“Beno Pesa Nzambi Mersi”

“Ngemba ya Kristo kuyala ntima na beno. . . . Beno pesa Nzambi mersi.”​—KOLOSAI 3:15.

1. Inki luswaswanu beto kemona na kati ya dibundu ya Bukristu ti inza yina Satana keyala?

 NA MABUNDU 94 600 ya Bambangi ya Yehowa yina kele na ntoto ya mvimba, bo kevandaka ti mpeve ya kupesa mersi. Bo kesalaka kisambu na luyantiku ti na nsuka ya konso lukutakanu, mpi na kati ya bisambu yango bo kekotisaka bangogo ya kupesa Yehowa mersi. Ntangu baleke, bambuta, bantu ya mpa ti Bambangi yina mesala bamvula mingi na kyeleka kekutanaka kisika mosi sambu na lusambu mpi na kulutisa ntangu ya mbote, beto kewaka mbala mingi bangogo bonso “mersi,” “kima ve,” to bangogo yankaka ya mutindu mosi. (Nkunga 133:1) Ya kyeleka, kikalulu yai keswaswana mpenza ti bwimi yina kevandaka na kati ya ‘bantu yina kezolaka Nzambi ve, bayina kezolaka kulanda ve Nsangu ya Mbote’! (2 Tesalonika 1:8) Beto kezinga na inza mosi ya bantu kepesaka ve mersi. Beto keyituka ve na kumona mambu yai sambu nzambi ya ntoto yai, Satana Dyabulu, kekudibanzaka kaka sambu na mambote na yandi mosi mpi mpeve na yandi ya lulendo ti ya kukolama mekotaka na kati ya bantu!​—⁠Yoane 8:44; 2 Korinto 4:4; 1 Yoane 5:19.

2. Inki lukebisu beto fwete landa, mpi nki bangyufula beto tatadila?

² Sambu beto kezinga na kati ya inza ya Satana, beto fwete keba na mpila nde bikalulu na yo kubebisa beto ve. Na mvu-nkama ya ntete, ntumwa Polo kuyibusaka Bakristu ya Efezo nde: “Na ntangu yina beno vandaka kulanda luzingu ya mbi ya nsi-ntoto yai; beno vandaka kulemfuka na mfumu yina ke yalaka bampeve kele na mupepe, mfumu yina kele mpeve ke yalaka ntangu yai bantu yina ke lemfukaka na Nzambi ve. Beto yonso mpi, beto vandaka kuzinga mpidina. Na luzingu na beto, beto vandaka kulanda nzala na beto ya kimuntu; beto vandaka kusala konso mambu yina ya nitu na beto ti mabanza na beto vandaka kuzola. Sambu na kimuntu na beto, Nzambi vandaka kuwila beto makasi mutindu yandi vandaka kuwila bantu ya nkaka makasi.” (Efezo 2:2, 3) Bubu yai, ke ti bantu mingi mpi kuvandaka mutindu yina. Inki mutindu beto lenda sala sambu na kuvanda ntangu yonso ti kikalulu ya kupesa mersi? Inki lusadisu Yehowa kepesa? Inki mambu beto lenda sala yina tamonisa nde beto kele mpenza ti kikalulu ya kupesa mersi?

Bikuma ya Kupesila Mersi

3. Inki bima kepusaka beto na kupesa Yehowa mersi?

³ Beto fwete pesa mersi na Yehowa Nzambi, Ngangi na beto, mpi Muntu ya kepesaka luzingu, mingimingi kana beto tala makabu mingi ya yandi mepesaka beto. (Yakobo 1:17) Konso kilumbu beto kepesaka Yehowa mersi sambu na luzingu ya yandi kepesaka beto. (Nkunga 36:10) Na nzyunga na beto, beto kemona bima mingi ya Yehowa mesalaka, mu mbandu, ntangu, ngonda, mpi bambwetete. Mambu bonso, bima ya mfunu ya kesimbaka luzingu, mipepe ya mbote ya mefwana na kuzingisa bantu, mpi kusoba ya bima yina kele na lugangu kemonisa nde beto kele ti mfuka na meso ya Tata na beto ya zulu mpi ya zola. Ntotila Davidi kuyimbaka nde: “Mfumu Nzambi, Nzambi na mono, nge me sadila beto mambu mingi ya mbote; nzambi ya nkaka kele ve bonso nge. Nge me sadila beto mambu mingi ya kuyituka; kana mono mekaka na kutuba yo yonso, mono zolaka kukuka ve.”​—Nkunga 40:6.

