Skip to content

Skip to table of contents

Kusiyana Kwabakombi baLeza Abamwi Bantu

Kusiyana Kwabakombi baLeza Abamwi Bantu

‘Muyoobona kusiyana akati kabaluleme abasizibi.’​—MALK. 3:18.

NYIMBO: 127, 101

1, 2. Niinzi chikonzya kuyumina bakombi baLeza? (Langa chifanikisyo chili kumatalikilo achiiyo.)

BASILISI balakonzya kuswaanana abantu balaamalwazi aatabukila chiindi nibali kuchita mulimu wabo. Balabagwasya nkaambo balabayanda. Nikuba boobo, babelesya zintu zibakwabilila kuti batatabukilwi abulwazi nibabasilika. Mbukubede andiswe mazubaano, tukkala abantu bali abube butayandwi aLeza. Nkinkaako, eezi zilakonzya kutuyumina.

2 Mazubaano aakumamanino bubi bwiindilila. Mulugwalo lwabili ndwaakalembela Timotewo, Pawulu wakalemba atala abube bwabantu bakumazuba aakumamanino. (Bala 2 Timoteo 3:1-5, 13, NW.) Nikuba kuti tulizizi kuti bube oobu tabuli kabotu pesi tulakonzya kweenwa kuti tuchite zintu nzibachita bantu biingi. (Tus. 13:20) Muchiiyo eechi tuyoolanga-langa bube bwabantu bakumazuba aakumamanino mbubusiyene abube butondeezegwa abakombi baJehova. Alubo tuyooyiya mbutukonzya kulikwabilila kuti tutabi abube butali kabotu chiindi nitulikugwasya bamwi kuti bazibe kasimpe.

3. Mbube buli biyeni buli muli 2 Timoteo 3:2-5?

3 Mwaapostolo Pawulu wakalemba kuti: “Kumazuba aakumamanino kuyooba ziindi zikataazya.” Wakalemba atala abube buli 19 butali kabotu bwakali kuyootondeezegwa abantu bakumazuba aakumamanino. Bube oobu buleendelana abube bulembedwe muli BaRoma 1:29-31. Nikuba boobo, mulugwalo Pawulu ndwaakalembela Timotewo wakaamba bube bwiingi kwiinda buli muli BaRoma alubo tabujaniki Mumagwalo aambi achiKristu achiGilikki. Naakali kwaambuula atala bube bwabantu bakumazuba aakumamanino, Pawulu wakatalika amajwi aakuti “nkaambo bantu bayooba . . . ” Majwi aaya atondeezya kuti baalumi abanakazi bakali kuyooba abube oobu. Nikuba boobo, maKristu bali abube busiyene abutondeezegwa abantu biingi.​Bala Malaki 3:18.

NZILA NJITULIBONAAYO

4. Kujana wabapandulula biyeni bantu balisumpula munzila yiindilide?

4 Naakazwa kwaambuula atala akuti bantu bakali kuyooliyanda akuyandisya mali, Pawulu wakalemba kuti bamwi bakali kuyooba basikulidunda, basikulisumpula abasikulitukumuna akaambo kazintu nzibalaazyo, mbubaboneka amulimu ngubachita. Bantu baliboobo bayandisya kulumbayizigwa akulemekwa. Umwi sikulanga-langa makani wakalemba kuti bantu balisumpula kuli mbuuli kuti balibuzya kuti mbabo abalikke taakwe uumbi. Bamwi bakaamba kuti kulisumpula zyiindilide takuli kabotu nkaambo nikuba bantu balisumpula kuti babona bamwi kabali kuchita oobo ngazyabasesemya.

5. Niinzi chakachitika kubakombi baJehova bakali kusyomeka?

5 Kulisumpula kulamusesemya Jehova. Bbayibbele lyaamba kuti taayandi “meso aakulisumpula.” (Tus. 6:16, 17) Kulisumpula kupa kuti tutatambuliki kuli Leza. (Int. 10:4) Mbube bwakatondeezegwa aDyabbulosi. (1 Tim. 3:6) Zilawusisya kuti bamwi bakombi baJehova bakali kusyomeka bakatalika kulisumpula. Mwaami Uziya wakali kusyomeka kwaminyaka myiingi. Pesi Bbayibbele lyaamba kuti: “Naakamana kujata inguzu, moyo wakwe wakalisumpula, aboobo wakalinyonyoona. Wakapapila Jehova Leza wakwe, wanjila muntempele ya-Jehova kuti atente tununkilizyo acipaililo catununkilizyo.” Alubo, Mwaami Hezekkiya wakalisumpula pesi wakazoochincha.​—2 Mak. 26:16; 32:25, 26.

