Дәрбази һондоре буйин

Дәрбази навәроке буйин

ГОТАРА БОНА ҺИНБУНЕ 27

Ида Ньһада бона Зерандьне Һазьр бьн

Ида Ньһада бона Зерандьне Һазьр бьн

«Һәр кәсе кӧ дьхԝазә йәктийа Мәсиһ Исада бь хԝәденаси бьжи ԝе бе зерандьне» (2 ТИМТʹ. 3:12).

КʹЬЛАМА 129 Һʹәта Хьлазийе Тәйах кьн

ВЕ ГОТАРЕДА *

1. Чьрʹа әм гәрәке бона зерандьне һазьр бьн?

ИСА шәва пешийа мьрьна хԝә гот, ԝәки һʹәмуйед кӧ бьбьнә шагьртед ԝи, ԝе бәр чʹәʹве ве дьнйайе рʹәш бьн (Йуһʹн. 17:14). Һʹәта иро жи, мәрьвед кӧ мьԛабьли һʹәбандьна рʹаст ьн, пәй Мәсиһийед амьн дькʹәвьн, йед кӧ Шәʹдед Йаһоԝа нә (2 Тимтʹ. 3:12). Ахьрийа ве дьнйайе ида гәләк незик ә, у ләма әм заньн, ԝәки дьжмьнед мә ԝе һе зедә пәй мә кʹәвьн (Мәт. 24:9).

2-3. а) Дәрһәԛа тьрсе әм гәрәке чь бьзаньбьн? б) Әме ве готареда дәрһәԛа чь шеԝьр кьн?

2 Ле әм ча дькарьн хԝә пешда һазьр кьн бона зерандьне? Әм гәрәке һʹьше хԝәда нәзьвьрʹиньн у нәдьн бәр чʹәʹве хԝә, кӧ дьбәкә чь дькарә бе сәре мә. Чьрʹа? Чьмки ԝе тьрс мә бьгьрә у әме бәрхԝә кʹәвьн. Ӧса әм дькарьн һе пешийа щерʹьбандьна сьст бьн у бькʹәвьнә бьн тьрсе (Мәтʹлк. 12:25; 17:22). Тьрс, әԝ һәйә чʹәке ԛәԝи, кʹижан кӧ «Мирещьне нәйаре» мә, мьԛабьли мә дьдә хәбате (1 Пәт. 5:8, 9). Ле ньһада әм чь дькарьн бькьн сәва ԛәԝи бьн, кӧ ԝәʹде зерандьна тәйах кьн?

3 Ве готареда, әме шеԝьр кьн чаԝа әм дькарьн һәләԛәтийа хԝә тʹәви Йаһоԝа ԛәԝи кьн, у чьрʹа фәрз ә ве йәке ида ньһада бькьн. Әме ӧса жи шеԝьр кьн, кӧ әм чь дькарьн бькьн, сәва һе зедә мерхас бьн. Ӧса жи әме шеԝьр кьн, кӧ ча тәйах кьн чахе мә нәфрʹәт дькьн.

ЧАԜА ҺӘЛӘԚӘТИЙА ХԜӘ ТʹӘВИ ЙАҺОԜА ԚӘԜИ КЬН

4. Ль гора Ибрани 13:5, 6, әм чьда гәрәке дӧдьли нәбьн, у чьрʹа?

4 Дӧдьли нәбьн, ԝәки Йаһоԝа ԝә һʹьз дькә у ԝе тʹӧ щар ԝә нәһелә. (Бьхунә Ибрани 13:5, 6.) Гәләк сал пешда, «Бьрща Ԛәрәԝьлийеда» һатә готьне: «Мәрьве кӧ Хԝәде рʹьнд нас дькә, ԝе ԝәʹде щерʹьбандьна бь тʹәмами итʹбарийа хԝә ԝи бинә». Рʹасти жи ӧса йә! Һәрге әм дьхԝазьн ԝәʹде зерандьне сәбьр кьн, әм гәрәке Йаһоԝа һʹьз бькьн, бь тʹәмами итʹбарийа хԝә ԝи биньн, у тʹӧ щар дӧдьли нәбьн, ԝәки әԝ мә һʹьз дькә (Мәт. 22:36-38; Аԛуб 5:11).