4. Sambu na nki beto fwete pesa Yehowa mersi na kumona kinduku ya kyese ya beto kevandaka na yo ti bampangi na kati ya mabundu?

⁴ Ata bo kele ve na paladisu ya kinsuni, bubu yai, bansadi ya Yehowa ke na kuzinga na kyese na paladisu ya kimpeve. Na Banzo ya Kimfumu na beto mpi na balukutakanu ya distrike ti balukutakanu yankaka ya nene, beto kemonaka mutindu mbuma ya mpeve ya Nzambi kesalaka kisalu na yo na kati ya bampangi na beto Bakristu. Ya kyeleka, na ntangu bo kekwendaka kulonga bantu yina mezaba ve mambu mingi ya metala lusambu to nkutu ya mezaba ve ata kima mosi, Bambangi mingi ketubilaka mambu yina Polo kusonikaka na mukanda yina yandi tindilaka Bakristu ya Galatia. Ntete bo kebendaka dikebi ya bawi na bo na  “mambu yina bantu ke salaka na kimuntu” mpi bo kelombaka bo na kutuba mambu yina ya bo mosi kemonaka. (Galatia 5:19-23 ) Bamingi na kati na bo kendimaka nswalu nde bo kemonaka mambu yina yonso na kati ya bantu yina kezinga bubu yai. Ntangu Bambangi ketendudilaka bo mbuma ya mpeve ya Nzambi mpi kebingisaka bo na Nzo ya Kimfumu na mpila nde bo mosi kumona mutindu mpeve yango kesalaka, bamingi kesukininaka ve na kundima nde: “Ya kieleka, Nzambi kele . . . ti beno.” (1 Korinto 14:25) Mambu yai kesukaka kaka ve na Nzo ya Kimfumu mosi. Kwenda konso kisika yina nge mezola, ntangu nge takutana ti konso Mbangi ya Yehowa yina kele na kati ya Bambangi kuluta bamilio sambanu, nge takuta kyese ya mutindu mosi. Ya kyeleka, kinduku ya mutindu yina ya kepesaka kikesa kele kikuma mosi ya fwete pusa beto na kupesa mersi na Yehowa, yina kepesaka mpeve na yandi ya kesalaka nde kyese ya mutindu yina kuvanda.​—Sofonia 3:9; Efezo 3:20, 21.

5, 6. Inki mutindu beto lenda monisa ntonda sambu na dikabu ya kuluta nene ya nkudulu yina Nzambi mepesaka?

⁵ Dikabu ya kuluta nene, ya kukuka mpenza yina Yehowa mepesaka, kele Mwana na yandi, Yezu, yina kupesaka nkudulu ya kimenga na yandi. Ntumwa Yoane kusonikaka nde: “Bampangi na mono, kana Nzambi me zolaka beto mingi mutindu yina, beto mpi fweti zolana beto na beto.” (1 Yoane 4:11) Ya kyeleka, beto kepesaka mersi na Yehowa sambu na nkudulu na ntangu beto kemonisaka zola ti ntonda na yandi mpamba ve kansi mpi na ntangu beto kemonisaka zola na bantu yankaka na luzingu na beto.​—Matayo 22:37-39.

⁶ Beto lenda longuka mambu mingi na yina metala kupesa mersi kana beto tadila mutindu Yehowa vandaka kuzinga ti bantu ya Izraele na ntangu ya ntama. Na nsadisa ya Nsiku, yina yandi pesaka na dikanda yango na nzila ya Moize, Yehowa kulongaka bantu malongi mingi. Na nsadisa ya ‘Bansiku yina ke songaka mambu ya kieleka ti mambu yonso ya muntu lenda zaba,’ beto lenda longuka mambu mingi yina tasadisa beto na kulanda ndongisila yai ya Polo: “Beno pesa Nzambi mersi.”​—Roma 2:20; Kolosai 3:15.

