‘Jikondweskani mwa Yehova’

“Jikondweskaso mwa Yehova ndipo iye tiwakupe ivyo mtima wako ukukhumbiska.”—SALMO 37:4.

1, 2. Kasi nkhwa njani uko tingasanga kukondwa kwanadi, ndipo Fumu Davide yikati wuli pa fundo iyi?

 ‘MBA MWAŴI ŵakavu mu mzimu, . . . mba mwaŵi ŵalusungu, . . . mba mwaŵi ŵamtende.’ Mazgu ghakurongosora ŵantu ŵamwaŵi agha pamoza na ghanyake ghankondi na ghaŵiri ni malonje ghapadera comene gha Upharazgi wa pa Lupiri wa Yesu kuyana na umo wakalembera Mateyu. (Mateyu 5:3-11) Mazgu gha Yesu mbukaboni wakuti ncamacitiko kuti tiŵe ŵakukondwa.

² Sumu yakupatulika yakulembeka na Fumu Davide yikurongora uko tingasanga kukondwa kwanadi, kwa Yehova. Davide wakati, “Jikondweskaso mwa Yehova ndipo iye tiwakupe ivyo mtima wako ukukhumbiska.” (Salmo 37:4) Kweni kasi ncivici ico cingacitiska kuti muntu ‘waŵe wakukondwa’ para wamanya Yehova na mikhaliro yake? Ni mwauli umo mungaŵira na cilindizga ca kupokera “ivyo mtima winu ukukhumbiska” para mwaghanaghanira ivyo wacita na ivyo wacitenge kuti wafiske khumbo lake? Usange taliwona makora lemba la Salmo 37:1-11, tisangenge mazgoro.

Rekani “Kuŵa Nawo na Sanji”

3, 4. Mwakuyana na lemba la Salmo 37:1, kasi Davide wakupereka urongozgi wuli, ndipo cifukwa wuli nciweme kupulikira urongozgi uwu lero?

³ Tikukhala mu “nyengo zinonono,” ndipo uheni wazara. Tawona kuti mazgu gha mpostole Paulos ngaunenesko: “Ŵantu ŵaheni na ŵakupusika ŵati ŵarutilire pa kuhenipa, ŵakupusika na ŵakupusikika.” (2 Timote 3:1, 13) Ncipusu comene kukwiyira ŵantu ŵaheni para ŵakuwoneka ngati vintu vikuŵayendera makora! Ivi vingatisikizga, ndipo tingatondeka kuwona makora vintu vyauzimu. Wonani umo mazgu ghakwambilira gha Salmo 37 ghakutisokera pa nkani iyi, ghakuti: “Ungajikweŵeskanga na awo ŵakucita uheni, nesi kuŵa nawo na sanji awo ŵakucita ubendezi.”

⁴ Zuŵa lirilose tikupulika na kuŵazga nkani zinandi zakukhwaskana na nkaza. Ŵamalonda ŵakurutilira kupusika ŵantu kwambura kulangika. Ŵakajilangi ŵakuryera ŵantu ŵambura civikiliro. Ŵanyake ŵakukoma ŵantu kwambura kukoreka panji kulangika. Cifukwa ca kuswa marango kwa mtundu uwu, tingakwiya na kusoŵa mtende mu maghanoghano. Cifukwa cakuti ŵantu ŵaheni ŵakuwoneka ngati vikuŵayendera makora, tingayamba kuŵacitira sanji. Kweni kasi para takwiya ndikuti tanozga vintu? Kasi vintu vingasinta usange taŵacitira sanji ŵaheni cifukwa cakuti ŵakuwoneka ngati ŵakusanga makora? Napacoko wuwo cara! Ndipo palije cifukwa cakuti ise ‘tikweŵekere.’ Tirekereci kukweŵeka?