5. Чь ԝе али ԝә бькә баԝәр кьн, кӧ Йаһоԝа ԝә һʹьз дькә?

5 Һәр рʹож Кʹьтеба Пироз бьхуньн, сәва һе незики Йаһоԝа бьн (Аԛуб 4:8). Ԝәʹде хԝәндьне, дина хԝә бьдьнә һʹӧнӧред Йаһоԝайи ԛәнщ. Ӧса жи дина хԝә бьдьн, кӧ ча гьли у кьред ԝида те кʹьфше, кӧ әԝ ԝә гәләк һʹьз дькә (Дәркʹ. 34:6). Һьнәкарʹа дьбәкә чәтьн ә баԝәр кьн, кӧ Хԝәде ԝана һʹьз дькә, чьмки һьндава хԝәда тʹӧ щар һʹьзкьрьн нәдитьнә. Һәрге һун ӧса хԝә тʹәхмин дькьн, ԝе баш бә хԝәрʹа һәр рʹож башԛә бьньвисьн, кӧ Йаһоԝа чь щурʹәйи рʹәʹмти у ԛәнщийе һьндава ԝәда дьдә кʹьфше (Зәб. 78:38, 39; Рʹом. 8:32). Чахе һун сәр ве йәке у ӧса жи сәр хԝәндьна Кʹьтеба Пироз бьфькьрьн, һуне бьвиньн, кӧ Йаһоԝа чьԛас гәләк тьшт бона ԝә кьрийә у дькә. Чьԛас һе зедә һун жь Йаһоԝа рʹази бьн, һаԛас ԝе һәләԛәтийа ԝә тʹәви ԝи һе ԛәԝи бә (Зәб. 116:1, 2).

6. Ль гора Зәбур 94:17-19, чаԝа дӧайед бь дьл у щан дькарьн али ԝә бькьн?

6 Һәр гав дӧа бькьн. Бьдьнә бәр чʹәʹве хԝә гәде бьчʹук, кӧ һʹәмеза баве хԝәда йә. Әԝ ӧса хԝә рʹьһʹәт тʹәхмин дькә, кӧ натьрсә баве хԝәрʹа гьли кә дәрһәԛа тьштед баш у хьраб, кʹижан ве рʹоже ԛәԝьминә. Һун жи ӧса дькарьн тʹәви Йаһоԝа незик бьн, һәрге һәр рʹож бь дьл у щан жерʹа дӧа бькьн. (Бьхунә Зәбур 94:17-19.) Чахе һун Йаһоԝарʹа дӧа дькьн, «дьле хԝә мина авәке» ль бәр ԝи бьрʹежьн, у Баве хԝәйи һʹьзкьрирʹа дәрһәԛа хәмед хԝә у һʹәму тьрсед дьле хԝә, гьли кьн (Лур. Йерәм. 2:19). Ле әԝ йәк ԝе чьда али ԝә бькә? Һуне тʹәхмин кьн «әʹдьлайийа Хԝәде кӧ жь һәр һʹьш-аԛьли дәрбазтьр ә» (Фили. 4:6, 7). Чьԛас һе зедә һун ӧса дӧа бькьн, һаԛас һе зедә һуне хԝә незики Йаһоԝа тʹәхмин кьн (Рʹом. 8:38, 39).

Чахе баԝәрийа мә һьндава Йаһоԝа у Пʹадшатийа ԝи ԛәԝи йә, әм мерхас дьбьн

Баԝәрийа Стенли Щонс сьст нибу, чьмки әԝ баԝәр бу, ԝәки Пʹадшатийа Хԝәде реали йә (Бьньһерʹә абзаса 7)

7. Чьрʹа һун гәрәке дӧдьли нәбьн, ԝәки созед Хԝәде дәрһәԛа Пʹадшатийа ԝи, ԝе әʹсә бенә сери?

