Skip to content

Skip to table of contents

Sena Bukombi Makwebo?

Sena Bukombi Makwebo?

 Sena mwakabona kale kuti zikombelo zinji zibikkila kapati maano kukupanga mali ikwiinda kugwasya bantu kuti bakombe Leza? Balaambilizya alimwi akusambala zintu. Bunji bwabasololi babo bavwola mali manji alimwi balibukkede. Amulange-lange zikozyanyo zisyoonto buyo:

  •   Buvwuntauzi bumwi bwakatondezya kuti kwamyaka yiinda ku 13, bbishopo umwi wa Katolika wakali kubelesya mali aacikombelo kukkwela ndeke ziindi zitandila ku 150 kucita zintu zyakwe mwini alimwi ziindi zili 200 kukkwela myoota iidula kapati. Kuyungizya waawo, wakabelesya mali aayinda ku 4 million dollars kuyakulula ŋanda yacikombelo mwaakali kukkala.

  •   Mukambausi mucisi cimwi camu Africa kanji-kanji napa mulumbe, kulaakujanika bantu banji kapati. Cikombelo cakwe cipati cilasambala zintu zinji, kubikkilizya amafwuta ngaamba kuti alaanguzu zyakucita maleele, mataulo alimwi amasikkipa aajisi cifwoto cakwe. Nokuba kuti banji ibajanika mbacete, walo ulivwubide kapati.

  •   Mucisi ca China, malundu obilo akati kamalundu one aacikombelo ca Buddhism makkampani aazyibidwe abantu banji. Alimwi ibusena buzyibidwe kapati bwiitwa kuti Shaolin Temple bulijatikizyidwe mumakwebo manji. Kumane sikulanganya basicikombelonyina ubonwa kuti ngomupati-pati mumakwebo.

  •   Makkampani manji ku America atalika kulemba bantu milimo kutegwa kabapanga zilengwa zyabukombi zipya, akuyiisya babelesi babo zilengwa zimwi zyabukombi.

 Ino mulimvwa buti kujatikizya zikombelo zicita makwebo? Sena kuli nomwakalibuzyide kale Leza mbwalimvwa kujatikizya bantu basola kujana mpindu kumilimo iicitwa mucikombelo?

Ino Leza ulimvwa buti kujatikizya kusanganya bukombi amakwebo?

 Leza takuzumizyi kusanganya bukombi amakwebo. Bbaibbele litondezya kuti kaindi, tanaakali kubakkomanina bapaizi ibakali kulyaamba kuti baiminina nguwe pele bakali kuyiisya buyo kuti “babbadelwa.” (Mika 3:11) Leza tanaakali kwiikkomanina micito yabulyato yakali kucitwa yakapa kuti busena bwakukombela bube “ciyubilo cababbi.”—Jeremiya 7:11.

 Jesu wakatondezya mbwalimvwa Leza kujatikizya baabo ibakali kubelesya bukombi kucita makwebo. Mumazuba aakwe, basololi bazikombelo bakali kujana mpindu kuli basimakwebo balyato mbobakazumizyide kucita makwebo mutempele ku Jerusalemu. Bakali kubalida masuku amutwe bantu babombe ibakali kuboola kukomba. Cabusicamba, Jesu wakabatanda atempele basimakwebo bampelenge aabo akubaambila kuti: “Amuleke kucita ŋanda ya Taata kuba ŋanda yamakwebo!”—Johane 2:14-16.

 Jesu alimwi wakatondezya mbwayeeya Leza kwiinda munzila njaakali kucita mulimo wakwe. (Johane 8:28, 29) Kunyina naakali kubabbadelesya bantu ciindi naakali kubayiisya kujatikizya Leza. Tanaakali kulomba kubbadelwa ikuti wacita maleele, mbuli kusanina bantu bakafwide nzala, kuponya bakacisidwe, alimwi akubusya bantu ibakafwide. Kuyungizya waawo, tanaakabelesya mulimo wakwe kutegwa ajane lubono, alimwi buya tanaakajisi aŋanda.—Luka 9:58.

Mbuti Banakristo bakusaanguna mbobatakasanganya bukombi alimwi amakwebo?

