Enda ku bidi'mo

Enda ku kifunka

Tukanangila Umbubwanininye Bwetu!

Tukanangila Umbubwanininye Bwetu!

Tukanangila Umbubwanininye Bwetu!

“Ino ami uno, nkanangilanga umbubwanininye bwami.”—Mit. 26:11.

1, 2. I bika byānene Yoba bitala bubwanininye bwandi, ne i myanda’ka imutala idi mu Yoba shapita 31?

 PA KALA, bintu byādi bipimwa divule pa kitompekejo. Kino kitompekejo kyādi na mukabo mukimbakane pa mutyi mukwabo wādi wimene. Lweso lumo luyela ku yoi mfulo, lweso lukwabo ku yoya mfulo ya mukabo. Bintu bipimwa byādi byelwa mu lweso lumo, bulēmi nabo mu lweso lukwabo. Bantu ba Leza bādi banenwe kwingidija kitompekejo ne bulēmi kwampikwa budimbidimbi.—Nk. 11:1.

2 Yoba muntu wa Leza kitatyi kyaāsuswilwe na Satana, wānene amba: “Ntompekejibwe [na Yehova] mu kitompekejo kyoloke, amba Leza ayuke bu-binebine bwami.” (Yoba 31:6) Pa kino, Yoba wātelele myanda mivule yādi ya kutūla pa ditompo muntu ulamine bubwanininye. Ino Yoba wānenekenye ano matompo, enka mulombwela binenwa byandi bidi mu Yoba shapita 31. Kimfwa kyandi kilumbuluke kiketutonona tulongele monka ne kunena na kusumininwa, pamo bwa Davida mulembi wa Mitōto amba: “Ino ami uno, nkanangilanga umbubwanininye bwami.”—Mit. 26:11.

3. Mwanda waka kidi na mvubu kwikala na kikōkeji kudi Leza mu myanda mikatampe ne mu mityetye mine?

3 Nansha Yoba byaātompelwe bya malwa, wālamine kikōkeji kudi Leza. Bamo bakokeja’nka ne kunena’mba matompo makatampe a Yoba pamo ne kulama bubwanininye bwandi byādi bilongwa bya bukankamane. Batwe ketususukangapo na mwāsusukile Yoba. Inoko tufwaninwe kwikala na kikōkeji kudi Leza mu myanda mikatampe ne mityetye mine shi tusaka kulama nyeke bubwanininye bwetu ne kukwatakanya bubikadi bwandi.—Tanga Luka 16:10.

Bubwanininye mu Mwikadilo Budi na Mvubu

4, 5. Yoba byaādi ulamine bubwanininye, i mwiendelejo’ka waādi utyina?

4 Pa kulama bubwanininye bwetu kudi Yehova, tufwaninwe kulonda misoñanya yandi ya mu mwikadilo, pamo bwa Yoba. Wānene amba: “Nasamba kipwano ne meso ami; lelo penepo nkatala nkungakaji namani? Shi wami mutyima ubakokwe kudi mwana-mukaji; shi natengela pa kibelo kya mwikadi nami; nankyo wami mukaji apelele mukwabo bukula, kadi bangi bamusendalele padi aye.”—Yoba 31:1, 9, 10.

5 Yoba pa kusumininwa kulama bubwanininye kudi Leza, wādi utyina kutala mwana-mukaji na meso a kumwabila. Byaādi musonge, kādipo ukaya dipyaselemba na nkungakaji nansha kulonga bintu bilangula masenda a mukaja-bene. Yesu mu Busapudi bwandi bwa ku Lūlu, wānene myanda mikatampe itala busekese—myanda ifwaninwe na bubine kuta’ko mutyima boba balamine bubwanininye.—Tanga Mateo 5:27, 28.

Kokolwa Kulonda Manwa a Bupupakane

6, 7. (a) Enka na mwaālongele Yoba, lelo Leza wingidijanga bika pa kupima bubwanininye bwetu? (b) Mwanda waka ketufwaninwepo kwikala bapupakane nansha ba bongojani?

