Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

IRELAUD 16

Pelianda Tepil oh Eh Widing Suwed kan

Pelianda Tepil oh Eh Widing Suwed kan

“Kumwail . . . pelianda Tepil, e ahpw pahn tangasang kumwail.”​—SEIMS 4:7.

1, 2. Ihs me kin perenki ahnsoun papidais?

MA KE kin papah Siohwa erein sounpar tohto, ele pak tohto ke kin rong padahk en papidais nan mihting tohrohr kan. Mendahki pak tohto ke kin rong padahk ko, ke kin mwekidkihda ni omw kin kilang irail kan me mwohd mwowe ar kin kesihnenda ong papidais. Ni ahnsowo, ngilen peren oh lopwolopw wiawi, oh mwein pilen mesomw kan kohda ni omw iang kilang irail kan me piladahr en utung Siohwa. Ia uwen eh kin kaperen ahnsowo!

2 Ele kitail kin kilang papidais wiawi ekeite pak nan ehu pahr nan atail wasa, ahpw tohnleng kan kin kilang pak tohto. Ke kak medewehla duwen “nanleng pahn perenkihda” ni arail kin kilang aramas kid kei nan sampah pwon me kin iangala sapwellimen Siohwa pwihn nan ehuehu wihk? (Luk 15:7, 10) Tohnleng kan kin uhdahn perenkihda ni arail kin kilang tohtohlahn sapwellimen Siohwa aramas akan!​—Akkai 2:7.

TEPIL KIN “KOHKOHSELI DUWEHTE LAION EMEN”

3. Dahme kahrehda Sehdan kin kohkohseli duwehte “laion emen me kin weriwer”? Dahme e kin men wia?

3 Weksang tohnleng pwukat, mie ngehn teikan me kin lingeringerki kilang papidais kan me kin wiawi. Sehdan oh ngehn saut akan kin uhdahn lingeringerki kilang aramas kid kei en sohpeisang sampah suwed wet. Met pwehki Sehdan kin nda me dene sohte aramas emen kin papah Siohwa pwehki arail limpoak mehlel ong ih oh sohte me kak kolokol arail lelepek ma re lelohng kahpwal laud. (Wadek Sohp 2:4, 5.) Ahnsou koaros me emen kin pilada en inoukihong Siohwa eh mour, e kin kasalehda me Sehdan me likamw. Met kin mwomwen me Sehdan kin alehdi popohr kid kei ni wihk koaros. Ih kahrepe wet me Sehdan kin “kohkohseli duwehte laion emen me kin weriwer, raparapahki ihs me e pahn kadallehla.” (1 Piter 5:8) “Laion” menet kin nantihong en kadallehla kitail pwehn kauwehla atail nanpwungmwahu rehn Koht.​—Melkahka 7:1, 2; 2 Timoty 3:12.

Ehuehu ahnsou me emen kin inoukihong Siohwa eh mour oh papidaisla, e kin kasalehda me Sehdan likamw

4, 5. (a) Ni ahl riau dah kan me Siohwa kin ketin irehdi manaman en Sehdan? (b) Dahme Kristian mehlel men kak kamehlele?

4 Mendahki atail imwintihtio inenen lemei, kitail sohte anahne masak. Dahme kahrehda? Pwehki Siohwa kin ketin irehdi manaman en “laion” menet ni ahl kesempwal riau. Ia ahl pwukat? Keieu, Siohwa ketin kohpadahr me “pokon kalaimwun” en Kristian mehlel kan pahn pitsang “kahn kamakam kowahlap” me kohkohdo. (Kaudiahl 7:9, 14NW) Sapwellimen Koht kokohp kan kin pweida ahnsou koaros. Ihme kahrehda Sehdan pil ese me e sohte kak kauwehla sapwellimen Koht aramas akan nin duwen pwihn ehu.