 Jesu wakaambila basikumutobela kuti tiibakeelede kujana mpindu kumilimo njobakali kucita yabukombi. Wakabaambila kuti: “Mwakapegwa kakunyina kubbadelesyegwa, amupe kakunyina kubbadelesya.” (Matayo 10:8) Aaba basikumutobela bakusaanguna, ibakazyikutalika kwiitwa kuti Banakristo, bakaatobela malailile aa Jesu. Amubone zikozyanyo zisyoonto:

  •   Mwaapostolo Petro, iwakali kubeleka a Jesu mumulimo wakwe, wakapegwa mali kumwaalumi uutegwa Simoni, walo iwakali kuyanda cuuno cabweendelezi. Kakunyina kuwaya-waya, Petro wakaakaka mali aakwe mpoonya akumululamika kati: “Mali aako aansiliva aafwidilile antoomwe anduwe, nkaambo uyeeya kuti cipego ca Leza citabbadelwi inga caulwa amali.”—Milimo 8:18-20.

  •   Mwaapostolo Paulo wakali mubelesi weendeenda wakazyibidwe kapati. Nokuba kuti wakabeleka canguzu kwamyaka minji mumbungano zinji zya Banakristo, kunyina naakasola kupanga mali akaambo kamulimo wakwe. Walo alimwi a Banakristonyina tiibakali “basambazi bajwi lya Leza mbuli bantu bamwi banji mbobabede.” (2 Bakorinto 2:17) Mukwiimpana, Paulo wakalemba kuti: “Twakali kubeleka syikati amasiku notwakali kumukambaukila makani mabotu aa Leza kutegwa tutapi muntu naba omwe akati kanu mukuli uuminya.”—1 Batesalonika 2:9.

 Masimpe kuti, Banakristo bakusaanguna bakali kuyandika mali kutegwa abagwasyilizye mumulimo wabo mupati wakukambauka alimwi amumilimo imwi yakubuleya. Pele kunyina nobakali kubbadelesya kucita milimo eeyi iijatikizya bukombi. Bantu bakali kupa ikuti bayanda kucita oobo, kweelana amalailile aatobela:

  •   2 Bakorinto 8:12: “Nkaambo ikuti kusaanguna muntu kalibambilide, eeco ncapa cilatambulika ikapati kuti wacipa kweelana anzyajisi ikutali kweelana anzyatajisi.”

     Bupanduluzi: Ikaambo muntu ncapeda kalayandika kapati ikwiinda mweelwe wamali ngapa.

  •   2 Bakorinto 9:7: “Umwi aumwi acite mbuli mbwaasala mumoyo wakwe, ikutali kupa kumoyo kakusiya naa cakusinikizyigwa buya, nkaambo Leza uyanda muntu uupa kumwi kakkomene.”

     Bupanduluzi: Leza tabasinikizyi buya bantu ikupa. Pele ulakkomana ciindi muntu naasala kupa cakuliyandila.

Ino ncinzi ciyoocitika ino-ino kuzikombelo zilida masuku atala aamitwe yabantu?

 Cakusalazya Bbaibbele lyaamba kuti Leza tazikkomanini zikombelo zyoonse. (Matayo 7:21-23) Mubusinsimi bumwi, Bbaibbele likozyanisya mbunga zyabukombi bwakubeja zyoonse kumuvwuule nkaambo zibelekela antoomwe amfwulumende kuti zipange mali naa kujana bubotu bumwi, akulida masuku amitwe yabantu bamumasi oonse. (Ciyubunuzyo 17:1-3; 18:3) Businsimi oobu bulazumanana kutondezya kuti Leza ino-ino uyoozibeteka zikombelo zyakubeja.—Ciyubunuzyo 17:15-17; 18:7.

 Kwalino, Leza tayandi zikombelo zyakubeja kucenga bantu naa kubatantamuna kulinguwe kwiinda mumicito yabo. (Matayo 24:11, 12) Ukulwaizya bantu bajisi luyandisisyo kwiiya mbobakonzya kumubelekela munzila iitambulika alimwi akuzwa mubukombi bwakubeja.—2 Bakorinto 6:16, 17.