Tekelela Musa Wa Yehovha

YEHOVHA XIKWEMBU i xikombiso lexinene ku tlula vanhu hinkwavo eku kombiseni ka musa hi tindlela to tala swinene eka van’wana, hambi ku ri eka lava nga nkhensiki ni lavo homboloka, lava a va khutazaka leswaku va hundzuka. (Luka 6:35) Hilaha ku fanaka, Vakreste, lava nga ehansi ka joko ro olova ra Kreste, va khutaziwa ku tiambexa musa ni ku hlakulela mbhandzu wa moya wa Xikwembu, lowu katsaka musa. (Vagalatiya 5:22; Vakolosa 3:12) Hi ndlela yoleyo va tikombisa va ri vatirheli va Xikwembu hakunene.—2 Vakorinto 6:4-6.

Musa Wa Rirhandzu Wa Yehovha

Musa wa rirhandzu i mfanelo ya risima ya Yehovha Xikwembu leyi a yi tsakelaka, naswona yi kombisiwa eka tindlela hinkwato leti a tirhisanaka ni malandza yakwe ha tona. (Pisalema 36:7) Loko a swi nga ri tano, a ma ta va ma lovisiwe khale. (Swirilo 3:22) Hikwalaho, Muxe u kombelele Vaisrayele lava xandzukaka leswaku va tsetseleriwa, hikwalaho ka vito lerikulu ra Yehovha nileswi A nga Xikwembu xa musa wa rirhandzu.—Tinhlayo 14:13-19.

Matsalwa ma kombisa leswaku musa wa rirhandzu wa Yehovha, kumbe rirhandzu ro tshembeka, wu kombisiwa hi tindlela to hambana-hambana ehansi ka swiyimo swo hambana-hambana—loko a kutsula vanhu ni ku va hlayisa, loko a va sirhelela ni loko a va wisisa emaxangwini. (Pisalema 6:4; 31:16, 21; 40:11) Hikwalaho ka wona, vahlawuriwa va Xikwembu va vuyeriwa.—Pisalema 44:26.

Endzhaku ka ku simekiwa ka tiko ra Israyele, Yehovha u hambete a kombisa musa wakwe wa rirhandzu hi ku fambisana ni ntwanano wakwe. (Eksoda 15:13) Sweswo swi hetiseke emhakeni ya Davhida, hilaha swi endlekeke hakona eka Ezra swin’we ni lava a a ri na vona. (2 Samuwele 7:15; Ezra 7:28; 9:9) Leswaku a seketela ntwanano wa mfumo lowu a wu endleke na Davhida, Yehovha u hambete a kombisa musa wakwe wa rirhandzu hambi ku ri endzhaku ka rifu ra Yesu, hikuva U pfuxe “mutshembeki” yoloye leswaku ku hetiseka vuprofeta lebyi nge: “Ndzi ta mi nyika musa wa rirhandzu wa Davhida lowo tshembeka.”—Mintirho 13:34, 35; Esaya 55:3.

Musa lowu wa rirhandzu wa Yehovha hi wona wu tshinetaka vanhu eka yena. (Yeremiya 31:3) Va nkhensa Yehovha hikwalaho ka musa wakwe wa rirhandzu, va n’wi nkhensa ni ku n’wi dzunisa hikwalaho ka wona, naswona va vulavula ni van’wana ha wona. Entiyisweni, musa lowu wa rirhandzu wa Xikwembu wu fana ni ndlela leyinene leyi munhu a faneleke a famba ha yona.—Pisalema 25:10.

Hakanyingi mfanelo leyi yo hlamarisa ya Yehovha, ku nga musa wakwe wa rirhandzu, yi fambisana ni timfanelo tin’wana letikulu—tintswalo ta Xikwembu, nsovo, ntiyiso, ku rivalela, vunene, ku rhula, vuavanyisi ni vululami bya xona.—Eksoda 34:6; Nehemiya 9:17; Pisalema 85:10.

Musa Wa Xikwembu Lowu Nga Hi Faneriki

Xikwembu xi hi kombise musa lowu nga hi faneriki hi ku hi ponisa exidyohweni hi ku tirhisa ngati ya N’wana la rhandzekaka wa Yehovha, Kreste Yesu. (Vaefesa 1:7) Hi ku tirhisa musa lowu lowu nga hi faneriki, Xikwembu xi ponisa vanhu va mixaka hinkwayo. (Tito 2:11) Hikwalaho, nhlamuselo ya Pawulo yi twala kahle loko a ku: “Loko ku hlawula loku ku endliwa hi musa lowu nga faneriwiki, a ka ha endliwi hikwalaho ka mintirho; loko swi ri tano, musa lowu nga faneriwiki a wa ha ri musa lowu nga faneriwiki.”—Varhoma 11:6.

