E Tausi e le Atua Tagata Matutua

I ASO nei e lē o se mea e faateʻia ai le taatele o faiga lē tonu e fai i tagata matutua. I aso ua leva, na valoia ai e le Tusi Paia, o “aso e gata ai” o lenei lalolagi faalēmataʻu, o le a “avea tagata ma ē alolofa i latou iā i latou, . . . o ē lē lotoaiga.” (2 Timoteo 3:1-3) O le upu Eleni ua faaliliuina i le “lotoaiga,” e mafai ona uiga atu i le alofa lea e maua i totonu o aiga. Ma ua moni ai valoaga a le Tusi Paia, auā ua seāseā pe lē mauaina foʻi lenei ituaiga alofa i aso nei.

E ese mai iā i latou e faileagaina tagata matutua, e matuā faatāuaina ma manatu mamafa Ieova iā i latou ua afu le soifua. Seʻi manatu i le auala o loo faaalia ai i le Tusi Paia.

‘Faamasino mo Fafine ua Oti a Latou Tane’

O loo faamaonia i Tusitusiga Eperu le manatu mamafa o Ieova mo ē matutua. Mo se faaaʻoaʻoga, i le Salamo 68:5, o loo taʻu e Tavita le Atua o le ‘faamasino mo fafine ua oti a latou tane,’ ma e masani lava o i latou nei o ni fafine ua matutua. * I nisi faaliliuga o le Tusi Paia, o loo faaliliu ai le upu “faamasino” i “lē puipuia,” “lē leoleoina,” po o lē “lagolagoina aiā tatau a tagata.” E manino la, e manatu mamafa Ieova mo fafine ua oti a latou tane. O le māfuaaga lenā ua faapea mai ai le Tusi Paia e tupu tele lona toʻasā, pe afai e faileagaina i latou. (Esoto 22:22-24) O fafine ua oti a latou tane—faapea uma ma ē matutua faamaoni—e matuā faatāuaina e le Atua ma ana auauna. O loo tusia i le Faataoto 16:31 le silasila a Ieova le Atua ma ona tagata i ē matutua: “O le pale matagofie le ulusinā, pe a ua i ai i le ala o le amiotonu.”

E lē o se mea e faateʻia ai, le avea ma vala  autū o le Tulafono a Ieova mo Isaraelu, le faaaloalo i tagata ua matutua. Na poloaʻiina Isaraelu e faapea: “Ia e tulaʻi atu i luma o lē ua ulu sinā, ia e āva foʻi i luma o le toeaina, ma ia e mataʻu i lou Atua; o aʻu o Ieova.” (Levitiko 19:32) I lea, sa fesootaʻi lelei le faiā a le tagata Isaraelu ma Ieova le Atua, ma le auala e manatu ai i ē ua matutua. E lē mafai ona faapea mai se tasi e alofa i le Atua pe afai na te faileagaina tagata matutua.

E lē o toe i ai Kerisiano i lalo o le Tulafono a Mose. Peitaʻi, ua latou iai nei i lalo o “le tulafono a Keriso,” lea e tatau ona matuā aafia ai a latou amio ma manatu, e aofia ai ma le faaalia o le alofa ma le manatu mamafa i mātua ma ē ua matutua. (Kalatia 6:2; Efeso 6:1-3; 1 Timoteo 5:1-3) Ma e faaalia e Kerisiano le alofa ona o loo uunaʻia e o latou loto ae lē faia ona ua poloaʻia ai i latou ia faia faapea. Na faalaeiau mai le aposetolo o Peteru: “Ia matuā fealofani ai outou ai le loto naunau.”—1 Peteru 1:22.

Na taʻua e le soo o Iakopo se isi māfuaaga tatou te manatu mamafa ai i ē ua matutua. Na ia tusi faapea: “O lenei lava le amio Atua [“tapuaʻiga,” NW] e lelei ma le faamaoni i luma o le Atua o le Tamā lea, ina ia tauasiasi atu i ē mātua oti ma fafine ua oti a latou tane i o latou tigā, ia leoleo foʻi o ia iā te ia, ina neʻi pisia mai o ia i le lalolagi.” (Iakopo 1:27, LT) Ae, ua taʻua e Iakopo se manatu faagaee loto. Ua faamanatu mai ai iā i tatou le tāua o i latou nei iā Ieova.

