Huisdieren — Bezie ze evenwichtig

ZOALS eerder is opgemerkt, kreeg de mens de opdracht om voor de aarde en alle dieren erop te zorgen. De bijbel zegt: „Alles [heeft God] onder zijn voeten gelegd: kleinvee en runderen, die allemaal, en ook de dieren van het open veld, de vogels van de hemel en de vissen der zee.” — Psalm 8:6-8; 115:16.

Het is belangrijk hoe mensen zich van hun verantwoordelijkheid tegenover dieren kwijten. Gods Woord zegt: „De rechtvaardige zorgt voor de ziel van zijn huisdier” (Spreuken 12:10). In de wetten die God aan Israël gaf, werd dan ook herhaaldelijk de noodzaak beklemtoond om goed voor dieren te zijn (Deuteronomium 22:4, 10; 25:4). Terwijl mensen zich van hun verantwoordelijkheid kweten, hebben ze vaak tamme dieren tot huisdier gemaakt, en ze hebben zelfs wilde dieren getemd en ook tot huisdier gemaakt. — Genesis 1:24.

Het is echter goed te bedenken dat de bijbel duidelijk onderscheid maakt tussen mensen en dieren. Mensen werden ’naar het beeld en de gelijkenis van God’ gemaakt, dieren niet (Genesis 1:26). En terwijl dieren met een beperkte levensduur werden geschapen, hadden mensen het vooruitzicht eeuwig op aarde te leven (Genesis 3:22, 23; Psalm 37:29). Jezus Christus zei dat we om „eeuwig leven” te krijgen, geloof moeten oefenen en kennis van God in ons moeten opnemen — iets wat dieren niet kunnen (Johannes 3:36; 17:3). Bovendien vergelijkt de bijbel degenen die geen opstanding waard zijn, met de „redeloze dieren, die van nature geboren zijn om gevangen en vernietigd te worden”. — 2 Petrus 2:9-12.

Tot nut van de mens gegeven

God heeft de dieren tot nut van de mens geschapen. Dieren kunnen hen helpen bij het werk en kunnen als gezelschaps- of huisdier dienen. Ze verheerlijken ook Gods liefde en wijsheid. Het is echt een genot om de schoonheid van dieren te zien en meer over de Schepper te leren door een studie te maken van hun verbazende instinctieve wijsheid (Psalm 104:24; Spreuken 30:24-28; Romeinen 1:20). Een van de vele voorbeelden van die wijsheid is in de insectenwereld te zien. Heel opmerkelijk is de manier waarop bijen met elkaar communiceren en aanwijzingen opvolgen om bij een voedselbron te komen — om nog maar niet te spreken van de manier waarop ze hun ingewikkelde honingraten bouwen.

Dieren kunnen de mens ook tot voedsel dienen. Oorspronkelijk bepaalde God dat de mens alleen plantengroei mocht eten. Maar meer dan  1600 jaar later — na de vloed in Noachs tijd — zei God: „Al het zich bewegende gedierte dat leeft, mag u tot voedsel dienen. Zoals in het geval van de groene plantengroei, geef ik dit alles werkelijk aan u” (Genesis 1:29; 9:3). Zo stond God de mens toe om dieren te eten. Deze concessie was kennelijk tot welzijn van de mens, hoewel God oorspronkelijk geen vlees op het menu van de mens had gezet.

Problemen met huisdieren in deze tijd

Door de hele geschiedenis heen schijnt men huisdieren zelden in huis gehouden te hebben, en in de meeste delen van de wereld is dit nog steeds zo. Maar in recentere tijd, nu meer mensen in de steden zijn komen wonen en het financieel beter hebben, is het gewoon geworden om een dier in huis te hebben. Dit heeft in de geïndustrialiseerde landen voor enkele problemen gezorgd.

Van de naar schatting 500 miljoen huisdieren in de wereld bevindt zich maar liefst 40 procent in de Verenigde Staten. Er worden in dat land ongeveer 59 miljoen honden en 75 miljoen katten als huisdier gehouden. Toch hebben Londen en Parijs elk meer huisdieren per gezin dan New York!