 Ku tlula vatsari lavan’wana hinkwavo, Pawulo u boxe musa lowu nga hi faneriki wa Xikwembu minkarhi yo tlula 90 eka mapapila yakwe ya 14. Pawulo a a ri ni xivangelo lexi twalaka xo kandziyisa musa lowu nga hi faneriki wa Yehovha, hikuva eku sunguleni a a ri “musandzi ni muxanisi ni murhukani.” Wa hlamusela: “Nilokoswiritano, ndzi kombisiwe tintswalo, hikuva a ndzi pfumala vutivi naswona a ndzi endla hi ku pfumala ripfumelo. Kambe musa lowu nga faneriwiki wa Hosi ya hina wu andze swinene swin’we ni ripfumelo ni rirhandzu mayelana na Kreste Yesu.” (1 Timotiya 1:13, 14) Pawulo a nga wu bakanyanga musa wolowo lowu nga n’wi faneriki, hilaha van’wana hi vuphukuphuku va endleke hakona, kambe u wu amukele hi ku nkhensa kutani a khutaza ni van’wana lava va wu amukeleke leswaku ‘va nga hupi xikongomelo xa wona.’—Mintirho 20:24; 2 Vakorinto 6:1.

Musa Wa Rirhandzu Wa Munhu

EBibeleni ku ni swiendlakalo swo tala laha vanhu va kombiseke van’wana musa wa rirhandzu. Hi xikombiso, Sara u kombise rirhandzu ro tano ro tshembeka eka nuna wakwe loko va ri etikweni ra valala, a n’wi sirhelela hi ku vula leswaku i vamakwavo. (Genesa 20:13) Yakobe u kombele Yosefa leswaku a kombisa musa wo tano hi ku tshembisa leswaku u ta endla leswaku tata wakwe a nga lahliwi aEgipta. (Genesa 47:29; 50:12, 13) Rahava u kombele leswaku Vaisrayele va n’wi kombisa musa lowu nga n’wi faneriki hi ku ponisa va yindlu yakwe, tanihi leswi na yena a kombiseke musa wo tano eka tinhlori ta Vaisrayele. (Yoxuwa 2:12, 13) Bowasi u bumabumele Rhuti hi ku kombisa musa wa rirhandzu. (Rhuti 3:10) Yonathani u kombele Davhida leswaku a kombisa musa wo tano eka yena ni le ka va yindlu yakwe.—1 Samuwele 20:14, 15.

Minsusumeto ni swiyimo leswi munhu a kombisaka musa kumbe musa wa rirhandzu eka swona ya hambana swinene. Swiendlo swa xiwelo xa musa swi nga kombisa mukhuva wa malwandla kumbe xinghana, kambe a hi minkarhi hinkwayo swi kombisaka musa wa xiviri. (Ringanisa Mintirho 27:1, 3; 28:1, 2) Malunghana ni wanuna un’wana wa le mutini wa Bethele, u kombiwe musa tanihi hakelo ya leswi a bohekeke ku swi endla. (Vaavanyisi 1:22-25) Minkarhi yin’wana swiendlo swa musa wa rirhandzu a swi languteriwa eka lava va tshameke va kombisiwa musa, kumbexana hikwalaho ka leswi loyi a kombeleke ku kombisiwa musa a a langutane ni swiyimo leswi tikaka. (Genesa 40:12-15) Kambe minkarhi yin’wana vanhu a va tsandzeka ku tsundzuka lava va va kombiseke musa wa rirhandzu.—Genesa 40:23.

Hilaha xivuriso xi kombisaka hakona, vanhu vo tala va ta huwelela musa wa vona wa rirhandzu, kambe i vatsongo lava nga ta wu kombisa. (Swivuriso 20:6) Sawulo na Davhida havumbirhi va tsundzuke musa wa rirhandzu lowu van’wana va wu kombiseke, naswona swi vonaka onge tihosi ta le Israyele ti kume ndhuma hikwalaho ka musa wa rirhandzu, kumbexana loko ti fanisiwa ni vafumi va vahedeni. (1 Samuwele 15:6, 7; 2 Samuwele 2:5, 6; 1 Tihosi 20:31) Hambiswiritano, eka xiendlakalo xin’wana, musa wa rirhandzu lowu kombisiweke hi Davhida wu honisiwile hikwalaho ka ku ehleketelelana swo biha.—2 Samuwele 10:2-4.

Lava tsakelaka ku amukeriwa hi Xikwembu va fanele va “rhandza musa” naswona va “[hanyisana] hi musa wa rirhandzu ni tintswalo.” (Mikiya 6:8; Zakariya 7:9) Hilaha xivuriso xi vulaka hakona, “Xilo lexi navelekaka eka munhu wa la misaveni i musa wakwe wa rirhandzu,” naswona swi n’wi tisela hakelo leyi fuweke. (Swivuriso 19:22; 11:17) Xikwembu xi tsundzuke musa wa rirhandzu lowu kombisiweke loko tiko ra Israyele ra ha ku simekiwa naswona sweswo swi xi tsakisile. (Yeremiya 2:2) Kambe loko wu “fana ni mapapa ya nimixo, wu fana ni mberha leyi sukaka ka ha ri mpundzu,” Yehovha a nga tsakanga hikuva u ri: “Ndzi tsakele musa wa rirhandzu, ku nga ri xitlhavelo.”—Hosiya 6:4, 6.

Israyele u tshinyiwile hikwalaho ko pfumala musa wa rirhandzu, naswona ku tshinyiwa koloko a ku ri xikombiso xa musa wa rirhandzu wa Xikwembu. (Hosiya 4:1) Nakambe tiko rero ri lerisiwe ku tlhelela eka Xikwembu hi ku kombisa musa wa rirhandzu ni vululami. (Hosiya 12:6) Munhu u fanele a kombisa timfanelo teto minkarhi hinkwayo leswaku a amukeleka emahlweni ka Xikwembu ni le vanhwini.—Yobo 6:14.