1-3. (a) Na un ten a sa dë taa de sikifi kapitë 147 u di buku Psalöm? (b) Andi u sa lei a di kapitë aki?

U LO’ U gafa wan sëmbë te a taki wan soni nasö te a du wan soni di bigi da u. Fëën mbei u musu ta möön gafa Jehovah Gadu! U ta gafëën da di gaan kaakiti di a abi, u di u ta si di kaakiti dë a dee waiti soni di a mbei, söseei u ta gafëën u di a lobi u gaanfa seei, u di a manda di Womi Mii fëën ko dëdë paka di lusupaima da u.

² Te u ta lesi kapitë 147 u di buku Psalöm, nöö u ta si gbelingbelin taa di sëmbë di sikifi di pisi aki bi ta gafa Jehovah gaanfa seei. A bi ta da wotowan degihati u gafa Gadu makandi ku ën tu.​—Lesi Psalöm 147:1, 7, 12.

³ Wa sabi ambë sikifi kapitë 147 u di buku Psalöm. Ma kandë di sëmbë di sikifi di pisi aki bi ta libi a di pisiten di dee Isaëli sëmbë bi toona go a Jelusalen, baka di Jehovah bi puu de a katibo a Babilon (Psalöm 147:2). Di psalöm sikifima aki bi ta gafa Jehovah, u di dee sëmbë u Jehovah bi sa ta dini ën baka a di köndë u de. Di psalöm sikifima aki bi lei taa möön soni bi  dë di mbei taa de bi musu ta gafa Jehovah. Andi bi dë dee soni aki? Söseei andi ta mbei taa i ta kë taki „Hallelujah!” nasö „gafa Jah”?​—Psalöm 147:1.

4. Unfa dee Isaëli sëmbë bi musu u ta fii di Könu Silosi bi puu de a katibo, nöö faandi mbei de bi fii sö?

⁴ Pakisei unfa dee Isaëli sëmbë bi sa ta fii di de bi dë a katibo a Babilon. Dee sëmbë dee bi kisi de tja go ala, bi ta mbei de fa, nöö de bi ta piki de taa: „Un kanda wan u dee kanda u Sion da u.” Ma dee Dju an bi kë kanda. U di de bi booko Jelusalen, di foto di bi ta da de piizii (Psalöm 137:1-3, 6). De bi ta fii booko saka, nöö de bi abi kötöhati fanöudu. Ma Jehovah bi heepi dee sëmbë fëën leti kumafa di Wöutu u Gadu bi taki a fesi. Unfa a bi heepi de? Di di könu u Pëlsia de kai Silosi bi wini Babilon, hën a bi taki taa Jehovah bi mandëën faa du wan soni. A taki taa: „Hënseei piki mi taa mi musu mbei wan wosu dëën a Jelusalen.” Silosi bi piki dee Isaëli sëmbë tu taa: „Ee wan sëmbë dë a unu mindi di dë sëmbë fëën, nöö be Jehovah di Gadu fëën dë ku ën. Be di sëmbë dë toona go ala baka” (2 Kloniki 36:23). Di soni aki bi musu u da dee Isaëli sëmbë dee bi dë a Babilon kötöhati!

5. Andi di psalöm sikifima taki u di kaakiti di Jehovah abi u heepi u?

⁵ Boiti taa Jehovah bi da hii di nasiön u Isaëli kötöhati, tökuseei a bi da hiniwan u de apaiti kötöhati tu. Di wan seei soni Jehovah ta du da u a di ten aki. Di psalöm sikifima sikifi taa Gadu ta „kula dee sëmbë dee ta fii booko saka, nöö a ta tai dee kasikaasi u de di ta hati de” (Psalöm 147:3). Te u dë ku suwaki, nasö te u lasi hati, nöö u sa dë seiki taa Jehovah ta booko ën hedi ku u. Jehovah dë kabakaba seei u da u kötöhati, söseei a dë kabakaba u heepi u ku dee bookohedi fuu (Psalöm 34:18; Jesaaja 57:15). A ta da u di köni ku di kaakiti fuu sa libi ku hiniwan bookohedi di u abi.​—Jakobosi 1:5.

