1. Raasilinna miillasi Qullaawa Maxaafa xiinxallate ma gari hayyo horoonsidhino? Tini dancha guma abbitinohu hiittoonniiti?

XIBBE saˈˈanno dirira albaanni Roduu Chaarliisi Teezi Raasilinna boode Maganu Qaali rosaano mitteenni gama yaa hanaffino. Insa Qullaawu Maxaafi Maganu Yihowa, Yesuusi Kiristoosi, reyitinori noo garanna wodote daafira rosiisanno halaale afa hasidhino. Insa xiinxallate aante noo hayyo horoonsidhanno. Insa giddonni mittu xaˈmo xaˈmanno; hakkiinni woˈmanti gaamo hattee hajo ledo xaadooshshe afidhino qummeeshshuwa baala xiinxallitanno. Jeefote afidhu dawaro borreessite amaddanno. Yihowa kaaˈlonni kuri suwashshu wodani noonsa Kiristaani xaa yannara lowo geeshsha naandeemmoha batinye Qullaawu Maxaafiha xinta ikkino halaale huwata dandiitino.

2. Qullaawu Maxaafi masaalo xiinxallineemmo yannara mito woyite garimale huwanteemmo gede assannonkeri maati?

² Ikkollana, kuri Rosaano mulenni Qullaawu Maxaafi masaalo afidhino tiro huwata Qullaawu Maxaafiha xinta ikkino halaale huwatate geeshsha shota ikkitinokkita buuxxino. Mayira? Mittu korkaati duucha woyite Qullaawu Maxaafi masaalo woˈmunni woˈma huwata dandiineemmohu woˈmitanno woyite woy woˈmituhu gedensaanniiti. Kayinni, wolu korkaatino no. Masaalo afidhino tiro garunni huwatate qooxeessaho no hedo xiinxalla hasiissannonke. Masaalonnita mitte hedo calla illachinshe wole agurreemmoha ikkiro, garimale huwantammora dandiineemmo. Iyueeli maxaafira noo masaalo huwantoommohu konni garinni ikkikkinni digatino. Hanni tenne masaalo wirro xiinxalline xa huwantoommo gara biddi assa hasiissinohu mayiraatiro laˈno.

3-4. Iyueeli 2:7-9 noo masaalo mayine huwante keeshshinoommo?

 ³ Iyueeli 2:7-9 nabbawi. Iyueeli kanchafaru Israeelete baatto gawajjannota masaalino. Doobbiyunnite gedee hinkonna kelta afiˈrinohu kuni ite duuwannokki kanchafari Israeelete gobba aana noore baala shakki asse gudanno. (Iyu. 1:4, 6) Lowo diro, tini masaalo Yihowa Farciˈraasine, hoola dandiinannikki kanchafari gede ikkite sabbakate looso loossannota kultannote yine ammanne keeshshinoommo. Kuni loosi “uulla,” woy ammaˈnote massagaano hunda noo manna gawajjannoho yine huwantoommo. *

⁴ Iyueeli 2:7-9te noo hedo calla nabbambe agurreemmoha ikkiro, kuni xawishshi gara lawankera dandaanno. Ikkollana, qooxeessaho noo hedo xiinxallinummoro, huwantoommo gara biddi assiˈra hasiissannonketa buunxeemmo. Hanni hatto yineemmo gede assannonkeha shoole korkaata laˈno.

5-6. Aante noo qummeeshshuwa hiikkuri xaˈmuwa xaˈmineemmo gede assitannonke? (a) Iyueeli 2:20? (b) Iyueeli 2:25?

⁵ Umihunni, Yihowa “Aliyyenni daggannoˈneta olantote biite [kanchafare] shorreemmo” yee qaale einota qaango. (Iyu. 2:20) Kanchafaru Yesuusira hajajante sabbakkannorenna manna rosaano assitannore Yihowa Farciˈraasine riqiwannoha ikkiro, Yihowa insa shorreemmo yee qaale mayira eanno? (Hiz. 33:7-9; Mat. 28:19, 20) Konnira, Yihowa shorrannohu ammanantino soqqamaanosi ikkikkinni insara diina ikkino coye woy mannaati.

