1. Hikwalaho ka yini hi fanele hi tiveka ehansi ka Yehovha?

HI FANELE hi tiveka ehansi * ka Yehovha hikuva i Muvumbi wa hina. Hi yena loyi a nga ni mfanelo yo vekela swivumbiwa swakwe milawu. (Nhlav. 4:11) Xivangelo xin’wana lexi endlaka hi n’wi yingisa, hileswi a fumaka hi ndlela leyinene. I khale vanhu va ri karhi va fuma vanhu van’wana. Kambe Yehovha hi yena ntsena Mufumi wo tlhariha naswona a nga ni rirhandzu, tintswalo ni ntwelavusiwana ku tlula vafumi hinkwavo.—Eks. 34:6; Rhom. 16:27; 1 Yoh. 4:8.

2. Hi ku ya hi Vaheveru 12:9-11, hi swihi swivangelo leswi hi nga na swona swo tiveka ehansi ka Yehovha?

² Yehovha u lava leswaku hi n’wi yingisa hikwalaho ka leswi hi n’wi rhandzaka naswona hi n’wi tekaka tanihi Tata wa hina loyi a nga ni rirhandzu. Eka papila rakwe leri a ri tsaleleke Vaheveru, Pawulo u vule leswaku hi fanele hi “tiveka swinene ngopfu ehansi ka [Tatana]” hikuva u hi dyondzisa hi xikongomelo xa “leswaku hi vuyeriwa.”—Hlaya Vaheveru 12:9-11.

3. (a) Hi swi kombisa njhani leswaku hi tiveka ehansi ka Yehovha? (b) Hi swihi swivutiso leswi hi nga ta swi hlamula?

³ Hi kombisa leswaku hi tiveka ehansi ka Yehovha hi ku tikarhatela ku n’wi yingisa eka hinkwaswo ni ku nga titshegi hi vutlhari bya hina. (Swiv. 3:5) Swa hi olovela ku tiveka ehansi ka Yehovha tanihi leswi hi yaka hi n’wi tiva kahle leswaku u njhani. Hikwalaho ka yini? Hikuva hinkwaswo leswi a swi endlaka swi kombisa leswi a nga xiswona. (Ps. 145:9) Loko hi dyondza hi Yehovha, hi ta ya hi n’wi rhandza swinene. Loko rirhandzu rero ri ya ri kula, a swi nge kali swi lava hi tsaleriwa swinawanawana leswi nge endlani leswi, leswi mi nga swi endli swi bihile. Hi ta swi  kota hi hexe ku hambanisa leswinene ni leswo biha. (Ps. 97:10) Kambe mikarhi yin’wana swi nga hi tikela ku yingisa Yehovha. Hikwalaho ka yini? Naswona vakulu, vatatana na vamanana, va nga dyondza yini eka Ndhunankulu Nehemiya; Hosi Davhida na Mariya mana wa Yesu? Swivutiso leswi swi ta hlamuriwa eka nhlokomhaka leyi.

4-5. Hi ku ya hi Varhoma 7:21-23, hikwalaho ka yini swi hi tikela ku tiveka ehansi ka Yehovha?

⁴ Lexi endlaka swi hi tikela ku tiveka ehansi ka Yehovha hileswi hi velekiweke ni xidyoho. Hikwalaho a hi swi lavi ku tiveka ehansi ka Xikwembu. Loko Adamu na Evha va xandzukele Xikwembu kutani va dya mbhandzu lowu a xi va lerise leswaku va nga wu dyi, va sungule ku tivekela milawu. (Gen. 3:22) Namuntlha, vanhu a va swi lavi ku tiveka ehansi ka Yehovha naswona va tihanyela hi milawu ya vona.

⁵ Hambi ku ri lava rhandzaka Yehovha, swi nga ha va tikela ku tiveka ehansi ka yena. Muapostola Pawulo na yena a swi pfa swi n’wi tikela. (Hlaya Varhoma 7:21-23.) Ku fana na Pawulo hi lava ku endla swilo leswinene emahlweni ka Yehovha. Kambe mikarhi hinkwayo hi fanele hi lwisana ni mboyamelo wo endla swo biha.

6-7. Hi xihi xivangelo xa vumbirhi lexi endlaka swi hi tikela ku tiveka ehansi ka Yehovha? Vula xikombiso.

⁶ Xivangelo xin’wana lexi endlaka swi hi tikela ku tiveka ehansi ka Yehovha i ndhavuko lowu hi kuleleke eka wona. Swilo swo tala leswi vanhu va swi endlaka a swi fambisani ni ku rhandza ka Yehovha, kutani swi nga ha hi tikela ku endla swilo leswi hambanaka ni swa vona. Xiya xikombiso xin’we lexi landzelaka.

