Skip to content

Skip to table of contents

Mbomukonzya Ikuba Aluyando Lwini-Lwini

Mbomukonzya Ikuba Aluyando Lwini-Lwini

Mbomukonzya Ikuba Aluyando Lwini-Lwini

“Luyando lulasilika bulwazi boonse mubuumi; Luyando mbobuumi.”

—Living to Purpose, lyakalembwa a Joseph Johnson, 1871.

INO mbuti muntu mbwaiya kutondezya luyando? Sena nkwiinda mulwiiyo lwakwiiya mbwayeeya ambwalilemeka muntu? Sena nkwiinda mukubala mabbuku aapa busolozi mbwanga waligwasya muntu akuyaambele? Sena nkwiinda mukweebelela mabbasikopo aatondezya makani aankwela? Peepe. Inzila yakusaanguna bantu mbobaiya kutondezya luyando nkwiinda mucikozyanyo alwiiyo lupegwa abazyali babo. Bana balakonzya kwiiya ncolwaamba luyando ikuti kabali mubukkale busangalizya, kababona bazyali babo kababasanina akubakwabilila, kabaambauzyanya ambabo, akubabikila maano kapati. Alimwi balaiya kutondezya luyando ciindi bazyali babo nobabaisya kutobela njiisyo ziluleme akutantamuka zibyaabi.

Luyando lwini-lwini lulainda aluyandisisyo lwabulongwe lwaatala-tala buyo. Lwalo lulacitwa lyoonse kububotu bwabamwi, nokuba kuti tabakonzyi kubikkila maano kapati aciindi eeco, alimwi oobu mbocibede kanji-kanji kubana ciindi nobapegwa lulayo caluyando. Icikozyanyo cilondokede camuntu uutondezya luyando lwini-lwini, nca Mulengi kumugama. Imwaapostolo Paulo wakalemba kuti: “Mwanaangu, utasampauli [Jehova] nakulaya. Utanootyompwi nakulailila. Nkaambo [Jehova] uloolola mwanaakwe woonse ngwatambula, ulasubula woonse ngwayanda.”—Bahibulu 12:5, 6, Ci.

Nobazyali, ino mbuti mbomunga mwamwiiya Jehova mukutondezya luyando kumukwasyi wanu? Alimwi ino ciyandika buti cikozyanyo ncomupa mukuyanzana kwanu mbuli mulumi amukaintu?

Amuyiisye Luyando Kwiinda Mucikozyanyo

Ikuti kamuli balumi, sena mulalumba naa kumubikkila maano kapati mukaintu wanu akumweendelezya cabulemu? Ikuti kamuli bakaintu, sena mulatondezya luyando akumugwasilizya mulumi wanu? Ibbaibbele lyaamba kuti mulumi amukaintu beelede kuyandana akulemekana. (Ba-Efeso 5:28; Tito 2:4) Ikuti bacita oobo, bana babo balalibonena cakaanzambwene luyando lwa Bunakristo kaluli mukubeleka. Elo kaka eeci cilakonzya kuba ciiyo cigwasya kapati alimwi ciyandika!

Alimwi bazyali bakulwaizya luyando muŋanda ciindi nobatobela zyeelelo zisumpukide mumukwasyi mumakani mbuli akulikondelezya, kulilemeka, mbaakani alimwi azintu zyeelede kubikkwa mubusena butaaanzi. Munyika yoonse, bantu babona kuti Bbaibbele lilagwasya kapati mukusala zyeelelo zyamumukwasyi zili boobo, akusinizya munzila iitadoonekwi kuti masimpe Bbaibbele ‘lwakasololelwa a Leza, lililondokede kukufundisya akukulaya, akukoolola akukupandulula makani aabululami.’ (2 Timoteo 3:16) Masimpe buya, zyeelelo zyakulilemeka abusolozi bwamubuumi zijanika ikapati mu Mulumbe waa Cilundu bantu banji bazibona kuti tazikonzyi kweelanyisyigwa azimbi pe.—Matayo caandaano 5 kusikila ku 7.