5. Ncifukwa wuli ŵaheni ŵakuŵayaniska na utheka?

⁵ Wamasalmo wakuzgora kuti: ‘Pakuti iwo tiŵafotenge luŵiro nga mbutheka, na komira nga ntheta iyo yanguŵa yiŵisi.’ (Salmo 37:2) Utheka uwo wamera waka ungawoneka wakutowa comene, kweni mwaluŵiro ukufota na komira. Ndimo ŵaliri ŵaheni ntena. Nangauli ŵakuŵa ngati ŵakusanga makora, kuti viŵenge ntena yayi nyengo zose. Usange ŵafwa, usambazi wawo uwo ŵasanga mwauryarya ukuŵawovwira yayi. Paumaliro waliyose wakupokera njombe yake mwaurunji. “Njombe ya kwananga ndi nyifwa,” ndimo wakalembera Paulos. (Ŵaroma 6:23) Ŵaheni na wose awo ŵakureka kucita urunji paumaliro ŵazamupokera  “njombe” zawo zaumaliro. Nawo mbumoyo wambura candulo!—Salmo 37:35, 36; 49:16, 17.

6. Kasi tikusambirapoci pa Salmo 37:1, 2?

⁶ Ipo kasi tikwenera kutimbanizgika cifukwa ca usambazi wambura kukhaliska wa ŵaheni? Sambiro ilo tikusanga mu mavesi ghaŵiri ghakwamba gha Salmo 37 ndakuti: Mureke kupatuka mu ntowa ya kuteŵetera Yehova iyo mwasanka cifukwa cakuti ŵaheni ŵakuwoneka ngati ŵakusakata. Kweni laŵiskani pa vitumbiko vyauzimu kweniso vyakuti mucite muntazi.—Zintharika 23:17.

“Tamira Yehova, Cita Uweme”

7. Cifukwa wuli tikwenera kuthemba Yehova?

⁷ Wamasalmo wakuticiska kuti, “Tamira Yehova, cita uweme.” (Salmo 37:3a) Para tikufipa mtima panji tikukayika, tikwenera kuŵika cigomezgo cithu mwa Yehova. Iyo ndiyo wakupereka civikiliro cakukwana cauzimu. Moses wakalemba kuti, “Uyo wakukhala mu cakubisamamo ca Wapacanyapose, [wazamusanga, NW] mfwiri wa Mwenenkongonozose.” (Salmo 91:1) Usange tahangayika cifukwa cakuti kuswa marango kwazara mu caru ici, tikwenera kuthemba comene Yehova. Usange taguzguka lundi, tikukondwa para mubwezi withu watikora na kutiyendeska. Mwakuyana waka, kuti tiyende mu urunji, tikukhumba Yehova kuti watovwire.—Yesaya 50:10.

8. Kasi uteŵeti Wacikristu ungatovwira wuli kuti tireke kucitira sanji ŵaheni para ŵakusanga makora?

⁸ Ntowa yimoza iyo tingamazgira sanji para ŵaheni ŵakusakata ndiyo kutangwanika na ncito ya kupenja na kovwira ŵantu ŵakuzika kuti ŵamanye unenesko wakuyowoya za khumbo la Yehova. Apo uheni ukusazgikira, tikwenera kutangwanika comene na ncito ya kovwira ŵantu. Mpostole Paulos wakati, “Mungaruwanga kucita uweme na kusangana; cifukwa na zisembe za nteura Ciuta wakukondweskeka nkanira.” Cintu “ciweme” comene ico tingacita nkuphalira ŵanyithu makani ghaweme gha Ufumu wa Ciuta. Upharazgi withu ni “sembe ya marumbo” nadi.—Ŵahebere 13:15, 16; Ŵagalatiya 6:10.

