Mhaka Ya Vutomi

Yehovha U Ndzi Pfunile Leswaku Ndzi Tiyisela Mintshikilelo Ya Vutomi

HI KU VULA KA DALE IRWIN

“SE VA RINGANILE VA RI NHUNGU! PHELA MAHAHLWA YA MUNE MA VULA KU ANDZA KA SWIPHIQO.” Yoleyo a ku ri nhloko-mhaka ya phepha-hungu leri a ri vika hi ta ku velekiwa ka mahahlwa ya mune eka ndyangu wa hina, lowu ana se a wu ri ni vanhwanyana va mune. Loko ndza ha ri jaha, a ndzi nga lorhi hi ta ku teka nsati, hi nga ha vuli hi ku va ni vana. Kambe se a ndzi ri tata wa vana va nhungu!

NDZI velekiwe hi 1934 edorobeni ra Mareeba, le Australia. A ndzi ri rikotse eka vana vanharhu. Hi ku famba ka nkarhi ndyangu wa ka hina wu rhurhele eBrisbane, laha Manana a a dyondzisa swihlangi hi Sonto ekerekeni ya Methodist.

Eku sunguleni ka lembe ra 1938, phepha-hungu ra kwalaho ri vike leswaku Joseph F. Rutherford loyi a humaka eyindlu-nkulu ya Timbhoni ta Yehovha a nga ha aleriwa ku nghena eAustralia. Manana u vutise Mbhoni yin’wana leyi endzeke ekaya a ku: “Hikwalaho ka yini va endla leswi eka yena?” Mbhoni leyi yi hlamurile yi ku: “Xana Yesu a nga vulanga leswaku vanhu va ta xanisa valandzeri va yena?” Kutani Manana u amukele xibukwana lexi nge Cure, lexi vulavuleke hi ku hambana lokukulu ka vukhongeri bya ntiyiso ni bya mavunwa. * Leswi a a tsakisiwa hi xibukwana lexi, Manana u fambe na hina vana eminhlanganweni ya Timbhoni ta Yehovha hi Sonto leyi landzeleke. Eku sunguleni Tatana a a nga lavi no twa, kambe minkarhi yin’wana a a tsalela Manana swivutiso swa malunghana ni Bibele leswaku a swi nyika un’wana wa vamakwerhu evandlheni. Makwerhu loyi na yena a a tsala tinhlamulo leti humaka eMatsalweni, a nyika Manana leswaku a ya nyika Tatana.

Siku rin’wana hi Sonto Tatana u fambe na hina eminhlanganweni, a lava ku phofula swilo leswi a  swi nga n’wi khomi kahle hi Timbhoni. Hambiswiritano, endzhaku ko vulavurisana ni mulanguteri la famba-fambaka loyi a a endzele vandlha enkarhini wolowo, Tatana u cince langutelo ra yena naswona u pfumele nileswaku kaya ra hina ri tirhiseriwa ku khomela eka rona tidyondzo ta Bibele ta vhiki ni vhiki, leti ku taka vanhu lava tsakelaka.

Vatswari va mina va khuvuriwile hi September 1938. Mina ni vana va ka hina hi khuvuriwe hi December 1941 entsombanweni wa tiko hinkwaro lowu khomeriweke eHargreave Park le Sydney, eNew South Wales. A ndzi ri ni malembe ya nkombo hi vukhale. Endzhaku ka sweswo, a ndzi hlanganyela nkarhi ni nkarhi ensin’wini ni vatswari va mina. Emasikwini wolawo, Timbhoni a ti famba ni tigramafoni loko ti chumayela hi yindlu ni yindlu kutani ti tlangela vini va miti tinkulumo leti rhekhodiweke ta Bibele.

Mbhoni yin’wana leyi ndzi nga ta ka ndzi nga yi rivali i Bert Horton. A a ri ni movha lowu hoxiweke xikurisa-mpfumawulo ni xipikara lexikulu lexi tlhandlekiweke ehenhla ka wona. Ku tirha na Bert a swi tsakisa, ngopfu-ngopfu eka mufana wo ringana na mina. Hi xikombiso, loko hi ri karhi hi tlanga nkulumo ya Bibele emovheni hi ri exintshabyanini, a hi tala ku vona movha wa maphorisa wa ha ta hi le. Bert a a tima gramafoni hi ku hatlisa, kutani a ya exintshabyanini xin’wana lexi nga ekule ivi a tlanga nkulumo yin’wana. Ndzi dyondze swo tala malunghana ni ku tshemba Yehovha ni ku va ni xivindzi, eka Bert ni le ka vamakwerhu van’wana lava tshameke va tshembekile ni ku va ni xivindzi ku fana na yena.—Matewu 10:16.

