Kon Nganong ang Pipila ka Siyentipiko Nagtuo sa Diyos

ANG siyensiya kanunayng nagpatin-aw sa bag-ong mga sekreto bahin sa uniberso ug sa kinabuhi nga naglungtad sa atong planeta. Bisan pa niana, ang mga siyentipiko ug mga layko nag-atubang gihapon sa hinungdanong mga pangutana sama niini: Sa unsang paagi mitungha ang uniberso? Unsay naglungtad sa wala pa kana? Nganong ang uniberso morag espesipikong gidisenyo aron mopatunhay sa kinabuhi? Sa unsang paagi mitungha ang kinabuhi dinhi sa yuta?

Ang siyensiya dili pa gayod makatubag nianang mga pangutanaha. Ang ubang mga tawo nagduhaduha kon matubag pa kaha kana. Nan, daghang tawo ang natukmod sa paghunahuna pag-usab sa ilang mga panglantaw ug pagtuo. Hisgotan nato ang tulo sa mga misteryo nga mitultol sa pipila ka siyentipiko sa pagpalandong bahin sa paglungtad sa usa ka Maglalalang.

Gipasibo nga Uniberso​—Sulagma ba Lamang Kini?

Ang usa ka dakong pangutana adunay kalabotan sa pagpasibo sa atong uniberso. Nganong ang uniberso nasangkapan sa dili-mausab-usab nga pisikal nga mga balaod ug permanenteng mga butang sa kinaiyahan nga haom kaayo sa pagpatunhay sa usa ka planeta nga sama sa atoa ug sa tanang kinabuhi nga anaa niini?

Unsay atong gipasabot sa pagpasibo? Tagda, pananglitan, ang pagkatukma sa upat ka sukaranang pisikal nga mga puwersa: elektromagnetismo, grabidad, kusganong nukleyar nga puwersa, ug hinay nga nukleyar nga puwersa. a Kining maong mga puwersa nag-apektar sa tanang butang sa uniberso. Kini gitino ug gibalanse nga tukma kaayo nga bisan ang gagmayng mga kausaban makawagtang sa kinabuhi dinhi sa uniberso.

Alang sa daghang tawo nga makataronganon, ang katin-awan dili mahimong sulagma lamang. Si John Polkinghorne, nga kaniadto usa ka pisiko sa Cambridge University, mihinapos: “Sa dihang maamgohan nimo nga ang mga balaod sa kinaiyahan lagmit gayong gipasibo pag-ayo aron sa pagpatungha sa makitang uniberso, kana magpahunahuna kanato nga ang uniberso wala motungha nga sulagma, kondili aduna gayoy katuyoan sa likod niini.”

Ang Australianong pisiko nga si Paul Davies nagpahayag sa susamang punto: “Walay duhaduha nga daghang siyentipiko ang . . . matamayon sa ideya nga basin adunay naglungtad nga Diyos, o bisan usa ka way-persona nga nagalalang nga prinsipyo.” Siya midugang: “Sa personal ako wala makig-ambit sa ilang pagtamay. . . . Dili ko makatuo nga ang atong paglungtad niining unibersoha maoy  aksidente lamang sa kapalaran, . . . usa ka wala-tuyoang sayop diha sa dakong drama sa uniberso.”

Ang Problema sa Kakomplikado

Ang ikaduhang problema diin ang mga siyentipiko karon nalisdan sa pagsulbad naglangkit sa hilabihang kakomplikado sa kalibotan sa atong palibot. Ang sentido komon magtug-an kanato nga kon mas komplikado ang usa ka hitabo, mas menos ang kalagmitan nga kini mitungha nga sulagma. Tagda ang usa ka pananglitan.

Adunay daghan kaayong kemikal nga mga reaksiyon nga kinahanglang tukmang mahitabo aron maporma ang DNA, ang pangunang sangkap sa kinabuhi. Tulo ka dekada sa miagi, si Dr. Frank Salisbury sa Utah State University, T.B.A., nagbanabana sa posibilidad nga kinaiyanhong maporma ang usa ka paninugdang molekula sa DNA nga hinungdanon sa pagpatungha ug kinabuhi. Ang mga kalkulasyon nagpadayag nga gamay ra kaayo ang posibilidad nga kini giisip nga imposibleng kuwentahon pinaagig matematika. b

Ang kakomplikado ilabinang madayag sa dihang ang buhing mga organismo adunay komplikadong mga bahin nga mahimong walay pulos kon wala ang ubang komplikadong mga bahin. Atong hisgotan ang pananglitan sa pagsanay.

