Kiitanchchati Oonee woy Aybee?

Kiitanchchati Oonee woy Aybee?

Geeshsha Maxaafay yootiyobaa

 Kiitanchchati asappe wolqqaaninne gidan dariya meretaa. (2 Pheexiroosa 2:11) Eti nu deꞌiyo saꞌaappe keehi daariya saluwan deꞌoosona. (1 Kawotu Maxaafaa 8:27; Yohaannisa 6:38) Qassi, eti ayyaana meretaa geetettidosona.—1 Kawotu Maxaafaa 22:21; Mazamure 18:10.

Kiitanchchati awuppe yiidonaa?

 Xoossay kiitanchchata, “merettida ubbabaappe bayra” gidida Yesuusa baggara medhdhiis. Geeshsha Maxaafay meretaabaa yootiiddi, kiitanchchata gujjin ‘Beettiyabakka beettennabakka, saluwaninne saꞌan deꞌiya ubbabaa Xoossay [Yesuusa] baggaara medhdhiis’ yaagees. (Qolasiyasa 1:13-17) Kiitanchchati eketti gelettokkonna woy yelokkona. (Marqqoosa 12:25) Yaatiyo gishshawu, kiitanchchata woykko Xoossaa naata, Yihoowi issuwa issuwa huuphiyan huuphiyan medhdhiis.—Iyyooba 1:6.

 Kiitanchchati, saꞌay merettanaappe keehi daro wodiyappe kase merettidosona. Geeshsha Maxaafay, Xoossay saꞌaa medhdhido wode ‘kiitanchchati ubbai ufaissan ililidoogaa’ yootiyogee hegaa bessees.— Iyyooba 38:4-7.

Kiitanchchatu qooday woysee?

 Geeshsha Maxaafay eta qooda geeshshidi yootenna, shin eti keehi cora gidiyogaa yootees. Leemisuwawu, kiitettida Yohaannisi ba ajjuutan etappe miilooniyan qoodettiyageeta beꞌiis.—Ajjuutaa 5:11.

Kiitanchchatuyyo buzo sunttaynne oonatettay deꞌii?

 Ee. Geeshsha maxaafay naꞌu kiitanchchatu suntta yootees, hegeetikka: Mikaaꞌeelanne Gabreela. (Daaneela 12:1; Luqaasa 1:26) a Hara kiitanchchati etawu sunttay deꞌikkonne bantta sunttay oonakko yootibookkona.—Doomettaabaa 32:29; Daannata 13:17, 18.

 Issi issi kiitanchchawu A oonatettay deꞌees. Eti issoy issuwara haasayana danddayosona. (1 Qoronttoosa 13:1) Etawu qoppiyo giday deꞌees, qassi Xoossaa sabbiyo yetta giigissanakka danddayosona. (Luqaasa 2:13, 14) Etappe amaridaageeti Seexaanay Xoossaa bolli makkalido wode aara hashetidi nagaraa oottidoogee, etayyo loꞌꞌuwanne iita dooriyo maatay deꞌiyogaa bessees.—Maatiyosa 25:41; 2 Pheexiroosa 2:4.

Kiitanchchati maatan dummatiyonaa?

 Ee. Wolqqaaninne maatan ubbappe xoqqiyagee kiitanchchatu halaqaa Mikaaꞌeela. (Yihudaa 9; Ajjuutaa 12:7) Suraafeelati Yihoowa araata matan eqqiya keehi xoqqa maatay deꞌiyo kiitanchchata. (Isiyaasa 6:2, 6) Hara dumma oosota oottiyo keehi gita maatay deꞌiyo kiitanchchatu citay kiruubeta. Leemisuwawu, Addaamenne Hewana goodetti simmin, Edene gannatiya gelissiya penggiya naagidaageeti Kiruubeta.—Doomettaabaa 3:23, 24.

Kiitanchchati asaa maaddiyonaa?

 Ee, Xoossay ha wodiyan asaa maaddanawu ammanettida kiitaanchchata goꞌettees.

  •   Xoossay A ashkkarati kawotetta mishiraachchuwa yootiyo wode eta kaalettanawu ba kiitanchchata goꞌettees. (Ajjuutaa 14:6, 7) He kaaletoy mishiraachchuwa yootiyageetanne siyiyageeta maaddees.—Oosuwa 8:26, 27.

  •   Kiitanchchati Kiristtaane galchchay iita asatun hambbalaashettenaadan naaganawu maaddoosona.—Maatiyosa 13:49.