Loko ndza ha ri ni malembe ya 12 hi vukhale, a ndzi tala ku chumayela ndzi ri ndzexe loko xikolo xi huma. Siku rin’wana ndzi chumayele ndyangu wa ka Adshead. Hi ku famba ka nkarhi, vatswari havambirhi, vana va vona va nhungu ni vatukulu va vona vo tala va dyondze ntiyiso. Ndzi nkhensa Yehovha leswi a pfumeleleke mufana wo fana na mina a dyondzisa ndyangu lowu lowunene ntiyiso wa Bibele.—Matewu 21:16.

Malunghelo Lawa Ndzi Ma Kumeke Ndza Ha Ri Ntsongo

Loko ndzi ri ni malembe ya 18, ndzi ve phayona ra nkarhi hinkwawo kutani ndzi averiwa ku ya le Maitland, eNew South Wales. Hi 1956, ndzi vitaniwe ku ya tirha erhavini ra le Australia, eSydney. Eka vanhu va 20 lava tirhaka kwalaho, kwalomu ka tsevu wa vona a va ri vatotiwa, lava nga ni ntshembo wo ya fuma na Kreste eMfun’weni wa yena wa le tilweni. Mayana lunghelo leri a ndzi ri na rona ro tirha na vona!—Luka 12:32; Nhlavutelo 1:6; 5:10.

Ku navela ka mina ko tshama ndzi nga tekanga nsati ku xaxile loko ndzi hlangana na Judy wa ka Helberg, phayona leri a ri ri mpama leri vitaniweke ku ta tirha erhavini swa xinkarhana leswaku ri ndzi pfuna entirhweni lowukulu lowu a ndzi langutane na wona. Mina na Judy hi sungule ku rhandzana, naswona hi tekanile endzhaku ka malembe mambirhi. Endzhaku ka sweswo, hi sungule ntirho wo endzela mavandlha, lowu a wu katsa ku endzela vandlha ra Timbhoni ta Yehovha vhiki ha rin’we hi khutaza vamakwerhu.

Hi 1960 Judy u tivule hi n’wana wa nhwanyana la vuriwaka Kim. Namuntlha, loko mpatswa wu kuma n’wana wu ri entirhweni wo endzela mavandlha wu boheka ku tshika wu khathalela n’wana. Kambe lexi hi hlamariseke swinene, hi komberiwe ku hambeta hi endzela mavandlha. Endzhaku ka loko hi khongerile swinene, hi amukele xirhambo xexo kutani ku tlula tin’hweti ta nkombo leti landzeleke, Kim u fambe na hina tikhilomitara ta 13 000 hi bazi, hi xihaha-mpfhuka ni hi xitimela loko hi ri karhi hi tirha emavandlheni ya le kule eQueensland ni le Xifundzheni xa le N’walungwini. A hi nga ri na movha hi nkarhi wolowo.

Minkarhi hinkwayo a hi tshama emakaya ya vamakwerhu. Hikwalaho ka maxelo lama hisaka,  makamara yo etlela eka wona hi minkarhi yoleyo a ma tala ku pfariwa hi tinguvu ematshan’weni ya mavanti, leswi a swi hi tshikilela swinene loko Kim a rila nivusiku. Hi ku famba ka nkarhi a swi nga ha olovi ku khathalela n’wana hi hala tlhelo hi endzela mavandlha. Kutani hi ye hi ya tshama eBrisbane, naswona ndzi sungule ntirho wo endla mimfungho leyi pendiweke, lowu a wu katsa ku mpfampfarhuta. Endzhaku ka malembe mambirhi Kim a velekiwile, hi ve ni n’wana un’wana wa nhwanyana, ku nga Petina.