Malongi Tatu ya Beto Kebaka na Nsiku ya Moize

7. Inki mutindu ngidika ya dikumi kupesaka bantu ya Izraele dibaku ya kupesa Yehowa mersi?

⁷ Na Nsiku ya Moize, Yehowa kumonisaka mambu tatu yina bantu ya Izraele zolaka kusala sambu na kumonisa ntonda na bo ya masonga sambu na mambote ya yandi sadilaka bo. Dyambu ya ntete kuvandaka dikumi. Yo lombaka nde dikumi ya bima ya bilanga na bo, mpi mbisi  mosi na kati ya “bambisi kumi,” kukuma “kima mosi ya santu sambu na Yehowa.” (Levi 27:30-32, NW ) Ntangu bantu ya Izraele vandaka kulemfuka, Yehowa vandaka kusakumuna bo mingi kibeni. “Beno nata makabu yonso na Nzo-Nzambi mutindu nsiku ke tuba, mpidina madia kuvanda konso ntangu na nzo na mono. Beno meka mono Mfumu Nzambi, [Yehowa], sambu na mambu yai, ebuna beno ta mona nde mono ta basisa bimvwama yina kele na zulu, mono ta nokisila beno mambote mingi-mingi bonso mvula.”​—Malashi 3:10.

8. Inki luswaswanu kuvandaka na kati ya makabu ya luzolo ya mbote ti dikumi?

⁸ Katula dikumi, dyambu ya zole ya Yehowa kulombaka bantu ya Izraele kuvandaka makabu ya luzolo ya mbote. Yandi lombaka Moize na kuzabisa bantu ya Izraele nde: “Ntangu beno me kota na ntoto ya mono ke nata beno, kana beno mpi me yantika kusala mampa kuna na ntoto yango, beno fweti katula ndambu sambu na kupesa mono Mfumu Nzambi makabu.” Yo lombaka nde bo, ti bana na bo yina tabutuka na nima kulanda na kupesa ndambu ya ‘mampa ya ntete ya bo vandaka kusala na fufu ya ble ya mpa ya bo vandaka kukatula na bilanga,’ bonso ‘makabu na Mfumu Nzambi.’ Zaba nde Nzambi vandaka kuzengila bo ve ntalu ya mampa ya ntete ya bo fwete pesa. (Kutanga 15:18-21) Kansi, ntangu bantu ya Izraele vandaka kupesa makabu ya ntonda, Yehowa vandaka kusakumuna bo. Ngidika ya mutindu mosi kemonana na ngidika ya tempelo yina Ezekiele kumonaka na mbona-meso na yandi. Beto ketanga nde: “Banganga-Nzambi fweti baka ndambu ya ntete ya bima ya kuluta kitoko ya bo me katula na bilanga, ti konso kima ya bantu ta pesa mono makabu. Konso ntangu bantu ke sala mampa bo fweti pesa banganga-Nzambi ndambu ya ntete ya mampa ya kitoko, ebuna mono ta sakumuna banzo na bo.”​—Ezekiele 44:30.

9. Inki Yehowa kulongaka bantu ya Izraele ntangu yandi lombaka bo na kubikisa ndambu ya bima na bilanga na bo?

⁹ Dyambu ya tatu ya Yehowa kulombaka bo na kusala kele kubikisa ndambu ya bima na bilanga sambu bantu yankaka kulokuta yo. Nzambi kupesaka ntuma yai: “Ntangu beno ke katula bima na bilanga na beno, beno katula ve bima yina me mena kuna na nsuka ya bilanga; bima yina me bikala, beno lokuta yo mpi ve. Beno katula ve bambuma yonso ya vinu; beno lokuta mpi ve bambuma yina me bwa na ntoto. Beno bikila yo bansukami ti banzenza. Mono kele Mfumu Nzambi, Nzambi na beno.” (Levi 19:9, 10) Na mbala yai dyaka, yandi songaka bo ve kiteso ya bima ya bo fwete bikisa. Yo lombaka nde konso muntu ya Izraele kubaka yandi mosi lukanu ya kiteso ya bima yina yandi tabikisila bansukami. Ntotila ya mayele Salomo kutendulaka mbotembote dyambu yai nde: “Kana nge kabila bansukami, yo kele bonso nde nge ke defa Mfumu Nzambi kima, sambu Mfumu Nzambi ta vutudila nge yo.” (Bingana 19:17) Mpidina, Yehowa vandaka kulonga bo na kuwila bansukami mawa mpi na kuzitisa bo.

10. Inki vandaka kukumina bantu ya Izraele ntangu bo vandaka kumonisa ve ntonda?

¹⁰ Yehowa vandaka kusakumuna bantu ya Izraele ntangu bo vandaka kulemfuka na kupesa dikumi, makabu ya luzolo ya mbote, mpi na ntangu bo vandaka kubikila bansukami bima. Kansi, ntangu bantu ya Izraele vandaka kumonisa ve ntonda, Yehowa kupesaka bo mukongo. Bo kumaka kumona mpasi mpi nsukansuka bo kwendaka na kimpika. (2 Bansangu 36:17-21) Ebuna nki malongi beto kebaka?