  •   Kiitanchchati Xoossawu ammanettidi deꞌiya asata kaalettoosonanne naagoosona.—Mazamure 34:7; 91:10, 11; Ibraawe 1:7, 14.

  •   Mata wodiyan Yesuusi iitatetaa xayssanawu olettiyo wode Kiitanchchati aara hashetidi olettiyogan asaa ubbaayyo woppa ehaana .—2 Tasalonqqe 1:6-8.

Nuna huuphiyan huuphiyan naagiya kiitanchchi deꞌii?

 Kiitanchchati Xoossaa ashkkaratu ayyaanatettaaba kaalloosona giyogee, issi issi Kiristtaaniyassi A naagiya kiitanchchay deꞌees giyogaa gidenna. b (Maatiyosa 18:10) Kiitanchchati Xoossaa ashkkarata, ubbaa metuwappenne paacciyappe naagokkona. Xoossay paaciyappe “kiyiyo ogiya” giigissiyoy, he izaawussi paaciyan gencciyo wolqqanne hayyuwa immiyogaana gidiyogaa Geeshsha Maxaafay yootees.—1 Qoronttoosa 10:12, 13; Yaaqooba 1:2-5.

Kiitanchchatuura gayttidaagan qoppiyo bala qofata

 Bala qofaa: Ubba kiitanchchatikka loꞌꞌo.

 Tumaa: Geeshsha Maxaafay, ‘iita ayyaana’ gidida kiitanchchatinne ‘nagaraa oottida kiitanchchati’ deꞌiyogaa yootees. (Efisoona 6:12; 2 Pheexiroosa 2:4) Ha iita kiitanchchati Seexaanay Xoossaa bolli makkaliyo wode aara issippe makkalida daydanttata.

 Bala qofaa: Kiitanchchati hayqqokkona.

 Tumaa: Seexaana dabloosa gujjin iita kiitanchchati ubbay xayana.—Yihudaa 6.

 Bala qofaa: Asay hayqqiyo wode kiitanchcha giddees.

 Tumaa: Kiitanchchati Xoossay Kiitanchcha oottidi medhdhido meretappe attin, hayquwappe denddida asata gidokkona. (Qolasiyasa 1:16) Saluwan deꞌanawu hayquwappe denddiya asatussi Xoossay hayqqenna deꞌuwa immees. (1 Qoronttoosa 15:53, 54) Eti kiitanchchatugaappe xoqqiya bonchchuwa demmana.—1 Qoronttoosa 6:3.

 Bala qofaa: Kiitanchchati asawu haggaazanawu merettidosona.

 Tuma: Kiitanchchati nuussa gidennan Xoossassi azazettoosona. (Mazamure 103:20, 21) Haray atto Yesuusikka maadoy koshshiyo wode Xoossaa oychchisippe attin kiitanchchata oychchibeenna.—Maatiyosa 26:53.

 Bala qofaa: Maaduwa demmanawu kiitanchchatukko woossana danddayoos.

 Tumaa: Woossay nu goynuwa shaaho gidiyo gishshawu, shiiqana bessiyoy Xoossaa Yihoowassa. (Ajjuutaa 19:10) Nuuni Yesuusa baggara Xoossaa xalaalakko woossana koshshees.—Yohaannisa 14:6.

a Amarida Geeshsha Maxaafaa birshshettatun Isiyaasa 14:12n deꞌiya “Lusifera” giya qaalaa, issoti issoti Seexaana Dabloosa suntta giidi qoppoosona. Gidikkokka, he qofay xaafettido wode Geeshsha Maxaafay goꞌettido ibrayisxxe qaalawu, “bakkaaliya” woykko phooliyagaa giyo birshshettay deꞌees. Yuushuwan deꞌiya qofay bessiyogaadan, hegee Seexaana gidennan otoruwappe denddidaagan Xoossay kawushshiyo Baabiloona kawotetta bessiyaba. (Isiyaasa 14:4, 13-20) “Bakkaaliya” giyo qaalay Baabiloona kawotettay kunddi siimmin an qilliiccanawu kiyada suntta.

b Pheexiroosi qasho keettappe kiyidoogee buzo xekkan A naagiya kiitanchchay deꞌiyogaa bessiyaba giidi issoti issooti qoppoosona. (Oosuwa 12:6-16) Gidoppe attin, Yesuusa kaalliyageeti Pheexiroosi yin “hegee [Pheexiroosa] Kiitanchchaa” giidoy, yiidaagee Pheexiroosa gidennan A kalꞌꞌatiya kiitanchchaa giidi balan qoppido gishshataassa.