Maakt u zich zorgen over uw haar?

U BENT misschien een van de velen die dagelijks voor de spiegel staan om zorgvuldig hun haar te inspecteren. Zowel mannen als vrouwen zijn geïnteresseerd in hun haar en soms kan het een bron van bezorgdheid zijn.

Weetjes over uw haar

Weet u hoeveel haren uw hoofdhuid telt? Dat zijn er gemiddeld zo’n 100.000. Een afzonderlijke haar blijft slechts zo’n twee tot zes jaar groeien, niet eindeloos. Dan valt de haar uit en begint er na een poosje uit dezelfde porie een nieuwe haar te groeien. De levenscyclus van een afzonderlijke haar wordt een haarcyclus genoemd. (Zie het kader op blz. 27.) Vanwege die cyclus vallen er per dag, zelfs als iemand geen haarproblemen heeft, zo’n 70 tot 100 haren op natuurlijke wijze uit.

Hoe komt het dat we zo’n verscheidenheid aan haarkleuren waarnemen? The World Book Encyclopedia legt uit: „De kleur van haar wordt grotendeels bepaald door de hoeveelheid en verspreiding van een bruinzwart pigment dat melanine heet.” Melanine is een biologisch pigment dat wordt aangetroffen in haar, huid en ogen. Hoe groter de hoeveelheid pigment, hoe donkerder het haar zal zijn. Al naargelang de hoeveelheid melanine varieert de haarkleur dus van zwart tot bruin, rossig of blond. Als het haar helemaal geen melanine bevat, ziet het er glanzend wit uit.

Velen maken zich behalve over hoofdroos zorgen over haaruitval of grijze haren.

Hebt u grijs haar?

Grijs haar wordt vaak bezien als een teken van ouder worden. En wit haar wordt gewoonlijk beschouwd als een kenmerk van oudere mensen. Het is waar dat met het ouder worden het haar witter wordt. Maar naast ouder worden, zijn er andere factoren, zoals extreem lijnen, waarvan bekend is dat ze grijs haar veroorzaken. Grijs worden doet zich voor ongeacht sekse of natuurlijke haarkleur, hoewel het bij iemand die donkerder haar heeft misschien meer opvalt.

Sommige mensen worden vanwege hun grijze haar misschien ouder geschat dan ze in werkelijkheid zijn en vinden dat niet prettig. Aan de andere kant maken sommige mensen die geen grijs haar hebben, zich druk over de wanverhouding tussen hun uiterlijk en hun feitelijke leeftijd.

Grijs worden betekent niet dat het haar sterft. In feite is het zichtbare deel van al het haar al dood. Elke haar loopt door tot onder het huidoppervlak. Dit beginpunt wordt de haarbol genoemd en is het enige levende deel. De haarbol functioneert als de haarfabriek. Wanneer door snelle celdeling in de haarbol haar wordt gevormd, neemt het melanine op dat door pigmentcellen wordt geproduceerd. Om die reden zal het haar wit zijn wanneer de pigmentcellen stoppen met de productie van melanine.

Niemand weet nog waarom pigmentcellen er plotseling mee ophouden melanine aan te maken. Dus is er nog geen afdoende behandeling gevonden om grijs worden te voorkomen. Het is ook bekend dat pigmentcellen die zijn opgehouden te functioneren weer kunnen beginnen te functioneren. Het is interessant dat de bijbel veel uitdrukkingen bevat die verband houden met haar, en een van de illustraties die Jezus vertelde, gaat over wit haar. Hij zei: „Gij kunt niet één haar wit of zwart maken” (Mattheüs 5:36). Die woorden geven aan dat al lang wordt erkend dat de mens  niet bij machte is het proces van grijs worden te voorkomen of te genezen.

Sommigen proberen nieuwe behandelingen uit, zoals melanine-injecties. Anderen verkiezen het hun haar te verven, en dit is zeker niets nieuws. De oude Grieken en Romeinen gebruikten al haarverf. De oude Egyptenaren gebruikten ossenbloed om hun haar te kleuren. Er is bericht dat Herodes de Grote, een tijdgenoot van Jezus Christus, zijn grijzende haar verfde om zijn leeftijd te verhullen.

Maar steeds het haar verven kost tijd en moeite en bij sommigen veroorzaakt het misschien huidproblemen of allergische reacties. Zelfs wanneer u besluit uw grijzende haar te verven, zal er misschien een moment komen waarop u ermee zult willen ophouden en dan krijgt u ongetwijfeld te maken met de uitgroeifase. Daar staat tegenover dat grijs haar er elegant uit kan zien en u een waardigheid kan verlenen die u voorheen niet had. De bijbel merkt op: „Grijsheid is een luisterrijke kroon wanneer ze op de weg der rechtvaardigheid wordt gevonden.” — Spreuken 16:31.

Dunner wordend haar en kaalheid

Andere karakteristieke haarproblemen zijn dunner wordend haar en kaalheid. Die problemen bestaan ook al heel lang. In het oude Egypte hoorde het vet van leeuwen, nijlpaarden, krokodillen, katten, slangen en ganzen tot de ingrediënten van een middel tegen kaalheid. Tegenwoordig wordt de markt overspoeld met verzorgingsproducten voor haar en hoofdhuid waarvan men beweert dat ze effectief zijn en elk jaar worden er enorme geldbedragen aan gespendeerd.