9. Rongosorani umo Davide wakuciskira taŵantu kuti ‘tikhale mu caru.’

⁹ Davide wakurutizga kuti, “Tiukhalenge mu caru na kulereka makoraghene.” (Salmo 37:3b) Mu nyengo ya Davide, “caru” cikaŵa cigaŵa ico Yehova wakapereka kwa Israyeli, Caru ca Layizgano. Mu ufumu wa Solomon, mphaka ya caru ici yikafumanga ku cigaŵa ca kumpoto ku Dan mupaka kumwera ku Beersheba. Ici cikaŵa cikaya ca Israyeli. (1 Mathemba 4:25) Lero, kulikose uko tikukhala pa caru capasi, tikulindilira nyengo iyo kuzamuŵa paradiso mu caru cipya ca urunji. Pa nyengo yasono tiri ŵakuvikilirika mwauzimu.—Yesaya 65:13, 14.

10. Kasi njombe yithu ni vici usange ‘tikucita mwakugomezgeka’?

¹⁰ Kasi njombe yithu ni vici usange ‘tikucita mwakugomezgeka’? Ntharika yakufunyilirika yikutikumbuska kuti: “Muntu wamagomezgeka waŵenge na vitumbiko vyakuzara.” (Zintharika 28:20) Para tiri ŵakugomezgeka kweniso ŵacitatata pa ncito ya kupharazga makani ghaweme kulikose uko tikukhala na kupharazga kwa muntu waliyose, Yehova wakutitumbika. Mwaciyerezgero, Frank na muwoli wake Rose ŵakayamba uteŵeti wa upayiniya virimika 40 ivyo vyajumpa mu msumba unyake kumpoto kwa Scotland. Ŵantu ŵacoko  waka awo ŵakanweka na unenesko mu tawuni iyi ŵakaŵa kuti ŵawelera nyuma. Kweni kwambura kugongowa, ŵapayiniya ŵakutorana aŵa ŵakayamba ncito ya kupharazga na kupanga ŵasambiri. Lero mu msumba uwu muli mpingo wankongono. Yehova waŵatumbika nadi ŵantu ŵaŵiri aŵa cifukwa ca kugomezgeka. Frank wakurongosora mwakujiyuyura kuti: “Thumbiko likuru comene ndakuti ticali kwenda mu unenesko ndipo Yehova wakutigwiriskira ncito.” Inya, usange ‘tikucita mwakugomezgeka,’ tikupokera kweniso tikukondwa na vitumbiko vinandi.

“Jikondweskaso mwa Yehova”

11, 12. (a) Kasi ‘tingajikondweska’ wuli mwa Yehova’? (b) Kasi mungajiŵikira cilato wuli pa sambiro linu, ndipo njombe yake yingaŵa vici?

¹¹ Kuti tikhozge ubwezi withu na Yehova na kurutilira kumugomezga, tikwenera ‘kujikondweska mwa iye.’ (Salmo 37:4a) Kasi tingacita wuli ici? M’malo mwa kughanaghanira waka suzgo yithu pa ise tekha, nanga yingaŵa yikuru wuli, tikwenera kulaŵiska kwa Yehova. Ntowa yiweme yakulaŵiskira kwa Iyo nkuŵazga Mazgu ghake. (Salmo 1:1, 2) Kasi mukukondwa para mukuŵazga Baibolo? Usange pakuŵazga Baibolo mukukhumba kuti musambire vinandi pakuyowoya za Yehova, muzamukondwa nadi. Mwalekeraci kuyima para mwaŵazga ndime na kujifumba kuti, ‘Kasi ndime iyi yikunisambizga vici za Yehova?’ Cingaŵa cakovwira usange mungaŵa na pepala usange mukuŵazga Baibolo. Nyengo yiliyose para mukughanaghanira ng’anamuro la ivyo mukuŵazga, lembani mazgu ghakudumura kuti mukumbukire umoza mwa mikhaliro yakukondweska ya Ciuta. Mu salmo linyake, Davide wakayimba kuti: “Mazgu gha mlomo wane na maranguruko gha mtima ghaŵe [ghakukondweska, NW] pamaso pinu, A Yehova, jarawe lane na muwomboli wane.” (Salmo 19:14) Para tikughanaghanira comene Mazgu gha Ciuta, cikuŵa ‘cakukondweska’ kwa Yehova na kwa ise.