6. Niinzi chakali kukonzya kupa kuti Davida alisumpule pesi nkamboonzi naatakachita oobo?

6 Bamwi bantu balalisumpula akaambo kampuwo, mbubaboneka, kuziba kwiimba, luzibo lwakuchita milimu isiyene-siyene akuba achuuno chilaajulu. Davida wakali azipo zyoonse zyaambidwe aajulu pesi wakali kulibombya. Naakajaya Goliyati wakapegwa mwana waMwaami Sawulu kuti akwate pesi wakati: “Ino mebo ndimeni? Buumi bwangu buli buti? Awalo mukowa wataata uli buti? Sa ndakonzya kuba mukwe wamwami na?” (1 Sam. 18:18) Niinzi chakagwasya Davida kuti atalisumpuli? Wakalizi kuti Leza ‘wakalibombya’ kuti ajane zilongezyo azintu nzyaakali aazyo. (Int. 113:5-8) Davida wakalizi kuti zintu zyoonse zibotu nzyaakalaazyo wakazipedwe aJehova.​—Kozyanisya a1 BaKorinto 4:7.

7. Niinzi chikonzya kutugwasya kuti tulibombye?

7 Mazubaano bakombi baJehova baleezya amanguzu woonse kuti balibombye mbuuli mbaakali kuchita Davida. Tuchita oobo akaambo kakuti Jehova talisumpuli pe nikuba kuti Mupati kwiinda zilenge zyoonse. (Int. 18:35) Tweelede kukkala katuyeeya lulayo lwakuti “amulisamike moyo waluzyalo, buuya, lulifwiinsyo, lubombo, abusicamba.” (Kol. 3:12) Alubo luyando “talulikankaizyi, talulisumpuli.” (1 Kor. 13:4) Kuti twalibombya ziyoopa kuti bantu bayande kuziba zyiingi atala aJehova. Mbukunga baalumi batakombi balakonzya kuchincha akaambo kanzila banakazi babo njibalijataayo, mbukubede kuti twalibombya bantu balakonzya kuyanda kuziba zyiingi atala aJehova.​—1 Pet. 3:1.

TUBAJATA BIYENI BAMWI?

8. (a) Bantu biingi bakubona biyeni kutalemeka bazyali? (b) Magwalo asungwaazya bana kuti bachiteenzi?

8 Pawulu wakapandulula mbubakali kuyooba bantu kumazuba aakumamanino. Wakalemba kuti kumazuba aakumamanino, bana tabakamvwidi bazyali. Nikuba kuti bube buli boobo bulasungwaazigwa mumabbuku, mumamuvi, mumapulogilamu amuTV, kutaswiilila kupa kuti bantu batamvwanani. Nikuba chiindi kutaswiilila kwakali kupa kuti bantu batamvwanani. Muchikozyano, maGilikki mwana wakali kuuma muzyali wakwe wakali kukasigwa kubeleka mumfulumende alubo mulawu wamaRoma wakali kwaamba kuti kuuma muzyali kuleendelana akujaya. Bbayibbele lisungwaazya bana kuti baswiilile bazyali.​—Kul. 20:12; Ef. 6:1-3.