Ciindi banamukwasyi boonse nobasyoma Leza kuti abasololole alimwi nobakakatila kuzyeelelo zyakwe, umwi aumwi ulaliiba kapati alimwi bana balakonzya kukomena kabatondezya luyando akulemeka bazyali babo. Pele, muŋanda imuli zyeelelo zyakuupaupa ameso, ziteelede naa zitatobelwi, bana balakonzya kutyompwa, kukalala alimwi akuzanga.—Ba-Roma 2:21; Ba-Kolose 3:21.

Ino mbuti bazyali bali balikke? Sena bali mubukkale bubyaabi kapati kumakani aakuyiisya luyando kubana babo? Peepe. Nokuba kuti kunyina cintu cibotu kwiinda akuba amuzyali mukaintu amusankwa ibali kabotu babelekela antoomwe, makani aacitika atondezya kuti ikuyanzana kubotu mumukwasyi kulakonzya kuvwumba acibeela cisiidwe amuzyali omwe uutako. Ikuti kamuli bazyali bali balikke, amusolekesye kutobela njiisyo zyamu Bbaibbele muŋanda yanu. Masimpe, kasimpi kamwi kaamba kuti: “Syoma Jehova amoyo wako woonse; utalifunkizyi kumaanu aako omwini. Umuzibye munzila zyako zyoonse, nkabela uyooenzya myeendelo yako.” Eeci cibikkilizya kumweendelezya mumikuli yanu yabuzyali.—Tusimpi 3:5, 6; Jakobo 1:5.

Bakubusi banji ibacita kabotu bakakomezyegwa mumikwasyi imuli muzyali omwe buyo alimwi lino bajanika kuti bali mukumubelekela Leza cakusyomeka mumbungano zinji zya Bunakristo zya Bakamboni ba Jehova munyika yoonse. Eeci ncitondezyo cakuti abalo bazyali bali balikke balakonzya kuzwidilila mukuyiisya bana babo luyando.

Boonse Mbobakonzya Kuba Aluyando

Ibbaibbele lyakasinsima kuti “kumazuba aamamanino” luyoolibonya caantangalala “lunya,” nkokuti kubula lubomba oolo banamukwasyi ndobajisi kanji-kanji kuli umwi amweenzyina. (2 Timoti 3:1, 3, Ci) Pele, nobaba baabo ibakakomenena mumikwasyi yalunya balakonzya kwiiya kuba aluyando. Munzila nzi? Nkwiinda mukwiiya kuli Jehova, walo uuli ngo Matalikilo aaluyando alimwi uutondezya luyando kubantu boonse ibamusikila camoyo woonse. (1 Johane 4:7, 8) Sintembauzyo umwi wakaamba kuti: “Taata abama nebandisi[y]a, Jehova ulandibamba.”—Intembauzyo 27:10.

Jehova ulatondezya luyando lwakwe kulindiswe munzila zinji ziindene-indene. Eezi zilabikkilizya busolozi bwaluyando kwiinda mu Bbaibbele, lugwasyo lwamuuya uusalala alimwi alugwasyo lwabunyina bwa Banakristo. (Intembauzyo 119:97-105; Luka 11:13; Ba-Hebrayo 10:24, 25) Amulange-lange nzila zyotatwe eezi Jehova mbwatondezya luyando kulindiswe, mbozikonzya kumugwasya kuyaambele mukutondezya luyando kuli Leza abasimukobonyoko.

Busolozi Bwaluyando Buzwa Kuli Leza

Ikutegwa tube acilongwe cibotu amuntu umwi, tweelede kumuzyiba kabotu muntu ooyo. Kwiinda mukuliyubununa lwakwe mwini mu Bbaibbele, Jehova ulatutamba kuba balongwe bakwe. Pele, ikubala Bbaibbele luzutu takuzulide pe. Tweelede kuzibelesya njiisyo zili mumo alimwi akugwasyigwa kapati akaambo kakuzibelesya. (Intembauzyo 19:7-10) Lugwalo lwa Isaya 48:17 lwaamba kuti: “Ndime Jehova Leza wako. Ndime uukwiiyisya kuti ugwasigwe. Ndime uukweenzya munzila njoelede kutola.” Ee, Jehova walo uuli ndoluyando buya, ulatuyiisya kuti tugwasyigwe swebo, ikutali kusinkilila lwaanguluko lwesu amilawo-lawo iitayandiki.