O lea la, e lē lava le na ona lē faileagaina o tagata matutua. Na i lo lea, e manaʻomia ona faaalia lo tatou manatu mamafa iā i latou e ala i gaoioiga lelei. (Tagaʻi i le pusa “Alofa e ala i Gaoioiga” i le itulau e 6-7) Na tusi Iakopo e faapea: ‘E mate le faatuatua pe a leai ni galuega.’—Iakopo 2:26.

Faamāfanafanaga “i o Latou Tigā”

E iai se isi lesona tatou te aʻoaʻoina mai i upu a Iakopo. Ia mātau, na faatonuina e Iakopo ia Kerisiano e tausia fafine ua oti a latou tane “i o latou tigā.” O le upu Eleni ua faaliliuina i le “tigā” e mafai ona uiga atu i mafatiaga po o puapuaga e māfua ona o omiga mai tulaga o le soifuaga. E mautinoa o loo toʻatele tagata matutua o loo fesagaʻi ma nei puapuaga. O nisi o i latou e iai le lagona o le tuua toʻatasi. O nisi e mafatia faalogona ona ua faatapulaa mea latou te mafaia ona o le matua o le soifua. E oo lava iā i latou o loo auauna i le Atua ma le maelega e oo iā i latou le loto vaivai. Seʻi manatu iā Ioane, * sa avea o sē talaʻia ma le faamaoni le Malo o le Atua i le silia ma le 40 tausaga, ma o le 30 mulimuli o na tausaga na ia faaaluina i le auaunaga faataimi atoa. I aso nei, i le silia ma le 80 o ona tausaga, ua faapea mai ai Ioane e iai lava taimi na te lagona ai le faavaivai. Na ia faapea: “I le tele o taimi ou te manatu ai i le tele o mea sesē na ou faia. Ma ou mafaufau ai lava, atonu sa sili atu se mea na tatau ona ou faia.”

E mafai ona faalaeiauina i latou nei i le iloa e faapea, e ui ina lelei atoatoa Ieova ae na te lē faatalitalia i tatou ina ia lelei atoatoa. E ui na te silafia uma a tatou mea sesē, ae o loo faapea mai le Tusi Paia e uiga iā te ia: “Ioa e, afai e te mātaulia le amio leaga, le Alii e, o ai sē na te mafaia ona tulaʻi?” (Salamo 130:3) Ioe, e lē taulaʻi mai le silasila a Ieova i na o o tatou masei ae silafia e ia mea o i le loto. E faapefea ona tatou iloa lenei mea?

O le tupu o Tavita—o ia o sē na fai mea sesē i  le tele o taimi ona o le tulaga lē lelei atoatoa—ae na faagaeeina o ia e le Atua e fatuina upu o loo faamauina i le Salamo 139:1-3: “Ieova e, ua e suʻesuʻe mai iā te aʻu, ua e silafia lava aʻu. O oe lava ua e silafia loʻu nofo i lalo ma loʻu tulaʻi i luga; ua e silafia mamao mai oʻu manatunatu. Ua e suʻesuʻe i loʻu savali ma loʻu taoto, ua e masani lava ma oʻu ala uma.” O le upu “suʻesuʻe” o loo faaaogāina i inei, o lona uiga moni lava o le “faamamāina,” e tali tutusa lava ma le auala e faalele ese ai e le faifaatoʻaga aputi o saito i le taimi e sasa ai, ae tuua na o le saito lelei. I le faagaeega a le Atua, o lea na faamautinoa mai ai e Tavita, e silafia e Ieova le auala e faamamā ma manatua ai o tatou uiga ma galuega lelei.

E manatua ma faatāuaina e lo tatou Tamā alofa faalelagi a tatou galuega lelei uma pe afai tatou te tumau ma le faamaoni iā te ia. O loo taʻua e le Tusi Paia o se amiolētonu le faagalogaloina o la tatou galuega ma le alofa sa tatou faaalia mo lona suafa.—Eperu 6:10.

“Ua Mavae Atu Mea Muamua”

Ua faaalia e le Tusi Paia o faafitauli o le tino matua e leʻi fuafuaina e le Atua mo tagata. Na faatoʻā aliaʻe mai i le olaga o le tagata āuga faigatā  o le tino matua, ina ua fouvale o tatou uluaʻi mātua i Lē na Foafoaina i laʻua. (Kenese 3:17-19; Roma 5:12) E lē faaauau ai pea lenei tulaga.