6. Un wini u ta feni a di soni di sikifi a Psalöm 147:4? (Luku di peentje a bigi u di woto.)

⁶ Baka di dë, hën di psalöm sikifima luku go a liba, hën a taki taa Jehovah „ta konda hii dee teeja” nöö „a ta kai hii de tuu a de në” (Psalöm 147:4). Di psalöm sikifima bi sa si dee teeja, ma an bi sabi un mëni de dë. A di ten aki dee könima sabi taa milionmilion teeja dë a di kulupu teeja fuu. Nöö kandë milionmilion kulupu teeja dë a di mundu. Libisëmbë an sa konda hii dee teeja, ma di sëmbë di mbei de sa du ën. A sabi hii dee teeja bumbuu tee taa a da hiniwan u de wan në (1 Kolenti 15:41). Di Gadu di sabi ka hiniwan u dee teeja dë, sabi i tu. Hii juu a ta sabi naasë i dë, unfa i ta fii, söseei a ta sabi andi i abi fanöudu!

7, 8. (a) Un soni fuu Jehovah ta fusutan? (b) Konda wan woto di ta lei taa Jehovah ta fii da sëmbë.

⁷ Jehovah sabi andi ku andi ta miti i, nöö a abi di kaakiti u heepi i ku dee bookohedi  fii. (Lesi Psalöm 147:5.) Kandë i ta si kuma di soni di ta miti i ta hebi da i poi, nöö ja saanfa i musu libi ku ën. Ma Gadu sabi andi ku andi wa sa du, nöö „a ta hoi a pakisei taa ku doti u mbei” (Psalöm 103:14). U da zöndu libisëmbë, nöö hiniwan juu u ta mbei di wan seei föutu, nöö di soni aki sa mbei u ta fii booko saka. Kandë u bi taki wan soni, nasö u bi pakisei wan soni di an fiti, nasö u bi ta haun ku wotowan, nöö dee lö soni aki sa ta hati u bakaten! Jehovah an ta mbei föutu, ma a ta fusutan unfa u ta fii.​—Jesaaja 40:28.

⁸ A bi pasa wan daka taa Jehovah bi heepi i fii pasa wan fuka di bi ta miti i ö? (Jesaaja 41:10, 13) Di soni aki bi miti di sisa de kai Kyoko di bi ta du di pioniliwooko. Baka di a foloisi go a di njunjun kamian ka a bi musu go peleiki, nöö a bi ta fii booko saka seei. Ma unfa Kyoko bi ko sabi taa Jehovah bi ta fusutan unfa dee bookohedi fëën bi hebi dëën tjika? Sömëni baaa ku sisa u di njunjun kemeente ka a bi go, bi ta fusutan faandi mbei a bi ta fii booko saka. A bi ta fii taa Jehovah ta piki ën taa: „Mi lobi i e, na u di i ta du di pioniliwooko nöö, ma u di i da di mujëë mii u mi, söseei u di i buta i libi a mi maun. Mi kë fii ta piizii ku di libi fii kuma wan Kotoigi u mi!” Unfa Jehovah bi lei i taa a „köni pasa maaka”?

9, 10. Konda wan woto di ta lei ku un soni Jehovah o heepi u möön gaanfa.

⁹ Hii u tuu abi soni u njan, soni u bisi ku wan tan kamian fanöudu. Kandë i ta booko i hedi u di ja abi soni u njan tjika. Ma Jehovah mbei di goonliba a sö wan fasi taa soni sa göö u hii sëmbë sa feni soni u njan, te kisi „dee njönku baaka fou di ta bai, u di hangi kisi de”. (Lesi Psalöm 147:8, 9.) Ee Jehovah ta da dee baaka fou soni u njan, nöö u sa dë seiki taa a o da u dee soni dee u abi fanöudu tu.​—Psalöm 37:25.