In Parijs werden een paar jaar geleden zo’n zeventig scooters, caninettes genaamd, gehuurd om met een soort stofzuiger hondenpoep van de trottoirs te verwijderen. De ongeveer 250.000 honden in Parijs produceerden naar schatting 25 ton uitwerpselen per dag, en minder dan de helft daarvan werd door de caninettes opgeruimd. Naar verluidt moesten per jaar honderden mensen wegens verwondingen in het ziekenhuis behandeld worden omdat ze over hondenpoep waren uitgegleden.

Dan is er het probleem van het lawaai. Sommige hondenbezitters tolereren gedrag van hun dieren dat ze nooit van mensen zouden tolereren. Volgens The Pet Care Forum „schijnen de eigenaars van probleemblaffers het vermogen te ontwikkelen het lawaai te negeren”. Sommigen doen bijvoorbeeld niets om hun hond met blaffen te laten ophouden, ook als het lawaai een serieus gesprek onmogelijk maakt.

Anderzijds kan een hond rustig en tevreden zijn als zijn baas bij hem is, maar kan hij een nachtmerrie voor de buurt zijn als zijn baas niet thuis is. Hoewel de eigenaar ondanks die tekortkomingen misschien toch van zijn dier houdt, is een buurman die in ploegendienst werkt of de moeder in het huis ernaast die graag haar baby wil laten slapen, wellicht niet zo vergevensgezind. Bovendien kan een dier dat zich verveelt, vernielzuchtig gedrag ontwikkelen doordat het gefrustreerd en zelfs agressief wordt.

De snelheid waarmee huisdieren zich voortplanten is een probleem dat vooral in steden waarneembaar is. Men schat dat er in de Verenigde Staten jaarlijks 17 miljoen honden en 30 miljoen katten geboren worden. Miljoenen hiervan komen uiteindelijk in een dierenasiel terecht, waar alleen al in dat land elk jaar naar schatting vier tot zes miljoen dieren worden afgemaakt.

Waarom worden zo veel dieren naar een asiel gebracht? Omdat liefde voor een huisdier soms van korte duur kan zijn. De lieve puppy of het  schattige poesje wordt groter en heeft zorg nodig. Maar misschien heeft niemand in het gezin de tijd of het geduld om met het dier te spelen of het te trainen. De schrijfster en dierenkenner dr. Jonica Newby zegt: „In tegenstelling tot wat men gewoonlijk denkt, tonen onderzoeken over de hele wereld onveranderd aan dat de helft van de honden die bij een dierenasiel worden afgegeven, niet in de steek gelaten is maar daar door de eigenaar wordt gebracht omdat hij niet tegen het geblaf, de vernielzucht of de pure energie van het dier kan.”

Een webpagina over dit teveel aan huisdieren vat de situatie zo samen: „Levende wezens zijn wegwerpartikelen geworden die men knuffelt zolang ze leuk zijn en wegdoet als ze lastig worden. Een dergelijke minachting voor het dierenleven doordringt en ondermijnt onze beschaving.”

Belangrijke dingen om te overwegen

Het nemen van een huisdier, vooral in de stad, moet zorgvuldig overwogen worden. Actieve huisdieren hebben dagelijks lichaamsbeweging nodig. De „National People and Pets Survey” in Australië zei: „Lopen en andere vormen van lichaamsbeweging zijn zowel een fysiek vereiste als een mentale stimulans voor de hond. Honden die niet genoeg beweging krijgen, kunnen onhandelbaar worden.” Toch zijn veel hondenbezitters na een dag hard werken te moe om met hun hond te gaan lopen zodat hij al die opgehoopte energie kwijt kan.

Mensen die overwegen een huisdier te nemen, doen er dus goed aan zich af te vragen: Zal ik mijn huisdier voldoende aandacht kunnen geven? Zal het dier als gevolg van mijn leefstijl het grootste deel van de dag alleen zijn? Heb ik tijd om met het dier te lopen of te spelen? Als mijn hond training nodig heeft, ben ik dan bereid die training te geven of met hem  naar een gehoorzaamheidscursus te gaan? Zal het hebben van een huisdier tijd wegnemen van belangrijker bezigheden?