6 Ketukokejapo kulonga bya bupupakane shi tusaka kubadilwa mu bantu balamine bubwanininye. (Tanga Nkindi 3:31-33.) Yoba wānene amba: “Shi nanange ne byabubelabubela, kadi kulu kwami kwapelakana ku budimbañani; (ntompekejibwe [na Yehova] mu kitompekejo kyoloke, amba Leza ayuke bu-binebine bwami).” (Yoba 31:5, 6) Yehova utompekejanga bantu bonso pa “kitompekejo kyoloke.” Enka na mwaālongele Yoba, Leza wingidijanga misoñanya mibwaninine ya boloke mwanda wa kupima bubwanininye bwetu batwe bengidi bandi bepāne kwadi.

7 Shi twikale na bupupakane nansha bongojani, ketukalamapo bubwanininye bwetu kudi Leza. Boba balamine bululame i batyipe “lukwembo mu bintu bifībwe bya bumvu, ne kwendelela umbudyumuku mpika.” (2 Kod. 4:1, 2) Ino bikekala namani shi twi bapupakane mu binenwa nansha mu bilongwa, bilengeja mwanetu mwitabije kaabija Leza amukwashe? Nankyo, tubamone malwa! Mwanda mulembi wa mitōto wāimbile amba: “Mu bufudile bwami naelele lubila kudi Yehova, kadi wangitaba; nyongolole muya wami, abe Yehova, ku milomo ya bubela, ne ku ludimi lwa bongojani.” (Mit. 120:1, 2) I biyampe tuvuluke amba Leza ukokeja kutala ne bidi munda mwetu, “utompanga mityima ne mayumba” mwanda wa kuyuka shi tulamine bubwanininye binebine.—Mit. 7:8, 9.

Ikala Kimfwa mu Mwikadilo Obe na Bantu

8. Le Yoba wādi wikele namani na bantu?

8 Pa kulama bubwanininye bwetu, i biyampe kwikala bwa Yoba, muntu moloke, mwityepeje, ne ubanga bakwabo. Wānene’mba: “Shi nafutulula mwanda wa mwingidi wami mwana-mulume, nansha wa mwingidi wami mwana-mukaji, po bapatana nami. Penepo lelo nkalonga namani shi Leza wataluka, a? Kadi pakampempula, kyo nkalondolola i kika, a? Lelo aye wampangile munda mwa lolo kapangilepo ne aye mwine kumo’ni, a? Kadi keumopo enka wetubumbile munda’ni, a?”—Yoba 31:13-15.

9. Lelo i ngikadilo’ka yālombwele Yoba mu muswelo waādi wikele na bengidi bandi, ne tufwaninwe kulonga namani mu uno mwanda?

9 Mobimwekela, kekwādipo miswelo mikutakane ya kutyiba myanda mu mafuku a Yoba. Myanda yādi ityibwa mu ndudi, kadi ne bapika bene bādi bafika ku bidye. Yoba wādi na boloke ne lusa na bengidi bandi. Pa kusaka tunangile mu bubwanininye bwetu, tufwaninwe kumwekeja ino ngikadilo, nakampata shi twi bakulumpe mu kipwilo kya Bwine Kidishitu.

Ikala na Buntu, Leka Makomwa-Meso

10, 11. (a) I bika bilombola amba Yoba wādi na buntu ne ukwashañana? (b) Yoba 31:16-25 wituvuluja madingi’ka a mu Bisonekwa aletelwe mwenda mafuku?

10 Yoba wādi na buntu ne kukwashañana, kādipo na mwino ne makomwa-meso. Wānene amba: “Shi nakankaja . . . nansha kubudija meso a wakishala, nansha kudya kibese kyami kasuku, kadi nansha bampikwa bashabo kudyapo mpika; . . . shi namone nansha umo oneka mwanda wa kubulwa bivwalwa, . . . shi natulula kuboko kwami padi bampikwa bashabo, ke-ne-muntu namune bukwashi bwami mu kibelo; nankyo kipuji kyami kitelemuka ku dilunga, kadi kwami kuboko kuposolwe ku kikupa.” Kadi Yoba wādi wakukomenwa kulama bubwanininye bwandi shi wānene nsahabu amba: “Abe wi lukulupilo lwami.”—Yoba 31:16-25.