⁷ Etindhawini tin’wana swi tolovelekile leswaku vantshwa va khutaziwa ku ya tirha leswaku va ta hola mali yo tala. Makwerhu waxisati Mary, * a langutane ni ntlhontlho wolowo. Loko a nga si dyondza hi Yehovha, a a dyondza eka xin’wana xa swikolo swo durha swa le tikweni ra ka vona. Ndyangu wa ka vona a wu n’wi khutaza ku kuma ntirho lowu holelaka mali yo tala. Na yena a a wu lava. Kambe endzhaku ka loko a dyondze hi Yehovha a tlhela a n’wi rhandza, u cince langutelo rakwe. U ri: “Mikarhi yin’wana ndzi pfulekeriwa hi nkarhi wo kuma ntirho lowu holelaka swi nyawula, kambe wu ta kavanyeta ndlela leyi ndzi tirhelaka Yehovha ha yona. Kambe ndlela leyi ndzi kurisiweke ha yona yi endla swi ndzi tikela ku ala. Ndzi kombele Yehovha leswaku a ndzi pfuna ndzi kota ku ala ntirho lowu nga ndzi kavanyetaka entirhweni wakwe.”—Mat. 6:24.

8. I yini leswi hi nga ta bula ha swona sweswi?

⁸ Loko hi tiveka ehansi ka Yehovha ku vuyeriwa hina. Kambe lava nga ni vulawuri byo karhi vo tanihi vakulu, vatatana na vamanana, va ni swivangelo leswi twalaka swo yingisa nkongomiso wa Xikwembu tanihi leswi va nga ni vutihlamuleri byo pfuna van’wana. Sweswi a hi buleni hi swikombiso swin’wana swa le Bibeleni leswi nga hi pfunaka hi kota ku tirhisa vulawuri hi ndlela leyi tsakisaka Yehovha.

9. Hi yihi mitlhontlho leyi Nehemiya a a langutane na yona?

⁹ Yehovha u nyike vakulu vutihlamuleri bya nkoka byo khathalela vanhu va yena. (1 Pet. 5:2) Vakulu va nga dyondza swo tala loko va kambisisa ndlela leyi Nehemiya a a tirhisana ha yona ni vanhu va Yehovha. Leswi Nehemiya a ri ndhunankulu eYuda, a ri ni vulawuri byo karhi. (Neh. 1:11; 2:7, 8; 5:14) Ehleketa hi mitlhontlho yin’wana leyi Nehemiya a langutane na yona. U kume leswaku Vayuda a va nga yi tirhisi hi  ndlela leyinene tempele naswona a va nga va seketeli Valevhi hi timali hilaha Nawu a wu lava hakona. Vayuda a va nga ha wu xiximi nawu wa Savata naswona vavanuna van’wana a va teke vavasati vamatiko mambe. Ndhunankulu Nehemiya a a fanele a lulamisa xiyimo lexi xo tika.—Neh. 13:4-30.

10. Nehemiya u swi tlhantlhe njhani swiphiqo leswi a langutane na swona?

¹⁰ Nehemiya a nga byi tirhisanga hi ndlela yo biha vulawuri byakwe hi ku vekela vanhu va Xikwembu swinawanawana. Ematshan’weni ya sweswo, u kombele Yehovha hi xikhongelo leswaku a n’wi nkongomisa, a tlhela a dyondzisa vanhu Nawu wa Yehovha. (Neh. 1:4-10; 13:1-3) Hi ku titsongahata Nehemiya u tirhe ni vamakwavo ni ku va pfuna ku pfuxeta makhumbi ya Yerusalema.—Neh. 4:15.

11. Hi ku ya hi 1 Vatesalonika 2:7, 8, vakulu va fanele va va khoma njhani vamakwerhu evandlheni?

¹¹ Hambileswi vakulu va nga taka va nga langutani ni swiphiqo leswi fanaka ni swa Nehemiya kambe va nga dyondza swo tala eka yena. Hi xikombiso, vakulu va tirha hi matimba leswaku va pfuna vamakwerhu. A va tikukumuxi hikwalaho ka vulawuri lebyi va nga na byona. Ku ri na sweswo, va khathala swinene hi vamakwavo. (Hlaya 1 Vatesalonika 2:7, 8.) Leswi va titsongahataka naswona va nga ni rirhandzu va vulavurisana kahle ni vamakwavo. Andrew, loyi ku nga khale a ri nkulu, u ri: “Ndzi xiye leswaku vamakwerhu va tsaka loko nkulu a khathala hi vona. Sweswo swi endla leswaku vamakwerhu va tirhisana kahle ni vakulu.” Tony, loyi na yena ku nga khale a ri nkulu, u ri: “Ndzi ringeta ku tirhisa ndzayo leyi nga eka Vafilipiya 2:3 naswona ndzi teka van’wana va ri lava tlakuke eka mina. Leswi swi endla ndzi papalata ku ti endla boso eka vamakwerhu.”