E pei ona taʻua muamua, o le tele o tulaga leaga o loo tatou fesagaʻi i aso nei—e aofia ai ma le faileagaina o tagata matutua—ua faamaonia ai o loo tatou ola i “aso e gata ai” o lenei lalolagi. (2 Timoteo 3:1) O loo fuafua le Atua e aveesea uma āuga o le agasala, e aofia ai ma aafiaga o le soifua matua ma le maliu. Ua faapea mai le Tusi Paia: “E sōloiesea foʻi e le Atua loimata uma i o latou mata; e leai foʻi se toe oti, po o se faanoanoa, po o se auē, e leai foʻi se toe puapuaga; auā ua mavae atu mea muamua.”—Faaaliga 21:4.

I le lalolagi fou a le Atua, o le a lē toe iai po o le a mavae atu tigā ma mafatiaga ona o le soifua matua. E faapena foʻi ona mavae atu le faileagaina o tagata matutua. (Mika 4:4) E oo iā i latou ua maliliu o loo manatua pea e le Atua, o le a toe tutū mai, ma o le a latou maua ai foʻi le avanoa e ola ai e faavavau i le lalolagi parataiso. (Ioane 5:28, 29) O le taimi lenā, o le a faamaonia ai e lē gata e matuā manatu mamafa Ieova i tagata matutua ae faapea foʻi ma i latou uma e usiusitai iā te ia.

[Faamatalaga pito i lalo]

[Pusa/Ata i le itulau 6]

Alofa e ala i Gaoioiga

I faapotopotoga a Molimau a Ieova, e taulamua toeaina e faamautinoa le tausiga o ē ua matutua. Ua latou utagia le lapataʻiga a Peteru: “Ia outou leoleo i le lafu mamoe a le Atua o iā te outou.” (1 Peteru 5:2) O se vaega o le tausia o le lafu a le Atua, o le tausia o ē ua matutua i ni auala aogā. O le ā la e aofia ai i lenei tausiga?

E aofia ai le onosai, ma ni asiasiga e faia ai ni talanoaga faaleuō, ina ia mautinoa ai po o le ā le telē o manaʻoga o se tagata matua. Atonu e manaʻomia le fesoasoani i le faia o faatauga ma galuega faamamā, auala e malaga ai i sauniga faa-Kerisiano, faitauina o le Tusi Paia ma lomiga faa-Kerisiano, ma le tele o isi mea. Po o fea lava e talafeagai ai, e ao ona faia ma faataunuu ni faatulagaga aogā ma mautū. *

Ae faapefea pe a tupu se faafitauli faafuaseʻi i se uso po o se tuafafine matua i le faapotopotoga, e ono manaʻomia ai se fesoasoani tautupe? Muamua, o se mea lelei le saʻili pe iai ni fanau po o ni tauaiga e mafai ona fesoasoani ane. E ōgatusa lenei ma le mea o loo taʻua i le 1 Timoteo 5:4: “Afai foʻi o i ai i se fafine ua oti lana tane ni ana tama po o fanau a ana tama, ia aʻoaʻoina i latou ia muamua ona agalelei i lo latou lava aiga, ma taui atu i o latou mātua auā o le mea mālie lea i luma o le Atua.”

Atonu e manaʻomia e le tagata matua se fesoasoani e tilofaʻia ai pe ua tatau ona ia maua se fesoasoani mai le malo. Atonu e mafai ona fesoasoani atu nisi o le faapotopotoga. Afai e lē o maua nei fesoasoani, e ono filifili toeaina pe ua tatau ona ia maua le fesoasoani mai le faapotopotoga. I nisi tulaga, sa faataga lenei mea i le faapotopotoga i le uluaʻi senituri, auā sa tusi Paulo iā Timoteo o lē sa la galulue faatasi: “Aua neʻi faitauina se fafine ua oti lana tane seʻia oo i ona tausaga e onogafulu, sa toʻatasi foʻi lana tane; o loo taʻuleleia foʻi ona o ana galuega lelei, pe afai ua tausia e ia ni fanau, pe afai ua na alofa i tagata ese, pe afai ua na mulumulu i vae o tagata paia, pe afai ua na agalelei atu i ē ua puapuagatia, pe afai ua na tausisi i galuega lelei uma lava.”—1 Timoteo 5:9, 10.

[Faamatalaga pito i lalo]

[Ata i le itulau 5]

Na tausia e Toreka fafine matitiva ua oti a latou tane.—Galuega 9:36-39