Skip to content

Skip to table of contents

Wakaiya Kulekelela Kuli Mwami Wakwe

Wakaiya Kulekelela Kuli Mwami Wakwe

Amwiiye Lusyomo Lwabo

Wakaiya Kulekelela Kuli Mwami Wakwe

PETRO takalubi ciindi nibakalangana a Jesu. Sena Jesu wakatyompwa? Tatukonzyi kuzyiba; pele imakani aakasololelwa amuuya uusalala aamba buyo kuti “Mwami wakacebuka, wamulanga Petro.” (Luka 22:61) Mbwakamulangila buyo, Petro wakazyiba kulubizya nkwaakacita. Wakayeeya majwi Jesu ngakamwaambilide kuti uya kumukaka nokuba kuti wakaambide kuti takamukaki—masimpe ngakuti wakamukaka Mwami wakwe. Wakalimvwa bubi kapati Petro akaambo kacintu ncaakacita.

Nokuba boobo, aaya tanaakali ngamamanino pe. Mbwaanga Petro wakali alusyomo, wakali kukonzya kucinca akwiiya ciiyo cimwi akati kaziiyo nzyakayiisya Jesu. Ciiyo eeco cakali kwaamba makani aakulekelela. Toonse tweelede kwiiya ciiyo nceena eeci, aboobo atulange-lange Petro mbwaakaiya ciiyo eeci cikatazya.

Wakali Kuyandika Kwiiya Zinji

Myezi iili cisambomwe kali kumunzi wabo ku Kapernauma, Petro wakaunka kuli Jesu akumubuzya kuti: “Mwami, kuti mukwesu wandibisizya, ziindi zyongae nzenti kamulekelele? Sa nkusikila kumusanu azibili?” Petro wakali kuyeeya kuti waamba kabotu. Nkaambo basololi bacikombelo bakali kuyiisya kuti muntu weelede kulekelelwa buyo ziindi zyotatwe. Jesu wakavwiila kuti: “Nsikwaambili kusikila kuziindi zili 7 pele kusikila kuziindi zili 70x7.”—Matayo 18:21, 22.

Sena Jesu wakali kwaamba kuti Petro wakeelede kubala naa kubikkilila zibi zyabamwi? Peepe, muciindi caboobo naakaambila Petro kuti ziindi zili 70x7 wakali kwaamba kuti tatweelede kubala ziindi nzyotweelede kulekelela ikuti muntu umwi watulubizyila. Jesu wakatondezya kuti Petro wakayungwa amuuya iwakaliko muciindi eeco wakutalekelela awakubikkilila. Nokuba boobo, Leza ulalekelela munzila mpati.

Petro tanaakakazyanya a Jesu. Pele sena ciiyo ca Jesu cakamunjila mumoyo? Zimwi ziindi tulakonzya kubona kuti kulekelelana kulayandika kapati ikuti andiswe twalubizyila umwi. Aboobo atulange-lange twaambo twakacitika ciindi Jesu katanafwa. Aciindi eeci cikatazya, Mwami wakamulekelela Petro ziindi zinji

Kulekelelana Kulayandika

Akali mangolezya ayandika kapati—buzuba bwamamanino aabuumi bwa Jesu anyika. Jesu wakajisi zyintu zinji nzyaakali kuyanda kubayiisya baapostolo bakwe—mucikozyanyo, wakeelede kubayiisya kulibombya. Jesu wakapa baapostolo bakwe citondezyo cakulibombya kwiinda mukusanzya maulu aabo, imulimo wakali kucitwa abazike. Kumatalikilo, Petro wakakaka kusanzyigwa a Jesu. Kumane wakayanda kuti Jesu amusanzye kumaulu, kumaanza alimwi akumutwe. Jesu tanaakanyema, pele wakabaambila ncocakali kwaamba cintu ncaakali kucita.—Johane 13:1-17.