Mambu Yina Beto Fwete Sala Sambu na Kumonisa Ntonda

11. Inki dyambu ya ntetentete beto lenda sala sambu na kupesa Yehowa mersi?

¹¹ Dyambu ya ntetentete ya beto fwete sala sambu na kupesa Yehowa lukumu ti ntonda kelomba kupesa yandi “dikabu.” Na kutuba ya mbote, beto Bakristu, beto kele ve na nsi ya Nsiku ya Moize, yina vandaka kulomba nde bantu kupesa bimenga ya bambisi to bambuma ya bilanga. (Kolosai 2:14) Ata mpidina, ntumwa Polo kulongisilaka Bakristu ya Ebreo nde: “Konso ntangu beto fweti pesa lukumu na Nzambi; lukumu yina kele bonso makabu ya beto ke pesa Nzambi na zina ya Yesu. Disongidila nde beto fweti lemba ve na kukumisa zina ya Nzambi na munoko na beto.” (Baebreo 13:15) Na ntangu beto kesadilaka mayele na beto ti bima na beto ya kinsuni sambu na kupesa Yehowa makabu ya lukumu, yo vanda na kisalu ya kusamuna to na kati ya Bakristu yankaka yina “ke sambaka yandi,” beto lenda pesa Tata na beto ya zulu, Yehowa Nzambi, mersi na ntima mosi. (Nkunga 26:12) Na ntangu ya beto kesala buna, inki dilongi beto lenda baka na mambu yina bana ya  Izraele vandaka kusala sambu na kupesa Yehowa mersi?

12. Sambu na yina metala mukumba na beto ya Bukristu, inki dilongi beto lenda baka na ngidika ya dikumi?

¹² Ntete, mutindu beto tubilaka yo, nsiku ya metala dikumi kuvandaka ve ya kukakula; yo vandaka kulomba nde konso muntu ya Izraele fwete pesa yo. Beto Bakristu, beto kele ti mukumba ya kusala kisalu ya kusamuna mpi ya kukwenda na balukutakanu ya Bukristu. Beto lenda kakula ve bisalu yai. Na kati ya mbikudulu na yandi ya nene yina metala ntangu ya nsuka, Yezu kutubaka pwelele nde: “Bo ta longaka Nsangu yai ya Mbote ya Kimfumu na nsi-ntoto ya mvimba, na mpila nde bantu ya makanda yonso kuwa yo. Ebuna na nima, nsuka ya ntoto ta kwisa.” (Matayo 24:14; 28:19, 20) Sambu na yina metala balukutakanu ya Bukristu, Nzambi kupesaka mpeve na yandi na ntumwa Polo sambu yandi kusonika nde: “Beto banzila bantu ya nkaka na kati na beto na kupesa bo kikesa ya kuzola bampangi ya nkaka kuluta diaka mbote ti kusadila bo mambu ya mbote. Konso ntangu beto fweti kutana kaka na bisambu; beto vanda ve bonso bantu ya nkaka ke kwendaka diaka ve na bisambu. Kansi beto fweti pesa kikesa na bampangi ya nkaka na kati na beto, sambu beno ke mona nde kilumbu yina ya Kristo ta sambisa bantu yo yai mpi kele na nzila.” (Baebreo 10:24, 25) Beto kepesaka Yehowa mersi na ntangu beto kendimaka na kyese yonso mukumba na beto ya kusamuna mpi ya kulonga mpi ya kuvukana mbala na mbala ti bampangi na beto na balukutakanu ya dibundu, sambu beto kemonaka yo nde yo kele dibaku mosi ya nene mpi ya lukumu.

13. Inki dilongi beto kebaka na bangidika yina metala makabu ya luzolo ya mbote ti ya kubikisa ndambu ya bima na bilanga?

