1, 2. Paano kita naiimpluwensiyahan kan paagi nin pagpadakula sa sato asin kan palibot niyato?

GABOS kita naiimpluwensiyahan na marhay kan paagi nin pagpadakula sa sato asin kan palibot niyato. May istilo kita nin pagbado; may mga klase nin kakanon na gusto ta; may partikular kitang paagi nin paghiro. Taano? An sarong dahilan iyo an impluwensiya kan mga tawo sa palibot ta asin an kamugtakan niyato sa buhay.

² Pero, may mga bagay na mas mahalaga nanggad kisa sa istilo nin pagbado asin klase nin kakanon na gusto ta. Halimbawa, pinadakula kita na tinutukduan na may mga bagay na tama saka akseptable asin may mga bagay na sala saka bakong akseptable. Sa dakul sa mga bagay na iyan, an mga tawo igwa nin sadiring opinyon asin nagkakalain-lain sinda. Puwede pa nganing mahiling sa satong mga pinipili kun ano an sinasabi kan satong konsiyensiya. Sinasabi kan Bibliya na sa parati ‘an mga Hentil [o, mga tawo kan mga nasyon] na mayo kan katugunan naggigibo kan nasa katugunan siring sa saindang namamatian.’ (Roma 2:14) Pero, nangangahulugan daw ini na sagkod na mayo nin espesipikong ley hali sa Diyos, puwede tang sunudon na sana an mga paagi asin pamantayan na satong kinagimatan asin na sinusunod kan kadaklan na tawo sa satong lugar?

3. Ano an duwang dahilan kun taano ta an mga Kristiyano dai basta nagsusunod sa mga paagi asin pamantayan na inaako kan kadaklan?

³ Igwa nin kisiyera duwang importanteng dahilan kun taano ta bakong arog kaiyan sa mga Kristiyano. Inot, pinapagirumdom kita kan Bibliya: ‘Igwang dalan na garo matanos sa tawo, tara an saiyang luwasan mga dalan nin kagadanan.’ (Tal. 16:25) Huling bakong perpekto, mayo kita nin lubos na kakayahan na maaraman kun ano talaga an kapakipakinabang tanganing magiyahan niyato nin daing kasala-sala an satong mga lakad. (Tal. 28:26; Jer. 10:23) Ikaduwa, ipinapahiling kan Bibliya na an dalagan nin mga bagay asin an mga pamantayan kan kinaban minamaniobra asin kontrolado ni Satanas, an ‘diyos kan kinaban na ini.’ (2 Cor. 4:4; 1 Juan 5:19) Kaya, kun gusto niyatong makamtan an bendisyon asin pag-uyon ni  Jehova, kaipuhan na sunudon ta an konseho sa Roma 12:2.—Basahon. *

4. Ano an pag-uulayan ta sa artikulong ini?

⁴ May mahahalagang punto sa Roma 12:2 na maninigo tang tawan nin maingat na atensiyon. (1) Taano ta kaipuhan niyatong “maliwat”? (2) Ano an kalabot sa pagliliwat na ini? (3) Paano kita puwedeng maliwat? Pag-ulayan niyato an mga hapot na ini.

5. Para kiisay an mga sinabi ni Pablo sa Roma 12:2?

⁵ An surat ni apostol Pablo sa mga taga Roma bakong para sa mga daing pagtubod o sa gabos na namamanwaan duman, kundi sa mga kapwa niya linahidan na Kristiyano. (Roma 1:7) Sinadol niya sinda na maliwat asin ‘dai na magpamolde sigun sa sistemang ini nin mga bagay.’ Para sa mga Kristiyano sa Roma kan panahon na idto, mga 56 C.E., kaiba sa ‘sistema nin mga bagay’ an mga pamantayan, kostumbre, paggawi, asin istilo na sinusunod kan mga taga Roma. An paggamit ni Pablo kan pananaram na “dai na” nagpaparisa na an iba sa sainda impluwensiyado pa man giraray kan sistemang iyan nin mga bagay. Sa anong klaseng mga impluwensiya kan sistemang iyan napaatubang an mga tugang niyato kan panahon na idto?