¹² Kasi tingasanga wuli cimwemwe para tikuŵazga na kuranguruka? Tingajiŵikira cilato cakuti tisambire vinandi pakukhwaskana na Yehova ndiposo ntowa zake. Mu mabuku nga ni Munthu Wamkulu Woposa Onse Amene Anakhalako na Yandikirani kwa Yehova a tingasangamo vinandi vyakuti tighanaghanirepo. Ndipo Davide wakusimikizgira ŵarunji kuti Yehova “tiwakupe ivyo mtima wako ukukhumbiska.” (Salmo 37:4b) Cigomezgo cantena ici ndico cikwenera kuti cikakhuŵirizga mpostole Yohane kulemba kuti: “Ici ncikanga ico tiri naco pantazi pake, cakuti usange tikuromba kantu kwakuyana na khumbo lake, wakutipulika: ndipo usange tikumanya kuti wakutipulika cose ico tikuromba, tikumanya kuti tiri nagho malurombo agho taromba kwa iyo.”—1 Yohane 5:14, 15.

13. Mu virimika vyasono-sono, kasi ncito ya kupharazga Ufumu mu vyaru vinandi yakura wuli?

¹³ Pakuŵa ŵakugomezgeka, tizamukondwa comene kuwona kuti muwuso wa Yehova ukukwezgeka. (Zintharika 27:11) Kasi mitima yithu yikuzura na cimwemwe yayi pakumanya umo ŵabali ŵithu ŵakucitira ncito ya kupharazga mu vyaru ivyo vikaŵa pasi pa maboma ghankaza? Tiri ŵakunweka kuti tiwone wanangwa wakusazgikira pambere caru ici cindamare. Ŵateŵeti ŵa Yehova ŵanandi mu vyaru vya ŵazungu ŵajipereka comene kupharazgira ŵana ŵa sukulu, ŵantu ŵakucimbira kwawo na ŵalendo awo ŵiza ku vyaru ivyo, uko kuli wanangwa wa kusopa. Tingakondwa kuti para ŵantu aŵa ŵawelera kwawo, ŵakarutilire kuŵaliska ungweru wawo nanga mungaŵa mukati mwa mdima uwo ukuwoneka wakofya.—Mateyu 5:14-16.

“Kunkuzgira Ntowa Yako pa Yehova”

14. Kasi pali ukaboni wuli uwo tingagomezgera Yehova?

¹⁴ Ncakupembuzga comene kumanya kuti vyakufipiska mtima ivyo vingaŵa nga ni katundu muzito vingafumapo! Mwauli? “Kunkuzgira ntowa yako pa Yehova,” ndimo wakuyowoyera Davide, ndipo wakusazgirapo kuti, “iye  [wacitengepo kantu, NW].” (Salmo 37:5) Mu mipingo yithu, tiri na ukaboni wakukwana wakuti Yehova ni movwiri withu wakugomezgeka. (Salmo 55:22) Ŵateŵeti ŵa nyengo zose, kwali mbapayiniya, ŵalaŵiliri ŵa madera na vigaŵa, ŵamishonale panji awo ŵakuteŵetera pa Beteli, wose ŵangazomera kuti Yehova ni movwiri wakugomezgeka. Mwalekeraci kufumba yumoza wa ŵantu aŵa uyo mukumumanya kuti mupulike umo Yehova waŵawovwilira? Kwambura kukayika, muzamupulika vinandi ivyo ŵawona, kurongora kuti nanga ni mu nyengo zakusuzga, Yehova wakuŵataya yayi. Nyengo zose wakuŵapa vyakukhumbikwira pa umoyo wawo.—Salmo 37:25; Mateyu 6:25-34.