⁶ Layinkihunni, hanni Iyueeli 2:25te noo hedo laˈno. Hakkiicho Yihowa togo yiino: “Ani saˈu dirrara soommoti, batiˈra bagadaano, kanchafaru biite guddinota, jiroˈne qoleemmoˈne.” Yihowa konni qummeeshshira kanchafaru gudino jiroˈne “qoleemmoˈne” yee qaale einota qaango. Kanchafaru Maganu Mangiste sawaakoota riqiwannoha ikkiro, insa dudubbanno sokka gawajjitannote yaate. Ikkollana, tini heeshsho gatissanno sokka bushu manni bunshensa agure maaro eanno gede assitannote. (Hiz. 33:8, 19) Addaho, tini sokka manna lowo geeshsha kaaˈlitannote!

7. Iyueeli 2:28, 29 nooti “kunni gedensaanni” yitanno hedo maa huwatate kaaˈlitannonke?

⁷ Iyueeli 2:28, 29 nabbawi. Sayikki korkaati masaalote giddo kulloonni coyi yannate aante ledo xaado afiˈrinoho. Yihowa “kunni gedensaanni” yaano kanchafaru loosonsa gudihu gedensaanni “ayyaanaˈya duneemmo” yiinota wodanchitinoonni? Kanchafaru Maganu Mangiste daafira sabbakkannore riqiwannoha ikkiro, Yihowa ayyaanasi insa loosonsa gudduhu gedensaanni dunannohu mayiraati? Insa dartu iillinsarono wole agurina sabbakate loosonke agambiro nafa sabbaka agurtinokkihu Maganunnihu wolqaataamu ayyaani kaaˈlinonsa daafiraati.

8. Yohaannisi Ajuuja 9:1-11 xawinsoonni kanchafari ayeoo riqiwanno? (Aaniidi qoolira noo misile lai.)

⁸ Yohaannisi Ajuuja 9:1-11 nabbawi. Hanni xa shoolki korkaata laˈno. Alba Iyueeli masaalora kulloonni kanchafari sabbakate loosinke daafira kulannoho yine ammannoommohu ajuujate maxaafira hattoo masaalo noo daafiraati. Ajuujate maxaafira kulloonni kanchafarira ‘uminsara culkunni seekkinoonni worraaqqa lawannori no. Albinsa mannunniha lawanno.’ (Aju. 9:7) Insa  Maganu sumudi albinsara nookki manna [Maganu diinna] calla ontu agani geeshsha shetissanno; ontu agani mittu kanchafarchi mereerimunni heeshshotenni heeˈranno yannaati. (Aju. 9:4, 5) Tini masaalo buurantinote Yihowa soqqamaasine daafira kultannota ikkitukkinni digattino. Insa tenne busha alamera Maganu yiino yoo worbimmatenni kultanno; tini alamete wido ikkino manna shetissannonsa.

9. Iyueeli laino kanchafarinna ajuujate maxaafira kulloonni kanchafari mereero noo badooshshi maati?

⁹ Ajuujate maxaafiranna Iyyueeli maxaafira noo masaalo mitto assannonsari nooti dihuluullissannote. Ikkollana, badooshshuno noonsa. Lawishshaho, Iyueeli masaalora kulloonni kanchafari muro shakki asse ite gudino. (Iyu. 1:4, 6, 7) Yohaannisi laino ajuujara noo kanchafari kayinni baattote aana no muro ‘gawajjannokki gede’ kulloonninsa. (Aju. 9:4) Iyueeli laino kanchafari aliyyenni dayino. (Iyu. 2:20) Yohaannisi laino kanchafari kayinni qile balenni fulino. (Aju. 9:2, 3) Iyueeli masaalora kulloonni kanchafare shorrinoonni. Ajuujate maxaafira kulloonni kanchafare kayinni dishorrinoonni; hatteentenni loosonsa guddara fajjinoonninsa. Insa Yihowa dadillissinota leellishannori dino.—“ Kanchafaru Daafira Kultanno Masaalo—Mittu Garita Ikkite Heedhenni Babbaxxitinote” yitanno saaxine lai.

10. Iyueeli maxaafiranna ajuujate maxaafira kulloonni kanchafari addi addire riqiwannota leellishannoha Qullaawa Borro lawishsha kuli.