Nog een factor om te overwegen is dat het hebben van een huisdier duur kan zijn. Uit een onderzoek onder huisdiereigenaars in de Verenigde Staten bleek dat ze gemiddeld voor een hond 196 en voor een kat 104 dollar per jaar aan de dierenarts uitgaven. Daarbij waren natuurlijk niet het noodzakelijke voedsel en andere dagelijkse behoeften inbegrepen. Bovendien moet men in sommige gemeenten registratiekosten betalen.

Evenwichtige kijk niet makkelijk

Het zal onze Schepper vast en zeker plezier doen als we van zijn dierlijke schepping genieten en er liefdevolle aandacht aan besteden. Vindt u dus ook niet dat het verkeerd zou zijn om dieren wreed te behandelen? Toch laten mensen vaak toe dat dieren, zoals stieren, honden en hanen, als een vorm van amusement in gevechten wreed mishandeld en gedood worden. Helaas hebben mensen de dieren niet altijd met het medegevoel behandeld dat God in gedachten had.

Aan de andere kant hebben sommige mensen zo veel aandacht voor dieren dat ze de voorrang krijgen boven dingen die eigenlijk belangrijker zijn. Ja, als dierenliefde niet door redelijkheid binnen de perken wordt gehouden, kan het leven van een huisdier belangrijker lijken dan dat van een mens. Toen er bijvoorbeeld brand was uitgebroken in een dierenkliniek, probeerden sommige van de huisdiereigenaars die zich buiten verzameld hadden, naar verluidt „door het kordon heen te breken, roepend dat ze met hun lieveling wilden sterven”.

Natuurlijk kan het heel droevig en zelfs tragisch zijn een geliefd huisdier te zien sterven. Maar zelfs in zo’n geval is het goed om evenwichtig te zijn. Zoals eerder opgemerkt, zijn dieren niet naar Gods beeld geschapen en was het ook niet de bedoeling dat ze net als de mens eeuwig zouden leven. De bijbel zegt over de manier waarop God de mens gemaakt heeft: „Ook heeft hij de eeuwigheid hun in het hart gegeven.” Maar niets van die strekking wordt over dieren gezegd. — Prediker 3:11, Leidse Vertaling.

Daarom zegt de bijbel niet dat het verkeerd is dieren te doden — feitelijk zijn ze voor miljoenen mensen een algemene voedselbron. Maar hoe staat het met het doden van een huisdier — bijvoorbeeld een dier dat ziek is en lijdt? Dat kan echt een moeilijke, pijnlijke beslissing zijn! Toch kan een dierenliefhebber tot de conclusie komen dat het beter is zijn trouwe makker op een snelle en pijnloze manier te laten inslapen dan hem een dure behandeling te geven die zijn lijden alleen maar verlengt — en misschien zelfs een te zware belasting is voor de financiën van het gezin.

God heeft zijn menselijke schepping innig lief; moeten wij op onze beurt dan niet liefdevol aandacht geven aan de dieren die hij aan onze zorg en supervisie heeft toevertrouwd? Mensen die een dergelijke liefde bezitten, hebben zich vaak aangetrokken gevoeld door het schitterende vooruitzicht van dieren te genieten zoals onze Schepper het oorspronkelijk heeft bedoeld. Het laatste artikel van deze serie zal dit aspect van het onderwerp huisdieren behandelen.

[Illustratie op blz. 7]

Waarom worden jaarlijks miljoenen huisdieren die in een asiel zitten, afgemaakt?

[Verantwoording]

© Hulton-Deutsch Collection/CORBIS

[Illustraties op blz. 8, 9]

Vooral voor stadsbewoners komt er bij het hebben van een huisdier vaak meer kijken dan velen beseffen

[Illustratie op blz. 9]

Het doet onze Schepper plezier als we dieren goed behandelen