15. Kasi urunji wa ŵantu ŵa Ciuta ukuŵala mbu?

¹⁵ Usange tagomezga mwa Yehova na kuthemba iye na mtima wose, tingawona kuti mazgu ghakusazgirapo gha wamasalmo ngaunenesko, ghakuti: “Tiwawoneske urunji wako pakweru nga nkungweruka, na kweruzga kwako nga ndi mhanya pakati.” (Salmo 37:6) Kanandi ise Ŵakaboni ŵa Yehova ŵantu ŵakutiyowoyera utesi. Kweni Yehova wakujura maso gha ŵantu ŵanenesko mtima na kuŵamanyiska kuti tikucita uteŵeti wapakweru cifukwa cakuti tikutemwa Yehova na ŵazengezgani. Kusazgaso apa, nangauli ŵantu ŵangatinena, nkaro yithu yiweme yingabisika yayi. Yehova wakutisungilira apo ŵantu ŵakuyezgera umu na umu kutisuska na kutisuzga. Ndico cifukwa urunji wa ŵantu ŵa Ciuta ukuŵala nga ni muhanya pakati.—1 Petros 2:12.

“Khala Cete . . . Umulindirire na Kuzika”

16, 17. Mwakukolerana na Salmo 37:7, iyi ni nyengo yakucitira vici, ndipo cifukwa?

¹⁶ Mazgu ghakurondezgapo gha wamasalmo ngakuti: “Khala cete pamaso pa Yehova, umulindirire na kuzika; ungajikweŵeskanga cifukwa ca uyo wasakata mu ntowa zake, mweneuyo wali-mcanya kucita viheni.” (Salmo 37:7) Apa Davide wakurongora kuti kulindirira mwakuzika kuti Yehova wacitepo kantu ncintu cakuzirwa kwa ise. Nangauli umaliro wa caru ici ucali undize, ici ncifukwa cakudandaulira yayi. Kasi tawona yayi kuti lusungu na kuzika kwa Yehova ni vikuru comene kuruska umo tikaghanaghaniranga kale? Kasi sono tingarongora kuti nase tikulindirira mwakuzika apo tikutangwanika na kupharazga makani ghaweme pambere umaliro undize? (Marko 13:10) Iyi ni nyengo yakuti titceŵe mphwayi izo zingatipoka cimwemwe cithu na civikiliro cauzimu. Iyi ni nyengo yakuti tikanizge mwankongono mikhaliro yiheni ya  caru ca Satana. Ndipo iyi ni nyengo yakuti tikoreske mikhaliro yituŵa, ndipo tingayezganga yayi kunangiska ubwezi withu na Yehova. Tiyeni tirutilire kukanizga maghanoghano ghaheni na kutceŵa kucita vintu vyambura kwenelera na ŵanarumi panji ŵanakazi, kweniso nanga ŵangaŵa ŵanarumi pera panji ŵanakazi pera.—Ŵakolose 3:5.

¹⁷ Davide wakutipa urongozgi kuti: “Reka ukari, utaye mbembe! Reka kujikweŵeska; ici cikuya ku uheni ndipera. Pakuti ŵaheni tiŵadumulikenge; kweni awo ŵakumulindirira Yehova tiŵahare caru.” (Salmo 37:8, 9) Inya, tingalindirira na cigomezgo cose nyengo iyo sono yiri pafupi comene—apo Yehova wazamupyera uheni wose ndiposo awo ŵakuwucita.

“Kwakhala Kanyengo”

18, 19. Ncikhuŵirizgo wuli ico mukusanga mu Salmo 37:10?