Sumala sa mga teoriya sa ebolusyon, ang buhing mga butang nagpadayon sa pagdaghan samtang sila nahimong mas komplikado. Apan, sa usa ka hugna, ang baye sa daghang espisye kinahanglang makaugmad ug mga selula sa pagsanay nga kinahanglang mapertilisar sa usa ka laki nga adunay katugbang nga mga selula sa pagsanay. Aron maeksakto ang gidaghanon sa mga chromosome nga mapasa ngadto sa anak, ang mga selula sa pagsanay sa matag ginikanan moagi sa usa ka katingalahang proseso nga gitawag ug meiosis, diin ang mga selula sa matag ginikanan mabinlan ug katunga sa kasagarang gidaghanon sa mga chromosome. Tungod niining maong proseso, ang anak dili makabaton ug daghan ra kaayong chromosome.

Siyempre, ang mao gihapong proseso gikinahanglan sa ubang mga espisye. Nan, sa unsang paagi ang “unang inahan” sa matag espisye may kapasidad nga mosanay uban sa hingkod na nga “unang amahan”? Sa unsang paagi silang duha kalit lang makahimo sa pagtunga sa gidaghanon sa mga chromosome diha sa ilang mga selula sa pagsanay sa paagi nga gikinahanglan sa pagpatungha ug himsog nga anak nga moliwat sa duha ka ginikanan? Ug kon kining mga sangkap sa pagsanay inanay nga naugmad, sa unsang paagi ang laki ug baye sa matag espisye nagpabiling buhi samtang ang maong hinungdanong mga sangkap dili pa bug-os nga naporma?

Bisan sa matag espisye, ang purohan nga mahitabo kining pagsaligay sa usag usa maylabot sa pagsanay dili makalkulo. Ang purohan nga kini mitungha diha sa lainlaing mga espisye dili ikapatin-aw sa makataronganong paagi. Ang ebolusyon ba nga usa ka proseso nga gipasukad lamang sa mga teoriya makapatin-aw nianang maong kakomplikado? Sa unsang paagi ang mga butang nga nahitabo nga sulagma, pinaturagas, ug walay katuyoan miresulta sa nagkalambigit kaayong mga sistema? Ang buhing mga butang daghan kaayog kinaiya nga nagpakitag pamatuod sa pagkahibalong-daan ug paglaraw​—nga nagpunting sa usa ka intelihenteng Tiglaraw.

Daghang eskolar ang nakadangat sa maong konklusyon. Pananglitan, ang matematiko nga si William A. Dembski misulat nga ang “intelihenteng disenyo” nga dayag diha sa “makitang mga bahin sa kinaiyanhong kalibotan . . . ikapatin-aw lamang pag-ayo pinaagi sa pagpahinungod niana sa usa ka intelihenteng tigpahinabo.” Ang biokemista sa molekula nga  si Michael Behe nagsumaryo sa pamatuod niining paagiha: “Puwede kang mahimong usa ka debotadong Katoliko ug sa samang panahon motuo sa Darwinismo. Apan, ang biokemistriya nakapalisod sa usa nga mahimong mapalandongon nga siyentipiko ug sa samang higayon motuo niana.”

Dili Parehong Rekord sa Fossil

Ang ikatulong misteryo nga nakapalibog sa pipila ka siyentipiko adunay kalabotan sa rekord sa fossil. Kon ang ebolusyon nagpadayon sulod sa dugay nang panahon, dahomon gayod nato nga makakaplag ug daghan kaayong fossil sa mga organismo nga maoy kutay tali sa pangunang mga matang sa buhing mga butang. Apan, ang daghan kaayong fossil nga nakalotan sukad sa panahon ni Darwin napamatud-ang makapahigawad nianang bahina. Ang nawalang mga kutay, sumala sa gipasabot sa ngalan niini, nawala!

Busa daghang siyentipiko ang nanghinapos nga ang pamatuod sa ebolusyon huyang ug sukwahi kaayo nga dili kini makapamatuod nga ang kinabuhi mitungha pinaagi sa ebolusyon. Ang inhenyero sa mga sakyanan sa kawanangan nga si Luther D. Sutherland misulat diha sa iyang librong Darwin’s Enigma: “Ang siyentipikanhong pamatuod nagpakita nga kon ang bisan unsang lahi nga matang sa kinabuhi unang  mitungha sa Yuta, gikan sa usay-selula nga protozoa ngadto sa tawo, kini kompleto ug ang mga organo ug gambalay niini kompleto ug bug-os nga nagaobra. Ang dili kalikayang konklusyon nga mahimo gikan niining kamatuorana mao nga dihay usa ka matang sa naglungtad-nang-daan nga intelihensiya una pa motungha ang kinabuhi dinhi sa Yuta.”

