Skip to content

Skip to table of contents

Balapenzyegwa Pele Balikkomene

Balapenzyegwa Pele Balikkomene

Balapenzyegwa Pele Balikkomene

“Inywe [munookkomene] nibazoomutukila akumupenzya akumutamikizya zintu zibi zyoonse zyakubeja nkaambo kandime.”—MATAYO 5:11.

1. Ino ncisyomezyo nzi Jesu ncaakapa basikumutobela bakwe kujatikizya lukkomano alimwi akupenzyegwa?

JESU naakatuma baapostolo bakwe ciindi cakusaanguna kuti bakakambauke Bwami, wakabacenjezya kuti bayookazyigwa. Wakabaambila kuti: “Muyoosulwa kubantu boonse nkaambo kazina lyangu.” (Matayo 10:5-18, 22) Nokuba boobo, kumatalikilo aa Mulumbe wakwe waa Cilundu, wakasyomezya baapostolo bakwe abamwi kuti kukazyigwa kuli boobu takukanyonganyi lukkomano lwabo. Mane Jesu wakaswaanganya kukkomana akupenzyegwa mbobali Mbanakristo! Ino mbuti kupenzyegwa mbokukonzya kuleta lukkomano?

Ikupenzyegwa Akaambo Kabululami

2. Ikweelana a Jesu alimwi amwaapostolo Petro, nkupenzyegwa kuli buti kukkomanisya?

2 Ilukkomano lwalusele Jesu ndwaakaamba ndwakuti: [Balikkomene] abo bapenzegwa nkaambo kabululami, nkaambo Bwami bwakujulu mbubwabo.” (Matayo 5:10) Ikupenga kukugama takukkomanisyi pe. Imwaapostolo Petro wakalemba kuti: “Ino kuli amilimonzi na mwayumina lukomo lwakubisya kwanu? Pele na mwayumina kupenzegwa ciindi cakucita kabotu, eco ncecilumbika kuli-Leza.” Wakayungizya kuti: “Tacili cibotu kuti umwi wanu wapenzegwa nkaambo kabujayi na kubba na kucita zibi, nanka nkaambo kakuti ngusindimi zyobile, pele na ulapenzegwa nkaambo kabunakristo bwakwe, eci tacili cintu cakumufwisya bweeme, pe, ncintu nceelede kulumba Leza.” (1 Petro 2:20; 4:15, 16) Ikweelana amajwi aa Jesu, kupenzyegwa kulakkomanisya ikuti twaliyumya akaambo kabululami.

3. (a) Ino caamba nzi kupenzyegwa akaambo kabululami? (b) Ino kupenzyegwa kwakabajatikizya buti Banakristo bakusaanguna?

3 Bululami bwini-bwini bulabonwa kwiinda mukucita kuyanda kwa Leza akutobela milawo yakwe. Aboobo kupenzyegwa akaambo kabululami caamba kupenga akaambo kakuti muntu uli mukukaka kuyungwa kunyonganya zyeelelo zya Leza naa nzyayanda. Ibaapostolo bakapenzyegwa abasololi bama Juda akaambo kakukaka kuleka kukambauka muzina lya Jesu. (Incito 4:18-20; 5:27-29, 40) Sena eeci cakanyonganya lukkomano lwabo naa kubalesya kukambauka? Peepe! “Bakazwa mulubeta balabotelwa kuti kwakategwa baleelede kunyansigwa nkaambo kezina lyakwe. Mazuba oonse tabakalekede kwiisya akukambauka muntempele amumaanda kuti Jesu ngo-Kristo.” (Incito 5:41, 42) Kupenzyegwa ooku kwakabapa lukkomano alimwi ibusungu bwabo mumulimo wakukambauka bwakabukulusyigwa. Kumbele, Banakristo bakusaanguna bakapenzyegwa abana Roma akaambo kakukaka kukomba mweendelezi.

4. Ino twaambo nzi tumwi tupa kuti Banakristo kabapenzyegwa?

4 Imazubaano, Bakamboni ba Jehova balapenzyegwa akaambo kakukaka kuleka kukambauka “Makani Mabotu aa-Bwami.” (Matayo 24:14) Ciindi miswaangano yabo ya Bunakristo noilesyedwe, balilibambide kupenga muciindi cakuleka kuswaangana antoomwe mbuli Bbaibbele mbolyaamba. (Ba-Hebrayo 10:24, 25) Bali kupenzyegwa akaambo kakutatola lubazu mutwaambo twacisi kwa Banakristo naa kukaka kubelesya bulowa munzila iitali kabotu. (Johane 17:14; Incito 15:28, 29) Nokuba boobo, ibululami oobu bwapa kuti bantu ba Leza babe aluumuno alimwi kabakkomene.—1 Petro 3:14.

