Een blik op de wereld

Haaiafweersysteem

De gedachte oog in oog te komen met een haai, weerhoudt veel zwemmers ervan de oceaan in te gaan. Maar het haaieninstituut in Zuid-Afrika, de Natal Sharks Board, is met een apparaat gekomen om haaien af te weren. Onderzoekers aan het instituut „hebben ontdekt dat een specifieke elektrische golfvorm invloed heeft op gevoelige receptoren op de snuit van een haai”, bericht de Weekend Witness uit KwaZulu-Natal. Het instituut ontwierp een zendertje, POD (Protective Oceanic Device) genoemd, dat haaien een steeds onbehaaglijker gevoel geeft naarmate ze dichter bij het apparaat komen. Als dat onbehaaglijke gevoel ondraaglijk wordt, „verandert de haai van koers en verlaat de directe omgeving”. Er is een Australische firma die zulke zendertjes voor zwemmers en surfers maakt. Het zendertje wordt aan het onderbeen bevestigd en creëert rond de drager een „eigen haaivrije zone”. Niettemin waarschuwt de fabrikant: „Het is eenvoudig onmogelijk te garanderen dat alle haaien onder alle omstandigheden afgeschrikt zullen worden.”

 Volwassenen grotere kans op vergiftiging

„Als mensen denken aan het voorkomen van vergiftiging, hebben ze vaak de neiging direct aan kleine kinderen te denken”, zegt Debra Kent van een informatiecentrum voor drugs en giftige stoffen in British Columbia. Toch, zo vervolgt Kent, „komen de meeste sterfgevallen door vergiftiging bij tieners en volwassenen voor”. Volgens The Vancouver Sun hadden onopzettelijke vergiftigingen bij volwassenen meestal „als oorzaak dat iemand een giftige stof in een andere verpakking zonder herkenbaar etiket had gedaan — een plastic waterfles bijvoorbeeld”. Andere incidenten zouden niet zijn gebeurd als mensen gewoon het licht hadden aangedaan en het etiket hadden gelezen voordat ze iets gebruikten. Volgens de Sun „staat vergiftiging op de vierde plaats in de top-tien van letsels als doodsoorzaak onder volwassenen”.

Is televisie schadelijk voor peuters?

„Heel jonge kinderen die tv-kijken, hebben een verhoogd risico op aandachtstekortstoornissen tegen de tijd dat ze naar school gaan”, bericht The Herald van Mexico-Stad. Het bericht verwijst naar een in het medisch tijdschrift Pediatrics verschenen onderzoek dat verricht was onder 1345 kinderen, verdeeld in twee groepen — eenjarige en driejarige kinderen. Volgens het onderzoek nam bij elk uur tv-kijken per dag het risico dat ze op de leeftijd van zeven jaar een aandachtsstoornis zouden krijgen, met 10 procent toe. De onderzoekers geloven dat de „onrealistisch snel voorbijkomende beelden die kenmerkend zijn voor de meeste tv-programma’s, invloed kunnen hebben op de normale hersenontwikkeling” bij peuters. „Feitelijk zijn er veel redenen waarom kinderen beter geen tv kunnen kijken”, zei dr. Dimitri Christakis, die de leiding over het onderzoek had. „Naar aanleiding van andere onderzoeken wordt [tv-kijken] in verband gebracht met overgewicht en agressiviteit.”

Lachen is gezond

„Neurologen aan de Stanford-universiteit hebben nog iets ontdekt waardoor we ons goed gaan voelen als we lachen”, bericht de UC Berkeley Wellness Letter. „Ze hielden de hersenactiviteit in de gaten van mensen die humoristische strips lazen en ontdekten dat humor en lachen de ’beloningscentra’ van de hersenen stimuleerden”, dezelfde gebieden die worden geactiveerd bij het gebruik van opwekkende middelen. „Lachen vermindert spanning, verheldert de geest en werkt opbeurend”, aldus de Wellness Letter. Lachen verhoogt ook onze hormoonproductie en versnelt onze hartslag, en het draagt bij tot een betere bloedcirculatie en sterkere spieren. „Een keer goed lachen werkt inderdaad als een soort training”, vermeldt de Wellness Letter. „Maar je verbrandt er niet echt veel calorieën mee — je kunt je wel krom lachen, maar je lacht je niet dun.”