7 Дӧдьли нәбьн, ԝәки һʹәму кʹәрәмед Пʹадшатийа Хԝәде, ԝе бенә сери (Жьмар 23:19). Һәрге һун һьндава созед Хԝәде дӧдьли бьн, Шәйтʹанрʹа у йед кӧ бьн дәсте ԝида ньн, ԝе һеса бә ԝә бьтьрсиньн (Мәтʹлк. 24:10; Ибрн. 2:15). Ле ча әм дькарьн ида ньһада баԝәрийа хԝә һьндава Пʹадшатийа Хԝәде ԛәԝи кьн? Ԝәʹдә хԝәрʹа башԛә кьн, сәва леколин кьн созед Хԝәде дәрһәԛа Пʹадшатийа ԝи, у ӧса жи ԝан мәʹнийа, кӧ чьрʹа әм дькарьн баԝәр бьн, ԝәки әԝ соз ԝе әʹсә бенә сери. Ле чьда әԝ йәк ԝе али ԝә бькә? Дина хԝә бьдьн мәсәла Стенли Щонс, йе кӧ ԝәкә 7 сала бона баԝәрийа хԝә кәледа бу. * Чь али ԝи кьр кӧ әԝи сәбьр кьр у Хԝәдерʹа амьн ма? Әԝи гот: «Баԝәрийа мьн ԛәԝи бу, чьмки мьн дәрһәԛа Пʹадшатийа Хԝәде заньбу у ӧса жи мьн заньбу кӧ әԝ ԝе чь бькә бона инсанәте. Әз тʹӧ щар ве йәкеда дӧдьли нибум, ләма жи тʹӧ кәси нькарьбу зоре мьн бькьра, кӧ мьн Йаһоԝа бьһишта». Һәрге баԝәрийа ԝә һьндава созед Йаһоԝа ԛәԝи йә, һуне незики ԝи бьн у тʹӧ щар тьрс ԝе рʹийа ԝә нәгьрә жерʹа хьзмәт кьн (Мәтʹлк. 3:25, 26).

8. Ньһерʹандьна мә һьндава щьвате, чь дькарә бьдә кʹьфше? Шьровәкьн.

8 Һәр гав ԝәрьн сәр щьвате. Щьват али мә дькьн, әм һәләԛәтийа хԝә тʹәви Йаһоԝа ԛәԝи кьн. Ньһерʹандьна мә һьндава һатьна сәр щьвате, дьдә кʹьфше кӧ ахьрийеда ԝәʹде зерандьне әме ча хԝә бьдьнә кʹьфше (Ибрн. 10:24, 25). Чьрʹа? Һәрге әм иро дьһельн, ԝәки чәтьнайед бьчʹук рʹе мә бьгьрьн кӧ нәчьнә щьвате, бьфькьрьн, әме ахьрийеда ча бьн, гава әм мәщбур бьн бькʹәвьнә бьн хофе, сәва тʹәви хушк-бьра тʹоп бьн? Ле һәрге әм хԝәрʹа сафи кьн, кӧ һәр гав бенә сәр щьвата, әме нәһельн, ԝәки дьжмьнед мә рʹе мә бьгьрьн тʹәвайи тʹоп бьн. Ньһа ԝәʹдә йә һин бьн, кӧ щьватед хԝә һʹьз бькьн. Һәрге әм һʹьз дькьн бенә сәр щьвате, тʹӧ зерандьн, у һәла һе жи ԛәдәхәкьрьна дәԝләте, ԝе мә нәдә сәкьнандьне, ԝәки гӧрʹа Хԝәде бькьн, нә кӧ гӧрʹа мәрьва (Кʹар. Шанд. 5:29).

