Reistips van een ervaren piloot

IK BEN echt gek op vliegen — mijn hele leven al. Het geeft niet alleen de vrijheid om snel van de ene plaats naar de andere te reizen, maar maakt het ook mogelijk om op een sombere dag door de wolken heen te breken en daarboven in het zonlicht te zweven. Ik geniet al sinds 1956 toen ik als knulletje mijn eerste vlucht maakte, van de sensatie van het vliegen. Die passie heeft geleid tot mijn carrière als beroepspiloot, maar ik heb me ook beziggehouden met het onderzoek naar vliegtuigongelukken.

Hoe veilig is vliegen? En welke voorzorgsmaatregelen zou u moeten nemen als u de gelegenheid hebt per vliegtuig te reizen?

Maak een veilige manier van reizen veiliger

Elk jaar landen en vertrekken er wereldwijd op duizenden luchthavens regelmatig bijna 18.000 vliegtuigen, die meer dan 1,6 miljard passagiers naar hun bestemming brengen — dit alles met heel weinig ongelukken. De bekende verzekeringsmaatschappij Lloyd’s of London schat zelfs dat het 25 keer veiliger is per vliegtuig te reizen dan per auto. Statistisch gezien zal het gevaarlijkste deel van uw reis dus de rit van en naar de luchthaven zijn. Toch kunnen enkele praktische voorzorgsmaatregelen ertoe bijdragen dat deze relatief veilige manier van reizen nog veiliger wordt.

● Kies zorgvuldig een luchtvaartmaatschappij uit: Niet alle maatschappijen hebben dezelfde reputatie qua veiligheid. Gevestigde maatschappijen zijn gewoonlijk veilig. Ze vliegen met moderne toestellen en hebben een goede naam op het gebied van veiligheid en onderhoud opgebouwd.

● Let op uw kleding: Overlevenden van een vliegtuigongeluk krijgen te maken met het gevaar van vuur en rook. Lange mouwen en een lange broek of lange rok zullen uw huid dan ook het beste tegen vlammen en hitte beschermen. Kleding die gemaakt is van natuurlijke vezels biedt een goede bescherming, maar synthetische stoffen krimpen of smelten vaak op de huid als ze aan hitte worden blootgesteld, waardoor ze ernstiger brandwonden kunnen veroorzaken. Ook leren kleding kan door hitte krimpen en wordt niet aangeraden. Verschillende lagen kleding bieden meer bescherming dan slechts één laag, en lichte kleuren reflecteren hitte beter dan donkere kleuren. Platte schoenen, liefst met veters, zullen waarschijnlijk langer aan uw voeten blijven en u tegen snij- en brandwonden beschermen, en wollen sokken zijn beter dan synthetische.

● Luister naar de veiligheidsinstructies: De bemanning zal voor het opstijgen uitgebreide veiligheidsinstructies geven. Mocht er een ongeluk gebeuren, dan moet u zich misschien uit het toestel weten te redden met behulp van wat u zich van die instructies herinnert. Luister dus goed naar de informatie. Een enquête onder Canadese luchtreizigers bracht aan het licht dat op een vlucht slechts 29 procent van de passagiers het blad met veiligheidsinstructies las of er zelfs maar een vluchtige blik op sloeg. Neem de tijd om de veiligheidsinstructies te bestuderen, vooral de plaatjes die laten zien hoe u de uitgangen kunt openen, want misschien bent u daar wel als eerste. Denk erover na hoe u de uitgang zou kunnen vinden als het donker is of als rook het zicht belemmert. Een simpele techniek is de rijen stoelen tussen u en de uitgangen te tellen. Zo zult u zelfs in het donker de nooduitgang kunnen vinden en openen.

 ● Beperk uw handbagage: „Een zich herhalend gevaar [voor passagiers] zijn voorwerpen die gedurende een normale vlucht uit niet goed gesloten of tijdens het vliegen door passagiers geopende bagagevakken vallen en zo ernstige hoofdverwondingen en zelfs de dood veroorzaken”, aldus het tijdschrift Flight International. Vergeet dus niet dat zware handbagage een gevaar voor de veiligheid kan zijn. Laat in een noodsituatie daarom AL uw bagage achter. Concentreer u erop te overleven! Uw bagage kan later vervangen worden.

In een noodsituatie

Een ontruiming is het riskantst als er vuur, rook en gassen bij betrokken zijn. In een verslag van een ongeluk stond: „Toen het vliegtuig landde, kon je in de cabine vanaf 30 centimeter boven de vloer praktisch niets zien [vanwege de rook]. De overlevenden zeiden dat ze nauwelijks de fysieke en mentale kracht hadden om de uitgangen te bereiken.” Overleving hing af van het snel verlaten van het vliegtuig.

De bemanning is opgeleid om te helpen het toestel snel en veilig te ontruimen. Volg daarom prompt hun aanwijzingen op. Maar het gaat niet altijd volgens plan. Door problemen met de omroepinstallatie, gewonde bemanningsleden, verwarring en de gevolgen van lawaai, hitte en rook kunnen de pogingen van de bemanning, hoe goed ook, ondoeltreffend zijn. Het personeel van de luchtvaartmaatschappij waarmee u vliegt, spreekt misschien niet uw moedertaal, en ook dat kan een goede communicatie tussen u en de bemanning verhinderen.

Analyses van ongelukken laten zien dat uw eigen vastberadenheid om te overleven, de belangrijkste factor is bij de kans dat u een noodsituatie overleeft. U moet een duidelijk actieplan hebben en bereid zijn de verantwoordelijkheid te nemen voor uw eigen overleving. Uw plan dient ook al uw reisgenoten te omvatten, vooral kinderen en ouderen, en manieren om samen te blijven teneinde elkaar tijdens de ontruiming te kunnen helpen. Het tijdschrift Flying Safety raadt aan: „Als u door rook heen het vliegtuig moet verlaten, laat hen dan elkaar vasthouden. Uw riem kan, als ze die goed vasthouden, een veilige reddingslijn vormen.” Vertel uw reisgenoot of -genoten wat in een noodsituatie uw actieplan is.

Aan alle vormen van reizen zijn risico’s verbonden, maar dankzij moderne passagiersvliegtuigen kunnen we veel gevaren vermijden en verkwikt en klaar voor het werk of voor ontspanning op onze bestemming aankomen. Wees voorbereid maar niet al te bezorgd. Ontspan u en geniet van uw vlucht — dat doe ik ook altijd. — Ingezonden.

[Illustratie op blz. 13]

Training voor een noodevacuatie

[Illustratie op blz. 13]

Luister naar de veiligheidsinstructies