Plantje spoort landmijnen op

„Een Deens biotechnologisch bedrijf heeft een plantje genetisch zo veranderd dat de bladeren rood kleuren als het boven een landmijn groeit”, bericht de Spaanse krant El País. Deze mijndetector, de zandraket (Arabidopsis thaliana), verandert van kleur bij de aanwezigheid van stikstofdioxide, „een van de meest gebruikte bestanddelen van explosieven”, legt de krant uit. „Als de wortels deze stof opnemen, ontstaat er een biochemische kettingreactie die de productie van een natuurlijk pigment, anthocyaan, op gang brengt.” Simon Oostergaard, directeur van een biotechnisch bedrijf, zegt dat het de bedoeling is „de zaadjes naar de betreffende gebieden te brengen, ze daar uit te strooien, vijf weken te wachten en vervolgens de mijnen onschadelijk te maken”. Een wijdverbreid gebruik van deze mijndetector zou elk jaar duizenden levens kunnen redden, aldus Oostergaard. Als nasleep van de oorlogen die in de twintigste eeuw gestreden zijn, liggen er in 75 landen nog altijd zo’n 100 miljoen landmijnen in de grond.

Het navigatietalent van de gierzwaluw

Gierzwaluwen „trekken eind april ruim 6000 kilometer van Afrika naar Engeland”, aldus de Londense Sunday Telegraph. Hoewel ze geen gebruik maken van „een GPS-satelliet, verkeersleiding of gids”, vliegen ze ’s nachts altijd op een hoogte van 3000 meter, waarbij ze navigatiebekwaamheden gebruiken die verder ontwikkeld zijn dan die van moderne luchtvaartuigen. De vogels passen hun vlucht voortdurend aan om niet uit de koers te worden geblazen, waarbij ze hun positie bepalen aan de hand van de wind en niet van oriëntatiepunten op de grond, zoals vroeger werd gedacht. Dr. Johan Bäckman van de Lund-universiteit in Zweden, die met behulp van radar 225 vogels volgde, zei dat „zelfs de meest geavanceerde vliegtuigen met heel goede navigatie-instrumenten waarschijnlijk de invloed van de wind niet zo goed kunnen beoordelen”. Het is opmerkelijk dat de vogels tijdens de nachtelijke vlucht de helft van hun hersenen stilleggen, zoals uit onderzoeken blijkt. Maar sommige vragen blijven nog onbeantwoord, zegt Graham Madge van de Royal Society for the Protection of Birds, zoals „wat eten ze in vredesnaam daarboven?”

Afstotelijke toiletten

„Een natte vloer, ijskoud water uit het kraantje, geen zeep” en geen privacy vanwege „kapotte sloten” en „kleine tussenwanden” brengt veel Franse leerlingen ertoe geen gebruik te maken van de schooltoiletten, aldus het Franse weekblad L’Express. Een onderzoek door een federatie van oudercommissies bracht aan het licht dat „ruim 48 procent van de leerlingen geen geregeld gebruik maakt van de toiletten van hun school”. Dit heeft nadelige gevolgen voor de gezondheid van de kinderen. Volgens het onderzoek „heeft een kwart van hen darmproblemen of problemen met urineren”. Pediatrisch uroloog Michel Avérous zegt: „Kinderen zouden vijf à zes keer per dag naar het toilet moeten gaan. Een blaas die niet vaak genoeg geleegd wordt, kan infecties krijgen die de werking ervan belemmeren.”