5 Keriaun ahl me Siohwa kin ketin irehdi manaman en Sehdan kin sansalda sang ire mehlel ehu me emen sapwellimen Koht aramas lelepek en mahs koasoia. Soukohp Asaraia koasoiaiong Nanmwarki Asa: “KAUN-O ketin ieiang kumwail erein amwail pahn ieiang ih.” (2 Kronikel 15:2; wadek 1 Korint 10:13.) Karasaras tohto nan Paipel kin kasalehda me ahnsou koaros Sehdan sohte kak kadallehla sapwellimen Koht ladu kan en mahs me kin kolokol arail nanpwungmwahu rehn Koht. (Ipru 11:4-40) Rahnwet, Kristian emen me kin kolokol eh nanpwungmwahu rehn Koht pahn kak pelianda oh powehdi Tepil. Ni mehlel, Mahsen en Koht kin kamehlelehiong kitail: “Kumwail . . . pelianda Tepil, e ahpw pahn tangasang kumwail.”​—Seims 4:7.

“KITAIL MAHWENIONG . . . NGEHN SUWED KAN”

6. Ia duwen Sehdan eh kin peiong emenemen Kristian?

6 Sehdan sohte kak kana nan mahwen wet, ahpw e kak kalowehdi emenemen kitail ma kitail sohla kin mwasamwasahn. Sehdan ese me e kak kadallehla kitail ma e kak kaluwetehla atail nanpwungmwahu rehn Siohwa. Ia duwen Sehdan eh kin wia met? Sang ni eh kin kalaudehla eh peiong emenemen kitail oh doadoahngki widing kan. Kitail pahn tehkpene wiepe pwukat me Sehdan kin doadoahngki.

7. Dahme kahrehda Sehdan kin kalaudehla eh peiong sapwellimen Siohwa aramas akan?

7 E kin kalaudehla eh peiong kitail. Wahnpoaron Sohn koasoia: “Sampah unsek mi pahn manaman en Me Suwedo.” (1 Sohn 5:19) Mahsen pwukat kin wia kehkehlik ehu ong Kristian mehlel kan koaros. Pwehki Sehdan kadallehlahr aramas koaros me kin iang kisehn sampah suwed wet, met e kin kalaudehla eh peiong irail kan me saikinte lohdi, iei sapwellimen Siohwa aramas akan. (Maika 4:1; Sohn 15:19; Kaudiahl 12:12, 17) E kin lingeringer kowahlap pwehki e ese me eh ahnsou mwotomwotalahr. Kahrehda e kin kalaudehla eh pei. Rahnwet, e kin wia uwen eh kak koaros pwehn kauwehla atail nanpwungmwahu rehn Koht.

8. Dahme wahnpoaron Pohl kasalehda ni eh koasoia me kitail anahne “poadoar” ong ngehn suwed kan?

8 E kin peiong emenemen kitail. Wahnpoaron Pohl kehkehlikihong ienge Kristian akan: “Kitail mahweniong [“poadoar” ni lokaiahn Krihk] . . . ngehn suwed kan en pahnlahng.” (Episos 6:12) Dahme kahrehda Pohl doadoahngki lepin lokaia “poadoar”? Pwehki Pohl men kasalehda me emenemen kitail anahne nantihong en peiong ngehn suwed kan. Sohte lipilipil ma kitail kin mi nan wasa kan me aramas tohto kin kamehlele ngehn suwed kan de soh, kitail en dehr manokehla me ni ahnsou me kitail inoukihong Siohwa atail mour, kitail tepida peiong ngehn suwed kan. Sangete ahnsou me e inoukihda eh mour, emenemen Kristian sohte kak pitsang mahwen wet. Ihme kahrehda Pohl anahne pwurepwurehng kangoange Kristian akan nan Episos en “pelianda” Tepil, “kehlail” oh “dadaurete.”​—Episos 6:11, 13, 14.

9. (a) Dahme kahrehda Sehdan oh ngehn saut akan kin doadoahngki soangsoangen “widing suwed kan”? (b) Dahme kahrehda Sehdan kin song en kauwehla atail madamadau? Ia duwen atail kak pelianda? (Menlau kilang koakon “ Kanahieng Ahn Sehdan Widing kan!”) (c) Mehnia wiepen widing me kitail pahn tehkpene met?