11 Uno muneneno wa kusāsula wituvuluja binenwa bya mwanā bwanga Yakoba bya amba: “Ino bwine-Leza bwine butōka tō, bwa kubulwa kubipa kumeso kwa Leza wetu Tata, i buno; bwa kupempula bāna bampikwa shabo, ne bakaji-ba-bafu, mu bishoto byabo, kadi ne kwilama aye mwine, nansha kiko kīne mpika panopantanda.” (Yak. 1:27) Tukokeja kadi kuvuluka kidyumu kya Yesu kya amba: “Dyumukaipo, mwikale kudyumuka makomwameso, mwanda muya wa muntu keudipo mu bungi bwa lupeto lwapetele, mhm.” Kupwa wāleta lukindi lwa muntu umo wa makomwa-meso wāfwile mpeta, “ino kudi Leza kebupetapo, mhm.” (Luka 12:15-21) Pa kulama bubwanininye ketufwaninwepo kuponena mu makomwa-meso nansha kwabila. Kwabila i kutōta bakishi mwanda kintu kyabila muntu bipitepite kikokeja kumupuakanya avulaminwe Yehova, mu uno muswelo kibaikala ke nkishi. (Kol. 3:5) Bubwanininye ne makomwa-meso kebyendelangapo pamo, mhm!

Lamata Pototo ku Mutōtelo wa Bine

12, 13. Lelo Yoba wāshile kimfwa’ka kitala kutyina kutōta bakishi?

12 Bantu balamine bubwanininye kebapalukangapo ku mutōtelo utōka. Yoba nandi kāpalukileko’po, mwanda wānene amba: “Shi nabandila dyuba po ditēma, nansha kweji pananga mu kukelema kwandi; kabidi wami mutyima weongola kufulakufula, ino dikasa dyami dīkale bu-kibonda kwatalubanga; ino nankyo kine kino’ki nakyo i kyabukondame kidingilwe ne batyibi; mwanda longa nabepele kudi Leza udi kūlu.”—Yoba 31:26-28.

13 Yoba kādipo utōta bintu byampikwa būmi. Shi mutyima wandi wēongwele kufulakufula keutale bintu bya mūlu, kimfwa kweji, ne shi ‘dikasa dyandi dyādi bu kibonda kwatalubanga,’ padi na kufifya dikasa mu muswelo wa kutōta bakishi, wādi wa kutōta bakishi ne kubepela Leza. (Kup. 4:15, 19) Pa kulama bubwaninine kudi Leza, tufwaninwe kutyina kutōta bakishi.—Tanga 1 Yoano 5:21.

Kokekala na Kinongo Nansha Buzazangi

14. I kika kyotunenena’mba Yoba kādipo na nshikani?

14 Yoba kādipo na nshikani nansha na mutyima mubi. Wādi uyukile amba kulonga namino kekulombolapo bubwanininye, o mwanda wānene’mba: “Shi nasepelele pa bonakane bwa yewa unshikilwe, nansha kwizunzula ami mwine pa kyamalwa kyamutana; . . . nkyalekelepo kyakanwa kyami kulonga bubi pa kulomba būmi bwandi amba afwe mafingo.”—Yoba 31:29, 30.