Kutukilwa Akaambo ka Kristo

5. Ino nkaambo nzi kapati bantu ba Jehova ncobapenzyelwa mazubaano?

5 Lukkomano lwafwuka Jesu ndwaakaamba mu Mulumbe wakwe waa Cilundu, lujatikizya kaambo nkamunya kakupenzyegwa. Wakati: “Inywe [munookkomene] nibazoomutukila akumupenzya akumutamikizya zintu zibi zyoonse zyakubeja nkaambo kandime.” (Matayo 5:11) Ikaambo kapati ncobapenzyelwa bantu ba Jehova nkakuti, tabali bacibeela cabweende bubyaabi bwazintu buno. Jesu wakaambila basikwiiya bakwe kuti: “Nomwali bayeeyi inyika, inyika neyali kuyanda bayo, kwalo nkaambo tamuli bayeeyi nyika, pele ndakamusala kuzwa kunyika, nkakaambo ako inyika nciimusulide.” (Johane 15:19) Mbubwenya buyo, imwaapostolo Petro wakati: “Lino sunu balagamba kubona kuti tamuceendi abo mukuya buvuzya butaka, nkabela balamuvwiya ankuko.”—1 Petro 4:4.

6. (a) Ino nkaambo nzi bamucaala alimwi abeenzinyina ncobatukilwa akupenzyegwa? (b) Sena kutukilwa kuli boobu kutupa kutakkomana?

6 Twabona kale kuti Banakristo bakusaanguna bakapenzyegwa akaambo kakukaka kuleka kukambauka muzina lya Jesu. Kristo wakalailila basikumutobela bakwe kuti: “Muyooba bakamboni bangu . . . mane kusikila kumamanino aanyika.” (Incito 1:8) Bamucaala basyomeka ibanyina Kristo bananike, kwiinda mukugwasyigwa abeenzinyina basyomeka ba “nkamu impati” baucita mulimo ooyo cabusungu. (Ciyubunuzyo 7:9) Saatani ulalwana a “bana bakwe basyaala [lunyungu ‘lwamwanakazi,’ imbunga ya Leza yakujulu], ibabamba milazyo ya-Leza akujata bumboni bwa-Jesu Kristo.” (Ciyubunuzyo 12:9, 17) Mbotuli Bakamboni ba Jehova, tucitila bumboni kuli Jesu, Mwami uulela lino mumfwulumende ya Bwami iyoonyonyoona mfwulumende zyabantu izisinkilila nyika impya ya Leza iluleme. (Daniele 2:44; 2 Petro 3:13) Akaambo kaceeci, tulatukilwa akupenzyegwa, pele tulikkomene notupenga akaambo kazina lya Kristo.—1 Petro 4:14.

7, 8. Ino ncinzi basikukazya ncobakaamba kutamikizya Banakristo bakusaanguna?

7 Jesu wakaamba kuti basikumutobela bakwe beelede kukkomana neliba leeli bantu ‘nobabatamikizya zintu zibi zyoonse zyakubeja’ akaambo kanguwe. (Matayo 5:11) Eeci cakacitika ncobeni ku Banakristo bakusaanguna. Imwaapostolo Paulo naakaangwa ku Roma kumyaka yakuma 59-61 C.E., basololi bama Juda bakaamba boobu kujatikizya Banakristo: “Nkaambo tulizi kuti anooli aankamu eyi, alakazigwa kumasena oonse.” (Incito 28:22) Paulo a Sila bakabatamikizya kuti ‘baleta manyongwe munyika,’ ikukazya “milao ya-Kaisara.”—Incito 17:6, 7.