9 E kin doadoahngki widing kan. Pohl kin kehkehlikihong Kristian akan en pelianda en Sehdan “eh widing suwed kan.” (Episos 6:11) Tehk me Pohl koasoia “widing suwed kan.” Met wehwehki me ngehn suwed kan kin doadoahngki wiepen widing tohto ahpw kaidehn wiepe tehieu, oh mie kahrepen arail kin wia met. Ekei Kristian akan me powehdi ehu kasongosong kin lohdi pahn pil ehu kasongosong tohrohr. Ihme kahrehda, Tepil oh ngehn saut akan kin tetehk dahme emenemen kitail kin wia pwehn esehla atail luwet akan, oh re uhd kin isanekihla atail luwet akan. Ahpw kitail kak ese wiepe kan me Tepil kin doadoahngki pwehki Paipel kin kasalehda wiepe pwukat. (2 Korint 2:11) Nan irelaud kan mwomwe, kitail koasoiapenehr ekei wiepe kan me duwehte noahrok kepwe, werek suwed, oh tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud. Met kitail pahn tehkpene pil ehu ahn Sehdan widing suwed, iei wunahni.

DOADOAHNGKI WUNAHNI​—TIAHK SOALOALOPWOAT EHU

10. (a) Dahkot wunahni? (b) Ia sapwellimen Siohwa madamadau ong wunahni? Ia omw madamadau ong met?

10 Ni emen eh kin iang tiahk en wunahni de katieni, e kin ehuong ngehn suwed kan. Kosetipw, pweh, mesehl, oh kapwour eni kin pidada wunahni. Kitail ese me Siohwa kin “ketin kalahdeki” wiewia pwukat. (Deuderonomi 18:10-12; Kaudiahl 21:8) Pwehki kitail pil anahne “tatki me suwed kan,” e sohte konehng douluhl kitail en wia mehkot me pid de ehuong ngehn suwed kan. (Rom 12:9) Ia uwen met eh kin wia tiahk en soaloalopwoat oh kasaut mwohn silangin Samatail nanleng, Siohwa!

11. Dahme kahrehda Sehdan pahn kana ma e kak kahrehiong kitail en wia tiahk en wunahni? Ia duwen omw kak karasahda met?

11 Pwehki tiahk en wunahni kin wia tiahk en soaloalopwoat ong Siohwa, Sehdan kin nantihong en kahrehiong kitail en iang wia met. Ehuehu ahnsou me e kin kahrehiong emen Kristian en iang wia tiahk en wunahni, Sehdan kin kana. Dahme kahrehda? Nna medewehla met: Ma emen sounpei pahn alehdi kangoang oh tangasang eh pwihn en mahwen oh iangala pwihn en imwintihtio, kaunen pwihn en imwintihtio pahn perenkihda. Kaun menet pahn kakete suweiki sounpei menet pwehn kapailoke kaunen pwihn me e kohkohsang ie. Met duwehte en Kristian emen eh kin tepida iang tiahk en wunahni. Ni pein nsene, e pilada en kohkohsang Siohwa pwehn mihla pahn manaman en Sehdan. Medewehla ia uwen Sehdan eh pahn perenki doadoahngki Kristian menet pwehn kapailoke Siohwa! Ia duwe, kitail men mweidohng Tepilo en kana ni ahl wet? Uhdahn soh! Kitail sohte men pangala Siohwa.

KIHDA PEIDEK KAN PWEHN KAHREHDA PEIKASAL

12. Wiepe dahieu me Sehdan kin doadoahngki pwehn kamwakid atail madamadau ong wunahni?

12 Ma kitail kin tatki tiahk en wunahni, Sehdan sohte pahn kak poweikitaildi ni eh kin doadoahngki wiepe wet. Ihme kahrehda, e kin ese me e anahne wekidala atail madamadau. Ia duwen eh kin wia met? E kin song en kahrehiong Kristian akan en “kahdaneki me suwed me mwahu oh me mwahu me suwed.” (Aiseia 5:20) Pwehn wia met, Sehdan kin kalapw doadoahngki wiepe ehu me e kin doadoahngki sangete mahs, iei en kihda peidek kan pwehn kahrehda peikasal.