Рʹез у кʹьламед рʹӧһʹани кӧ һун әзбәри һин бьн, ԝе ԝәʹде зерандьна ԝә бьшьдиньн у ԛәԝи кьн (Бьньһерʹә абзаса 9) *

9. Сәва кӧ бона зерандьне һазьр бьн, чьрʹа баш ә әм рʹеза бира хԝәда хԝәй кьн?

9 Рʹезед кӧ һун һʹьз дькьн, бь әзбәри һин бьн (Мәт. 13:52). Дьбәкә бира ԝә нә ӧса баш ә, ле Йаһоԝа пе ԛәԝата рʹӧһʹе хԝәйи пироз, дькарә ԝан рʹеза бинә бира ԝә (Йуһʹн. 14:26). Дина хԝә бьдьнә мәсәла бьраки, кʹижан кӧ кәла Алманйа Рʹоһьлатеда, картсереда бу. Әԝи гот: «Әз чьԛас ша бум, ԝәки пешда әз бь сәда рʹез, әзбәри һин бум! Әԝ рʹожед кӧ әз тʹәне бум, әз хԝәрʹа сәр щурʹә-щурʹә рʹеза дьфькьрим». Әԝан рʹеза али бьре мә кьрьн, ԝәки незики Йаһоԝа бьминә у бь амьни сәбьр кә.

(Бьньһерʹә абзаса 10) *

10. Чьрʹа лазьм ә әм кʹьламед рʹӧһʹани әзбәри һин бьн?

10 Кʹьламед рʹӧһʹани бь әзбәри һин бьн у бьстьрен. Чахе Паԝлос у Силас Филипйайеда кәледа бун, ԝана кʹьламед рʹӧһʹани дьстьран, кʹижан кӧ әзбәри заньбун (Кʹар. Шанд. 16:25). Хушк-бьред мә жи, кʹижана кӧ ԝәʹде Йәктийа Совйәте Сибирйайеда аксоркьри бун, пе кʹьламед рʹӧһʹани ԛәԝи дьбун. Мариа Федун гьли кьр: «Мә жь кʹьтеба кʹьлама чьԛас кʹьлам заньбу, гьшк дьстьра». Әԝе гот кӧ әԝан кʹьлама дьл дьда ԝан гьшка, у али ԝан дькьр кӧ хԝә незики Йаһоԝа тʹәхмин кьн. Ле һун тʹәхмин дькьн ча кʹьламед рʹӧһʹанийә кӧ һун һʹьз дькьн, ԝә ԛәԝи дькьн чахе һун дьстьрен? Ԝәки ӧса нә, ньһада ԝан кʹьлама әзбәри һин бьн! (Бьньһерʹьн чаргошә « Мерхаси Бьдә Мьн».)

ҺУН ЧЬ ДЬКАРЬН БЬКЬН СӘВА ҺЕ ЗЕДӘ МЕРХАС БЬН?

11-12. а) Ль гора 1 Самуйел 17:37, 45-47, Даԝьд чьрʹа мерхас бу? б) Кʹижан дәрса фәрз әм педьһʹәсьн жь мәсәла Даԝьд?

11 Ԝәʹде зерандьна, мәрʹа мерхаси лазьм ә. Ле һәрге һун тʹәхмин дькьн, ԝәки һун мерхас ниньн, чь дькарьн бькьн? Бир нәкьн, ԝәки мерхаси бәжьн-балева, ԛәԝатева йан жи фәрәсәтава гьредайи нинә. Дина хԝә бьдьнә мәсәла Даԝьде щаһьл, йе кӧ мьԛабьли Голйатʹ дәркʹәт. Даԝьд жь ԝи мәрьве тәʹрьки, ньмьзтьр у сьст бу, һьн жи чʹәкед ԝи жи пʹаки тʹӧнә бун. Һәла һе шурәк жи щәм ԝи тʹӧнә бу. Ле Даԝьд йәки гәләк мерхас бу у бь әʹгити мьԛабьли ви мәрьве тәʹрьки дәркʹәт.