8 Naakalemba zya Banakristo iciindi Bwami bwa Roma nobwakali kulela, sikuluula makani aansiku K. S. Latourette wakati: “Nzyobakali kubatamikizya zyakali kwiindana. Akaambo kakuti bakakaka kutola lubazu muziyanza zimwi zitali zya Bunakristo, Ibanakristo bakatamikizyigwa kuti mbantu batasyomi kuti Leza nkwali. Kwiinda mukutatola lubazu muzintu zinji zyakali kucita bantu bamwi mbuli mapobwe aabantu batakombi Leza, kulikondelezya . . .—bakali kufwubaazyigwa kuti mbantu batayandi bantu. . . . Kwakali kwaambwa kuti aaba Banakristo basankwa alimwi abasimbi bakali kuswaangana masiku . . . alimwi akuti ikoonana kutali kwamumulawo kwaali kucitika. . . . Akaambo kakuti [Ciibalusyo calufwu lwa Kristo] cakali kusekelelwa buyo a Banakristo, imaŋunuŋunu akatalika kulimvwisya aakuti Banakristo lyoonse bakali kupa cipaizyo camwana muvwanda bamana bakali kunywa bulowa akulya nyama yakwe.” Ikuyungizya waawo, akaambo kakuti Banakristo bakusaanguna bakakaka kukomba mweendelezi, bakabejelezyegwa kuba basikondonyina a Mfwulumende.

9. Ino mbuti Banakristo bamumwaanda wamyaka wakusaanguna mbobakacita nibakatamikizyigwa, alimwi ino ibukkale buli buti mazubaano?

9 Ikutamikizyigwa ooku tiikwakapa kuti Banakristo bakusaanguna bauleke mulimo wabo wakukambauka makani mabotu aa Bwami. Mu 60-61 C.E., Paulo wakali kukonzya kwaamba “Makani Mabotu” alo akali “koonse koonse alaya buzyala micelo akuya buvula” alimwi aakali ‘kukambaukilwa bantu boonse baansi aano.’ (Ba-Kolose 1:5, 6, 23) Amazubaano zilacitika. Bakamboni ba Jehova balatamikizyigwa mbumunya mbuli Banakristo bamumwaanda wamyaka wakusaanguna. Aboobo, mazubaano mulimo wakukambauka mulumbe wa Bwami wayaambele alimwi ulabakkomanisya aabo baucita.

Ibakkomanina Kupenzyegwa Mbuli Basinsimi

10, 11. (a) Mbuti Jesu mbwaakamanizya kulanga-langa makani ajatikizya lukkomano lwafwuka? (b) Ino nkaambo nzi basinsimi ncobakali kupenzyegwa? Amupe zikozyanyo.

10 Jesu wakamanizya kulanga-langa lukkomano lwafwuka kwiinda mukwaamba kuti: “Amukondwe . . . , nkaambo mbubonya obo mbubakapenzya basinsimi ibakali kunembo lyanu.” (Matayo 5:12) Ibasinsimi Jehova mbaakatuma kuti bakacenjezye bana Israyeli batasyomeki tiibakatambulwa kabotu alimwi kanji-kanji bakali kupenzyegwa. (Jeremiya 7:25, 26) Imwaapostolo Paulo wakakazuminizya kaambo aaka naakalemba kuti: “Ino nkencaambanzi lino? Nkaambo ciindi cilandimanina kuti nkencaamba . . . abasinsimi. Aba bantu kulusyomo lwabo . . . bakali kudinkaulwa akukwabbaulwa, ncobeni bakapenzegwa kunkeetani akukwaangwa muntolongo.”—Ba-Hebrayo 11:32-38.

11 Mubulelo bwa Mwami Ahabu mubyaabi amukaintu wakwe Jezebeli, basinsimi banji ba Jehova bakajaigwa apanga. (1 Bami 18:4, 13; 19:10) Imusinsimi Jeremiya wakabikkwa mucitolokesi amane wakawaalwa mucilindi mwakali ntimba. (Jeremiya 20:1, 2; 38:6) Imusinsimi Daniele wakawaalwa mumulindi wabasyuumbwa. (Daniele 6:16, 17) Boonse basinsimi aaba bakali kupona kabutanatalika Bunakristo bakapenzyegwa akaambo kakwiiminina bukombi busalala bwa Jehova. Ibasinsimi banji bakapenzyegwa abasololi bacikombelo caba Juda. Jesu wakaamba balembi aba Farisi kuti ‘mbana babo aabo ibakajaya basinsimi.’—Matayo 23:31.

12. Mbotuli Bakamboni ba Jehova, ino nkaambo nzi ncotucibona kuti cilakkomanisya kupenzyegwa mbuli basinsimi bamusyule?

12 Imazubaano, mbotuli Bakamboni ba Jehova kanji-kanji tulapenzyegwa akaambo kakuti tuli basungu mukukambauka makani mabotu aa Bwami. Basinkondoma balatutamikizya kuti “tusungilizya bantu kuti basanduke.” Pele tulizyi kuti bakombi ba Jehova basyomeka bamusyule abalo mbobakali kukazyigwa. (Jeremiya 11:21; 20:8, 11) Tucibona kuba coolwe kupengela kaambo nkamunya nkobakali kupengela basinsimi basyomeka bamusyule. Sikwiiya Jakobo wakalemba kuti: “Nobakwesu, amulange basinsimi abakakambauka muzina lya-Jehova mbubakaliyumya akati kamapenzi akukazika myoyo yabo. Amutobele mbabo. Tulaamba kuti, [balikkomene] bakakatila.”—Jakobo 5:10, 11.