Nokuba boobo, nokwakainda buyo ciindi cisyoonto, baapostolo bakatalika kukazyanya akaambo kakuti bakali kuyanda kuzyiba mupati akati kabo. Petro awalo wakalijatikizidwe mukaambo aaka kapa bweemya kakulisumpula. Nokuba boobo, Jesu wakabalulamika calubomba akubalumba kujatikizya zyintu nzyobakacitide kabotu—ikuzumanana kusyomeka ku Mwami wabo. Nokuba boobo, wakabaambila kuti baya kumusiya. Walo Petro wakaamba kuti takamusiyi Jesu nomuba mulufwu. Jesu wakaambilalimwi kuti Petro uya kumukaka Mwami wakwe ziindi zyotatwe muzingini katanalila ziindi zyobilo masiku ngeena aayo. Petro tanaakamukazya buyo Jesu, pele cakulisumpula wakaamba kuti uya kutondezya kuti ulasyomeka kwiinda baapostolo bamwi.—Matayo 26:31-35; Marko 14:27-31; Luka 22:24-28.

Sena Jesu wakali kuyanda kumunyemena Petro? Masimpe ngakuti, ciindi coonse eeci Jesu naakali kupenga, wakazumanana kubona bubotu mbobakajisi baapostolo bakwe batakalondokede. Wakalizyi kuti Petro ulamubisyila, pele wakaamba kuti: “Ndakukombela kuti lusyomo lwako lutamani. Awo wasanduka, ubayumye bakwanu.” (Luka 22:32) Jesu wakalizyi kuti Petro ulakonzya kucinca akuzumanana kucita mulimo ngwaakali kucita. Eelo kaka Jesu wakali amoyo mubotu, wakali kulekelela!

Kumane nibakali mumuunda wa Getesemane, Petro wakacili kuyandika kululamikwa ziindi zinji. Jesu wakaambila Jakobo alimwi a Johane kuti bazumanane kulangila naakali kupaila. Jesu wakali pengede mumoyo alimwi wakali kuyandika lugwasyo, pele Petro abamwi bakoona cakwiinduluka-induluka. Jesu wakaamba majwi aaya aatondezya lweetelelo alimwi akulekelela akuti: “Moyo walo ulisungweede, anukuti mubili waboyoka.”—Marko 14:32-38.

Tiikwakainda ciindi, kwakaboola nkamu yabantu, bakajisi malambe, mapanga ankoli. Eeci cakali ciindi cakucita zyintu munzila yabusongo. Kakunyina kusowa ciindi, Petro wakabweza panga kutegwa akosole mutwe wa Malko, imuzike wamupaizi mupati, pele wakainzya akumukwezula buyo kutwi. Jesu wakamululamika Petro akuponya cilonda ca Malko, kumane wakaaamba njiisyo iikasya kulwana njobeelede kubelesya basikumutobela kusikila lino. (Matayo 26:47-55; Luka 22:47-51; Johane 18:10, 11) Petro wakalekelelwa a Mwami wakwe ziindi zinji. Cakamucitikila cituyeezya kuti “toonse tulalubya muziyanza zinji.” (Jakobo 3:2) Ino nguni uutayandi kulekelelwa a Leza abuzuba? Nokuba boobo, kwakacili cintu cimwi cipati cakali kunoomucitikila Petro masiku aayo.

Cibi Cipati Ncaakacita Petro

Jesu wakaambila bantu bakali kumuyandaula kuti ikuti naa bakali kuyanda nguwe, bakeelede kubaleka baapostolo bakwe kuti baunke. Petro cakamubula cakucita nibakali kumwaanga Jesu. Kumane, Petro abaapostolo bambi bakaccija.

Kweelede kuti Petro a Johane bakazyi kwiima afwaafwi aŋanda ya Anasi iwakali Mupaizi Mupati kwalo Jesu nkwaakasaanguna kutolwa kutegwa akabetekwe. Jesu nibakamugusya ookuya, Petro a Johane bakali kumutobela “aalaale.” (Matayo 26:58, BT; Johane 18:12, 13) Petro tanaakali mukandu. Wakamutobela Jesu akaambo kakuti wakali sicamba. Nkamu eeyi yakalijisi zilwanyo alimwi Petro wakali muciside kale umwi. Nokuba boobo, Petro tanaakalutondezya luyando ndwaakali kwaamba lwakuti ulakonzya kufwa antoomwe a Mwami wakwe.—Marko 14:31.