6, 7. Kan panahon ni Pablo, taano ta an mga Kristiyano sa Roma nadipisilan huli sa paagi nin pamumuhay asin pagsamba kan mga tawo duman?

⁶ Sa ngunyan, parating nahihiling kan mga turistang nagduduman sa Roma an kagabaan kan mga templo, lulubngan, monumento, arena, teatro, asin iba pa. An iba diyan kaidto pang inot na siglo ginibo. An mga natadang iyan kan mga estruktura kaidto nagtatao sa sato nin pakasabot manungod sa paagi nin pamumuhay asin pagsamba kan mga tawo sa suanoy na Roma. Mababasa ta man sa mga libro nin kasaysayan an manungod sa mga labanan nin mga gladyador, karera nin mga karwahe, asin manlain-lain na drama saka pasali na an mga nag-aakto nagkakanta asin nagbabayle, na an iba diyan malaswa. An Roma saro man na mauswag na sentro nin komersiyo, kaya kadakul nin oportunidad na mag-asenso sa materyal.—Roma 6:21; 1 Ped. 4:3, 4.

⁷ Sa ibong kan dakul na templo asin kadakul na diyos, an mga taga Roma dai midbid sa pagkaigwa nin tunay asin personal na relasyon sa sinasamba nindang mga diyos. Sa sainda, an relihiyon sa panginot kompuwesto nin mga ritwal—kun may iminumundag, ikinakasal, asin ilulubong—na parte kan saindang palakaw sa sosyedad. Maiimahinar nindo kun gurano nadipisilan an mga Kristiyano sa Roma huli sa gabos na iyan. Arog kaiyan an kinagimatan kan dakul sa sainda, kaya malinaw na kaipuhan nindang maliwat tanganing magin tunay na Kristiyano, asin an pagliliwat na iyan dai natatapos sa aldaw kan saindang bawtismo.

8. Taano ta an kinaban peligrosong lugar sa mga Kristiyano ngunyan?

⁸ Arog kan Roma, an kinaban ngunyan peligroso man sa nagdusay na mga Kristiyano. Taano? Huli ta an espiritu kan kinaban risang-risa sa dakul na paagi. (Basahon an Efeso 2:2, 3; 1 Juan 2:16.) Aroaldaw kitang bantad sa mga mawot, kaisipan, pamantayan, asin moralidad kan kinaban,  kaya pirmi kitang namemeligro na magin kabtang kaiyan. Huli kaini, talagang kaipuhan tang sunudon an ipinasabong na konseho na ‘dai na magpamolde sigun sa sistemang ini nin mga bagay’ asin “maliwat.” Ano an dapat niyatong gibuhon?

9. Bago nagin kuwalipikado sa bawtismo, anong mga pagbabago an ginibo kan dakul?

⁹ Pag an saro nag-aadal asin nag-aaplikar kan katotoohan sa Bibliya, siya nag-uuswag na sa espirituwal. An pag-uswag na ini mahihiling sa paggibo niya nin mga pagbabago sa saiyang buhay basado sa nanunudan niya. Tinatalikdan niya an mga kaugalian nin palsong relihiyon saka an bakong marahay na mga ugali niya asin pinapatalubo an arog-Cristong personalidad. (Efe. 4:22-24) Nauugma kitang mahiling na ginatos na ribo an naggigibo kan siring na pag-uswag taon-taon asin nagigin kuwalipikado sa bawtismo bilang simbolo kan saindang pagdusay ki Jehova Diyos. Siguradong nagpapagaya-gaya ini sa puso ni Jehova. (Tal. 27:11) Pero, marahay na pakaisipon ta: Ini sana daw an mga pagbabago na kaipuhan gibuhon?