Twaambo Twini Tupa Kukkomana

13. (a) Ino nkaambo nzi ncotutatyompwi notupenzyegwa? (b) Ino ncinzi citupa kuzumanana kuliyumya, alimwi ino eeci cisinizya nzi?

13 Muciindi cakutyompwa akaambo kakupenzyegwa, tulaumbulizyigwa akaambo kakuti tutobela matende abasinsimi, Banakristo bakusaanguna alimwi a Kristo Jesu kumugama. (1 Petro 2:21) Tulakkutila kapati kuzwa mu Magwalo mbuli majwi aaya aatobela aamwaapostolo Petro aakuti: “Nomuyandwa mutagambi aamasukusyo aayaka mbuli mulilo aamusikila kuti musukusigwe ngao. Mutayeeyi kuti mwasikilwa cintu ceenzu. Na mwasampaulwa nkaambo kazina lya-Kristo, elyo muli basicoolwe, ikuti ndilyonya ndimukalilide Muuya wabulemu, nkokuti Muuya wa-Leza.” (1 Petro 4:12, 14) Tulizyi kwiinda muzintu zyakatucitikila ikuti tulacikonzya kuliyumya notupenzyegwa akaambo kakuti muuya wa Jehova uuli alindiswe alimwi ulatuyumya-yumya. Iciindi notugwasyigwa amuuya uusalala, ncitondezyo cakuti zilongezyo zya Jehova zili alindiswe alimwi eeci citupa kukkomana kapati.—Intembauzyo 5:12; Ba-Filipo 1:27-29.

14. Ino ntwaambo nzi ntotujisi tutupa kukkomana notupenzyegwa akaambo kabululami?

14 Ikaambo akamwi katupa kukkomana notukazyigwa akupenzyegwa akaambo kabululami nkakuti, eezyi zisinizya kuti tupona mbobayandika Banakristo beni-beni ibakomba Leza. Imwaapostolo Paulo wakalemba kuti: “Boonse abo bayanda kupona cakululama muli-Kristo Jesu mbobayoopenzegwa.” (2 Timoteo 3:12) Tulikkomene kapati akaambo kakuti notuzumanana kusyomeka notusunkwa tupa bwiinguzi abumwi kukukazya kwa Saatani kwakuti, izilenge zya Jehova zyoonse zilamubelekela akaambo kabulyato. (Jobu 1:9-11; 2:3, 4) Tulikkomene kuti tulatola lubazu noluceya mukulemeka bweendelezi bwa Jehova bululeme.—Tusimpi 27:11.

Amusekelele Akaambo Kabulumbu Mbomuyootambula

15, 16. (a) Ino nkaambo nzi Jesu nkaakapa ikapa kuti ‘katukondwa akusekelela’? (b) Ino mbulumbu nzi buyobodwe kujulu bwa Banakristo bananike, alimwi mbuti beenzinyina iba “mbelele zimwi” mbobayoolumbulwa abalo?

15 Jesu wakayungizya ikaambo akamwi kaamba ncotukkomanina notusampaulwa akupenzyegwa mbuli basinsimi bamusyule. Kumamanino alukkomano lwafwuka wakati: “Amukondwe akusekelela, nkaambo bulumbu bwanu bwakujulu mbupati.” (Matayo 5:12) Imwaapostolo Paulo wakalemba kuti: “Cakuvola cazibi ndufu, pele caabilo ca-Leza mbuumi butamani bwamuli-Kristo Jesu Mwami wesu.” (Ba-Roma 6:23) Mmasimpe, ‘ibulumbu bwiinda kukomena’ mbuumi. Ibuumi tatububelekeli buya kutegwa tupegwe mbubo. Ncipego buyo. Jesu wakaamba kuti ibulumbu buli “kujulu” nkaambo buzwa kuli Jehova.

