Niestrudzony mięsień
● Serce, tłoczące krew w układzie krążenia, pracuje naprawdę ciężko. U dorosłego człowieka wykonuje ponad 100 000 uderzeń dziennie. Nawet gdy pozostajemy w bezruchu, mięsień ten intensywnie pracuje — dwa razy ciężej niż mięśnie nóg podczas biegu sprintem. Jeśli zachodzi taka konieczność, potrafi w ciągu zaledwie 5 sekund dwukrotnie zwiększyć tempo pracy. Serce co minuta przepompowuje całą krew krążącą w organizmie (około 5 litrów), a w czasie wysiłku jego wydolność wzrasta do 20 litrów na minutę.
Rytm serca regulowany jest przez doskonale zaprojektowany układ nerwowy. Pod wpływem impulsów nerwowych kurczą się najpierw przedsionki, a ułamek sekundy później komory. Co ciekawe, dźwięk, który lekarz słyszy przez słuchawkę, to nie odgłos skurczów mięśnia sercowego, lecz zamykania się zastawek.
Miliard uderzeń
W świecie zwierząt rytm serca jest na ogół odwrotnie proporcjonalny do masy ciała — im większe zwierzę, tym wolniej pracuje jego serce. Na przykład serce słonia w ciągu minuty bije około 25 razy, natomiast serce kanarka wręcz trzepocze, wykonując w tym samym czasie aż 1000 uderzeń! Serce nowo narodzonego człowieka bije 130 razy na minutę, ale z wiekiem akcja serca staje się wolniejsza i u dorosłej osoby częstotliwość ta wynosi 70 uderzeń na minutę.
U większości ssaków serce w ciągu całego życia uderza około miliarda razy. Tak więc mysz, której serce bije 550 razy na minutę, dożywa 3 lat. Z kolei płetwal błękitny, którego serce bije 20 razy na minutę, może żyć ponad 50 lat. Inaczej jest z ludźmi. Gdyby ten limit miliarda uderzeń odnieść do nas, żylibyśmy tylko dwadzieścia kilka lat. Ale nasze serce może wykonać aż trzy miliardy uderzeń, toteż człowiek żyje 80 i więcej lat *.
Jednak ta przewaga nad zwierzętami nas nie zadowala — w głębi duszy pragniemy, by liczba uderzeń naszego serca była nieograniczona. Chcielibyśmy żyć wiecznie. Jest to naturalne pragnienie, wszczepione nam przez Boga. Na szczęście zbliża się czas, kiedy grzech — będący przyczyną śmierci — zostanie usunięty (Rzymian 5:12). Wtedy, jak czytamy w Księdze Objawienia 21:3, 4, „śmierci już nie będzie”.
[Przypis]
^ ak. 6 Liczby podane są w przybliżeniu. U poszczególnych ludzi i zwierząt tempo pracy serca oraz długość życia mogą się znacząco różnić od średniej.
[Ilustracja na stronie 29]
[Patrz publikacja]
PRZEKRÓJ SERCA
przedsionek prawy
przedsionek lewy
komora prawa
komora lewa