12 Ле чьрʹа Даԝьд ӧса мерхас бу? Әԝи ԛайим баԝәр дькьр, ԝәки Йаһоԝа тʹәви ԝи йә. (Бьхунә 1 Самуйел 17:37, 45-47.) Даԝьд дина хԝә нәда ве йәке, кӧ Голйатʹ бәр ԝи чьԛас мәзьн ә. Дәԝсе, әԝ дьфькьри кӧ Голйатʹ һьмбәри Йаһоԝа чьԛас бьчʹук ә. Әм жь ве сәрһатийе чь хԝәрʹа һин дьбьн? Әм һин дьбьн кӧ әм гәрәке баԝәр бьн, ԝәки Йаһоԝа тʹәви мә йә, у дӧдьли нәбьн, ԝәки дьжмьнед мә һьмбәри Хԝәдейе Һәри Жорьн чьԛас бьчʹук ьн (2 Дир. 20:15; Зәб. 16:8). Ле ча иро әм дькарьн мерхасийа хԝә зедә кьн, һʹәта зерандьн дәстпенәбунә?

13. Чаԝа мерхасийе зедә кьн? Шьровәкьн.

13 Әм дькарьн мерхасийа хԝә зедә кьн, һәрге мьзгинийа Пʹадшатийе мәрьварʹа гьли кьн. Чьрʹа? Чьмки ԝәʹде хьзмәтийе әм һин дьбьн итʹбарийа хԝә Йаһоԝа биньн у тьрса бәр мәрьва алт кьн (Мәтʹлк. 29:25). Чахе әм спортева мьжул дьбьн, масулкед (чʹил) мә ԛәԝи дьбьн, мина ве йәке чахе әм мал бь мал, щийед кӧ гәләк мәрьв тʹоп дьбьн, нәформал у щийед хәбате мьзгинийе бәла дькьн, мерхасийа мә ԛәԝи дьбә. Һәрге әм ньһада ԝәʹде хьзмәтийе мерхасийа хԝә зедә кьн, әме һе рʹьнд һазьр бьн мьзгинийе бәла кьн һьнге жи, һәрге шьхӧле мә бе ԛәдәхәкьрьне (1 Тʹеслн. 2:1, 2).

Ненси Йуен ԛайил нәбу, ԝәки бәлакьрьна мьзгинийе бьдә сәкьнандьне (Бьньһерʹә абзаса 14)

14-15. Әм жь хушка Ненси Йуен у Валентина Гарновскайа чь һин дьбьн?

14 Әм дькарьн жь мәсәла дӧ хушкед амьн кӧ мерхас бун, дәрсе хԝәрʹа һин бьн. Ненси Йуен бәжн-баледа метьр нив бу, ле мерхасийа ԝе гәләк мәзьн бу. * Әԝ ԛайил нәбу, ԝәки бәлакьрьна мьзгинийа Пʹадшатийе бьдә сәкьнандьне. Ахьрийа ве йәке әԝ бу, кӧ әԝ ԝәкә 20 сали кәла Чинайеда рʹуньшт. Мәрьвед дәԝләте, йед кӧ ле дьщерʹьбандьн у пьрс дьданә ԝе, готьн ԝәки ԝәлате ԝанда, әԝ «мәрьвәкә лапә сәрһʹьшк» бу.

Валентина Гарновскайа баԝәр дькьр, ԝәки Йаһоԝа кʹеләка ԝе йә (Бьньһерʹә абзаса 15)

15 Валентина Гарновскайа жи, Йәктийа Совйәта бәреда, се щара кʹәтьбу кәле, бь тʹәмами әԝ ԝәкә 21 сала кәледа дәрбаз кьр. * Ле чьрʹа? Әԝе мьԛәрм сафи кьрьбу, ԝәки бәлакьрьна мьзгинийе нәдә сәкьнандьне, у ләма офисера әԝ нав кьрьн «ԛачаха гәләк хоф». Ле чьрʹа әԝ дӧ хушк ӧса мерхас бун? Ԝана баԝәр дькьр, ԝәки Йаһоԝа кʹеләка ԝан ә.