15. Mwanda waka i bibi kusepelela shi kyamalwa kibatana muntu witushikilwe?

15 Yoba muntu moloke kādipo usangala nansha dimo shi kyamalwa kibatana muntu umushikilwe. Lukindi lumo ludyumuna’mba: “Kokasepelelapo papona walwana nobe, kokaleka mutyima kusangala pafulamunwa; kutyina’mba Yehova pa kumona’kyo kyakamubipila kumeso andi, kadi ālamune bukalabale bwandi kwadi.” (Nk. 24:17, 18) Yehova byatañanga mityima, uyukile shi tusangelanga munshimunshi pa kyamalwa kitana muntu kadi bine kasangelangapo mwikadilo wa uno muswelo. (Nk. 17:5) Leza nandi uketulongela monka, mwanda wānene amba: “Kulubula kinongo ko kwami ne kupala mpalo kwine kumo.”—Kup. 32:35.

16. Nansha shi twi balanda, i muswelo’ka otubwanya kwikala na mutyima wa kusepelela beni?

16 Yoba wādi usepelela beni. (Yoba 31:31, 32) Nansha shi twi balanda, tubwanya kwikala “ne mutyima wa kusepelela bēni.” (Loma 12:13) Tubwanya kudya na bakwetu nansha’tu tubintu tutyetye, na kuvuluka’mba “bidibwa bya māni ne lusa ponka, bitabukile kunengela ñombe munune ne mushikwa ponka.” (Nk. 15:17) Kudya pamo na banabetu balamine bubwanininye pa kifuko kya buswe kukalengeja nansha ke twakudya tutyetye twikale tusangaja ne kumwena’mo ku mushipiditu.

17. Mwanda waka ketwakisakai kufya bubi bukatampe?

17 Mutyima wa Yoba wa kusepelela beni wādi ukankamika bakwabo ku mushipiditu, mwanda kādipo nzazangi. Kādipo pamo bwa bantu bamo bakubulwa bwine Leza bādi bakalabila mu kipwilo kya mu myaka katwa kabajinji kadi bādi “balemekela bantu pa mwanda wa kumwenamo byakumwenamo.” (Yude 3, 4, 16) Kadi Yoba kādipo upūta kujilula kwandi nansha ‘kufya bukondame bwandi mu kyadi kyandi’ kutyina’mba wakazoba shi bakwabo bayuke’bo. Wādi usaka Leza amubandaule, o mwanda wādi wisāsa kwadi bubi bo-bonso. (Yoba 31:33-37) Shi tubalonga bubi bukatampe, ketwakisakai kufya’bo mwanda wa kutyina kuzoba. I muswelo’ka otukalombola’mba tusakanga kulama bubwanininye? I na kwitabija bilubo, kwisāsa, kukimba bukwashi bwa ku mushipiditu, ne kulonga bukomo mwanda wa kushinta.—Nk. 28:13; Yak. 5:13-15.

Bubwanininye ne mu Matompo

18, 19. (a) I kika kinenenwa’mba Yoba kādipo ususula muntu nansha umo? (b) Yoba wādi witabije bika shi i mupone?

18 Yoba wādi wampikwa budimbidimbi kadi moloke. O mwanda, wādi ubwanya kunena’mba: “Shi ntanda yami yabija padi ami, kadi ne minkolankola yayo idila pamo; shi neidya ntundubuko yayo kwakubulwa bupeta, nansha kujimija būmi bwa bene’yo; nankyo pimbye utama upingakana mu ñano, ne nseku ipingakana na mebele-abuluba.” (Yoba 31:38-40) Yoba kādipo ufwila ntanda ya bakwabo, nansha kususula bengidi bandi. Pamo bwa aye, tusakilwa kulama bubwanininye bwetu kudi Yehova mu myanda mikatampe ne mityetye.

19 Kumeso a balunda nandi basatu ne nsongwalume Edihu, Yoba wānene bitala būmi bwaādi nabo. Wānene kinkwa nandi alombole kibi kidi mu nsekununi ya būmi bwandi ilembelwe ne kutūlwa’po “kiyukeno” kyandi. Shi bibamweka’mba Yoba i mupone, wādi mwitabije kupebwa mfuto. Nanshi wātūdile mwanda wandi kailaija butyibi bwa kidye kya Leza. Namino, “binenwa bya Yoba bibafule.”—Yoba 31:35, 40.

