1. Yika nona kisonganga una akaka muna nkangu a Nzambi bayivunginikina. (Tala e fwaniswa ova ntandu.)

 LUMBU kimosi, buka kia wantu baningama vana ntwal’a saba mu yokela Yave e ndumbu. Arone wa Nganga Ambuta a Isaele wakala kuna sambu dimosi ekolo Kora ye akala 250 bakala kuna sambu diakaka. (Nta. 16:16-18) Kuna lubantiku, diamoneka vo yau awonso kwikizi basonganga muna Yave. Kansi, Kora ye akw’andi, akwa lulendo, akolami ye akwa loko bakala, bavava kutumuna kinganga kia Arone. (Nta. 16:1-11) Bakivunginika muna yindula vo Yave wadi tonda e nsambil’au. Kansi, ke bazaya wo ko vo Yave baveza ona wamonanga makani ma ntima miau. Wazaya wo vo ampuki bakala, nkembo wa yau kibeni bavavanga.—Yer. 17:10.

2. Mose adieyi kavova divangama? Aweyi mvovo miandi mialunganena?

² Vitila lumbu kimosi, Mose wavova vo: ‘O mbazi mene o Yave ozayis’ana bavwilu kwa yandi.’ (Nta. 16:5) Dialudi, Yave wasonga vo wazaya aki nani i asambidi akieleka ye aki nani i asambidi aluvunu vava ‘kavaikisa tiya yo bomona Kora ye nkama zole yo makumatanu za wantu ana basunzula e ndumbu.’ (Nta. 16:35; 26:10) Arone kaka wavuluka. Yave  wasonga e ziku vo Arone yandi i nganga akieleka, ona wasambilanga Nzambi ye kwikizi kiawonso.—Tanga 1 Korinto 8:3.

3. (a) Nkia diambu diabwa muna lumbu ya Paulu wa ntumwa? (b) Adieyi tulenda longoka mu dina Yave kavanga kwa akolami muna lumbu ya Mose?

³ Vioka 1.500 za mvu, muna lumbu ya Paulu, e diambu diadi diavangama mpe muna nkutakani ya Kikristu. Paulu wavova vo akaka muna awana bakiyikilanga vo Akristu bayantika longa malongi maluvunu. Kana una vo i wau, bakwamanana muna nkutakani. Avengomoki awaya bamonekanga nze asambidi akieleka a Yave. Kansi bakala nze mevwa mansita, bayantika fwasa “lukwikilu lua wantu akaka.” (2 Tim. 2:16-18) Nga Yave wamonanga diambu diadi? Elo. Paulu wazaya dina Nzambi kavanga kuna nz’ankulu kw’akolami, Kora y’awana banyikama. Muna kuma kiaki, wakala ye ziku vo Yave wazaya mawonso mavangamanga. Yeto mpe tulenda kala ye vuvu kiau kimosi muna Yave. Yambula twabadika dina tulenda longoka muna mvovo mia Paulu kwa Timoteo.

4. Nkia ziku kakala kiau Paulu? Aweyi kasongela e ziku kiaki muna mvovo miandi kwa Timoteo?

⁴ Paulu wakala ye ziku vo Yave ozeye asambidi aluvunu, wakala mpe ye ziku vo Yave ozeye awana bekunlemvokelanga. Paulu wasonga e ziku kiaki muna mvovo miandi miavumunwinwa kasonekena Timoteo. Vava kayika una avengomoki basilanga lukwikilu lw’akaka muna nkutakani mu vonza, Paulu wasoneka vo: ‘O nkubilw’ansiami a Nzambi usikidi, wina ye dimbu kiaki, o Yave ozeye awana bena vo i bandi: yo, konso on’oyika nkumbu a Yave, mbula kayikenga muna vilwa.’—2 Tim. 2:18, 19.

5, 6. Nkia diambu diamfunu dina muna mvovo “nkubilw’ansiami a Nzambi” kasadila Paulu? Aweyi mvovo miami miasadisila Timoteo?

⁵ Nkia diambu diamfunu dina muna mvovo mia Paulu mu sono kiaki? E mvovo “nkubilw’ansiami a Nzambi” nkumbu mosi kaka miyikwanga muna Nkand’a Nzambi. Nkand’a Nzambi usadilanga mvovo “nkubilwa” mu yika mambu maswaswana kumosi ye Yerusaleme ina vo i mbanz’a kimfumu a Isaele yankulu. (Nku. 87:1, 2) E fulu kia Yesu mun’ekani dia Yave kitezaneswanga mpe ye nkubilwa. (1 Kor. 3:11; 1 Pet. 2:6) Adieyi kayindulanga Paulu vava kayika e mvovo “nkubilw’ansiami a Nzambi”?