Kaalheid treedt op wanneer de haarcyclus gaat afwijken. De normale haarcyclus zou verstoord kunnen worden door een ongebruikelijke lichamelijke toestand zoals ondervoeding, aanhoudende hoge koorts of de een of andere huidziekte. Ook zwangerschap of een bevalling kan de haarcyclus beïnvloeden, zodat de hoofdhuid veel haar verliest voordat de normale cyclus is voltooid. Wanneer de oorzaken echter zijn verdwenen, stopt dit soort haaruitval en wordt de haarcyclus weer normaal.

Een ander soort haaruitval wordt alopecia * genoemd. Bij deze aandoening wordt vaak waargenomen dat er op bepaalde plekken van de hoofdhuid haaruitval plaatsvindt. Recent medisch onderzoek duidt erop dat alopecia waarschijnlijk een storing van het immuunsysteem is.

De meest voorkomende vorm van haaruitval is patroongebonden mannelijke kaalheid. Zoals de naam aangeeft, komt dit bij mannen voor. Het begint met het ontstaan van inhammen op het voorhoofd of het dunner worden van het haar op de kruin en verloopt geleidelijk. De haargroei in het getroffen gebied gaat afwijken en zal uiteindelijk stoppen. The Encyclopædia Britannica legt uit: „In de getroffen gebieden van de hoofdhuid vervangt donshaar, vellus genoemd, het voorheen lange, stevige, gepigmenteerde terminale haar.” Dat betekent dat het haar met elke haarcyclus dunner wordt, dat het een korte levensduur krijgt en dat er uiteindelijk geen haar meer groeit. Dat is het gevolg van een combinatie van erfelijke eigenschappen en mannelijke hormonen.

Patroongebonden mannelijke kaalheid kan al in de tienerjaren beginnen, maar zal waarschijnlijk vaker bij mannen van achter in de dertig of veertig voorkomen. Hoewel veel mannen deze vorm van haaruitval hebben, verschilt de incidentie van ras tot ras en van persoon tot persoon. Helaas is er tot nu toe geen afdoende behandeling voor deze kwaal gevonden. Sommigen kiezen er misschien voor een toupet te dragen of een haartransplantatie te ondergaan. Bij velen kan een goede verzorging van het resterende haar helpen om haaruitval te vertragen.

Als men zegt dat iemands haar dunner wordt, betekent dit niet per se dat het haar uitvalt. Het kan wel betekenen dat de afzonderlijke haren fijner, of dunner, worden waardoor  het haar zijn volume verliest. Hoe dik is een haar? Volgens een onderzoek kan de dikte variëren van 50 micron * bij de een tot 100 micron bij de ander. Haar wordt dunner naarmate iemand ouder wordt. Slechts een paar micron verschil lijkt misschien niet veel. Maar bedenk dat er 100.000 haren zijn. Een geringe afname in de dikte van afzonderlijke haren is dus van grote invloed op het totale volume.

De zorg voor uw haar

Haar groeit ongeveer één centimeter per maand en is een van de zich snelst ontwikkelende delen van het lichaam. Wanneer de groei van alle haren bij elkaar wordt geteld, komt dat neer op ruim twintig meter per dag!

Hoewel er nog geen afdoende remedie voor grijsheid en kaalheid is gevonden, kunnen we veel doen om het haar dat we hebben, te verzorgen. Het eten van voldoende voeding en het verbeteren van de bloedcirculatie naar de hoofdhuid zijn onontbeerlijk. Een extreem dieet of onevenwichtige voeding kunnen het grijs worden en dunner worden van het haar versnellen. Deskundigen raden aan ons haar regelmatig te wassen en de hoofdhuid te masseren (waarbij krabben met de nagels moet worden vermeden). Dat zorgt voor een goede bloedcirculatie naar de hoofdhuid. Spoel uw haar goed uit na een shampoobeurt.

Borstel uw haar niet te krachtig. Als u lang haar hebt, kunt u het beter niet meteen van de wortels helemaal tot de punten borstelen. Houd in plaats daarvan uw haar vast en gebruik de borstel om de punten te ontwarren. Borstel vervolgens vanaf het midden naar de uiteinden. Laat dan geleidelijk uw haar los en borstel het vanaf de wortels tot de punten.

Het vinden van grijze haren of veel uitgevallen haren is voor u misschien een reden tot bezorgdheid. Bedenk echter dat anderen zich gewoonlijk niet zo bezig houden met uw haar als u. Het is aan u of u het wilt verven of niet, of u al dan niet een toupet wilt dragen of een behandeling wilt ondergaan. Het is belangrijk dat u ongeacht uw haarkleur of de hoeveelheid haar die u hebt, zorgt dat het schoon en verzorgd is.

[Voetnoten]

[Kader/Diagram op blz. 27]

HAARCYCLUS

De groei van ons haar heeft een cyclisch karakter. Het bestaat uit een groeifase, een korte overgangsfase en een rustfase. The World Book Encyclopedia legt uit: „Een haar stopt tijdens elke rustfase met groeien . . . De haar blijft in de rustende follikel zitten tot de volgende groeifase. Tijdens de groeifase valt de haar uit omdat er een nieuwe haar groeit die hem uit de follikel duwt.” Op elk willekeurig moment is 85 tot 90 procent van de haren in de groeifase, terwijl 10 tot 15 procent van de haren in de rustfase zal zijn en 1 procent in de overgangsfase.

[Diagram]

(Zie publicatie voor volledig gezette tekst)

Vroege groei

Actieve groei

haarfollikel

bloedvaten

talgklier

haarschacht

Verminderde groei

Rustperiode

Er groeit een nieuwe haar

 [Paginagrote illustratie op blz. 24]