 ¹⁰ Lamente masaalo mereero noo badooshshe afanke tini lamenti masaalo babbaxxitinota ikkitinota huwatate kaaˈlitannonke. Ikkina, Iyueeli masaalo giddo kulloonni kanchafari ajuujate maxaafi giddo kulloonni kanchafari ledo mitto diˈˈikkino yinanni heeˈnoommo? Ee! Qullaawu Maxaafi giddo lawishshu tiro afiˈrinohu mittu coyi addi addi tiro afiˈrannoti rosantinote. Lawishshaho, Yohaannisi Ajuuja 5:5te Yesuusa “Yihudu gaˈre ikkino Doobbiichi” yinoonni; wole widoonni kayinni Umi Pheexiroosi 5:8 Daawuloosi ‘ittananno doobbiicho’ yinoonni. Tenne masaalo xa huwantoommo gara lainohunni heedhannonke xaˈmora wole xawishsha afiˈra hasiissannonke. Hiittoo xawishsha?

11. Iyueeli 1:6nna 2:1, 8, 11 noo hedo kanchafaru riqiwannore afate kaaˈlitannonkehu hiittoonniiti?

¹¹ Iyueeli maxaafira noota wole qummeeshshuwa xiinxallinummoro, tini masaalo olanto siˈanno siˈˈi daafira kultanni noota buunxeemmo. (Iyu. 1:6; 2:1, 8, 11) Yihowa isira hajajama gibbinota Israeelete daga qorichishate ‘batiˈra bagadaanosi’ (Baabiloonete olanto) horoonsiˈrannota coyiˈrino. (Iyu. 2:25) Tenne olanto aliyye olanto yaa garankolla; korkaatuno Baabiloone Israeele horritinohu aliyyeenni daggeeti. (Iyu. 2:20) Tenne olanto dancha gede qiniino kanchafari ledo lawinsoonni. Iyueeli togo yiino: “Mittu mittunku [olamaanchi] dirasi amade haˈranno . . . ; katamu giddono qoqqobbissanno; kinchu huxxi aanaanni higge doddanno; minnano gidditanno. Mooraanchu gede maskootete giddoonni higge eˈanno.” (Iyu. 2:8, 9) Hanni ikkitonsa hedi. Base baalate olanto no. Marre maaxammanniwi dino. Ayeno Baabiloonete olanto bisenni gata didandaanno!

12. Iyueeli kanchafaru daafira masaalino masaalo woˈmitinohu hiittoonniiti?

¹² Kanchafaru gede Baabiloonete olanto 607 K.A. Yerusaalamete katama horritino. Qullaawu Maxaafi togo yaanno: “Baabilooni mooteno . . . ,Yihudunnita aja ooso baala shee gudi. Maganu sayise uyinosi daafira aju akkali, meya labbaahu gatikkinni baalanka mararikkinni gudino. Qullaawa mine, Yerusaalamete katama, mootete minna jajjunku ledo giiri; katamunniha kinchu huxxano diigi.” (2 Dud. 36:17, 19) Baabiloonete olanto Israeelete baatto horrite gudduhu gedensaanni laˈˈanno manni togo yaanno. “Baatto Baabiloonootu angara eˈino daafira, mannunna saada heedhannokkita ona ikkitanno.”—Erm. 32:43.

13. Ermiyaasi 16:16, 18 afidhino tiro xawisi.

¹³ Iyueeli masaalo coyiˈrihunni mitu 200 diri gedensaanni, Yihowa Ermiyaasi konni siˈˈi daafira wolere lede masaalanno gede assino. Yihowa olanto bunshe loosannoha Israeelete manna baala hasse qafaddannota coyiˈrino. Isi togo yiino: “‘Qulxuˈme woshshaandannihu gede woshshaaddannorenna moyicho ugaanxannihu gede assite ugaaxxannore soyeemmo. Insano ilaallatenna gaarrate, hattono kinnate giddo noo goddara ugaaxxe amaddannonsa. . . . [assitino bunshera] qorichisheemmonsa.’” Busha loosonsa agurannokkihu Israeelete manni baaru giddono ikko dubbu giddo maaxame Baabiloonete olanto anganni gatara didandaanno.—Erm. 16:16, 18.

