Ir al contenido

Ir al índice

NIKʼAJ CHIK ETAʼMANIK

Ri Daniel xuqʼaxej ubʼixik che kpe ri Mesías

Ri Daniel xuqʼaxej ubʼixik che kpe ri Mesías

QʼAXINAQ chi más che 500 junabʼ che ri ukamikal ri ajqʼaxal tzij Daniel tekʼuriʼ xkʼojiʼ ri Jesús. Tekʼuriʼ ri Jehová ubʼim chik che Daniel jampaʼ kuya jun loqʼalaj chak che ri Jesús rech kubʼan Mesías, o Cristo. Xbʼix wariʼ che Daniel: «Rajawaxik kawetaʼmaj xuqujeʼ kʼo awetaʼmabʼal chiʼ kmajtaj uyaʼik ubʼixik che kbʼan ubʼanik xuqujeʼ che kyak chi jumul Jerusalén kʼa kopan ri Mesías ri Ajkʼamal bʼe, kqʼax na wuqubʼ semanas, xuqujeʼ oxkʼal kebʼ [62] semanas» (Daniel 9:25, TNM).

Rech kqetaʼmaj jampaʼ xpe ri Mesías, nabʼe kqetaʼmaj jampaʼ kmajtaj ubʼanik wajun bʼim kanoq. Wariʼ kukʼutu chiʼ «kmajtaj uyaʼik ubʼixik che kbʼan ubʼanik xuqujeʼ che kyak chi jumul Jerusalén». ¿Jampaʼ xmajtaj «uyaʼik ubʼixik»? Jun chik ajtzʼibʼanel re ri Biblia, ubʼiʼ Nehemías, kubʼij che wajun tzij riʼ, ri taqonik che kbʼan ubʼanik ri e tapya rech Jerusalén, xel lo «chupam ri ujuwinaq junabʼ ri rajawinik» ri Artajerjes (Nehemías 2:1, 5-8). Kʼi taq ajtzʼibʼanelabʼ xa junam kkichomaj che ri uqʼatbʼal tzij Artajerjes xmajtaj lo pa ri junabʼ 475 nabʼe chuwach taq uqʼij ri Jesús. Chiʼ kqajilaj wariʼ, kqilo che pa ri junabʼ 455 nabʼe chuwach taq uqʼij ri Jesús ktzʼaqat 20 junabʼ rech ri uqʼatbʼal tzij Artajerjes. Rumal laʼ, ri bʼim kan chrij ri Mesías che xubʼij ri Daniel xmajtaj ubʼanik pa wajun junabʼ riʼ: 455 nabʼe chuwach taq uqʼij ri Jesús.

Daniel xubʼij chiʼ kopan ri «Mesías ajkʼamal bʼe», rajawaxik kqʼax na «wuqubʼ semanas, xuqujeʼ oxkʼal kebʼ [62] semanas», rukʼ wariʼ ktzʼaqat 69 semanas. ¿Jampaʼ qas kubʼanaʼ wariʼ? Junam che kriqtaj pa jalajoj taq Biblias, e qastzij taj semanas, are semanas rech junabʼ. Rukʼ nikʼaj chik tzij kqabʼij che, jun semana xa junam rukʼ wuqubʼ junabʼ. Ri judíos ojer ketaʼm ri kraj kubʼij ri semanas rech junabʼ, o jalajoj jupuq wuqubʼ taq junabʼ. Ojer che wuqubʼ taq junabʼ kkibʼan jun nimqʼij rech sabático (Éxodo 23:10, 11). Rumal laʼ, ri 69 semanas che ri bʼim kanoq kubʼanaʼ 69 jupuq semanas rech 7 junabʼ, wariʼ are kraj kubʼij che kubʼanaʼ 483 junabʼ.

Kimik ri rajawaxik chik kqabʼano are kqajilaj. We kqajilaj 483 junabʼ kmajtaj pa ri junabʼ 455 nabʼe chuwach taq uqʼij ri Jesús, kojopan pa ri junabʼ 29, pa wajun junabʼ riʼ xubʼan ri uqasanjaʼ ri Jesús tekʼuriʼ xubʼan Mesías (Lucas 3:1, 2, 21, 22). * Wajun tzij riʼ xbʼix kan pa ri Biblia qas xbʼantajik.

^ párr. 2 Kmajtaj bʼi pa ri junabʼ 455 kopan pa ri junabʼ 1 kubʼanaʼ 454 junabʼ. Tekʼuriʼ, kmajtaj bʼi pa ri junabʼ 1 kopan pa ri junabʼ che kkibʼij ri winaq che xkʼojiʼ ri Jesús kubʼanaʼ xaq xiw jun junabʼ. Tekʼuriʼ kmajtaj bʼi pa ri junabʼ 1 kopan pa ri junabʼ 29 kubʼanaʼ 28 junabʼ. We kqajilaj wa oxibʼ ajilabʼal riʼ (454+1+28), ktzʼaqat 483 junabʼ. Tekʼuriʼ qʼaxinaq chi kebʼ oxibʼ junabʼ ‹xesax ri ukʼaslemal› ri Jesús, pa ri junabʼ 33 (Daniel 9:24, 26). We kawaj kawetaʼmaj chi nikʼaj, chatzukuj pa ri cap. 11 rech ri wuj Prestemos atención a las profecías de Daniel, xuqujeʼ ri wuj Perspicacia para comprender las Escrituras, vol. 2, págs. 1014-1017. Wa kebʼ wuj riʼ bʼanom kumal ri testigos rech Jehová.