Ho Jeremia 31:15, rea bala: “Sena ke seo Jehova a se boletseng, ‘Lentsoe le utloahala Rama, seboko le ho lla habohloko; Ragele o llela bara ba hae. O hanne ho tšelisoa ka bara ba hae, kahobane ha ba sa le eo.’”

Ragele o shoele pele ho bara ba hae ba babeli. Kahoo, ho ka ’na ha bonahala eka seo Jeremia a se buileng lilemo tse 1 000 ka mor’a lefu la Ragele ha sea nepahala.

Mora oa letsibolo oa Ragele ke Josefa. (Gen. 30:22-24) Hamorao, o ile a ba le mora e mong ea ileng a rehoa Benjamine. Ragele o ile a shoa ha a beleha mora eo oa bobeli. Ka hona, ho hlaha potso ena: Ke hobane’ng ha Jeremia 31:15 e re o llela bara ba hae hobane “ha ba sa le eo”?

Ha nako e ntse e ea mora oa hae oa letsibolo, e leng Josefa, o ile a ba le Manase le Efraime. (Gen. 41:50-52; 48:13-20) Hamorao, Efraime e ile ea e-ba moloko o hlaheletseng le o nang le tšusumetso e khōlō ’musong o ka leboea oa Iseraele ’me ea e-ba oona o emelang meloko e leshome ea Iseraele. Ka lehlakoreng le leng, moloko o tsoileng ho Benjamine, e leng mora oa bobeli oa Ragele, e ile ea e-ba karolo ea ’muso o ka boroa hammoho le oa Juda. Kahoo, ho ka boleloa hore Ragele o tšoantšetsa bo-’mè bohle ba Iseraele, ba ’musong o ka leboea le o ka boroa.

Ha buka ea Jeremia e ngoloa, ’muso o ka leboea oa meloko e leshome o ne o hapiloe ke Baassyria, ’me baahi ba oona ba isitsoe botlamuoeng. Empa mohlomong litloholo tse ling tsa Efraime li ne li balehetse naheng ea Juda. Ka 607 B.C.E., Bababylona ba ile ba hapa ’muso o ka boroa oa Juda oa meloko e ’meli. Ho bonahala eka ba ile ba phutha batlamuoa ba bangata ba ba isa Rama, e ka bang lik’hilomithara tse robeli ka leboea ho Jerusalema. (Jer. 40:1) Mohlomong ba bang ba ile ba bolaeloa naheng ea Benjamine, moo Ragele a neng a patiloe teng. (1 Sam. 10:2) Kahoo, ho llela ha Ragele bara ba hae ho ka ’na ha tšoantšetsa ho lleloa ha Babenjamine ka kakaretso kapa ba neng ba le Rama ka ho khetheha. Hape, ho ka ’na ha bontša hore bo-’mè bohle sechabeng sa Molimo ba ile ba llela Baiseraele ba bolailoeng kapa ba isitsoeng botlamuoeng.

Ho sa tsotellehe sena sohle, seo Jeremia a se buileng mabapi le ho llela ha Ragele bara ba hae e ne e le boprofeta ba se ileng sa etsahala lilemo tse makholo hamorao, ha bophelo ba Jesu e monyenyane bo ne bo le kotsing. Morena Heroda o ile a laela hore ho bolaoe bashanyana bohle ba ka holimo ho lilemo tse peli ba Bethlehema, e neng e le ka boroa ho Jerusalema. Kahoo, bara bao ba ne ba se ba le sieo; ba ne ba shoele. Nahana seboko se bohloko sa bo-’mè bao ba bolaetsoeng bana! E ne eka seboko seo se utloahala ho ea fihla Rama, karolong e ka leboea ho Jerusalema.—Mat. 2:16-18.

Kahoo, mehleng ea Jeremia le ea Jesu, ho llela ha Ragele bara ba hae ho ne ho tšoantšetsa ho sareloa ha bo-’mè ba Bajuda ka lebaka la bana ba bona ba bolailoeng. Ho hlakile hore batho ba shoeleng, ba ileng “naheng ea sera” e leng lefu, ba ka ’na ba khutla litleneng tsa sera seo ha ba tsosoa bafung.—Jer. 31:16; 1 Bakor. 15:26.