Πώς να Αντιμετωπίσετε την Ημικρανία

Η Τζόις, μια δραστήρια εργαζόμενη, έχει στυλώσει το βλέμμα της στο έγγραφο που είναι μπροστά της. Ξαφνικά, βλέπει κενά στη σελίδα. Σε λίγο, αστεράκια χορεύουν μπροστά στα μάτια της, και το σουρεαλιστικό αυτό θέαμα κορυφώνεται με ζιγκ ζαγκ γραμμές και αλλόκοτα γεωμετρικά σχέδια. Μερικά λεπτά αργότερα, δεν βλέπει σχεδόν καθόλου. Συνειδητοποιώντας τι της συμβαίνει, παίρνει γρήγορα το ειδικό χαπάκι.

Η ΤΖΟΪΣ υποφέρει από ημικρανία, μια πάθηση που διαφέρει από τον κοινό πονοκέφαλο από αρκετές απόψεις. Για παράδειγμα, ανόμοια με τους περιστασιακούς πονοκεφάλους, η ημικρανία ακολουθεί συνήθως τον ίδιο κύκλο. Είναι δε τόσο σοβαρή ώστε ο ασθενής αναγκάζεται να διακόψει τις συνηθισμένες του δραστηριότητες σε περίπτωση κρίσης.

Ποια είναι τα συμπτώματα; Ο πόνος επηρεάζει συνήθως τη μία πλευρά του κεφαλιού και μοιάζει με συνεχές σφυροκόπημα. Μπορεί επίσης να παρουσιαστεί ναυτία και υπερευαισθησία στο δυνατό φως. Η κρίση διαρκεί από μερικές ώρες ως μερικές ημέρες.

Αν και οι περισσότεροι άνθρωποι υποφέρουν από μορφές πονοκεφάλου όπως η κεφαλαλγία τάσης, μόνο 1 στους 10 υποφέρει από ημικρανία. Το μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών είναι γυναίκες. Παρότι δεν είναι όλες οι περιπτώσεις εξίσου σοβαρές, οι περισσότεροι πάσχοντες χάνουν αρκετές ημέρες εργασίας κάθε χρόνο. Η ημικρανία προκαλεί απώλεια εισοδήματος και επηρεάζει αρνητικά την οικογενειακή και την κοινωνική ζωή. Γι’ αυτό και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας την κατατάσσει στις 20 σημαντικότερες αιτίες σωματικής ανικανότητας.

Μερικά συμπτώματα που παρουσιάζονται λίγο πριν από μια κρίση είναι τα κρύα χέρια, η κόπωση,  η πείνα ή οι αλλαγές στη διάθεση. Στη συνέχεια, ακριβώς πριν από την κρίση, πιθανόν να εμφανιστεί ζάλη, βουητό στα αφτιά, μούδιασμα, διπλωπία, δυσκολία στην ομιλία ή μυϊκή αδυναμία.

Τα αίτια της ημικρανίας δεν έχουν κατανοηθεί πλήρως, αλλά θεωρείται ότι πρόκειται για διαταραχή του νευρικού συστήματος που επηρεάζει τα αιμοφόρα αγγεία του κεφαλιού. Ο σφυγμώδης χαρακτήρας του πόνου οφείλεται προφανώς στο ότι το αίμα ρέει μέσα από ερεθισμένα αγγεία. Το περιοδικό Η Ιατρική των Έκτακτων Περιστατικών (Emergency Medicine) λέει: «Οι πάσχοντες από ημικρανία έχουν κληρονομήσει ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο νευρικό σύστημα, το οποίο μπορεί να διαταραχτεί από πολλές καθημερινές καταστάσεις, όπως η έλλειψη ύπνου, οι έντονες οσμές, τα ταξίδια, η παράλειψη γευμάτων, το στρες και οι ορμονικές μεταβολές». Ενδέχεται επίσης να είναι επιρρεπείς στο σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, στις κρίσεις άγχους και στην κατάθλιψη.

Τρόποι Ανακούφισης

Δεν μπορείτε να αλλάξετε το νευρικό σύστημα που κληρονομήσατε. Αλλά ίσως μπορείτε να προλαμβάνετε τις κρίσεις. Μερικοί έχουν καταφέρει να εντοπίσουν τις τροφές ή τις καταστάσεις που τις πυροδοτούν κρατώντας ημερολόγιο.

Η περίπτωση κάθε ατόμου είναι διαφορετική. Η Λορέν ανακάλυψε ότι οι ημικρανικές της κρίσεις σχετίζονται με το μηνιαίο κύκλο της. Η ίδια εξηγεί: «Στα μέσα του κύκλου, οποιαδήποτε υπερβολική δραστηριότητα ή έντονο ερέθισμα​—σκληρή εργασία, ζέστη ή κρύο, δυνατός θόρυβος, ακόμα και το πικάντικο φαγητό—​μπορεί να μου προκαλέσει κρίση. Γι’ αυτό, εκείνες τις ημέρες προσπαθώ να είμαι ήρεμη και να αποφεύγω τις υπερβολές». Η Τζόις, η οποία ταλαιπωρείται από ημικρανικές κρίσεις πάνω από 60 χρόνια, δηλώνει: «Διαπίστωσα ότι το πορτοκάλι, ο ανανάς και το κόκκινο κρασί μού φέρνουν αμέσως ημικρανία, γι’ αυτό και τα αποφεύγω».