12. Hikwalaho ka yini swi ri swa nkoka leswaku vakulu va titsongahata?

¹² Vakulu va fanele va titsongahata tanihi leswi Yehovha na yena a titsongahataka. Hambileswi Yehovha a nga Mufumi wa vuako hinkwabyo, “wa korhama” leswaku “a pfuxa la nga le hansi entshurini.” (Ps. 18:35; 113:6, 7) Entiyisweni,  Yehovha wa va nyenya lava titlakusaka ni ku tikukumuxaka.—Swiv. 16:5.

13. Hikwalaho ka yini vakulu va fanele va ‘lawula ririmi ra vona’?

¹³ Nkulu loyi a tivekaka ehansi ka Yehovha u fanele a ‘lawula ririmi rakwe.’ Loko a nga endli tano, a nga ha tikuma a pitsule makwerhu loyi a nga n’wi yingisiki. (Yak. 1:26; Gal. 5:14, 15) Andrew, nkulu loyi a boxiweke eku sunguleni u ri: “Mikarhi yin’wana loko makwerhu a nga ndzi yingisi, a ndzi twa onge ndzi nga n’wi byela xo mita hi huku! Hambiswiritano, ndzi anakanyisise hi vavanuna vo tshembaka va le Bibeleni, sweswo swi endle ndzi xiya nkoka wo titsongahata ni wo va munhu wo rhula.” Vakulu va kombisa leswaku va tiveka ehansi ka Yehovha hi ku va ni rirhandzu ni ku vulavurisana ni vamakwerhu ku katsa ni vakulukulobye hi ndlela ya musa.—Kol. 4:6.

14. Hi byihi vutihlamuleri lebyi Yehovha a byi nyikeke vatatana naswona i yini leswi a swi languteleke eka vona?

¹⁴ Yehovha u nyike tatana vutihlamuleri bya ku va nhloko ya ndyangu, naswona u langutele leswaku a letela ni ku tshinya vana vakwe. (1 Kor. 11:3; Efe. 6:4) Kambe vulawuri bya tatana byi ni swipimelo, u fanele a tihlamulela eka Yehovha loyi vito ra ndyangu wun’wana ni wun’wana ri humaka eka yena. (Efe. 3:14, 15) Vatatana va kombisa leswaku va tiveka ehansi ka Yehovha loko va tirhisa vulawuri bya vona hi ndlela leyi n’wi tsakisaka. Va nga dyondza swo tala loko va dyondza hi vutomi bya Hosi Davhida.

15. Hikwalaho ka yini Hosi Davhida a ri xikombiso lexinene eka vatatana?

¹⁵ Yehovha a nga nyikanga Davhida vutihlamuleri byo va nhloko ya ndyangu ntsena kambe u n’wi nyike ni vutihlamuleri byo rhangela tiko ra Israyele. Leswi Davhida a ri Hosi, a a ri ni vulawuri byo tala. Kambe u tshame a tirhisa vulawuri byakwe hi ndlela yo biha ni ku endla swihoxo leswikulu. (2 Sam. 11:14, 15) Kambe u kombise leswaku u tiveke ehansi ka Yehovha hi ku amukela ndzayo. U khongele eka Yehovha hi mbilu hinkwayo. U tlhele a tirhisa ndzayo leyi Yehovha a n’wi nyikeke yona. (Ps. 51:1-4) Nakambe u kombise leswaku wa titsongahata hi ku amukele switsundzuxo leswi humaka ni le ka vavasati. (1 Sam. 19:11, 12; 25:32, 33) Davhida u dyondze eka swihoxo leswi a swi endleke naswona u tlhele a sungula ku rhangisa ntirho wa Yehovha evuton’wini byakwe.

16. Vatatana va nga dyondza yini eka Davhida?

¹⁶ Swin’wana leswi vatatana va nga swi dyondzaka eka Hosi Davhida hi leswi: Mi nga tirhisi vulawuri lebyi Yehovha a mi nyikeke byona hi ndlela yo biha. Pfumela loko u endle swihoxo, u  tlhela u amukela loko van’wana va ku nyika ndzayo leyi humaka eBibeleni. Loko u endla tano, ndyangu wa wena wu ta ku xixima hikwalaho ka ku titsongahata ka wena. Loko u khongela swin’we ni ndyangu wa wena, khongela hi mbilu hinkwayo, sweswo swi ta endla leswaku wu swi xiya leswaku u titshege hi Yehovha. Xa nkoka swinene, rhangisa ntirho wa Yehovha evuton’wini bya wena. (Det. 6:6-9) Loko u veka xikombiso lexinene, ndyangu wa wena wu ta tikarhatela ku xi tekelela.