13. Ia duwen Sehdan eh kin doadoahngki peidek kan pwehn kahrehda peikasal?

13 Tehk ia duwen Sehdan eh kin doadoahngki wiepe wet mahs. Nan Ihden, e idek rehn Ihp: “Mehlel apwoat me Koht ketin keinepwihsang kumwa en dehr tungoale wahntuhke kan en nan mwetuwelet?” Ni mwehin Sohp, nan mihting en tohnleng kan nanleng, Sehdan kihda peidek wet: “Ia duwe, Sohp pahn kak pwongih komwi, ma komw sohte ketin kapaiahda?” Oh ni ahnsou me Sises ketin tepida sapwellime doadoahk pohn sampah, Sehdan kasonge Krais oh koasoia: “Ma sapwellimen Kohto komwi, a komw mahsanih pwe takai pwukat en wiahla pilawa.” Medewehla, ni ahnsou me Sehdan kasonge Sises, e kauwe dahme Siohwa mahsanih wihk weneute mwowe: “Kowe, me iei nei pwutak kompoake, me I kin kupwurperenki”!​—Senesis 3:1; Sohp 1:9; Madiu 3:17; 4:3.

14. (a) Ia duwen Sehdan eh kin kahrehda peikasal me pid wunahni? (b) Dahme kitail pahn tehkpene ni ahnsou wet?

14 Rahnwet, Tepil kin doadoahngki wiepeohte pwehn kahrehda aramas en peikasalki duwen uwen suwed en wunahni. E kin pweida ni eh kin kahrehiong ekei Kristian akan en tepida peikasalki met. Irail tepida peikasalki ma ekei wiewiahn wunahni uhdahn suwed. (2 Korint 11:3) Ia duwen atail kak sewese irail en wekidala arail madamadau? Ia duwen atail kak tehk kanahieng pwe widing en Sehdan en dehr kamwakid kitail? Pwehn diarada pasapengpen peidek pwukat, kitail pahn tehkpene soahng riau nan mouren aramas me Sehdan kin kasaminehkihla tiahk en wunahni kan. Soahng pwukat iei mehn kamweit oh apwalih roson mwahu.

ISANEKIHLA ATAIL INENG KAN OH ANAHN AKAN

15. (a) Dahme aramas tohto nan ekei sahpw akan kin medewehki wunahni? (b) Ia duwen ekei Kristian akan ar pil tepida lohdiong pahn madamadau en sampah wet me pid duwen wunahni?

15 Nan ekei sahpw kan ahpw mehlel nan Iurop oh paliepeng en Amerika, aramas tohto sohte kin medewe me e keper en iang wiewia kan en wunahni. Kasdo kan, pwuhk kan, TV oh mehn mwadong nan computer kan kin kalapw kasalehda wiewiahn ngehn saut akan nin duwen mehkot me kaperen oh sohte keper. Aramas tohto kin perenki kasdo kan oh pwuhk kan me kin koasoia duwen tiahk en wunahni oh re kin wiahda pwihn kan ong soangen mehn kamweit pwukat. E sansal me ngehn saut akan kin pweida ni arail kin kahrehiong aramas tohto en medewe me wunahni sohte keper. Ia duwe, soangen madamadau wet kin kamwakid Kristian akan en sohte wiahki wunahni mehkot keper? Ei, ekei lohdier pahn soangen madamadau wet. Ia duwen met eh kin wiawi? Karasepe, mwurin emen Kristian kilang kasdo ehu me kin kasalehda tiahk en wunahni, e nda, “I kilang kasdo wet, ahpw I sohte kin iang wia tiahk en wunahni.” Dahme kahrehda soangen madamadau wet keper?

16. Dahme kahrehda e keper en pilada mehn kamweit kan me kin kasalehda tiahk en wunahni?

16 Mehlel, mie wekpeseng en iang wia tiahk en wunahni oh en kilang wunahni. Ahpw, met sohte wehwehki me en kilang tiahk en wunahni sohte keper. Dahme kahrehda? Nna medewehla met: Mahsen en Koht kin kasalehda me Sehdan oh nah ngehn saut akan sohte kak wehwehki audepen atail mohngiong. * Kahrehda nin duwen atail koasoiahier mwoweo, ngehn saut akan anahne tehk kanahieng atail wiewia kan iangahki mehnia mehn kamweit kan me kitail kin pilada pwehn ese atail madamadau kan oh wasa me luwet rehtail. Ma Kristian emen kin kasalehda me e kin perenki kasdo kan oh pwuhk kan me kin koasoia duwen katieni, mesehl, kosetipw de wiewia teikan en wunahni, e kin padahkihong ngehn saut akan audepen eh madamadau. Ni mehlel, e kin kasalehiong ngehn saut akan wasa me e luwet! Eri ngehn saut akan kak uhd kalaudehla arail pei ong Kristian menet pwehn isaneki eh luwet kan me e pein kasalehda lao re pahn powehdi ih. Ni mehlel, ekei tepida men ese tiahk en wunahni pwehki re kin wia mehn kamweit kan me kin kasalehda tiahk wet, oh mwuhr re uhdahn tepida iang wia wiewiahn wunahni.​—Wadek Kalesia 6:7.