Ku Langutana Ni Maxangu

Hi 1972 loko swinhwanyetana swa hina swi ri ni 12 na 10 wa malembe, Judy u dlayiwe hi vuvabyi lebyi vuriwaka Hodgkin, ku nga vuvabyi bya ngati. Ku lahlekeriwa koloko ku vange gome lerikulu endyangwini wa hina. Nilokoswiritano, loko Judy a ha vabya ni le ndzhaku ka rifu ra yena, Yehovha u hi chavelerile hi Rito ra yena, hi moya wakwe lowo kwetsima ni hi vamakwerhu. Nakambe a hi tiyisiwa hi magazini wa Xihondzo xo Rindza lowu hi wu kumeke endzhaku ko weriwa hi khombo leri. A wu tamele xihloko lexi vulavulaka hi miringo ya munhu hi yexe, ku katsa ni ku feriwa, naswona xi kombise ndlela leyi maxangu ma nga hi pfunaka ha yona ku hlakulela timfanelo letinene, to tanihi ku tiyisela, ripfumelo ni ku tshembeka. *—Yakobo 1:2-4.

Endzhaku ka rifu ra Judy, mina ni swinhwanyetana swa mina hi sungule ku va vanghana lavakulu. Kambe ndza pfumela leswaku a swi tika ku hetisisa ntirho wo va tatana tlhelo manana. Hambiswiritano, swinhwanyetana swa mina swimbirhi leswi rhandzekaka, a swi nga karhati.

Ndzi Tlhela Ndzi Teka Nsati Ivi Ndyangu Wu Kula

Hi ku famba ka nkarhi ndzi tlhele ndzi teka nsati. Mina ni nsati wa mina lontshwa, Mary, a hi yelana eka swilo swo tala. Na yena a a feriwe hi nuna wakwe hikwalaho ka vuvabyi bya Hodgkin. Na yena a a ri ni vana vambirhi va vanhwanyana—ku nga Colleen na Jennifer. Colleen a a ri ntsongo eka Petina hi malembe manharhu. Kutani se a hi ri ni vana va mune va vanhwanyana, va malembe ya 14, 12, 9 na 7.

Mina na Mary hi twanane leswaku un’wana ni un’wana u fanele a tshinya n’wana wa yena la teke na yena evukatini kukondza vana lavan’wana va titwa va ntshunxekile ku amukela nkongomiso wa mutswari lontshwa. Mina na Mary tanihi nsati ni nuna a hi ri ni milawu yimbirhi ya nkoka. Wo sungula, a hi nga holovi emahlweni ka vana, naswona wa vumbirhi, hi ku ya hi nsinya wa nawu wa le Bibeleni lowu tsariweke eka Vaefesa 4:26, a hi vulavula kukondza hi lulamisa timhaka—hambiloko ho heta tiawara to tala!

Un’wana ni un’wana u titwananise hi ndlela leyi hlamarisaka ni vutomi bya ndyangu lowuntshwa, kambe gome ro lahlekeriwa hi varhandziwa va hina a ri nga heli. Hi xikombiso, Mary a a tshamela ku rila hi Musumbhunuku wun’wana ni wun’wana nivusiku. Endzhaku ka dyondzo ya ndyangu, loko swinhwanyetana swi ye eku etleleni, Mary a a sala a titshandza swi nga heli.

Mary a a lava leswaku hi va ni n’wana wa hina. Khombo ra kona, u onhakeriwe hi khwiri. Loko Mary a tika ra vumbirhi, swilo a swi yime hi ndlela yin’wana. Muchini wo kambela lava tikeke wu paluxe leswaku Mary a a ta veleka vana va mune, ku nga ri un’we! Ndzi tsemeke nhlana. Enkarhini  wolowo a ndzi ri ni malembe ya 47 hi vukhale, naswona ku nga ri khale a ndzi ta va tatana wa vana va nhungu! Mahahlwa ya mune ya velekiwile hi vuhandzuri, hi February 14, 1982, endzhaku ko tika mavhiki ya 32. La velekiweke ku sungula i Clint, a tika 1,6 wa tikhilogiramu; ku landzele Cindy, a tika 1,9 wa tikhilogiramu; ivi ku ta Jeremy, a tika 1,4 wa tikhilogiramu; kutani ku hetelela Danette, a tika 1,7 wa tikhilogiramu. Vana lava a va nga fani.

Loko Mary a ha ku veleka, dokodela wa yena u te a ta tshama etlhelo ka mina.

U vutisile a ku: “Xana wa vilela hi mhaka yo khathalela vana lava?”

Ndzi te: “Entiyisweni, a ndzi si tshama ndzi va exiyin’weni xo fana lexi.”

Marito yakwe lama landzeleke ma ndzi hlamarisile ni ku ndzi khutaza.