14. Iyueeli 2:28, 29 noo masaalo woˈmitinohu mamarooti?

¹⁴ Hakkiinni Iyueeli haarooˈmate diri  daannota masaalino. Baatto wirro lattanno hattono gidu woˈminota ikkitanno. (Iyu. 2:23-26) Qoleno, albillitte ayyaanaamittete sagale woˈmitanno. Yihowa togo yiino: “Ayyaanaˈya mannu baalunku aana duneemmo. Oosoˈne labballunna seennu himana coyidhanno . . . Hattonni hakkawaro labbaanna meya soqqamaanoˈya aana ayyaanaˈya duneemmo.” (Iyu. 2:28, 29) Maganu ayyaanasi duninohu Israeelete daga Baabiloonete gobbanni qaensa higganni heedheennanni diˈˈikkino. Hatteentenni isi ayyaanasi duninohu lowo diri saihu gedensaanni 33 M.D. yaano Phenxeqosxete ayyaani barraati. Tenne mayinni anfeemmo?

15. Soqqamaasinete Looso 2:16, 17 kultanno garinni Pheexiroosi Iyueeli 2:28 noota hiittee hedo agurino? Tini maa leellishshanno?

¹⁵ Soqqamaasinchu Pheexiroosi qullaawu ayyaaninni Iyueeli 2:28, 29 noo masaalo Phenxeqosxete barra dhagge ikkanno garinni woˈmitinota coyiˈrino. Hakko barra soodihunni sase saate balla maalaletenni qullaawu ayyaani mannu aana duˈnamino; hattono qullaawu ayyaani dirrino manni “Maganunniha jawa looso” coyiˈra hanafino. (Soq. 2:11) Pheexiroosi qullaawu ayyaaninni Iyueeli masaalo qummi asse coyiˈri woyite umo noota boode hedo agurino. Isi hiittenne hedo agurinoro buuxxinoonni? (Soqqamaasinete Looso 2:16, 17 nabbawi.) Pheexiroosi “kunni gedensaanni” yitanno hedo agure, “goofimarchu barra” yee hanafino; konni qummeeshshira goofimarchu barra yinihu Yerusaalamete kataminna qullaawu mini baˈˈara albaanni no yannaati; hatte yannara Maganu ‘ayyaanasi mannu baalu aana dunanno.’ Tini, Iyueeli coyiˈrino masaalo woˈmitinohu lowo diri gedensaanni ikkinota leellishshanno.

16. Umi xibbi diro Maganu ayyaani sabbakate looso kaaˈlinohu hiittoonniiti? Xa yannarana?

 ¹⁶ Maganu umi xibbi diri Kiristaanira ayyaanasi maalaletenni dunihu gedensaanni, insa hatte yannara noo alame woˈmate sabbaka hanaffino. Soqqamaasinchu Phaawuloosi 61 M.D. balla Qolasiyaasi Kiristaanira sokka borreessi yannara dancha duduwo ‘kalqe baalate kulloonni’ yee coyiˈrino. (Qol. 1:23) Phaawuloosi ‘kalqe baala’ yiiti hakkawaro isinna wolootu hadhe sabbakkino gobba baalate. Yihowahu wolqaataamu qullaawu ayyaani kaaˈlonni xaa yannara sabbakate loosi hakkawarinni roore halaˈlino; hattono “gobbate qacce” geeshsha sabbankoonni.—Soq. 13:47; “ Ayyaanaˈya Duneemmo” yitanno saaxineno lai.

17. Kanchafaru daafira kultannota Iyueeli masaalo buunxoommo gara lainohunni soorraminori maati?

¹⁷ Ikkina, soorraminori maati? Xa Iyueeli 2:7-9 noo masaalo albinni roore garunni huwantoommo. Kuri qummeeshshuwa diinaggaambe loonseemmohu sabbakate loosinke daafira kultannota diˈˈikkitino; hatteentenni 607 K.A. Baabiloonete olanto Yerusaalame horritu woyite ikkannore kultannote.

18. Yihowa manni daafira soorraminokkiri maati?

¹⁸ Soorraminokkiri maati? Yihowa manni addi addi hayyo horoonsiˈre gobba baalate sabbakanni no. (Mat. 24:14) Mangiste sabbakate loosonke loonseemmota hoola didandiitanno. Yihowa kaaˈlonni Maganu Mangisteha dancha duduwo albinni roore worbimmatenni sabbankanni heeˈnoommo! Qoleno, Yihowa yannasira “halaalu baalunniwa” massagannonketa addaxxineemmo daafira, Qullaawu Maxaafi masaalo garunni huwanteemmo gede kaaˈlankera biddishshasi hasiˈra diagurreemmo!—Yoh. 16:13.