¹⁰ Möön gaanfa Jehovah ta da u andi u abi fanöudu sö taa u sa abi wan taanga biibi hii juu, söseei a ta da u „di kötöhati . . . di bigi pasa hii sëmbë fusutan” (Filipi 4:6, 7). Wan baaa de kai Mutsuo ku hën mujëë bi si unfa Jehovah bi heepi de. Di wan gaan wata bi ko booko di köndë Japan a di jaa 2011, nöö de bi subi go a di daki u di wosu u de sö taa de an dëdë. A di daka dë de bi lasi gaansë u dee soni di de bi abi. Hii di ndeti dë de bi dë a wan dungu kamba u di wosu u de, nöö a bi ta kötö seei. A di mamate fëën, hën de suku wan soni di sa da de taanga. Di wan kodo soni di de bi feni, hën da di Jaarboek van Jehovah’s Getuigen u di jaa 2006. Di Mutsuo jabi di buku, hën a si di pisi „De dodelijkste tsoenami’s in de opgetekende geschiedenis”. Di pisi dë bi ta taki taa goon bi seki a wan paati de kai Sumatra a di jaa 2004, nöö a bi mbei wan gaan wata singi di paati. Di soni di pasa aki an bi pasa sö wan daka. Mutsuo ku hën mujëë bi këë seei di de lesi dee woto u dee baaa ku dee sisa u di paati dë. De bi ta fii taa Jehovah bi ta da de di taanga di de bi abi fanöudu tuutuu. Jehovah bi ta sölugu de a woto fasi tu. Woto baaa ku sisa u woto kamian u di köndë Japan bi ta da de soni u njan ku soni u bisi. Ma di soni di bi möön da de taanga, hën da di di ölganisaasi u Gadu bi manda wanlö baaa u go luku de. Mutsuo taki taa: „Mi bi ta fii taa Jehovah dë a hiniwan fuu bandja, nöö a bi ta heepi u. A bi ta da u kötöhati seei!” Gadu ta da u dee soni dee u abi fanöudu fuu  taanga di biibi fuu fosu, nöö bakaten a ta da u dee woto soni dee u abi fanöudu.

11. Andi u musu du fuu feni wini u di heepi di Gadu ta heepi u?

¹¹ Jehovah „ta heepi dee sakafasi sëmbë”. A lobi u, nöö hii juu a ta dë kabakaba u heepi u (Psalöm 147:6a). Unfa u sa feni wini u di heepi di Jehovah ta heepi u? U ku ën musu ko dë gaan mati. Fuu ku ën sa ko dë sö, nöö u musu abi sakafasi (Sefanja 2:3). Dee sakafasi sëmbë abi di futoou taa Jehovah o kuutu hii soni a wan leti fasi, söseei taa wan daka a o puu dee fuka dee ta miti de. Jehovah lobi dee sëmbë dee abi sakafasi.

12, 13. (a) Ku un soni u musu ta köni ee u kë feni wini u di heepi di Gadu ta heepi u? (b) Ku un pei sëmbë Jehovah ta wai?

¹² Ma Gadu ta „mbei dee hogihati sëmbë saka go te a goon” (Psalöm 147:6b). Wa kë  di soni aki pasa ku u! U kë u Gadu lei u taa a lobi u. Fëën mbei u musu buuse dee soni dee a ta buuse (Psalöm 97:10). U musu buuse fanafiti libi a di së u manu ku mujëë soni. Di soni aki kë taki taa u musu köni ku soni di sa mbei u go du di soni aki. Hën da wa musu ta luku fanafiti soni u womi ku mujëë (Psalöm 119:37; Mateosi 5:28). Kandë u musu mbei taanga möiti seei fu wa du di soni aki, ma te u du sö, nöö Jehovah o mbei u feni gaan bunu.

¹³ Wa sa mbei di möiti aki u wanwan. U musu buta futoou a Jehovah. Jehovah o wai ku u ee u ta buta futoou a dee soni di woto sëmbë ta buta futoou ö? Wë nönö. U di Jehovah „an ta si di kaakiti u wan hasi kuma wan gaan soni”. U musu ta buta futoou a useei ö, nasö a woto sëmbë u? Wë „na di kule di wan sëmbë ta kule hesi hën ta mbei a [Jehovah] piizii” (Psalöm 147:10). Fëën mbei u musu ta begi Jehovah nöömö faa heepi u, söseei u musu hakisi ën faa heepi u ku dee suwaki fasi fuu. Nöiti Jehovah o ko wei u haika dee begi aki. „Jehovah ta wai ku dee sëmbë dee ta lesipeki ën, awa, a ta wai ku dee sëmbë dee sabi taa a o lei de di bunuhati fëën” (Psalöm 147:11). U di Jehovah ta hoi hënseei a u, söseei u di a lobi u, mbei u sabi taa a o heepi u fu wa pakisei soni di an fiti.