16. Чь мәрʹа лазьм ә сәва бь рʹасти мерхас бьн?

16 Чаԝа мә шеԝьр кьр, сәва әм бь рʹасти мерхас бьн, лазьм ә нә кӧ итʹбарийа хԝә ԛәԝата хԝә у фәрәсәтед хԝә биньн, ле әм гәрәке баԝәр бьн, кӧ Йаһоԝа тʹәви мә йә у дәԝса мә әԝ шәрʹ дькә (Ԛан. Дщр. 1:29, 30; Зәкәр. 4:6). Әԝ ә йа лапә сәрәкә, бь сайа чь жи әм мерхасийе ԛазанщ дькьн.

ҺУН ЧЬ ДЬКАРЬН БЬКЬН ЧАХЕ ԜӘ НӘФРʹӘТ ДЬКЬН

17-18. Ль гора Йуһʹәнна 15:18-21, Иса дәрһәԛа чь мәрʹа пешда гот? Шьровәкьн.

17 Чахе мәрьв ԛәдьре мә дьгьрьн, мә хԝәш те, ле чахе мә һʹьз накьн, әԝ найе һʹәсабе, ԝәки әм мәрьвнә һесир ьн у нәһежа нә. Иса гот: «Хԝәзи ль ԝә, гава һун бона Кӧрʹе Инсан бәр чʹәʹве мәрийа рʹәш бьн, гава ԝә ԛәбул нәкьн, ԝә беһӧрмәт кьн у наве хьраб сәр ԝә дәрхьн» (Луԛа 6:22). Иса бь ԝан гьлийа чь дьхԝәст бьгота?

18 Иса нә гот, ԝәки Мәсиһи ԝе ша бьн кӧ бәр чʹәʹве мәрьва рʹәш бьн. Ле әԝи пешда гот, кӧ чь дькарә бе сәре мә. Әм нә пʹара ве дьнйайе нә. Әм дьжин ль гора һинкьрьнед Иса у ԝе мьзгинийе бәла дькьн, кʹижан кӧ әԝи бәла дькьр. Ләма жи әм бәр чʹәʹве ве дьнйайе рʹәш ьн. (Бьхунә Йуһʹәнна 15:18-21.) Әм дьхԝазьн дьле Йаһоԝа ша кьн. Һәрге мәрьв мә нәфрʹәт дькьн жь бо ве йәке, кӧ әм Баве хԝә һʹьз дькьн, әв проблема ԝан ә.

19. Ча әм дькарьн чʹәʹв бьдьнә мәсәла шандийа?

19 Тʹӧ щар жь бо гьли йан кьред мәрьва, шәрм нәкьн кӧ һун Шәʹдед Йаһоԝа нә (Мих. 4:5). Әм дькарьн жь шандийед, кӧ паши мьрьна Иса Оршәлимеда бун, һин бьн жь мәрьва нәтьрсьн. Ԝана заньбу кӧ сәрԝеред Щьһу ԝана гәләк нәфрʹәт дькьн (Кʹар. Шанд. 5:17, 18, 27, 28). Ле йәкә әԝана һәр рʹож бәрдәԝам дькьрьн дьчунә пʹарьстгәһе у вәнәдьшартьн кӧ шагьртед Иса нә (Кʹар. Шанд. 5:42). Тьрсе тʹӧ щар рʹийа ԝан нәдьгьрт. Әм жи дькарьн тьрса хԝә бәр мәрьва алт кьн бь ве йәке, һәрге һʹәму щийа, демәк щийе хәбате, мәкʹтәбеда, у нава щинарада, хԝә әʹйан кьн ча Шәʹдед Йаһоԝа (Кʹар. Шанд. 4:29; Рʹом. 1:16).