Δεν είναι εύκολο να εντοπίσει κανείς τι πυροδοτεί τις κρίσεις, επειδή συνήθως προκαλούνται από έναν συνδυασμό παραγόντων. Για παράδειγμα, κάποια φορά μπορεί να φάτε σοκολάτα χωρίς πρόβλημα, ενώ άλλη φορά μπορεί να σας πειράξει επειδή έπαιξε ρόλο και κάποιος άλλος παράγοντας.

Ακόμα και αν δεν μπορείτε να εντοπίσετε ή να αποφύγετε ό,τι σας προκαλεί ημικρανία, υπάρχουν άλλοι τρόποι να μειώσετε τις πιθανότητες κρίσης. Οι ειδικοί συστήνουν να έχετε το ίδιο ωράριο ύπνου και τις εφτά ημέρες της εβδομάδας. Αν θέλετε να κοιμηθείτε παραπάνω το σαββατοκύριακο, συστήνουν να σηκωθείτε τη συνηθισμένη ώρα, να ασχοληθείτε με κάτι για λίγα λεπτά και να ξαναπέσετε για ύπνο μετά. Η αλλαγή στην πρόσληψη καφεΐνης μπορεί να πυροδοτήσει μια κρίση, γι’ αυτό περιοριστείτε σε δύο φλιτζάνια καφέ ή σε δύο αναψυκτικά τύπου κόλα την ημέρα. Επίσης, επειδή και η πείνα μπορεί να προκαλέσει ημικρανία, μην παραλείπετε γεύματα. Το στρες​—συνήθης ύποπτος—​δεν αποφεύγεται εύκολα, αλλά μπορείτε να βρείτε τρόπους χαλάρωσης, όπως το να προσαρμόσετε το πρόγραμμά σας, να διαβάζετε την Αγία Γραφή ή να ακούτε απαλή μουσική.

Υπάρχει Θεραπεία;

Πολλά και διάφορα είναι τα διαθέσιμα μέσα για την αντιμετώπιση αυτής της πάθησης. * Για παράδειγμα, ένα από τα καλύτερα «φάρμακα» είναι ο ύπνος. Τα κοινά παυσίπονα, που χορηγούνται χωρίς συνταγή γιατρού, μπορούν να ανακουφίσουν τον πάσχοντα όσο χρειάζεται για να αποκοιμηθεί.

Το 1993 κυκλοφόρησαν οι τριπτάνες, μια νέα κατηγορία αντιημικρανικών φαρμάκων. Το Ιατρικό Περιοδικό της Αυστραλίας (The Medical Journal of Australia) αποκάλεσε το γεγονός «σημαντικό βήμα προόδου στη θεραπευτική αντιμετώπιση» της ασθένειας, και πρόσθεσε: «Η ανακάλυψη των τριπτανών . . . ήταν για την ημικρανία και την αθροιστική κεφαλαλγία σχεδόν ό,τι και η ανακάλυψη της πενικιλίνης για τις βακτηριακές λοιμώξεις!»

Η ημικρανία δεν απειλεί τη ζωή. Αντίστοιχα και η θεραπεία της δεν σώζει ζωές όπως η θεραπεία  για τις λοιμώξεις. Εντούτοις, οι τριπτάνες έχουν φέρει απίστευτη ανακούφιση σε άτομα που χρόνια ολόκληρα «παρέλυαν» συχνά από τις ημικρανίες. Βέβαια, οι παραπάνω προσαρμογές εξακολουθούν να είναι απαραίτητες, αλλά μερικοί έχουν πει ότι οι τριπτάνες κάνουν θαύματα.

Παρ’ όλα αυτά, όλα τα φάρμακα έχουν υπέρ και κατά. Ένα πρόβλημα με τις τριπτάνες είναι ότι κάθε δισκίο μπορεί να κοστίζει όσο ένα γεύμα σε καλό εστιατόριο, γι’ αυτό χορηγούνται συνήθως σε άτομα με ημικρανία μέτριας ή σοβαρής μορφής. Επίσης, δεν φέρνουν αποτέλεσμα σε όλους, ενώ ορισμένα άτομα έχουν παθήσεις που καθιστούν απαγορευτική ακόμα και τη δοκιμή αυτού του φαρμάκου. Αν και δεν έχει βρεθεί ακόμα θεραπεία για τη σωματική κατάσταση που κληρονομούν οι πάσχοντες, το περιοδικό Η Ιατρική των Έκτακτων Περιστατικών καταλήγει: «Χάρη στα νέα, βελτιωμένα φάρμακα που είναι διαθέσιμα, δεν υπάρχει λόγος να συνεχίσει κάποιος να υποφέρει».

[Υποσημείωση]

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Μερικοί έχουν καταφέρει να εντοπίσουν τις τροφές ή τις καταστάσεις που πυροδοτούν τις κρίσεις κρατώντας ημερολόγιο

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Η απαλή μουσική μπορεί να μειώσει το στρες, συνήθη παράγοντα ημικρανίας

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Η ημικρανία, μια κληρονομική ασθένεια που προκαλεί σωματικούς περιορισμούς, συνήθως αντιμετωπίζεται από τους γιατρούς με επιτυχία