⁶ Vava Paulu kayika e mvovo “nkubilw’ansiami a Nzambi,” wasungamena e mvovo mia Mose mu kuma kia Kora y’awana banyikama mina muna Ntalu 16:5. Paulu nanga mambu mavangama muna lumbu ya Mose kayika mu kasakesa Timoteo yo kunsungamesa vo Yave omonanga yo tumba mavangu ma ukolami. Ekani dia Yave ke diafungiswa ko kwa avengomoki bakala muna nkutakani, ngatu kwa Kora kuna nz’ankulu. Paulu kasasila mawonso ko kazola vova vava kayika e mvovo “nkubilw’ansiami a Nzambi.” Kansi, e mvovo kasadila miasadisa Timoteo mu bund’e vuvu muna Yave.

7. Ekuma tulenda kadila ye ziku vo Yave okwamanana kala nkwa ziku ye unsongi?

⁷ E nkanikinu mia Yave ke misobanga ko. Muna Nkunga 33:11 tutanganga vo: “O luludiku lua Yave lusikila yakwele mvu; o tukanu twa ntim’andi, tandu ke tandu.” E sono yankaka iyikilanga luyalu lwa Yave, walakazi wandi, unsongi ye ziku kiandi vo kikala kaka yakwele mvu. (Luv. 15:18; Nku. 106:1; 112:9; 117:2) Muna Malaki 3:6 tutanganga vo: ‘Mono  Yave kisoba ko.’ Muna Yakobo 1:17 tutanganga mpe vo Yave “kena ya soba-soba ko, ngatu tombe kia nzietoka.”

8, 9. Adieyi tulenda longoka muna dimbu kiyikwanga muna nona kia Paulu?

⁸ Kuna nz’ankulu, wantu bakala ye fu kia bandula e mvovo muna nkubilwa mia nzo. Nkumbu miayingi bavanganga wo mu songa ndiona watunga yo yovo ndiona ovwidi yo. Paulu i nsoneki antete a Nkand’a Nzambi wasadila nona kia nkubilwa. * E “nkubilw’ansiami a Nzambi” kayika o Paulu muna 2 Timoteo 2:19, mvovo miole miasonama mo. Wantete, “Yave ozeye awana bena vo i bandi.” Wazole, ‘konso on’oyika nkumbu a Yave, mbula kayikenga muna vilwa.’ Ediadi dikutusungamesanga mana tutanganga muna Ntalu 16:5. (Tanga.)

⁹ Adieyi tulenda longoka muna “dimbu” kiyikwanga muna mvovo mia Paulu? Kw’awana bavwilu kwa Nzambi, e nkanikinu mia Yave milenda yikwa mu mambu mole mamfunu: (1) Yave ozolanga awana besonganga e kwikizi kwa yandi, (2) Yave omenganga mavangu mambi. E mambu mama nkia ngwizani mena ye diambu dia umpengomoki muna nkutakani?

10. Adieyi mavangu m’avengomoki mavanga kwa selo yakwikizi muna lumbu ya Paulu?

¹⁰ Timoteo ye selo yakaka yakwikizi batokananga kwayingi mu kuma kia mavangu m’avengomoki. Akristu akaka nanga bakiyuvulanga e kuma wantu awaya bayambulwilwanga vo bakwamanana muna nkutakani. Kana nkutu selo ya kwikizi nanga bakiyuvulanga kana vo Yave wamonanga kikilu e nswaswani vana vakala selo yandi ya kwikizi ye asambidi aluvunu.—Mav. 20:29, 30.

11, 12. Aweyi o nkand’a Paulu wakumikina lukwikilu lwa Timoteo?

¹¹ Ka lukatikisu ko vo nkand’a Paulu wakumika lukwikilu lwa Timoteo. Wasungamesa Timoteo vo kuna nz’ankulu Yave wasengomona vo Kora y’awana banyikama akwa umpuki. Yave wababembola yo kubafwasa, kansi watonda Arone. Diau dimosi mpe, kana una vo vakala yo wantu bakiyikilanga vo Akristu muna lumbu ya Paulu, Yave wadi sengomona ana bavwilu kwa yandi.

