nga ha Muvhuso na wa u ita vhafunziwa, ri sa tendele na luthihi shango ḽi tshi tshinyadza vhushaka hashu na Mudzimu. Musi ri tshi khou bvela phanḓa ri tshi tshimbila nḓilani ya u fulufhedzea, ri nga vha na fulufhelo ḽa uri Yehova u ḓo ri khathutshela.
24 Samusi u fulufhedzea zwi tshi katela masia oṱhe a vhutshilo, ri fanela u ṱhogomela tshikwekwe tshi vhulayaho—u shumisa luvhi zwikambi. Zwenezwi zwi ḓo haseledzwa kha thero i tevhelaho.
Ni a Zwi elelwa?
• Ndi ngani zwivhumbiwa zwo ṱalifhaho zwi tshi nga haṱulwa zwo tea kha mutheo wa u fulufhedzea hazwo?
• U fulufhedzea zwi amba mini, nahone u tshimbila nḓilani ya u fulufhedzea zwi katela na mini?
• Ndi mini zwine zwa ḓo ri thusa u dzula ri tshi tshimbila nḓilani ya u fulufhedzea?
• U itela u dzula ri tshi fulufhedzea, ndi khombo dzifhio dzine ra fanela u dzi ṱhogomela na u dzi iledza?
[Mbudziso Dza Pfunzo]
[Tshifanyiso kha siaṱari 14]
Naa ni a humbela Yehova misi yoṱhe uri a ṱolisise mihumbulo yaṋu ya nga ngomu?
[Tshifanyiso kha siaṱari 14]
Naa ni a dzula ni tshi elelwa nga ha mishumo ya Yehova ya tshilidzi?
[Zwifanyiso kha siaṱari 15]
U dzula hashu ri tshi fulufhedzea nga fhasi ha milingo zwi ḓo ita uri mbilu ya Yehova i takale
[Zwifanyiso kha siaṱari 17]
Naa ni a shumisa ndugiselelo dza Yehova u itela uri dzi ni thuse u dzula ni tshi tshimbila kha nḓila ya u fulufhedzea?