Mbubwenya mbuli Petro, bantu banji mazuba aano balayanda kumutobela Kristo “aalaale” naa cakusisikizya. Pele kweelana ambwaakalemba Petro, nzila ilikke yakutobela Kristo munzila iiluzi nkuzumanana kutobela cikozyanyo cakwe muzyintu zyoonse nokuba kuti tulakonzya kuba amapenzi aaindene-indene.—1 Petro 2:21.

Petro wakabatobela ibakamutola Jesu mane wakaakusika kumanjililo aamaanda mapati aaebeka aamu Jerusalemu. Kwakali kuŋanda ya Kayafa, imupaizi mupati iwakavwubide. Maanda aali boobu akali kuyakwa afwaafwi atempele alimwi mulyango wakali kumpela. Petro naakasika kumanjililo, bakamukasya kunjila. Johane, wakali kale mukati wakazwa aanze akwaambila mulindizi waamulyango kutegwa amuzumizye Petro kuti anjile. Kulibonya kuti Petro naakanjila tanaakaakukkala afwaafwi a Johane; alimwi naakanjila muŋanda tanaakaima ikwakali Mwami wakwe. Wakali anze ikwakali babelesi ibakabucesya kabayota mulilo bantu nibakali kumubejelezya Jesu naakali kubetekwa.—Marko 14:54-57; Johane 18:15, 16, 18.

Kuya nkobakali kuyota mulilo, musimbi iwakamunjizya mukati Petro wakamuzyiba. Wakaamba kuti: “Ayebo wakali awe Jesu mu-Galilaya!” Petro wakalamwa akukaka kuti tamuzyi Jesu akuti tanaakalicizyi ncaakali kwaamba musimbi ooyu. Wakaunka kwaakwiimina munsi aamulyango kutegwa batamuboni, pele musimbi uumbi wakamuzyiba akwaamba kuti: “Oyu alakwe wakali awe Jesu mu-Nazareta.” Petro wakalumbila kuti: “Nsimuzi muntu oyu!” (Matayo 26:69-72) Naakakaka kwaciindi cabili Petro wakamvwa muzingini walila, pele tanaakaayeeya majwi Jesu ngaakaambide kumatalikilo.

Nokwakainda ciindi cisyoonto, Petro wakacili kuyuba-yuba kutegwa batamuzyibi. Pele bantu bakaswena munsi ampaakabede Petro. Umwi wakali wamukwasyi wa Malko, mubelesi Petro ngwaakacisa. Wakaambila Petro kuti: “Sena enduwe ngwendakabona mumuunda antoomwe awalo?” Petro wakabaambila kuti bakali kubeja. Aboobo, wakalumbila akwaamba kuti naa ulabeja bamusinganye. Petro kacaambaula muzingini wakalila, eeci cakali ciindi cabili muzingini kulila buzuba oobu.—Johane 18:26, 27; Marko 14:71, 72.

Jesu wakali wazwa kale mpobakali kumubetekela. Aciindi eeci, kweelana ambokwaambwa kale kumatalikilo, bakalangana a Petro. Petro wakazyiba kuti wamulubizyila Mwami wakwe. Kumane Petro wakazwa kauside akaambo kacibi ncaakacita. Wakaunka kudolopo, mwezi kautuba. Wakaluuside kapati cakuti wakalila citaambiki.—Marko 14:72; Luka 22:61, 62.

Ikuti muntu wacita cibi cipati mbuli cakacita Petro, ulakonzya kuyeeya kuti takonzyi kulekelelwa. Ambweni Petro wakali kuyeeya kuti takonzyi kulekelelwa. Sena wakali kukonzya kulekelelwa?

Sena Petro Wakeelede Kulekelelwa?