¹³ Beto lenda baka dyaka mambote na kutadila mambu zole yina bana ya Izraele vandaka kusala sambu na kumonisa ntonda na bo: kupesa makabu ya luzolo ya mbote mpi kubikisa ndambu ya bima na bilanga. Nsiku ya dikumi vandaka kumonisa pwelele ntalu yina bo fwete pesa. Kansi, nsiku ya makabu ya luzolo ya mbote ti ya kubikisa ndambu ya bima na bilanga vandaka kumonisa ve kiteso ya bima ya bo fwete pesa. Yo vandaka kulomba nde konso nsadi ya Yehowa kupesa na mutindu ntima na yandi vandaka kutinda yandi na kumonisa ntonda. Mutindu mosi, ata beto kezabaka nde kusala kisalu ya kusamuna mpi kukwenda na balukutakanu ya Bukristu kele mukumba mosi ya nene yina konso nsadi ya Yehowa fwete lungisa, keti beto kesalaka yo na ntima na beto ya mvimba mpi na luzolo yonso? Keti beto kemonaka yo bonso dibaku mosi ya beto kele na yo sambu na kupesa Yehowa mersi na masonga yonso sambu na mambu yonso ya yandi mesalaka sambu na beto? Keti beto kekudipesaka mingi na bisalu yai, na kiteso ya ngolo na beto? To keti beto kemonaka yo kaka bonso mambu yina ya beto fwete lungisa kaka sambu bo kelomba beto na kusala yo? Na kutuba ya mbote, muntu na muntu fwete pesa yandi mosi bamvutu na bangyufula yai. Ntumwa Polo kumonisaka ngindu yango na bangogo yai: “Bika nde konso muntu kumeka kisalu na yandi mosi, mpidina yandi tayangalala sambu na kisalu na yandi mosi kansi na kuditesaka ve ti muntu yankaka.”​—Galatia 6:4.

14. Yehowa kezolaka nde beto sadila yandi nki mutindu?

¹⁴ Yehowa Nzambi mezaba mbote luzingu ya konso muntu. Yandi mezaba bandilu na beto. Yandi kebakaka na valere mpenza makabu yina bansadi na yandi kepesaka na luzolo na bo, yo vanda ya nene to ya fyoti. Yandi kekingaka ve nde beto yonso kupesa yandi kiteso mosi, beto mosi mpi fwete sosaka ve kupesa kiteso mosi ti bankaka. Ntangu yandi tubilaka makabu ya kinsuni, ntumwa Polo kusongaka Bakristu ya Korinto nde: “Kana muntu ke zola kupesa makabu na kiteso na yandi, Nzambi ta ndima yo, kansi Nzambi ta lomba ve makabu yina ya muntu ke na yo ve.” (2 Korinto 8:12) Minsiku yai ketadila mpi kisalu ya beto kesadilaka Nzambi. Kima kepusaka Yehowa na kundima kisalu na beto kele ve kiteso ya kisalu ya beto kesala kansi mutindu ya beto kesala yo, na kyese mpi na ntima ya mvimba.​—Nkunga 100:1-5; Kolosai 3:23.

Kuna Mpeve ya Kimupasudi-nzila mpi Vanda na Yo Ntangu Yonso

15, 16. (a) Inki kuwakana kele na kati ya kisalu ya kimupasudi-nzila ti kupesa mersi? (b) Inki mutindu bayina kekukaka ve kukuma bapasudi-nzila lenda monisa mpeve ya kimupasudi-nzila?

¹⁵ Kimupasudi-nzila kele kisalu mosi ya lusakumunu mpenza yina beto lenda sala sambu na kupesa Yehowa mersi. Zola mpi ntonda yina bansadi ya mekudipesaka kevandaka na yo sambu na Yehowa, mepusaka bo na kusala bansoba ya nene na luzingu  na bo sambu na kusadila Yehowa mingi. Bamingi kekukaka kusala kisalu ya kimupasudi-nzila ya ntangu yonso, mpi bo kelutisaka bangunga 70 konso ngonda na kusamuna nsangu ya mbote mpi kulonga bantu kyeleka. Bankaka yina kekukaka ve kusala kisalu ya kimupasudi-nzila ya ntangu yonso, kelombaka mbala na mbala kisalu ya kimupasudi-nzila nsadisi mpi bo kesalaka bangunga 50 konso ngonda.

¹⁶ Kansi, inki beto lenda tuba sambu na bansadi mingi ya Yehowa yina kekukaka ve kusala kisalu ya kimupasudi-nzila ya ntangu yonso to kimupasudi-nzila nsadisi? Bo lenda monisa ntonda na kukunaka mpeve ya kimupasudi-nzila mpi na kuvandaka na yo ntangu yonso. Inki mutindu? Na kupesaka kikesa na bayina lenda sala kisalu ya kimupasudi-nzila, na kukunaka na bana na bo mpusa ya kusala kisalu ya ntangu yonso, mpi na kusalaka kisalu ya kusamuna ti kikesa na kiteso na bo. Kiteso ya kisalu ya kusamuna yina beto kesalaka kesongaka kiteso ya ntonda yina kele na ntima na beto sambu na mambu yonso ya Yehowa mesalaka, ya yandi kesala, ti ya yandi tasala sambu na beto.