Ukokeja Kulama Bubwanininye Bobe

20, 21. (a) Mwanda waka Yoba wādi na bukomo bwa kulama bubwanininye? (b) I muswelo’ka le otubwanya kutamija buswe botuswele Leza?

20 Yoba wādi na bukomo bwa kulama bubwanininye bwandi mwanda wādi usenswe Leza, Yehova nandi wāmusenswe ne kumukwasha. Yoba amba: “Waumpa būmi ne biyampe [kanye ka buswe]; kadi ne buledi bobe [Yehova] bubalama mushipiditu wami.” (Yoba 10:12) Kadi, Yoba wālombwele buswe ku bakwabo, koku uyukile amba yewa uleka kulombola buswe bwa kanye ku mukwabo nankyo waleka kwakamwa Wabukomobonso. (Yoba 6:14) Boba balamine bubwanininye basenswe Leza ne bakwabo.—Mat. 22:37-40.

21 Tukōkeja kutamija buswe bwa kuswa Leza na kutanga Kinenwa kyandi difuku ne difuku ne kulangulukila pa byokinenena padi. Mu milombelo itamba ku mutyima, tukokeja kutendela Yehova ne kumufwija’ko pa buyampe bwandi kotudi. (Fid. 4:6, 7) Tukokeja kwimbila Yehova ne kumwena mu kupwila kyaba ne kyaba na bandi bantu. (Bah. 10:23-25) Penepo kadi, buswe botuswele Leza bukatama kitatyi kyotwipāna mu mwingilo ne kusapula myanda miyampe ya “lupandilo lwandi mafuku onso.” (Mit. 96:1-3) Nabya, tukalama bubwanininye bwetu, pamo bwa mulembi wa mitōto wāimbile amba: “Ino i kinengelele ami kufwena kudi Leza; namwene Mfumwami Leza, ke mumpakala mwami.”—Mit. 73:28.

22, 23. Byotukwatakenye bubikadi bwa Yehova, le mingilo yetu idingakene namani na ya boba bālamine bubwanininye pa kala?

22 Mu myaka tutwa na tutwa, Yehova upanga boba balamine bubwanininye mingilo palapala. Noa wāubakile safini kadi wādi “mwedi wa mbila ya boloke.” (2 Pet. 2:5) Yoshua wātwejeje Bene Isalela mu Ntanda ya Mulao, ino wānekenye mwanda wādi utanga “mukanda-wabijila . . . dyuba ne bufuku bwine” ne kulongela monka. (Yos. 1:7, 8) Bene Kidishitu ba mu myaka katwa kabajinji bādi balonga bana ba bwanga ne kwitana kyaba ne kyaba mwanda wa kwifunda Bisonekwa.—Mat. 28:19, 20.

23 Tukwatakanyanga bubikadi bwa Yehova ne kulama bubwanininye bwetu na kusapula boloke, kulonga bana ba bwanga, kwingidija madingi a mu Bisonekwa, ne kubungakana pamo na banabetu betabije ku kupwila, ne ku bitango. Ino mingilo itukwashanga twikale bakankamane, bakomo ku mushipiditu, ne kwendelela kulonga kiswa-mutyima kya Leza. Kino kekitukomenangapo bininge mwanda tukwashibwanga na Tata wa mūlu ne wandi Mwana. (Kup. 30:11-14; 1 Bal. 8:57) Kutabukidila, tudi na bukwashi bwa “bu-bāna na bāna,” banangila mu bubwanininye ne kulēmeka Yehova bu Mulopwe wabo Mfumu Mukatakata.—1 Pet. 2:17.

Ukalondolola muswelo’ka?

• I muswelo’ka otufwaninwe kumona misoñanya ya Yehova ya mu mwikadilo?

• I ngikadilo’ka ya Yoba yakusangaja nakampata?

• Enka mokilombwedilwe mu Yoba 31:29-37, Yoba wādi wiendeja muswelo’ka?

• Mwanda waka tubwanya kulama bubwanininye bwetu kudi Leza?

[Bipangujo bya Kifundwa]