¹² Yave ke sobanga ko, tulenda bunda  vuvu kieto muna yandi. Omenganga bi, osinga tumba awana bevanganga o bi yo lembi viluk’o ntima. Timoteo wasungameswa vo kavenga mavangu mambi m’awana bakiyikilanga vo Akristu, kadi “konso onʼoyika nkumbu a Yave” kafwete menga o bi. *

13. Nkia ziku tulenda kala kiau?

¹³ Diau adimosi mpe e mvovo mia Paulu milenda kutukasakesa. Dialufiaulwisu mu zaya vo Yave ozeye e kwikizi tusonganga muna yandi. Okwaku ke mpasi zaya kaka ko. Yave otokanenanga wete di’awana bavwilu kwa yandi. Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “O meso ma Yave mekwendanga ya kuku ya kuna ova nza yawonso kakumama muna diambu di’awana bena yo ntim’asikila oku kena.” (2 Tus. 16:9) Muna kuma kiaki, tulenda kala ye ziku vo mana tuvanganga mu kuma kia Yave yo “ntim’avelela,” ke mankatu ko.—1 Tim. 1:5; 1 Kor. 15:58.

14. Nkia mpil’a nsambila ke tondanga ko Yave?

¹⁴ Dialukasakeso mpe mu zaya vo Yave ke tondanga nsambila ya disu ku nsi a lukaya ko. Ekolo meso mandi “mekwendanga ya kuku ya kuna ova nza,” olenda mona awana ke bena ye ‘ntim’asikila ko oku kena.’ Muna Ngana 3:32 tutanganga vo: “O mbendomoki wangemi kwa Yave.” Abendomoki awaya i awana bevovanga vo Nzambi belemvokelanga, kansi besumukanga kuna nsweki. Kana una vo mbendomoki olenda sadila ndekwa mu vuna akaka mu fikolo, e ngangu za Yave za mona mambu yo unsongi wandi ukutukwikidisanga vo “on’ofukidi masumu mandi, kevwatumuka ko.”—Nga. 28:13; tanga 1 Timoteo 5:24; Ayibere 4:13.

15. Nkia fu tufwete venga? Ekuma?

¹⁵ Ndonga muna nkangu a Yave bekunzolanga ye nsi a ntima yawonso. Diampasi mu mona muntu muna nkutakani osambilanga Yave ye disu ku nsi a lukaya. Kansi wau vo diavangama muna lumbu ya Mose ye muna tandu kiantete, dilenda vangama mpe o unu. (2 Tim. 3:1, 5) Nga diadi disongele vo tufwete katikisanga e kwikizi kia mpangi zeto muna Yave? Ve. Diambi kikilu mu katikisa e kwikizi kia mpangi zeto kondwa kwa ziku. (Tanga Roma 14:10-12; 1 Korinto 13:7.) Vana ntandu, o katikisa e kwikizi kia mpangi zeto dilenda fwasa e ngwizani eto yo Yave.

16. (a) Aweyi tulenda kadila ye ziku vo ke tuna ye umpuki ko muna ntim’eto? (b) Adieyi tulenda longoka muna babu kina yo ntu a diambu, “ Nwiyitonta, . . . Nwiyizayʼe Ziku . . .”?

¹⁶ Konso Nkristu kafwete fimpanga mavangu mandi. (Ngal. 6:4) Wau vo tu wantu alembi lunga, tulenda yantika sambila Yave ye makani mambi lembi wo zaya. (Ayib. 3:12, 13) Muna kuma kiaki, konso ntangwa tufwete kuyifimpanga mu zaya e kuma tusadilanga Yave. Tulenda kiyuvula: ‘Nga isambilanga Yave wau vo zola ikunzolanga yo yikama kimfumu kiandi? Nga isianga kaka e sungididi muna nsambu itambula muna Paradiso?’ (Lus. 4:11) Dialudi, yeto awonso tulenda fimpa mavangu meto yo katula konso umpuki muna ntim’eto.

17, 18. Ekuma tufwete kadila akwa ziku muna nsambil’eto kwa Yave?

¹⁷ Avo tuvanga ngolo za katula konso umpuki muna ntim’eto, nsambu zayingi tuvwa. Ntozi a nkunga wavova vo: ‘Nkwa nsambu o muntu kebadikilwa  mbi kwa Yave ko. On’okondelo umpuki muna mwanda.’ (Nku. 32:2) Avo tukala akwa ziku muna nsambil’eto, tukala ye kiese owau ye kuna sentu.

¹⁸ Muna ntangw’andi, Yave osenzeka awonso bena ye mavangu mambi yovo awana bekunsadilanga ye disu ku nsi a lukaya. Osonga e “nswaswani mun’asongi ye yimpumbulu, muna ndion’osadila Nzambi yo ndion’olembi kunsadila.” (Mal. 3:18) Muna kolo kiakina, tuzaya vo “meso ma Yave, mun’asongi mena, o matu mandi, muna ludodokelo luau.”—1 Pet. 3:12.