Beto Pesa Mersi ti Bima na Beto “ya Mbote Mpenza”

17, 18. (a) Inki mutindu beto lenda monisa ntonda ti ‘bima na beto ya mbote mpenza’? (b) Inki dyambu Yezu kutubaka sambu na kusikisa makabu ya mufwidi mosi mpi sambu na inki?

¹⁷ Bingana 3:9 ketuba nde: “Zitisa Mfumu Nzambi na kupesa yandi makabu ya bima ya mbote mpenza ya bilanga na nge.” Bansadi ya Yehowa kepesaka dyaka ve dikumi. Kansi, Polo kusonikilaka dibundu ya Korinto nde: “Konso muntu fweti pesa mutindu yandi me kana na kupesa; kansi yandi lenda pesa ve ti kubokuta to sambu bo me pusa yandi na kupesa; sambu Nzambi ke zolaka nde bantu kupesa makabu ti kiese.” (2 Korinto 9:7) Kupesa makabu ya luzolo ya mbote sambu na kusimba kisalu ya kusamuna Kimfumu yina kesalama na inza ya mvimba kemonisaka mpi ntonda na beto. Ntonda na beto ya masonga kepusaka beto na kusala yo mbala na mbala, mpi kana mpila kele, beto kebumbaka mwa mbongo ya beto kepesaka konso mposo, mutindu Bakristu ya mvu-nkama ya ntete vandaka kusala.​—1 Korinto 16:1, 2.

¹⁸ Kima kemonisaka ntonda na beto na Yehowa kele ve ntalu ya mbongo yina beto kepesaka. Kansi, mpeve yina ketindaka beto na kupesa yo. Yezu kumonaka dyambu yai na ntangu yandi vandaka kutala bantu yina vandaka kwisa kutula makabu na bakesi ya tempelo. Ntangu Yezu kumonaka nkento mosi ya mufwidi yina kuvandaka nsukami ketula “bibende zole ya fioti-fioti,” yandi tubaka nde: “Mono ke tubila beno mambu ya kieleka: Makabu ya mufwidi yai ya  nsukami me pesa me luta makabu yina ya bantu yonso me pesa. Sambu bo yonso ke na mbongo na bo mingi, yo yina bo me mona mpasi ve ya kupesa makabu, kansi nkento yai, na kinsukami na yandi, yandi me pesa mbongo yonso ya yandi vandaka na yo sambu na kuzinga.”​—Luka 21:1-4.

19. Sambu na nki yo kele mbote nde beto tadila dyaka mambu ya beto kesalaka sambu na kumonisa ntonda?

¹⁹ Bika nde mambu yai ya beto melonguka na yina metala kumonisa ntonda, kupusa beto na kutadila dyaka mambu ya beto kesalaka sambu na kupesa mersi. Keti yo talomba nde beto yika dyaka makabu ya lukumu yina beto kepesaka Yehowa, mpi bima ya kinsuni yina beto kepesaka sambu na kusimba kisalu ya kusamuna ya kesalama na inza ya mvimba? Kana beto sala mutindu yina, beto lenda tula ntima nde Yehowa, Tata na beto ya zola yina kekabaka, tavanda na kyese kibeni na kumona nde beto kepesa yandi mersi.

Keti Nge Keyibuka?

• Inki bikuma fwete pusa beto na kupesa Yehowa mersi?

• Inki malongi beto mebaka na bansiku yina metala dikumi, makabu ya luzolo ya mbote, mpi kubikisa ndambu ya bima na bilanga?

• Inki mutindu beto lenda kuna mpeve ya kimupasudi-nzila?

• Inki mutindu beto lenda sadila ‘bima na beto ya mbote mpenza’ sambu na kupesa Yehowa mersi?

[Bangiufula ya disolo ya kulonguka]

[Kifwanisu ya kele na lutiti 28]

“Makabu yonso ya mbote mpenza ke katukaka na zulu”

[Kifwanisu ya kele na lutiti 31]

Inki makabu beto lenda pesa?