U te: “Vandlha ra ka n’wina a ri nge ku tshiki. Hambi u lava mpfuno wutsongo ku ta ta mavoko yo tala ma ta pfuna!”

Hikwalaho ka vutshila bya dokodela loyi ni vatirhi-kulobye, vana lava hanyeke kahle va mune va ye ekaya ku nga si hela ni tin’hweti timbirhi.

Ntlhontlho Wo Kurisa Mahahlwa Ya Mune

Leswaku ku va ni ku hleleka, mina na Mary hi endle xiyimiso xa tiawara ta 24. Vanhwanyana lavakulu va mune va hi pfune swinene eku khathaleleni ka vana. Naswona marito ya dokodela ma vonake ma ri ntiyiso, hikuva hambiloko ku ri ni xilaveko xitsongo vandlha a ri tshama ri tiyimisele ku hi pfuna. Eku sunguleni, munghana wa mina lonkulu, John MacArthur, u hlele Timbhoni leti a ti ri ni vutshila byo aka leswaku ti engetela yindlu ya hina. Loko tincece ti vuya ekaya, ntlawa wa vamakwerhu va xisati wu pfunete ku ti khathalela. Malwandla lawa hinkwawo a ku ri xikombiso xa rirhandzu ra Vukreste.—1 Yohane 3:18.

Hi marito man’wana, mahahlwa lawa ya mune a ma ri “vana va vandlha.” Ninamuntlha, vana va hina va ha teka vamakwerhu vo tala lava hi pfuneke ku va kurisa tanihi swirho swa ndyangu. Mary u ve nsati la hlamarisaka tlhelo manana loyi a a va khathalela swinene vana yena. U swi tirhise swinene leswi a swi dyondzeke eRitweni ra Xikwembu ni le nhlengeletanweni. A wu kona nkongomiso wo tlula wolowo!—Pisalema 1:2, 3; Matewu 24:45.

A hi ya eminhlanganweni ya Vukreste ni le ntirhweni wa nsimu vhiki rin’wana ni rin’wana, hambileswi a swi nga olovi ku khathalela tincece ta mune. Enkarhini wolowo hi katekisiwe hi ku dyondza Bibele ni mimpatswa yimbirhi, leyi a yi ta ekaya hi ta dyondzela kona. Hambileswi sweswo swi hi oloviseleke ntirho, minkarhi yin’wana Mary a a va a karhele lerova a a etlela hi nkarhi wa dyondzo, a xinge ricece leri na rona a ri etlele. Hi ku famba ka nkarhi, mimpatswa leyi hayimbirhi yi ve vamakwerhu va moya.

Ku Leteriwa Ka Vana Hi Tlhelo Ra Moya Va Ha Ri Vatsongo

Loko vana va hina va nga si sungula ni ku deya, mina, Mary ni vanhwanyana lavakulu a hi famba na vona ensin’wini. Loko va ha dyondza ku deya, mina na Mary a hi teka vambirhi-mbirhi, naswona a va nga ri ndzhwalo. Kahle-kahle minkarhi yo tala vini va miti lava nga ni xinghana a va tala ku sungula bulo hi vona. Siku rin’wana ndzi hlangane ni wanuna loyi a vuleke leswaku loko u lo tswariwa hi siku leri welaka ehansi ka nyeleti yo karhi, vumunhu bya wena a byi ta fambisana ni mahanyelo yo karhi. A ndzi n’wi kanetanga, kambe ndzi kombele ku tlhelela eka yena endzhakunyana hi mixo wolowo. U pfumerile, kutani ndzi vuye eka yena ndzi ri ni mahahlwa ya mune. Loko a ri karhi a ma languta hi ku hlamala, ndzi ma longoloxe hi ku velekiwa ka wona. Kutani hi ve ni bulo lerinene, hi vulavula hi ku hambana ka wona exikandzeni ni hi vumunhu bya wona, ku nga mhaka leyi kaneteke dyondzo yakwe. U te: “Hakunene mhaka leyi ndzi ku byeleke yona a yi twali. Ndzi fanele ku ya endla vulavisisi byin’wana.”