10. Ano an pagkakalain kan pagliliwat asin pag-uswag o pagigin mas marahay?

¹⁰ An totoo, urog pa sa pag-uswag o pagigin mas marahay an kalabot tanganing masabi na an saro naliwat. An sarong produkto puwedeng tatakan o ianunsiyo na “improved,” o ginibong mas marahay, pero bako man talaga iyan bagong produkto. Tibaad dinagdagan iyan nin saro sanang bagong sangkap, asin pinagayon an patos. Mapadapit sa terminong “maliwat,” an Vine’s Expository Dictionary nagpapaliwanag: “Ipinapahiling sa Roma 12:2 an pagkakalain kan pagigin namolde sa pangluwas sigun sa mga bagay kan panahon [o sistema nin mga bagay] na ini asin kan pagigin naliwat (o nabago) sa panglaog paagi sa pagbabago kan kaisipan sa tabang kan kapangyarihan kan Banal na Espiritu.” Kaya an pagliliwat na dapat gibuhon nin sarong Kristiyano bako an basta pagtalikod sa maraot na mga gibo, bakong marahay na pananaram, asin imoral na paggawi. An iba na mayo nin kaaraman sa Bibliya maski paano naghihinguwa na likayan iyan. Kun siring, ano an kalabot sa pagliliwat na dapat mangyari sa mga Kristiyano?

11. Base sa sinabi ni Pablo, sa anong paagi mangyayari an pagliliwat?

¹¹ “Maliwat kamo paagi sa pagbago kan saindong pag-iisip,” an isinurat ni Pablo. An “pag-iisip” nanunungod sa satong kakayahan na mag-isip. Pero arog kan pagkagamit sa Bibliya, kaiba diyan an satong kaisipan, kakayahan na mangatanusan, asin mga bagay na gusto niyatong isipon. Sa kapinunan kan surat ni Pablo sa mga taga Roma, ilinadawan niya an mga tawo na nagpapahiling nin ‘pag-iisip na masumbikal’ o dai inuuyunan. Nagpaparagibo sinda nin ‘kabikuan, karatan, pagkaara, karaksutan, kaurihan, paggadan, pag-iriwal, kadayaan,’ asin iba pang nakakadanyar na mga bagay. (Roma 1:28-31) Masasabutan niyato kun taano ta an mga may arog kaiyan na kinagimatan asin nagin mga lingkod nin Diyos sinadol ni Pablo na “maliwat” asin ‘baguhon an saindang pag-iisip.’

12. Ano an nahihiling mong kaisipan kan kadaklan na tawo sa ngunyan, asin paano an kaisipan na iyan puwedeng magtao nin peligro sa mga Kristiyano?

¹² Makamumundo ta kita napapalibutan nin mga tawo sa kinaban na arog kan ilinadawan ni  Pablo. Posibleng marhay na iniisip ninda na an pag-insistir na sunudon an mga pamantayan asin prinsipyo sarong bagay na makaluma o istriktuhon man. Pinipili nin dakul na paratukdo asin magurang na dai mag-istrikto asin uyon sinda sa “liberal” na kaisipan. Para sa sainda, an gabos na bagay nakadepende sa pagmansay nin saro; mayo talaga nin eksaktong tama o sala. Dawa an dakul na naghihingakong relihiyoso nag-iisip na may libertad sindang gibuhon kun ano an sa hiling nindang tama, na mayo nin ano man na obligasyon na sunudon an Diyos asin an saiyang mga tugon. (Sal. 14:1) An kaisipan na ini puwedeng magtao nin dakulang peligro sa tunay na mga Kristiyano. An mga dai nagmamaan puwedeng mag-isip man nin arog kaiyan dapit sa teokratikong mga areglo. Tibaad habo na nindang magsunod sa mga areglo sa kongregasyon asin magreklamo pa ngani manungod sa ano man na bagay na dai ninda gusto. O tibaad dai sinda gayong uyon sa konsehong basado sa Bibliya mapadapit sa libangan, paggamit nin Internet, asin pagkua nin halangkaw na edukasyon.

