Skip to content

Skip to table of contents

Bulwazi Bwasyuga—Sena Inga Mwalikwabilila?

Bulwazi Bwasyuga—Sena Inga Mwalikwabilila?

BULWAZI bwasyuga buyaabwiindila kuvwula cakuti bwaba bulwazi bujatikizya nyika yoonse. Kuli misyobo yobilo yabulwazi bwasyuga. Musyobo wakusaanguna wabulwazi bwasyuga kanji-kanji utalikila kubwana, alimwi calino bamadokota tabazyi mbobakonzya kubukwabilila. Mucibalo eeci tulabandika musyobo wabili wabulwazi bwasyuga, bwalo ibudumide kapati.

Nokuba kuti kaindi bulwazi oobu bwakali kujanika buyo kubantu bapati, pele mazuba aano bwatalika kujanika akubana. Nokuba boobo, basyaazibwene baamba kuti ntenda yakuba abulwazi oobu ilakonzya kucesyegwa. Kuba aluzyibo lusyoonto buyo kujatikizya bulwazi oobu bubyaabi kulakonzya kumugwasya kapati. *

Ino Bulwazi Bwasyuga Buli Buti?

Oobu mbulwazi bupa kuti muntu abe asyuga wiindilide mubulowa. Bulwazi oobu inga bunyonganya nzila yakulonzya syuga kuzwa munsinga zyabulowa kuya mumaseelo mwalo muuyandika. Eeci cipa kuti zizo zimwi ziyandika kapati zinyonyooke alimwi akunyonganya mbobweenda bulowa, calo cikonzya kupa maulu naa minwe yakumaulu kukosolwa, koofwaala, alimwi akuba abulwazi bwansa. Mweelwe mupati wabantu baciswa bulwazi bwasyuga balafwa amalwazi aamoyo naa kulebuka mubili.

Kuvwula kapati kwamafwuta mumubili ncecintu cipati citalisya bulwazi oobu. Basyaazibwene basyoma kuti kuvwula kwamafwuta mwida alimwi amumusana cilakonzya kutondezya kuti muntu uli muntenda yakuciswa bulwazi oobu. Ikwaambisya mafwuta aali kumubeengwa alimwi akumuni, kuboneka kuti ngaapa kuti syuga uuli mubulowa kauteendi kabotu mumubili. Ino ncinzi ncomukonzya kucita kutegwa mulikwabilile?

 Nzila Zyotatwe Zikonzya Kucesya Ntenda Yakuba Abulwazi Bwasyuga

1. Amupimye kutegwa muzyibe syuga uuli mubulowa ikuti kamuli akati kabaabo bali muntenda yakuciswa bulwazi oobu. Bulwazi bwasyuga oobu kabutanatalika, muntu inga uba asyuga wamubulowa wiindilide asyoonto kwiinda mboweelede kuba. Nokuba kuti kuba asyuga wiindilide kapati naa wiindilide asyoonto takuli kabotu, kuli kwiindana kuliko: Bulwazi bwasyuga bulakonzya kucesyegwa nokuba kuti bulwazi tabukonzyi kumanina limwi. Kulubazu lumwi, aabo ibajisi syuga wiindilide asyoonto, bacikonzya kuucesya kusika waawo mpoweelede. Kuba asyuga wiindilide asyoonto inga kakutajisi zitondezyo zilibonya. Aboobo, muntu takonzyi kuzyiba. Malipooti atondezya kuti bantu babalilwa ku 316 miliyoni nyika yoonse bajisi bulwazi bwasyuga wiindilide asyoonto; pele banji tabazyi kuti bali mubukkale oobu. Mucikozyanyo ku Unites States, 90 pesenti yabantu bajisi bulwazi oobu tabazyi kuti balibujisi.

Nokuba boobo, kuba asyuga wiindilide asyoonto kulajaya. Alimwi kunze aakusololela kubulwazi bwasyuga wiindilide, kuba asyuga wiindilide asyoonto lino kwaambwa kuti kulijisi ntenda mpati yakunyonganya mizeezo. Ikuti kamuneneede kapati, kamutanyanyaasyi mubili, alimwi naa kuti mumukwasyi kuli bakacisidwe bulwazi bwasyuga, ambweni andinywe inga kamujisi syuga wiindilide asyoonto. Kupimwa inga kwamugwasya kuzyiba.

2. Kamusala zyakulya zijisi busani. Inga mwagwasyigwa kwiinda mukutobela nzila eezyi zitobela kuti naa kacikonzyeka: Kamucesya kulya kwiinda mbomwakali kulya kaindi. Muciindi cakunywa zyakunywa zijisi syuga, azyeezyo zilembedwe kuti carbonated, kamunywa maanzi, tii, naa kkofi. Muciindi cakulya zyakulya zisyubwidwe, cakutaciindizya kamulya cinkwa cipangidwe awiiti uutasyubwidwe, mupunga alimwi apasita. Kamulya nyama iinyina mafwuta, inswi, alimwi abunyangu.

3. Mutani kwiile kukkala buyo. Kunyanyaasya mubili kulakonzya kucesya syuga mubulowa alimwi akumugwasya kutaciindizya kuneneya. Syaazibwene umwi wakaamba kuti ciindi cimwi ncomweebelela TV, kamucibelesya kunyanyaasya mubili.

Tamukonzyi kucinca mbomupangidwe, pele mulakonzya kucinca mbomupona. Kusolekesya kulikoonse nkotukonzya kucita kutegwa buumi bwesu bube kabotu kulagwasya kapati.

^ par. 3 Sinsimuka! taitubikkili milawo kujatikizya musyobo wazyakulya naa bubambe bwakunyanyaasya mubili. Umwi aumwi weelede kulanga-langa nzila zikonzya kumugwasya, alimwi katanasala zyakucita mumakani aabusilisi weelede kubuzya musilisi.