Alimwi luzibo lwini-lwini lwamu Bbaibbele lutugwasya kuyaambele kutondezya luyando kubantuma. Eeci cili boobu akaambo kakuti, kasimpe kamu Bbaibbele katuyiisya mbwabalanga bantu Leza alimwi kalatutondezya njiisyo zyeelede kutusololela munzila mbotweelede kubeendelezya bamwi. Akaambo kamakani aaya, tulijisi kaambo keni-keni ncotweelede kutondezya luyando kuli basimukoboma. Imwaapostolo Paulo wakaamba kuti: “Lino cintu ncenkomba nceeci cakuti luyando lwanu kaluciya buvula, antoomwe aluzibo [lwini-lwini] alumvwisyo.”—Ba-Filipi 1:9.

Ikupandulula luyando mbolukonzya kusololelwa kabotu-kabotu “aluzibo [lwini-lwini],” amulange kasimpe kayandika kapati kaambidwe ku Incito 10:34, 35 kuti: “Leza talangi ciimo camuntu, pele mumasi oonse uumuyoowa akucita bululami ulatambulwa kulinguwe.” Ikuti naa Leza ubeteka bantu kwiinda mumilimo yabo yabululami akuyoowa Leza, ikutali kulanga cisi nkobazwa naa musyobo, sena andiswe tatweelede kubona bantuma munzila njiyona yakutasalulula?—Incito 17:26, 27; 1 Johane 4:7-11, 20, 21.

LuyandoMucelo wa Muuya wa Leza

Mbubonya mbuli mvwula iiboola aciindi ceelede mumuunda wamicelo mboipa butebuzi bubotu, muuya wa Leza ulakonzya kuzyala mubantu bamvwa ibube Bbaibbele mbolipandulula kuti “micelo ya-Muuya.” (Ba-Galatiya 5:22, 23) Icipati akati kamicelo eeyi, nduyando. (1 Ba-Korinto 13:13) Pele ino mbuti mbotutambula muuya wa Leza? Inzila iiyandika kapati nkwiinda mumupailo. Ikuti twapaila kulomba muuya wa Leza, uyootupa. (Luka 11:9-13) Sena mulazumanana kupailila muuya uusalala? Ikuti mulacita oobo, mpoonya micelo yawo iiyandika kapati, kubikkilizya aluyando, yeelede kulibonya caantangalala mubuumi bwanu.

Pele, kuli muuya uumbi uukazyanya amuuya wa Leza. Ibbaibbele liwiita kuti “muuya waansi.” (1 Ba-Korinto 2:12; Ba-Efeso 2:2) Muuya uuyunga munzila mbyaabi kapati, alimwi kunyina kumbi nkouzwa kunze lya Saatani Diabolosi, “mwami wenyika [i]ino” wabantu bazandukide kuli Leza. (Johane 12:31) Mbuli guwo linyamuna lusuko alimwi atombe, “muuya waansi” ukulwaizya zintu zibyaabi izinyonyoona luyando alimwi akukkomanisya zisusi zyamubili.—Ba-Galatiya 5:19-21.

Bantu balaubweza muuya mubyaabi ooyu ciindi nobalinjizya mukuyandisisya lubono, mizeezo yabusyaacivwulemwaangu, nkondo, anzila iinyongene alimwi iidumide munyika kujatikizya mbobalulanga luyando. Ikuti kamuyanda kuyaambele kutondezya luyando lwini-lwini, mweelede kuukazya kapati muuya wanyika. (Jakobo 4:7) Pele mutasyomi munguzu zyanu, amulombe Jehova kuti amugwasye. Imuuya wakwe, nkokuti inguzu ziinda zyoonse kujulu aansi, ulakonzya kumuyumya akumupa kuti muzwidilile.—Intembauzyo 121:2.