Sa laing bahin, ang rekord sa fossil kaamgid kaayo sa katibuk-ang pagkasunodsunod sa pagtungha sa buhing mga matang nga makita diha sa basahon sa Bibliya sa Genesis. Si Donald E. Chittick, usa ka pisikal nga kemista nga nakadawat sa iyang doctorate degree sa Oregon State University, mikomento: “Ang pagsusi pag-ayo sa rekord sa fossil motultol sa usa sa paghinapos nga ang mga mananap misanay sumala sa ilang matang ingon sa gipahayag sa Genesis. Wala sila mausab gikan sa usa ka matang ngadto sa lain. Ang pamatuod karon, sama sa panahon ni Darwin, nahiuyon sa rekord sa Genesis bahin sa direktang paglalang. Ang mga mananap ug mga tanom nagpadayon pagsanay sumala sa ilang matang. Gani, dako kaayo ang panagsumpaki tali sa paleontolohiya (pagtuon sa mga fossil) ug sa Darwinismo nga ang ubang mga siyentipiko nagsugod sa pagtuo nga ang nawalang mga kutay dili gayod makaplagan.”

Pag-ila sa Pamatuod

Ang nahisgotan na maoy gamay lamang nga bahin sa wala pa matubag nga mga pangutana nga nakapalibog niadtong nagsalikway sa pamatuod labot sa usa ka Maglalalang. Ang ubang mga siyentipiko nakaamgo nga gisalikway sa mga tawo ang Diyos, dili tungod sa lig-ong pamatuod ug mainampingong pangatarongan, kondili tungod sa malaomong mga pamanabana.

Busa, human sa tibuok-kinabuhi nga malamposong siyentipikanhon nga panukiduki ug buluhaton, ang astronomo nga si Allan Sandage miingon: “Ang akong pagtuon sa siyensiya maoy nagtukmod kanako sa paghinapos nga ang kalibotan komplikado diay kaayo nga dili kini ikapatin-aw sa siyensiya. Pinaagi lamang sa labaw-tawhanon nga persona nga akong masabtan ang misteryo sa paglungtad.”

[Mga footnote]

[Kahon sa panid 6]

Mga pangutana nga nakapalibog sa mga siyentipiko

◼ Nganong maayo kaayong pagkapasibo ang upat ka sukaranang pisikal nga mga puwersa, nga nagpaposible sa paglungtad sa uniberso ug sa kinabuhi?

◼ Sa unsang paagi ikapatin-aw ang hilabihan ug subsob dili mapayano nga kakomplikado sa buhing mga organismo?

◼ Nganong ang rekord sa fossil dili kompleto, ug asa ang pamatuod sa mga kutay tali sa pangunang mga matang sa buhing mga linalang?

[Kahon sa panid 8]

Sulagma ba lamang?

Sa dihang ang National Geographic di pa dugayng nagpatik ug maanindot nga hapin nga naghulagway sa mahigugmaong bugkos tali sa inahan ug anak, usa ka magbabasa misulat ngadto sa magasin: “Ang hulagway sa inahan ug anak diha sa hapin maoy usa ka obra maestra. Kon dunay motan-aw nianang matahom nga bata nga siyam ka bulan sa miagi sama ra ka dako sa ulo sa dagom ug maghunahuna nga kining kahibulongang pagkaugmad nahitabo nga sulagma lamang, kini dili nako masabtan.”

Daghan ang mouyon. Ang awtor ug kanhing propesor sa nukleyar nga pisika nga si Dr. Gerald Schroeder nagtandi sa kalagmitan nga ang uniberso ug kinabuhi milungtad nga sulagma lamang ngadto sa posibilidad nga makadaog sa loteriya ug tulo ka beses nga sunodsunod: “Sa dili pa nimo kuhaon ang imong ikatulong daog, ipadala ka sa bilanggoan tungod sa dili-matinud-anong pagmaniobra nimo sa mga resulta. Ang kalagmitan nga makadaog ug tulo ka beses nga sunodsunod, o tulo ka beses sa tibuok kinabuhi, gamay kaayo nga dili na kini angayng hunahunaon pa.”

[Mga hulagway sa panid 7]

Kon kining upat ka puwersa dili tukmang pagkapasibo ug pagkabalanse, walay kinabuhi nga molungtad

Ang huyang nga nukleyar nga puwersa maoy nakapahimo sa atong adlaw nga magsiga sa parehong kainiton

Ang grabidad maoy hinungdan nga ang mga butang magpabilin dinhi sa yuta

Ang kusganong nukleyar nga puwersa maoy nagbugkos sa uyok sa mga atomo

Ang elektromagnetismo mao ang puwersa nga nagpahinabo sa kilat

[Mga hulagway sa panid 7]

Sa unsang paagi ang sulagmang mga puwersa makapatungha ug usa ka butang nga sama ka komplikado sa usa ka selula uban sa DNA niini, ilabina ang tawo?

[Mga hulagway sa panid 8]

Ang rekord sa fossil napakyas sa pagpamatuod nga ang kinabuhi mitungha pinaagi sa ebolusyon