20. Рʹаст ә мәрьва шанди нәфрʹәт дькьрьн, ле чьрʹа әԝана бәхтәԝар бун?

20 Ле чьрʹа шандийед Иса ӧса бәхтәԝар бун? Ԝана заньбу чьрʹа әԝана бәр чʹәʹве мәрьва рʹәш ьн, у бона ԝан ԛәдьр бу кӧ  дьһатьнә зерандьне, чьмки ԛьрара Хԝәде дьанин сери (Луԛа 6:23; Кʹар. Шанд. 5:41). Пәтрусе шанди ньвиси: «Һәгәр һун бона рʹастийе щәфе жи бьбиньн, һунә хԝәзьли нә!» (1 Пәт. 2:19-21; 3:14). Һәрге әм фәʹм дькьн, кӧ бона рʹастийе мә һʹьз накьн, әме тʹӧ щар нәһельн, ԝәки әԝ йәк мә бьтьрсинә у хьзмәтийа мә Йаһоԝарʹа бьдә сәкьнандьне.

ҺУНЕ КʹАРӘКӘ МӘЗЬН БЬСТИНЬН ҺӘРГЕ НЬҺАДА ҺАЗЬР БЬН

21-22. а) Ԝә чь сафи кьрийә бькьн, сәва һазьр бьн бона зерандьне? б) Әме готара дьнда дәрһәԛа чь шеԝьр кьн?

21 Әм ньзаньн әме кʹәнге рʹасти зерандьне бен, йан жи кʹәнге шьхӧле мә ԝе бе ԛәдәхәкьрьне. Ле әм заньн, кӧ әм дькарьн ида ньһа һәләԛәтийа хԝә тʹәви Йаһоԝа ԛәԝи кьн, мерхас бьн, у һин бьн сәбьр кьн чахе мә нәфрʹәт кьн. Әԝ һазьрбун ԝе али мә бькә ахьрийеда бәрдәԝам кьн Йаһоԝарʹа хьзмәт кьн.

22 Ле һәрге шьхӧле мә бе ԛәдәхәкьрьне, әм чь гәрәке бькьн? Готара дьнда әме шеԝьр кьн ԝан принсипа, кʹижан кӧ ԝе али мә бькьн ԝәʹде ԛәдәхәкьрьне жи бәрдәԝам кьн Йаһоԝарʹа хьзмәт кьн.

КʹЬЛАМА 118 «Баԝәрийа Мә Зедә кә»

^ абз. 5 Әм нахԝазьн бәр чʹәʹве мәрьва рʹәш бьн. Ле зу йан дәрәнг әме рʹасти зерандьне бен. Әԝ готар ԝе али мә бькә, ԝәки пешда хԝә һазьр кьн, сәва бь мерхаси рʹасти ԝан тәнгасийа бен.

^ абз. 7 Бьньһерʹьн «Бьрща Ԛәрәԝьлийе» йа 15 Кануна Пешьн, сала 1965, рʹупʹ. 756-767.

^ абз. 14 Бьньһерʹьн «Бьрща Ԛәрәԝьлийе», йа 15 Тирмәһе, сала 1979, рʹупʹ. 4-7. Ӧса жи бьньһерʹьн JԜ Бродкастингеда, видео бь наве «Наве Йаһоԝа Гәрәке бе Әʹйанкьрьне». Бькʹәвьн ИНТЕРВИУ У СӘРҺАТИ.

^ абз. 15 Бьньһерʹьн кʹьтеба «Һәрсали йа 2008», рʹупʹ. 191-192.

^ абз. 67 ШЬРОВӘКЬРЬНА ШЬКЬЛ: Ԝәʹде ԛӧльхкьрьна тʹәви малбәте, де-бав пе карта али зарʹед хԝә дькьн рʹеза әзбәри һин бьн.

^ абз. 70 ШЬРОВӘКЬРЬНА ШЬКЬЛ: Сәр рʹийа щьвате, малбәт кʹьламед Пʹадшатийе дьстьрен.