17. Hi byihi vutihlamuleri lebyi Yehovha a byi nyikeke vamanana?

¹⁷ Yehovha u nyike manana vutihlamuleri bya nkoka endyangwini, naswona u n’wi nyike vulawuri ehenhla ka vana vakwe. (Swiv. 6:20) Leswi manana a swi endlaka ni ku swi vula, swi nga khumba vana vakwe vutomi bya vona hinkwabyo. (Swiv. 22:6) Xiya leswi vamanana va nga swi dyondzaka eka Mariya mana wa Yesu.

18-19. Vamanana va nga dyondza yini eka Mariya?

¹⁸ Mariya a ma tiva kahle Matsalwa. A a xixima Yehovha swinene naswona a ri ni vuxaka lebyinene na yena. A tiyimisele hi mbilu hinkwayo ku endla ku rhandza ka Yehovha, hambiloko sweswo a swi ta cinca vutomi byakwe hi ku helela.—Luka 1:35-38, 46-55.

¹⁹ Vamanana mi nga dyondza swo tala eka Mariya. Njhani? Xo sungula, hi ku tiyisa vuxaka bya n’wina na Yehovha hi ku khongela ni hi ku va ni dyondzo ya Bibele ya munhu hi yexe. Xa vumbirhi, mi fanele mi tiyimisela ku cinca swo karhi evuton’wini bya n’wina leswaku mi tsakisa Yehovha. Hi xikombiso, swi nga endleka mi kurisiwe hi vatswari lava nga ni ximbilwambilwana, lava a va tshamela ku holovela vana va vona. Hikwalaho, mi nga ha tibyela leswaku yoleyo hi yona ndlela leyinene yo kurisa vana. Hambiloko se mi yi tiva ndlela leyi Yehovha a lavaka mi kurisa vana ha yona, swi nga ha mi tikela ku va lehisela mbilu, ngopfungopfu loko va bayiza. (Efe. 4:31) Hi nkarhi wolowo, khongela eka Yehovha leswaku a ku pfuna. Manana loyi a vuriwaka Lydia, u ri: “Siku rin’wana, ndzi khongele hi mbilu hinkwayo leswaku ndzi nga holoveli n’wananga loko a nga ndzi yingisi. Ndzi tikhome ndzi nga si heta nileswi a ndzi lava ku swi vula, kutani ndzi khongela ndzi kombela Yehovha leswaku a ndzi pfuna. Xikhongelo hi xona lexi ndzi pfunaka.”—Ps. 37:5.

20. Hi yihi mintlhontlho leyi vamanana van’wana va langutanaka na yona naswona va nga yi hlula njhani?

²⁰ Ntlhontlho lowu vamanana van’wana va langutana na wona, i ku komba vana va vona leswaku va va rhandza. (Tito 2:3, 4) Vavasati van’wana va kulele emindyangwini leyi vatswari a va nga ri na vuxaka lebyinene ni vana va vona. Loko u kulele endyangwini wo tano, u nga endli xihoxo lexi fanaka ni xa vatswari va wena. Manana  loyi a tivekaka ehansi ka Yehovha, u ta dyondza ndlela leyi a nga va kombisaka ha yona vana vakwe leswaku wa va rhandza. Swi nga ha n’wi tikela ku cinca ndlela leyi a ehleketaka ha yona, a titwaka ha yona ni leyi a endlaka swilo ha yona. Kambe swa koteka ku cinca naswona ku cinca koloko ku ta vuyerisa yena ni ndyangu wakwe.

21-22. Hi ku ya hi Esaya 65:13, 14, hi vuyeriwa njhani loko hi tiveka ehansi ka Yehovha?

²¹ Hosi Davhida a byi tiva vuyelo bya ku tiveka ehansi ka Yehovha. U tsale a ku: “Swileriso leswi humaka eka Yehovha swi lulamile, swi tsakisa mbilu; xileriso xa Yehovha xi basile, xi hatimisa mahlo. Swi lemukise ni nandza wa wena; ku swi hlayisa swi ni hakelo leyikulu.” (Ps. 19:8, 11) Namuntlha ha ku vona ku hambana exikarhi ka lava va tivekaka ehansi ka Yehovha ni lava va alaka ku yingisa ndzayo yakwe. Lava va tivekaka ehansi ka Yehovha va ta “huwelela hi ku tsaka hikwalaho ka xiyimo lexinene xa mbilu.”—Hlaya Esaya 65:13, 14.

²² Loko vakulu, vatatana na vamanana va tiveka ehansi ka Yehovha hi ku swi rhandza, va ta va ni ntsako, mindyangu ya vona yi ta tsaka naswona vandlha ri ta va ni vun’we. Xa nkoka swinene, va tsakisa mbilu ya Yehovha. (Swiv. 27:11) Mayana ntsako lowu va nga ta va na wona!