Amwiiye Luyando Kubunyina bwa Bunakristo

Mbubwenya mbuli bana mbobaiya kutondezya luyando kwiinda mukulibonena kalucitwa aŋanda, swebo toonse ibana abapati tulakonzya kuba aluyando kwiinda mukuyanzana a Banakristo bambi. (Johane 13:34, 35) Masimpe, imulimo umwi mupati wambungano ya Bunakristo nkubamba bukkale bubotu oomo bantu mobakonzya ‘kugwasyanya mukuyandana akucita milimo mibotu.’—Bahibulu 10:24, Ci.

Luyando luli boobo lulalumbwa ikapati abaabo banga ‘balikatede akumwaika’ munyika eeyi munyina luyando. (Matayo 9:36) Izintu zyali kucitika zitondezya kuti ikuyanzana caluyando kubupati kulakonzya kuzunda izintu zinji zibyaabi ziboola akaambo kakutatondezya luyando kubwana. Elo kaka cilayandika kapati ku Banakristo boonse ibalyaabide kuti kababatambula camoyo woonse ibapya ibaboola akati kabo!

“Luyandisyo Talweeli”

Ibbaibbele lyaamba kuti, “luyandisyo talweeli.” (1 Ba-Korinto 13:8) Ino nkaambo nzi ncocili boobo? Imwaapostolo Paulo utwaambila kuti: “Luyandisyo lulakazika moyo akufwa luzyalo. Luyandisyo talukwe ibbivwe, talulikankaizyi, talulisumpuli, talukwe cisapi, talulilangilili cintu, talufwambi kujata bukali, taluyeeyi inkoto yabubi.” (1 Ba-Korinto 13:4, 5) Cakutadooneka, luyando oolu taluli buyo lwakuyeeyela naa lwakuupaupa ameso. Muciindi caboobo, aabo balutondezya balizyi alimwi balazumina kutyompokelwa aluciso lujanika mubuumi, pele tabalekeli zintu eezi kunyonganya luyando ndobajisi kubantunyina. Masimpe, luyando luli boobo “ncecaanzyo cabuumi bulondokede.”—Ba-Kolose 3:12-14.

Amubone cikozyanyo camusimbi Munakristo wakucisi ca Korea uulaamyaka iili 17. Naakatalika kubelekela Jehova Leza, banamukwasyi bakamukazya eelyo wakalonga kuzwa aŋanda. Nokuba boobo, muciindi cakunyema, wakaapailila makani aaya akulekela Jwi lya Leza amuuya kuti zyeendelezye kuyeeya kwakwe. Kuzwa waawo, wakali kubalembela banamukwasyi ciindi aciindi, akutondezya mumagwalo aakwe luyando lwini-lwini ndwaakajisi kulimbabo. Akaambo kaboobo, bapati bakwe basankwa bobile bakatalika kwiiya Bbaibbele alimwi lino Mbanakristo ibalyaabide. Banyina alimwi amusyoonto wakwe musankwa abalo bakakazumina kasimpe kamu Bbaibbele. Kumamanino, bawisi ibakali kukazya kapati, bakacinca mizeezo yabo. Mboobu musimbi Kamboni mbwaakalemba: “Toonse twakajana beenzuma bamulukwatano Banakristoma, alimwi lino kuli bakombi bakamantene ibali 23 mumukwasyi wesu.” Elo kaka luyando lwakazunda!

Sena mulayanda kuba aluyando lwini-lwini akugwasya bambi kucita mbubwenya? Amumusikile Jehova, Ikuzwa bube oobo butaliboteli. Ee, amulibikkile maano Jwi lyakwe, amupaile kulomba muuya uusalala, alimwi kamuyanzana lyoonse ababunyina Banakristo. (Isaya 11:9; Matayo 5:5) Elo kaka cilakkazika moyo kuziba kuti ino-ino basizibi boonse bayoomana, akusiya balikke aabo ibajisi luyando lwini-lwini lwa Bunakristo! Masimpe, luyando ncecintu ciyandika kapati cisololela kulukkomano akubuumi.—Intembauzyo 37:10, 11; 1 Johane 3:14.

[Zifwanikiso izili apeeji 5]

Mupailo alimwi akwiiya Jwi lya Leza kuyootugwasya kuba aluyando lwini-lwini