13. Taano ta maninigo niyatong siyasaton an satong sadiri kun ano talaga kita sa laog?

¹³ Kaya, tanganing dai na kita mamolde kan kinaban na ini, kaipuhan tang siyasaton kun ano talaga an satong kairairaruming kaisipan asin sabuot, mga pasuhan, asin mga pamantayan. An mga bagay na iyan tibaad dai aram kan iba. Puwedeng sabihon kan iba na marahay an ginigibo ta. Pero, kita sana an nakakaaram kun baga an nanunudan niyato sa Bibliya talagang tinutugutan ta na liwaton kita asin padagos pang liwaton may koneksiyon sa importanteng mga bagay na iyan.—Basahon an Santiago 1:23-25.

14. Ano an makakatabang sa sato na maaraman an mga pagbabago na kaipuhan tang gibuhon?

¹⁴ Kalabot sa pagliliwat an satong puso, o kun ano kita sa laog, kaya tanganing maliwat iyan, kaipuhan na mataros iyan sagkod sa kalaog-laugi. Ano an makakatabang sa sato sa bagay na ini? Kan manudan ta an kahagadan ni Jehova sa sato na kauyon kan saiyang katuyuhan na nasa Bibliya, an satong reaksiyon sa nababasa ta diyan naghahayag kun ano an nasa puso ta asin kun anong mga pagbabago an kaipuhan tang gibuhon tanganing humiro kauyon kan “perpektong kabutan nin Diyos.”—Roma 12:2; Heb. 4:12.

15. Anong klaseng pagliliwat an nagigin resulta kan pagmolde ni Jehova?

¹⁵ Basahon an Isaias 64:8. An ilustrasyon na ginamit ni propeta Isaias nagtatao sa sato nin mahalagang punto na maninigong pag-isipan. Paano kita, an laboy o dalipay, minomolde ni Jehova, an Paragibo nin Kuron? Siyertong dai niya kita binabago sa pisikal, halimbawa baga, tanganing tawan nin mas magayon na itsura o hawak. An pagsasanay na itinatao ni Jehova bakong pisikal kundi espirituwal. Kun nagpapamolde kita sa saiya, magkakaigwa kita nin pagliliwat sa laog, o sa espirituwal—an mismong kaipuhan ta tanganing malabanan an mga impluwensiya kan kinaban. Paano kita minomolde ni Jehova?

16, 17. (a) Iladawan kun ano an ginigibo nin paragibo nin kuron sa ginagamit niyang dalipay tanganing makagibo nin magayon na klase nin lalagan. (b) Paano an Tataramon nin Diyos nakakatabang sa sato na maliwat tanganing kita magin mahalagang marhay ki Jehova?

¹⁶ Tanganing makagibo nin magayon na klase nin lalagan na dalipay, an paragibo nin kuron naggagamit nin de kalidad na dalipay. Pero, may duwang bagay na kaipuhan niyang gibuhon. Inot, an dalipay kaipuhan na hugasan tanganing mahali an ano man na ati o mineral. Dangan, an dalipay kaipuhan na salakan nin tama sanang tubig asin masahon tanganing dai magbago an korte kaiyan pagkatapos na mamolde.