9. Niinzi chikonzya kugwasya bachikula kuti baswiilile bazyali babo?

9 Kuti bana bayeeyesesya atala azintu zibotu nzibachitilwa abazyali ziyoopa kuti batantamuke muuya wakutayanda kubaswiilila. Kuziba kuti Jehova Ndeende wesu nguwe utulayilila kuti tulemeke bazyali kuyoopa kuti tubalemeke. Bachikula balakonzya kugwasya bamwi kuti balemeke bazyali babo kwiinda mukwaambuula zintu zilikabotu atala ambabo. Nisimpe, kuti bazyali kabatabayandi bana babo, ziyoobayumina bana kubaswiilila. Pesi kuti uuchikula wabona kuti bazyali balamuyanda ziyoopa kuti abalemeke nikuba chiindi naasunkwa kuti atabalemeki. Umwi uuchikula uutegwa Austin wakaamba kuti: “Chimwi chiindi ndakali kuyanda kuchita zintu zichitwa abamwi pesi bazyali bangu bakali kundibikkila milawu akundibuzya kuti nkamboonzi nibandibikkila milawu eeyo alubo bakali kwaambuula andime kabaangunikide. Eezi zyakandigwasya kuti ndibaswiilile. Ndakabona kuti bakali kundiyanda alimwi eezi zyakapa kuti ndiyande kubaswiilila.”

10, 11. (a) Mbuubuli bube butali kabotu butondeezya kuti bantu tababayandi beenzinyina? (b) Niinzi chitondeezya kuti maKristu bakasimpe bali aluyando lwachoonzyo?

10 Pawulu wakalemba atala abube butondeezya kuti bamwi tababayandi beenzinyina. Naakazwa kwaamba atala ‘akutaswiilila bazyali’ wakaamba atala akutalumba, nkaambo kutalumba kutondeezya kuti muntu taziboni pe zintu zibotu nzyachitilwa abamwi. Bantu tabakasyomeki, tabakanyoneki, chaamba kutayanda kuzuminana abamwi. Bamwi bayooba basikusampawula, basikwaaba bamwi, chaamba kutukila bamwi nikuba Leza. Alubo bamwi bayooba basikubejelezya, bamwaya majwi mabi kuti banyonyoone mpuwo yabamwi. *

11 Nikuba kuti bantu tabakwe luyando pesi bakombi baJehova balabayanda bamwi bantu. Majwi aaya ngachoonzyo. Jesu wakati luyando lwaa·ga’pe luswaanizya kuyanda basimayakilane mulawu wachibili muMulawu waMusa. (Mt. 22:38, 39) Alubo Jesu wakaamba kuti maKristu bachoonzyo bakali kuyooboneka akaambo kaluyando. (Bala Johane 13:34, 35.) MaKristu balabayanda nibaba basinkondonyina.​—Mt. 5:43, 44.

12. Jesu wakatondeezya biyeni kuti ulabayanda bantu?

12 Jesu wakatondeezya kuti ulabayanda bantu. Wakali kweenda myuunzi amyuunzi kakambawuka atala aBwaami bwaLeza. Wakaponia boofu, balema, basichinsenda abasinke matwi. Alubo wakabusya bantu bakafwide. (Lk. 7:22) Nikuba kuti bantu biingi teebakali kumuyanda pesi Jesu wakafwida zibi zyesu. Luyando ndwaakali kutondeezya Jesu lutondeezya luyando ndwalaalo Wisi. Munyika yoonse Bakamboni baJehova balabayanda bamwi bantu.

13. Luyando ndutubatondeezya bamwi kujana lwabagwasya biyeni kuti bayande kuziba zyiingi atala aJehova?

13 Luyando ndutubatondeezya bamwi bantu luyoopa kuti bayande kuziba zyiingi atala aNdeende wesu wakujulu. Muchikozyano, umwi mwaalumi uukkala kuThailand wakabotelwa loko naakabona luyando ndubakali aalo bakwesu abachizi nibakali kumuswaangano wabbooma. Naakabweeda kulimbabo, mwaalumi ooyu, wakakumbila kuti Ayiisigwe Bbayibbele tubili mumviki. Kuzwa waawo, wakakambawukila zibbululu zyakwe alubo nikwakiinda myeezi iili 6 wakapa nkani yakubalwa kwaBbayibbele kuNg’anda yaBwaami. Tulakonzya kubona kuti tulabayanda na bamwi kwiinda mukulibuzya mibuzyo iitobela: ‘Ndiliikubeleka changuzu na kuti ndigwasye bamwi mumpuli, mumbungano amukukambawuka? Ndibona bamwi mbuuli mbababona na Jehova?’

BAWUMPE ATUBELELE

14, 15. Mbuubuli bube butali kabotu butondeezegwa abantu bakumazuba aakumamanino pesi bamwi bakachitaanzi?