¹⁸ ‘Kwakhala kanyengo, ndipo muheni kuti waŵengepo cara; uŵanikenge malo ghake kweni iye waŵengepo cara.’ (Salmo 37:10) Mazgu agha ngakukhwimiska comene kwa ise apo tikusenderera ku umaliro wa caru ici pamoza na ucigaruka uwo wacitiska masuzgo ghanandi! Boma panji muwuso wuliwose uwo muntu wayambiska watondeka mwacitima. Ndipo sono kwakhala pacoko kuti tiwerere ku muwuso wa Ciuta, Ufumu wa Yehova mu mawoko gha Yesu Kristu. Iwo uzamuŵa na mazaza pa vintu vyose pa caru, na kuwuskapo ŵarwani ŵa Ufumu wa Ciuta.—Daniel 2:44.

¹⁹ Mu caru cipya ca Ufumu wa Ciuta, nanga mungazakapenja wuli, muzamusangamo “muheni” yayi, nanga njumoza pera. Inya, waliyose uyo wakugarukira Yehova wazamutoporeka luŵiro. Palije uyo wazamuwukira urongozgi wake panji kukana kujilambika ku ŵamazaza awo ŵazamuŵako. Ŵanyinu wose ŵazamuŵa na mtima wakuyana na imwe—ŵazamukhumba kuti ŵakondweske Yehova. Kuzamuŵa civikiliro cikuru—kuzamuŵavya maloko, visulo vyakupiringizga mu miryango na mawindo, kuzamuŵavya cakuti citimbanizge kugomezgana na kukondwa!—Yesaya 65:20; Mika 4:4; 2 Petros 3:13.

20, 21. (a) Kasi “ŵakuzika” awo ŵakuyowoyeka pa Salmo 37:11, mbanjani, ndipo “mtende ukuru” ŵakuwusanga nku? (b) Kasi tisangenge vitumbiko wuli para tarondezga Davide Mukuru?

²⁰ “Ŵakuzika ndiwo tiŵahare caru, tiŵakondwenge na [mtende ukuru, NW].” (Salmo 37:11a) Kweni kasi “ŵakuzika” aŵa mbanjani? Lizgu ilo likung’anamurika kuti “kuzika” likufuma ku lizgu ilo likung’anamura “kutombozga, kuyuyura na kulengiska.” Inya, “ŵakuzika” ni awo ŵakulindirira mwakujiyuyura kuti Yehova wawuskepo nkaza zose izo zikuŵacitikira. ‘Ŵakondwenge na mtende ukuru.’ (Salmo 37:11b) Nanga ni sono tikusanga mtende ukuru mu paradiso wauzimu mu mpingo waunenesko Wacikristu.

²¹ Nangauli masuzgo ghacali kutisanga, tikovwirana na kupembuzga ŵacitima. Ndico cifukwa ŵantu ŵa Yehova ŵakuwoneka kuti mbakukhorwa. Ŵabali awo ŵali kusoreka kuŵa ŵaliska ŵakutovwira mwauzimu—ndipo nyengo zinyake mwakuthupi, kuti tizizipizge para tikusuzgika cifukwa ca urunji. (1 Ŵatesalonika 2:7, 11; 1 Petros 5:2, 3) Mtende uwu ni cuma ca mtengo wapatali! Kusazga apa, tikulindirira umoyo wamuyirayira mu caru ca mtende ca Paradiso ico ciri pafupi comene. Nteura, mphanyi tarondezga Davide Mukuru, Kristu Yesu, uyo wakateŵetera mupaka ku umaliro cifukwa ca pampu lake mwa Yehova. (1 Petros 2:21) Usange ticitenge ntena, tirutilirenge kusangwa na kurumba mweneuyo tikukondwa mwa iyo, Ciuta withu Yehova.

[Mazgu ghamusi]

Kasi Mungazgora?

• Kasi mwasambirapoci pa Salmo 37:1, 2?

• Kasi “mungajikondweska [wuli] mwa Yehova”?

• Kasi pali ukaboni wuli uwo tingagomezgera Yehova?

[Mafumbo]

[Cithuzithuzi pa peji 23]

“Tamira Yehova, cita uweme”

[Cithuzithuzi pa peji 25]

“Ŵakuzika ndiwo tiŵaharenge caru”