¹⁷ Tandaan na an tubig ginagamit tanganing linigan an dalipay asin tanganing magin tama an pagkasarama saka pagkayumhok kaiyan para magibo iyan na sarong lalagan, saro na primera klase pa ngani. Nahihiling daw niyato an kaagid na papel kan Tataramon nin Diyos sa satong buhay? Makakatabang iyan sa sato na mahali an dati niyatong paagi nin pag-iisip, kan dai pa niyato midbid an Diyos, asin maliwat tanganing kita magin mahalagang marhay sa paghiling niya. (Efe.  5:26) Isip-isipon kun gurano kadakul na beses kitang sinasadol na basahon an Bibliya aroaldaw asin magin regular sa pag-atender sa Kristiyanong mga pagtiripon, kun sain pinag-aadalan an Tataramon nin Diyos. Taano ta dinadagka kita na gibuhon iyan? Huling sa paggibo kaiyan, nagpapamolde kita ki Jehova.—Sal. 1:2; Gui. 17:11; Heb. 10:24, 25.

18. (a) Kun gusto niyatong maimpluwensiyahan asin maliwat kan Tataramon nin Diyos, taano ta mahalagang marhay an paghurop-hurop? (b) Anong mga hapot an puwedeng makatabang sa sato?

¹⁸ Tanganing maliwat kita kan Tataramon nin Diyos, urog pa sa regular na pagbasa asin pag-adal kan Bibliya an kaipuhan. Dakul na tawo an nagbabasa man kan Bibliya sa pana-panahon kaya medyo pamilyar na sa sinasabi kaiyan. Posibleng may nakaulay ka nang arog sa sainda sa ministeryo sa langtad. An iba igwa pa ngani nin tuom na mga teksto sa Bibliya. * Pero, posibleng dikit sana an epekto kaiyan sa saindang pag-iisip asin pamumuhay. Ano an kulang? Tanganing maimpluwensiyahan asin maliwat kan Tataramon nin Diyos an sarong tawo, dapat na tugutan niyang makaabot iyan sa kalaog-laugi kan saiyang puso. Kaya, kaipuhan tang magtao nin panahon tanganing hurop-hurupon an satong nanunudan. Marahay na haputon niyato an satong sadiri: ‘Kumbinsido daw ako na bako ining basta sana katukduan nin relihiyon? May nahiling daw akong patunay na iyo ini an katotoohan? Apuwera diyan, naghahanap daw ako nin mga paagi tanganing ikaaplikar sa buhay ko an sakong nanunudan imbes na mansayon sana iyan bilang sarong bagay na puwede kong itukdo sa iba? Namamatian ko daw na personal na nakikipag-ulay sa sako si Jehova?’ An pag-isip-isip asin paghurop-hurop sa mga hapot na ini makakatabang sa sato na mapararom an satong mga namamatian para ki Jehova. Urog niyato siyang mamumutan. Kun an puso napapahiro nin arog kaiyan, masunod na an positibong mga pagbabago.—Tal. 4:23; Luc. 6:45.

19, 20. Anong konseho sa Bibliya an matao sa sato nin tunay na pakinabang kun iaaplikar ta?

¹⁹ An regular na pagbasa asin paghurop-hurop kan Tataramon nin Diyos mamotibar sa sato na ipadagos an posibleng marhay na nagibo na niyato maski paano: ‘Halion an daan na pagkatawo sagkod an mga gibo kaiyan, asin magsulog kan bagong pagkatawo, na binabago [paagi] sa pakasabot.’ (Col. 3:9, 10) Iyo, padagos kitang magigin mapanggana miyentras na nasasabutan ta an tunay na kahulugan asin kahalagahan kan Tataramon nin Diyos. An bagong Kristiyanong personalidad na resulta kaiyan matabang sa sato na maprotektaran laban sa tusong mga pakana ni Satanas.

²⁰ ‘Siring sa mga aking makinuyog, dai kamo magsunod sa saindong mga inot na hurot,’ an pagirumdom sa sato ni apostol Pedro, kundi ‘magin banal kamo sa gabos nindong pamumuhay.’ (1 Ped. 1:14, 15) Kun gigibuhon ta an satong pinakamakakaya tanganing mahali an dati tang kaisipan saka ugali asin tutugutan niyato na kita maliwat, maako kita nin mga bendisyon, arog kan mahihiling ta sa sunod na artikulo.