NTHENDA YAMBURA KUKONDA MUNKHWALA PANJI KUPENDERA VINGAHANGAYISKA UMOYO WA MUNTHU. Mwanalume munyake zina lake Ulf uyo pakwamba wakaŵa waka makora, wati walwara nthenda yakufwa viŵaro wakati: “Nkhasuzgika chomene maghanoghano. Nkhongono na chikanga vikanimalira. . . Nkhatenge waka ‘kwane kwamara.’”

Ivyo vikachitikira Ulf vikutikumbuska kuti palije icho tingachitapo kuti tilekerethu kukumana na masuzgo pa umoyo. Nangauli tingachitapo kanthu kuti tichepeskeko suzgo lithu, kweni wuli usange umoyo withu ngwakunyotwanyotwa? Kasi ndikuti palije ako tingachitapo kuti tiŵe wakukondwa? Yayi. Chakwamba, tiyeni tiwone fundo izo zingatovwira kuti tiŵe na umoyo uwemi.

‘MUJIKORENGE MU VYAKUCHITA.’ (1 Timote 3:2, 11) Para tikurya na kumwa mwakujumphizga tingananga umoyo withu kweniso ndalama. Baibolo likuti: “Ungaŵanga yayi pamoza na awo ŵakutemwa kumwa vinyo linandi, awo ŵali na dozo likuru pa nyama, pakuti muloŵevu na nkharye ŵakavukenge, ndipo kusiwa kumuvwalikenge munthu vizwazwa.”—Zintharika 23:20, 21.

KUNANGA THUPI LINU YAYI. Baibolo likuti: “Tiyeni tijitozge ku ukazuzi wose wa thupi na wauzimu.” (2 Ŵakorinte 7:1) Ŵanthu ŵanandi ŵakunanga mathupi ghawo para ŵakukhweŵa hona, kumwa chomene moŵa kweniso munkhwala wakuzweteska wongo. Wupu unyake ukati: Vinthu ivi “vikupangiska matenda panji kupendera ndipo vikunanga pafupifupi chiŵaro chilichose cha thupi la munthu.”—U.S. Centers for Disease Control and Prevention.

WONANI UMOYO WINU KUŴA CHAWANANGWA CHAKUZIRWA CHOMENE. Baibolo likuti: “Pakuti mwa iyo [Chiuta] tili ŵamoyo, tikwenda ndipo tiliko.” (Milimo 17:28) Para tikulondezga fundo iyi vikutovwira kuti tileke kuŵikira dala umoyo pangozi kwali tikugwira ntchito, kwendeska galimoto panji para tikukhumba kuchita vyakusanguluska. Palije chifukwa cha kuŵikira umoyo pangozi chifukwa cha vyakusanguluska vyakanyengo kachoko waka.

KANIZGANI MAGHANOGHANO GHAHENI. Ivyo mukughanaghana vikukhwaska chomene thupi linu. Ntheura lekani kwenjerwa waka na chilichose, kukwiya bweka,  kuŵa na sanji na vinyake ivyo vingananga thupi linu. Baibolo likuti: “Taya ukali, leka kutukutwa.” (Salimo 37:8) Baibolo likuyowoyaso kuti: “Kwenjerwa napachoko chara vya zuŵa lakulondezgapo, chifukwa zuŵa lakulondezgapo liŵenge na vyenjezgo vyake.”—Mateyu 6:34.

YEZGANI KUGHANAGHANIRA VIWEMI. Lemba la Zintharika 14:30 likuti: “Mtima wakuzikira mbumoyo wa thupi.” Baibolo likutiso: “Mtima wachimwemwe ni munkhwala uwemi.” (Zintharika 17:22) Ŵasayansi nawo ŵakuzomerezga fundo iyi. Dokotala munyake ku Scotland wakati: “Munthu uyo ngwakukondwa, munthazi wangazakalwaralwara yayi pakuyaniska na awo ŵakuŵa ŵakukondwa yayi.”

MUZIZIPIZGENGE. Nga umo vikaŵira na Ulf uyo tamuzunura kukwambilira, nyengo zinyake palije icho tingachitapo padera pa kuzizipizga waka suzgo. Ndipouli, tingasankha nthowa za umo tingazizipizgira. Ŵanyake ŵakusuzgika chomene maghanoghano ndipo ivi vikunangirathu vinthu. Baibolo likuti: “Usange ukulopwa mu zuŵa la soka, nkhongono zako ziŵenge zichoko.”—Zintharika 24:10.

Ŵanyake para pajumpha kanyengo, vikwambaso kuŵayendera makora. Ŵakuzgoŵera na kusanga nthowa zakuzizipizgira. Ndimoso vikaŵira na Ulf. Iyo wakati walomba na kughanaghanira pa uthenga wakukhozga wa mu Baibolo, “wakamba kuŵika maghanoghano pa vinthu viwemi m’malo mwa viheni.” Kweniso wakasambira uwemi wakuŵa walusungu na kupa. Ivi vikamuchiska kuti wambe kuphalira ŵanyake uthenga wakupembuzga wa mu Baibolo.

Steve nayo wakasuzgika chomene. Apo wakaŵa na vyaka 15, wakachita ngozi ndipo viŵaro vyake kufuma waka mu singo kukhilira pasi vikaleka kugwira ntchito. Apo wakaŵa na vyaka 18, mawoko ghake ghakambaso kugwira ntchito. Pamasinda wakaluta ku Yunivesite ndipo wakamba kuchita uzaghali, kuloŵera na kumwa munkhwala wakuzweteska wongo. Wakamanyanga yayi usange wazamuleka kuchita vinthu ivi. Kweni wati wamba kusambira Baibolo, vinthu vikasintha chomene ndipo wakalimbikira mpaka wakaleka viheni ivyo wakachitanga. Iyo wakati: “Sono ndine munthu wakukondwa, nili pa mtende ndipo nkhukhorwa na umoyo.”

Ivyo Steve na Ulf ŵakayowoya vikutikumbuska mazgu agho ghali pa Salimo 19:7, 8 apo pakuti: “Dango la Yehova ndakufikapo, likuwezgeramo nkhongono. . . . Malanguro gha Yehova ngaurunji, ghakukondweska mtima, malango gha Yehova ngakutowa, ghakungweluska maso.”