14 Bube mbubali aabo bantu bakumazuba aakumamanino butondeezya chaantanganana kuti maKristu beelede kubatantamuka. Bantu bakumazuba aakumamanino tabayandi bubotu. Alubo tabalilesyi, mbakali, tabalayiki bachita kufumbwa nchibayeeya kabatabikkili bamwi maanu.

15 Nikuba boobo, bamwi bantu bakali abube butalikabotu bakachincha. Kuchincha ooku kwakasinsimwa muBbayibbele. (Bala Isaya 11:6, 7.) Lugwalo lwaIsaya lutondeezya kuti banyama bali mbuuli bawumpe abalavu bayookkala muluumuno abanyama bavubwa bali mbuuli tubelele ang’ombe. Kumvwanana ooku kuyooba “nkaambo nyika iyoozula luzibo lwa-Jehova.” (Is. 11:9) Mbukunga banyama tabakonzyi kwiiya atala aJehova majwi aaya abeleka kubantu.

Kubelesya malayilile aamuBbayibbele kuchincha buumi bwabantu! (Langa fuka 16)

16. Bbayibbele lyakabagwasya biyeni bamwi kuti bachinche bube bwabo?

16 Kuli bamwi bakali aabukali mbuuli bawumpe pesi lino bali aluumuno abamwi. Ulakonzya kubala atala amakani aabamwi babo aajanika aajw.org, muzyiiyo zilembedwe kuti The Bible Changes Lives.” Bantu bakachincha bube bwabo akutalika kukomba Jehova tabali mbuuli bantu balibonia kuti balilyaabide mubukombi pesi kabakazyania anguzu zyambubo kwiinda muzintu nzibachita. Nikuba kuti bakali aabukali pesi lino ‘bakasama buntu bupya bulengulwidwe muchikozyano chaLeza chabululami achabusalali bwini-bwini.’ (Ef. 4:23, 24) Chiindi bantu nibayiya atala aLeza ngababona kuti beelede kupona kweendelana amalayilile aakwe. Eezi zipa kuti bachinche zintu nzibakali kusyoma, mizeezo yabo anzila njibakali kulijataayo. Kuchincha teekuuba pe pesi kulakonzeka kwiinda mukugwasigwa aamuuya waLeza.

“IBANTU BALI BOOBU KOBATANTAMUKA”

17. Kujana twabatantamuka biyeni bantu bali abube butayandwi aaLeza?

17 Musiyano uuliwo aakati kabantu bakomba Leza Abamwi Bantu uliikuboneka mazubaano. Mbutuli bakombi baLeza tweelede kuchenjela kuti tutatobelezyi bube mbubali aabo bantu batakombi. Tulaluswiilila lulayo lwakuti tutantamuke bantu bali abube bwaambidwe muli 2 Timoteo 3:2-5. Nichoonzyo kuti tatukonzyi kubatantamuka chakumaninina bantu bali abube butali kabotu. Bamwi tubelekaabo, bamwi mbaasichikoloma naakuti mbaasimayakilane. Pesi tatweelede kutobelezya zintu nzibachita. Niinzi chikonzya kutugwasya kuti tutabatobelezyi? Nkwiinda mukubala Bbayibbele akukkala abantu bakomba Jehova.

18. Kujana zyabagwasya biyeni bamwi zintu nzituchita anzitwaambuula?

18 Tweelede kugwasya bamwi kuti bazibe Jehova. Nituli kukambawuka tweelede kukumbila Jehova kuti atugwasye kwaamba majwi aalikabotu muchiindi cheelede. Tatweelede kulisisa pe kuti tuli Bakamboni baJehova. Kuti twachita oobo tuyoopa kuti Leza alemekwe. Twayiya mbutweelede ‘kukaka bukkale bwakutayoowa Leza azisusi zyanyika akuti tulijate, tube balulami akuti tubelekele Leza chakulyaaba mumazubaano.’ (Tit. 2:11-14) Kuti twalijata munzila iyandwa aaLeza, bantu bayoozibona alubo bayoowamba kuti: “Atweende anywebo, nkaambo twamvwa kuti Leza mpali akati kanu.”​—Zek. 8:23.

^ par 10 Bbala lyachiGilikki lyakuti di·aʹbo·los lyaamba kuti “sikubejelezya.” Eeli bbala muBbayibbele libelesegwa kwaamba Saatani sikubejelezya mupati waLeza.