 Loko va ha ri vatsongo, a va nga swi rhandzi ku tshinyiwa xikan’we va ri mune loko va huma endleleni, kutani a hi va laya ha un’we-un’we. Nilokoswiritano, va dyondze leswaku milawu leyi hi va nyikaka yona yi tirha eka vona hinkwavo. Loko va hlangavetana ni mhaka leyi khumbaka ripfalo exikolweni, a va namarhela misinya ya milawu ya Bibele kutani va seketelana, Cindy ku va yena muvulavuleri wa vona. Vanhu va hatle va swi xiya leswaku mahahlwa lawa ya mune a ma khomisana swinene eka swilo hinkwaswo!

Mina na Mary a hi boheka ku langutana ni swiphiqo leswi tolovelekeke swo pfuna vana leswaku va tshama va tshembekile eka Yehovha emalembeni ya vona ya kondlo-a-ndzi-dyi. Hi nga vula leswaku ntirho lowu a wu ta tika swinene loko a hi nga seketeriwanga hi vandlha leri nga ni rirhandzu na hi swakudya swa moya swo tala leswi hi swi kumeke eka xiphemu lexi vonakaka xa nhlengeletano ya Yehovha. A hi endla matshalatshala yo va ni dyondzo ya ndyangu ya Bibele nkarhi ni nkarhi ni ku endla leswaku mbulavurisano wu tshama wu ri kona, hambileswi sweswo a swi nga olovi minkarhi yin’wana. Hambiswiritano, matshalatshala lawa ma pfunile swinene hikuva vana va hina hinkwavo va nhungu va hlawule ku tirhela Yehovha.

Ku Langutana Ni Ku Dyuhala

Hi malembe yo tala ndzi ve ni malunghelo yo tala ya swilo swa moya: ku va nkulu evandlheni, ku va mulanguteri wa ntirho edorobeni ni ku va mulanguteri wa xifundzha la khomelaka. Nakambe ndzi ve xirho xa Komiti yo Vulavurisana ni Swibedlhele, laha ntirho wa yona ku nga ku pfuna madokodela leswaku ma tirhisana ni vavabyi lava nga Timbhoni loko ku pfuka mphikamakaneta ya ku pomperiwa ngati. Ndzi hete malembe ya 34 ndzi ri ni lunghelo ro tsarisa vukati bya vatekani. Ndzi tsarise vukati bya kwalomu ka 350, ku katsa ni bya vana va mina va vanhwanyana va tsevu.

Ndzi nkhensa Yehovha ndzi vuyelela hikwalaho ka nseketelo lowu ndzi rhangeke ndzi wu kuma eka Judy, ni lowu sweswi ndzi wu kumaka eka Mary. (Swivuriso 31:10, 30) Loko va ri karhi va ndzi seketela eka ntirho wa mina tanihi nkulu evandlheni, va hambete va veka xikombiso lexinene ensin’wini ni ku pfuna vana leswaku va fikelela timfanelo ta moya.

Hi 1996, ndzi khomiwe hi vuvabyi bya byongo lebyi ndzi vangeleke ritukulu ni ku tsandzeka ku yima kahle. Hikwalaho a ndzi nga ha ta swi kota ku endla ntirho wo mpfampfarhuta. Hambiswiritano, ndza ha kuma ntsako lowukulu entirhweni wa Yehovha, hambileswi ndzi nga ni ku tsana ko karhi emirini. Lexi khutazaka, ndzi sungule ku va ni ntwela-vusiwana lowukulu eka vadyuhari van’wana.

Loko ndzi tsundzuka ta vutomi bya mina, ndzi nkhensa Yehovha hileswi a a tshama a lunghekele ku ndzi pfuna ni ndyangu wa mina leswaku hi langutana ni swiphiqo hi tsakile. (Esaya 41:10) Mina na Mary swin’we ni vana va hina va nhungu hi nkhensa ndyangu lowunene wa vamakwerhu va moya lava hi seketeleke. Hinkwavo va kombise rirhandzu ra vona hi tindlela to tala leti hi tsandzekaka ni ku ti rungula.—Yohane 13:34, 35.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 12]

Ndzi ri na Manana, buti wa mina Garth na sesi wa mina Dawn, hi lunghekele ku ya entsombanweni wa le Sydney hi 1941

[Xifaniso lexi nga eka tluka 13]

Ndzi ri na Judy na n’wana wa hina Kim loko ndzi ri entirhweni wo endzela mavandlha eQueensland

[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]

Endzhaku ko velekiwa ka mahahlwa ya mune, vana va hina lavakulu va vanhwanyana kun’we ni vandlha va khomisanile va hi pfuna