16 Bananike bapegwa “musini wabuumi,” nkokuti ibuumi bwakujulu bwakutafwa kabali a Kristo. (Jakobo 1:12, 17) Aabo ibajisi bulangizi bwaanyika, iba “mbelele zimwi” balangila kuyookona buumi butamani muparadaiso anyika. (Johane 10:16; Ciyubunuzyo 21:3-5) Kunkamu zyoonse zyobilo, “bulumbu” tacili cintu ncobavwola bamana kubeleka. Boonse bananike alimwi aba “mbelele zimwi” bayoopegwa bulumbu bwabo akaambo ‘kaluzyalo lwa Jehova lwiinda loko,’ calo cakapa kuti mwaapostolo Paulo aambe kuti: “Alumbwe Leza nkaambo kacipo cakwe citaambiki.”—2 Ba Korinto 9:14, 15.

17. Ino nkaambo nzi ncotweelede kukondwa notupenzyegwa, alimwi nkaambo nzi ‘ncotusekelela’ munzila yacikozyanyo’?

17 Ku Banakristo ibamwi bakali kulangilwa kupenzyegwa citaambiki a Mweendelezi Nero muciindi buyo cisyoonto cakaceede, imwaapostolo Paulo wakalemba kuti: “Atutangale mumafwabi esu, nkaambo tulizi kuti mafwabi alaleta lukakatilo, alwalo lukakatilo lulaleta ziimbo zisunke, azyalo ziimbo zisunke zilaleta bulangizi, nkabela bulangizi tabuusyi bweeme.” Alimwi wakati: “Amube abulangizi cakukondwa, alimwi amukakatile nikuba kuciindi camapenzi.” (Ba-Roma 5:3-5; 12:12) Kufwumbwa naa bulangizi bwesu mbwakujulu naa mbwaansi, bulumbu bwesu akaambo kakusyomeka notusunkwa tabukonzyi kweelanisyigwa acintu coonse ncotukonzya kujana. Kukkomana kwesu akaambo kabulangizi bwakupona kukabe kutamani katubeleka akutembaula Taateesu siluyando Jehova mubulelo bwa Mwami wesu Jesu Kristo takwaambiki. ‘Tulasekelela’ munzila yacikozyanyo.

18. Ino ncinzi cilangilwa kumasi imamanino mbwaaya buswena, alimwi ncinzi Jehova ncayoocita?

18 Mumasi amwi, Bakamboni ba Jehova bali kupenzyegwa alimwi bacipenzyegwa. Mubusinsimi bwakwe bujatikizya mamanino aabweende bwazintu, Jesu wakacenjezya Banakristo bakasimpe kuti: “Muzoosulwa kumisyobo yoonse nkaambo kazina lyangu.” (Matayo 24:9) Mbotuya buswena kumamanino, Saatani uyoopa kuti masi akabasule bantu ba Jehova. (Ezekieli 38:10-12, 14-16) Eeci ciyooba ciindi ca Jehova cakutalika mulimo wakwe. “Mbuboobo mbonjoolemezegwa akusalazigwa akuzibwa mumeso aabamasi, nkabela bayooziba kuti ndime Jehova.” (Ezekieli 38:23) Jehova uyoosalazya zina lyakwe lipati alimwi uyoofwutula bantu bakwe bapenzyegwa. Aboobo, “[ulikkomene] oyo muntu uukakatila.”—Jakobo 1:12.

19. Notulindila ‘buzuba bwa Jehova,’ ino ncinzi ncotweelede kucita?

19 Mbobuya buswena buzuba oobo ‘bupati bwa Jehova,’ tweelede kukkomana nkaambo ‘tuleelela kunyasyigwa’ akaambo kazina lya Jesu. (2 Petro 3:10-13; Incito 5:41) Mbuli Banakristo bakusaanguna, ‘atuzumanane kuyiisya akukambauka makani mabotu aamba zya Kristo’ alimwi amfwulumende ya Bwami bwakwe notulindila bulumbu munyika impya ya Jehova iluleme.—Incito 5:42; Jakobo 5:11.

Ikwiinduluka

• Ino caamba nzi kupenzyegwa akaambo kabululami?

• Ino kupenzyegwa kwakabajatikizya buti Banakristo bakusaanguna?

• Ino nkaambo nzi ncotukonzya kwaamba kuti Bakamboni ba Jehova balapenzyegwa mbuli mbobakali kupenzyegwa basinsimi bamusyule?

• Ino nkaambo nzi ‘ncotukondwa akusekelela ‘notupenzyegwa?’

[Mibuzyo yaciiyo]

[Zifwanikiso izili apeeji 28, 29]

“[Muyookkomana] nibazoomutukila akumupenzya”

[Kulumba]

Kabunga kali muntolongo: Chicago Herald-American