14. Fuun soni di psalöm sikifima bi dë seiki?

¹⁴ Jehovah ta mbei u dë seiki taa a o heepi u te u abi bookohedi. Di dee Isaëli sëmbë bi toona go a Jelusalen baka, hën di psalöm sikifima bi ta pakisei unfa Jehovah bi ta heepi de. Di psalöm sikifima bi kanda taa: „A mbei dee kaampi u dee gaan döö fii ko taanga. A mbei dee womi mii fii feni gaan bunu. A ta du soni u bööböö libi dë a di pisiwata fii” (Psalöm 147:13, 14). U di Jehovah bi o mbei dee gaan döö u di foto ko taanga, mbei di psalöm sikifima an bi ta fëëë. Di soni aki bi ta mbei a dë seiki taa Jehovah bi o tjubi dee sëmbë fëën.

15-17. (a) Unfa u sa fii so juu te tesi ta miti u? Ma unfa Jehovah ta heepi u ku di Wöutu fëën? (b) Konda wan woto di ta lei unfa di soni di Gadu taki ta „paaja hesi” u heepi u.

¹⁵ Kandë i ta booko i hedi u di fuka ta miti i, ma Jehovah sa da i di köni fii sa libi ku dee  bookohedi fii. Di psalöm sikifima bi taki taa Gadu „da di goonliba dee wëti fëën. Di bosikopu fëën ta paaja hesi”. Bakaten hën a taki soni u ëisi di ta kai, ku logologo ëisi pisi di ta kai kuma tjuba. Hën a hakisi taa: „Ambë seei sa tei di kötö fëën?” Baka di dë hën a taki taa te Jehovah „taki wan soni nöö di ëisi ta jö” (Psalöm 147:15-18). Di Gadu fuu di sabi hii soni, söseei di sa du hii soni, di ta basi di tjuba, ku di ëisi di ta kai kumutu a liba ala, sa heepi i ku hiniwan bookohedi di i abi.

¹⁶ A di ten aki Jehovah ta tii u ku di Wöutu fëën, di Bëibel. Di psalöm sikifima taki taa di soni di Jehovah taki ta „paaja hesi” u heepi u. A ta tii u a di soifi fasi, söseei a ta tii u a di soifi ten. Pakisei dee wini dee i ta feni a di Bëibel, a dee buku u „di köni saafu di dë u futoou, a JW Broadcasting, a jw.org, söseei a dee gaanwomi, ku dee baaa ku dee sisa fii (Mateosi 24:45, NW). I bi si wan daka kaa fa Jehovah ta tii i hesihesi ö?

¹⁷ Wan sisa de kai Simone bi si unfa di Wöutu u Gadu bi heepi ën. A bi ta fii kuma an abi na wan du, söseei a bi ta si kuma Jehovah an lobi ën. Ma di a bi ko lasi hati, nöö a bi ta begi Jehovah hii juu faa heepi ën. Söseei a bi ta lei soni u di Bëibel nöömö. Simone taki taa: „Hii fa soni bi ta miti mi, tökuseei hiniwan daka mi bi ta fii taa Jehovah bi ta da mi kaakiti, söseei taa a bi ta tii mi.” Di soni aki bi heepi ën faa si soni a di soifi fasi.

18. Faandi mbei i ta si kuma i ku Jehovah dë mati, nöö faandi mbei i kë „gafa Jah”?

¹⁸ Di psalöm sikifi bi sabi taa u hii dee woto nasiön u goonliba, Jehovah tei dee Isaëli sëmbë kuma sëmbë fëën. De bi dë di wan kodo nasiön di Gadu ’bi piki andi de musu du’, söseei di a bi da dee „wëti fëën”. (Lesi Psalöm 147:19, 20.) A di ten aki u abi di gaandi u tja di në u Gadu. U ta tei ën u bigi taa u ko sabi ën, taa a da u di Wöutu fëën sö taa a sa tii u, söseei taa u ku ën sa ko dë gaan mati. Leti kumafa di sëmbë di sikifi kapitë 147 u di buku Psalöm bi abi sömëni soni di mbei a bi sa „gafa Jah”, sö nöö sömëni soni dë di mbei taa u musu ta gafa Gadu, nöö u musu ta da wotowan degihati u du di wan seei soni tu.