Tatukonzyi kuzyiba Petro mbwaakalimvwa nibwakaca. Wakapenga kapati Petro kubona Jesu mbwaakapenga akujaigwa buzuba mbweena oobo. Kweelede kuti Petro wakali kulimvwa bubi ayeeya mbwaakapa kuti mapenzi a Mwami wakwe avwulilelyo kusikila ciindi naakafwa. Nokuba kuti Petro wakaluuside kapati, tanaakatyompwa. Twaamba boobo akaambo kakuti magwalo aamba kuti wakatalika kuyanzana abanyina alimwi. (Luka 24:33) Cakutadooneka, baapostolo boonse bakamvwa bubi akaambo kancibakacita masiku aalya, alimwi nibakaswaangana bakaumbulizyanya.

Munzila imwi, Petro wakasala kabotu. Ikuti mubelesi wa Leza wabisya, ciyandika kapati nkubona mbwakonzya kucinca akucita ciluzi ikutali bupati bwacibi ncaacita. (Tusimpi 24:16) Petro wakatondezya kuti ulaalusyomo naakaswaangana abanyina nokuba kuti wakaluuside. Ikuti muntu umwi uluuside akaambo kacibi ncaakacita, ikanji-kanji ulakonzya kuyanda kukkala alikke, pele tacili kabotu kucita boobu. (Tusimpi 18:1) Icintu ncayelede kucita nkuyanzana abasyominyina kutegwa ayume kumuuya.—Ba-Hebrayo 10:24, 25.

Petro wakazyiba kuti mubili wa Jesu tauko mucuumbwe akaambo kakuti wakali abanyina bakumuuya. Petro a Johane bakabalika kuunka kucuumbwe Jesu nkwaakazikkilwa. Johane wakafwaambana kusika ambweni akaambo kakuti nguwakali mwana. Wakawaya-waya naakajana kuti cuumbwe cakali jalukide, pele walo Petro tanaakawaya-waya pe, wakasikila buyo kunjila akujana kuti kunyina muntu!—Johane 20:3-9.

Sena Petro wakasyoma kuti Jesu wabusyigwa? Kusaanguna tanaakasyoma, nokuba kuti bamakaintu basyomeka bakaamba kuti bakabona bangelo ibakabaambila kuti bakaambe kuti Jesu wabusyigwa. (Luka 23:55–24:11) Kaliyanda kubbila, buumba boonse akudooneka nkwaakajisi Petro kwakamana. Jesu wakabuka, lino ncilenge camuuya! Wakalibonya kubaapostolo bakwe boonse. Nokuba boobo kuli cintu cimwi ncaakacita kumbali. Baapostolo bakaamba boobu buzuba oobu: “Nkasimpe Mwami wabuka, walibonya kuli-Simoni.” (Luka 24:34) Mbubwenya buyo, mwaapostolo Paulo wakalemba makani aakacitika Jesu ‘naakabonwa kuli Kefa akuli bali ikumi ababili.’ (1 Ba-Korinto 15:5) Kefa a Simoni mazyina aamwi aa Petro. Jesu wakalibonya kuli nguwe buzuba oobo alimwi kulibonya kuti Petro wakali alikke.

Ibbaibbele talitwaambili zyakacitika Jesu a Petro nibakayaana. Tulakonzya kubona mbwaakalimvwa Petro naakamubona Mwami wakwe alimwi, alimwi wakaba acoolwe cakumwaambila mbwaakaluuside akulomba kulekelelwa. Wakali kuyanda kulekelelwa kuzwa ansi aamoyo. Jesu wakamulekelela kuzwa ansi aamoyo. Banakristo ibabisya mazuba aano beelede kuyeeya cakamucitikila Petro. Tatweelede kuyeeya kuti Leza takonzyi kutulekelela. Jesu wakaiya Baswaabo ‘ibainda kulekelela.’—Isaya 55:7.

