Skip to content

Skip to table of contents

Sena Jesu Wakali Kwaamba Mulilo Wahelo?

Sena Jesu Wakali Kwaamba Mulilo Wahelo?

Sena Jesu Wakali Kwaamba Mulilo Wahelo?

BANTU bamwi ibasyoma munjiisyo yamulilo wahelo babelesya majwi aa Jesu aalembedwe kuli Marko 9:48 (naa tupango 44, 46). Wakaamba mvwunyu zitafwi alimwi amulilo uutazimi. Ikuti umwi wamubuzya kujatikizya majwi aaya, ino inga mwaapandulula buti?

Kweelana amusyobo wa Bbaibbele ndyomubelesya, muntu inga wabala tupango 44, 46 naa 48 nkaambo tupango ootu muma Bbaibbele amwi tujisi majwi aakozyenye. * Ibbaibbele lya New World Translation lyaamba kuti: “Kuti liso lyako kalikulebya, kolizwisya; ncibotu kuti unjile acimbolyo mubwami bwa Leza kwiinda kuba ameso obilo akuyoowalwa mu Gehena, oomo mvwunyu zyabo mozyitafwi alimwi amulilo muutazimwi.”—Mk. 9:47, 48.

Kufwumbwa naa zili buti, bamwi baamba kuti majwi aa Jesu apandulula kuti bantu babi bafwa, buumi bwabo bulazumanana kupenga. Mucikozyanyo, kaambo kali mu Sagrada Biblia yaku University of Navarre ku Spain kaamba kuti: “Mwami wesu ubelesya [majwi aaya] kwaamba kupenga mumulilo wahelo. Kanji-kanji ‘mvwunyu zitafwi’ zipandulula kuusa kutamani nkobaba aankuko bantu bali muhelo; mpoonya ‘mulilo uutazimwi,’ waambwa kucisa nkobamvwa.”

Nokuba boobo, amukozyanisye majwi aa Jesu kukapango kamamanino kamubusinsimi bwa Isaya. * Sena tacisalede kuti Jesu wakali kwaamba kaambo kali kulugwalo lwa Isaya caandano 66? Kulibonya kuti musinsimi aawa waamba kujatikizya kuzwa mu “Jerusalemu kuunka mukkuti lya Hinomu (Gehena) lyakali afwaafwi, mobakali kutuulila bantu (Jer. 7:31) ilyakazooba busena mobakali kusowela tombe.” (The Jerome Biblical Commentary) Cilisalede kuti cikozyanyo cili kulugwalo lwa Isaya 66:24 tacaambi bantu bali mukupenzyegwa, pele caamba mitunta yabantu. Icaambwa kutafwa nimvwunyu—kutali bantu baumi naa maumi aatafwi. Aboobo, ino majwi aa Jesu apandulula nzi?

Amubone kaambo kajatikizya lugwalo lwa Marko 9:48 kali mubbuku lyaci Katolika lya El evangelio de Marcos. Análisis lingüístico y comentario exegético, Volume II ikaamba kuti: “Majwi [aaya] azwa kulugwalo lwa Isaya (66,24). Mukapango aaka, musinsimi utondezya nzila zyobilo kanji-kanji zyakali kubelesyegwa kunyonyoona mitunta yabantu: kubola naa kutentwa . . . Kubelesya majwi aakuti “mvwunyu” alimwi a “mulilo” mulugwalo kukankaizya lunyonyooko. . . . Nzila zyoonse zyobilo zibelesyegwa mukunyoona zipandululwa kuti tazimani (‘tuuzimwi’, ‘tazifwi’): nkokuti kunyina nzila iili yoonse muntu mbwakonzya kuzitija. Mubupanduluzi oobu, zyintu zyalikke zitanyonyoonwi aawa nimvwunyu alimwi amulilo—kutali muntu pe—alimwi zyoonse zyobilo eezyi zilanyonyoona cintu cili coonse ciboola kuli nzizyo. Aboobo, oobu tabuli bupanduluzi bwakupenzya kutamani, pele nkunyonyweedwalyo kwalo, akaambo kakuti boonse ibafwa munzila eeyi tabakooyoobusyigwa, bantu aaba bafwidalyo. Aboobo, [mulilo] waamba kunyonyweedwalyo.”

Muntu uuli woonse uuzi kuti Leza mwini-mwini ngusiluyando alimwi mululami, weelede kubona mbocili camaano kwaamvwa munzila eeyi majwi aa Jesu. Taakwe naakali kwaamba kuti bantu babi bayoopenzyegwa kukabe kutamani. Muciindi caboobo, balanyonyoonwa cakumaninina kakunyina bulangizi bwabubuke.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 3 Magwalo aa Bbaibbele aasyomeka kapati aakalembwa aamaanza taabikkilizyi tupango 44 a 46. Basikwiiya zyamu Bbaibbele balazumina kuti ambweni tupango tobilo ootu twakazooyungizigwa nokwakainda ciindi. Syaabupampu Archibald T. Robertson ulemba kuti: “Imagwalo aakaindi kapati alimwi aasyomeka aakalembwa aamaanza taabikkilizyi tupango tobilo ootu. Ootu tupango twakazwa muzibeela zyamagwalo aakalembwa aamaanza aa Kumbo alimwi a Kujwe kwabwami bwa Byzantine. Nkwiindulula buyo kwamajwi aali mukapango 48. Aboobo mu Bbaibbele lya New World Translation tupango 44 a 46 itutali twamasimpe twakasotokwa.”

^ munc. 5 “Bayooinka kuyoobona mitunta yabantu ibakandipapila, nkaambo imvunyu zyabo tazikwe nizifwa, amulilo wabo tuukwe nuuzima, pele bayoobeda bantu boonse cisesemyo.”—Is. 66:24.