Acimwi Citondezya Kuti Wakalekelelwa

Jesu wakaambila baapostolo bakwe kuti baunke ku Galilaya, nkobaya kumuswaanya. Nibakasika, Petro wakaunka kwaakuzuba nswi kulwizi lwa Galilaya. Abamwi bakamutobela. Petro alimwi wakalijana kulwizi nkwaakali kucitila makwebo kusaanguna. Mayuwe mbwaakali kulyuumina kubwato alimwi atunsabwe mbotwakali kumvwikka mumaanza zyakamuyeezya mulimo ooyu. Sena wakayeeya mbwaakeelede kupona mbwaanga lino Jesu wakalimanizyide mulimo wakwe anyika? Sena mulimo wakuzuba nswi wakacili kuuyanda? Kufwumbwa naa cakali buti, buzuba oobo tiibakajata nswi zili zyoonse.—Matayo 26:32; Johane 21:1-3.

Nobwakaca, muntu uumwi iwakali kutala aamulonga wakabakulwaizya kufwusa ndangala zyabo kulubazu lumwi. Bakacita kweelana ambobakaambilwa alimwi bakajata nswi zili 153. Petro wakamuzyiba muntu ooyo wakabaambila. Wakazwa mubwato akutalika kusaya kuunka nkwaakabede. Kali kutala, Jesu wakabapa nswi nzyaakayoka. Wakamubikkila maano kapati Petro.

Jesu wakamubuzya Petro ikuti naa Mwami wakwe wakali kumuyanda “kwiinda aba”—kweelede kuti wakali kutondeka mulwi wanswi. Sena Petro wakali kuuyandisya mulimo wakuzuba nswi kwiinda mbwaakali kumuyanda Jesu? Mbubwenya Petro mbwaakamukaka Mwami wakwe ziindi zyotatwe, Jesu lino wakamupa coolwe cakutondezya luyando lwakwe ziindi zyotatwe kabaliko beenzyinyina boonse. Petro naakamwaambila kuti ulamuyanda, Jesu wakamwaambila mbwayelede kulutondezya luyando: Kwiinda mukubikka zyintu zyakumuuya kumpela kwiinda zyintu zimwi akusanina akweembela butanga bwa Kristo, nkokuti basikumutobela bakwe basyomeka.—Johane 21:4-17.

Aboobo, Jesu wakatondezya kuti walo a Baswaabo bakacili kumuyanda Petro. Petro wakali kuyandika kubeleka mulimo uuyandika mumbungano yeendelezyegwa a Kristo. Eelo kaka eeci citondezya kuti Jesu ulalekelela kapati! Luzyalo oolu lwakamugwasya Petro.

Petro wakaucita mulimo wakwe cakusyomeka kwamyaka minji. Wakabayumya-yumya banyina kweelana a Jesu mbwaakalailila nokwakasyeede ciindi cisyoonto kuti afwe. Petro wakabeleka cabunkutwe kweembela akusanina batobeli ba Kristo. Simoni wakapona kweelana abwaamba zyina ndyaakamupa Jesu lyakuti—Petro, naa Bbwe—kwiinda mukubeleka canguzu akugwasya mbungano. Tulakonzya kujana bumboni oobu kwiinda mumabbuku obilo aakulwaizya ngaakalemba Petro aakazyi kuba mabbuku ayandika mu Bbaibbele. Magwalo aaya obilo atondezya kuti Petro tanaakaluba ciiyo ncaakayiya kuli Jesu cakulekelela.—1 Petro 3:8, 9; 4:8.

Andiswe tweelede kuciiya ciiyo eeci. Sena tulamulomba Leza lyoonse kuti atulekelele zibi zyesu? Sena tulasyoma kuti tulakonzya kulekelelwa? Alimwi sena tulabalekelela bamwi? Ikuti naa mboobo, tulakonzya kwiiya lusyomo lwa Petro—aluse lwa Mwami wakwe.

Majwi aakwelelezya sikubala aali apeeji 22]

Mwami wakamulekelela Petro ziindi zinji, ino nguni uutayandi kulekelelwa abuzuba?

[Cifwanikiso icili apeeji 23]

“Mwami wakacebuka, wamulanga Petro”

[Cifwanikiso icili apeeji 24]

“Mwami . . . walibonya kuli-Simoni”