Ale sawas sang rehn Siohwa ni ahnsoun soumwahu

17. Wiepen widing dahieu me Sehdan kin doadoahngki pwehn kasonge irail me soumwahu?

17 Sehdan kin song isaneki kaidehn atail ineng kan oh mehn kamweit kante, ahpw e pil kin song isaneki atail anahn en apwalih roson mwahu. Ia duwen eh kin wia met? Kristian emen me ahneki soumwahu kak mworusala ma e pwurepwurehng kohla ni imwen wini ahpw eh soumwahu kin susuwedlahte. (Mark 5:25, 26) Sehdan oh ienge ngehn saut akan kak isanekihla eh kahpwal wet. Ngehn saut akan ele pahn song kahrehiong me soumwahwo en pehm me solahr eh koapworopwor oh pilada ale wiepen wini kan me kin pidada en doadoahngki soangen “wiewiahn akmanaman kan,” de wunahni. (Aiseia 1:13NW) Ma wiepen kasongosong wet pahn pweida, e kak kauwehla ahn me soumwahwo eh nanpwungmwahu rehn Koht. Ni ahl dahieu?

18. Soangen wiepen wini dah kan Kristian emen pahn liksang, oh dahme kahrehda?

18 Siohwa ketin mahsanihong mehn Israel kan me kin doadoahngki “wiewiahn akmanaman kan”: “Ni amwail pahn kapahwei pehmwail pwe kumwail en kapakap, I sohte pahn tehk kumwail. Mehnda ma amwail kapakap me tohto oh reirei, ahpw I sohte pahn karongei kumwail.” (Aiseia 1:15) Kitail men ahnsou koaros liksang mehkan me kak irehdi atail kapakap kan oh katikala sawas me kitail kin alehsang rehn Siohwa, ahpw keieu ni ahnsoun soumwahu. (Melkahka 41:3) Kahrehda, ma ehu wiepen wini kak pid tiahk en wunahni, Kristian mehlel men anahne liksang wiepe wet. * (Madiu 6:13) Ni ahl wet, e pahn kak kolokol sapwellimen Siohwa sawas kan.​—Menlau kilang koakon “ Met Uhdahn Wunahni?

MA ARAMAS TOHTO KIN KOASOIA NGEHN SAUT AKAN

19. (a) Dahme Tepil kin kahrehiong aramas akan en kamehlele duwen eh manaman? (b) Soangen koasoi dah kan me Kristian mehlel akan anahne liksang?

19 Nan ekei sahpw kan me duwehte Iurop oh paliepeng en Amerika, aramas tohto sohte kin medewe ia uwen keper en manaman en Sehdan. Ahpw mie sahpw kan me aramas akan kin ahneki madamadau me weksang met. Nan soangen wasa pwukat, Tepil kin pitihdi aramas tohto en kamehlele me e ahneki manaman me laudsang uwen me e uhdahn ahneki. Ekei kin ahnsou koaros masak ngehn saut akan ni arail kin mour, mwenge, doadoahk oh meir. Aramas kin kalapw koasoia duwen manaman kehlail en ngehn saut akan. Re kin koasoia soahng pwukat ni mwomw kaperen oh kahrehiong meteikan en pil perenki rong. Ia duwe, e konehng kitail en iang koasoiaiong aramas tohto soahng pwukat? Soh, sapwellimen Koht mehlelo ladu kan kin liksang wia met pwehki kahrepe kesempwal riau.

20. Ia duwen emen eh kakete kalohki en Sehdan padahk kan?

20 Keieu, en koasoia duwen dahme ngehn saut akan kin wia kak sewese Sehdan. Ia duwen? Mahsen en Koht kin kasalehda me Sehdan kak wia manaman kan, ahpw e pil kin mahsanih me Sehdan kin doadoahngki “kilel likamw” oh “soangen widing koaros.” (2 Deselonika 2:9, 10) Pwehki Sehdan kin uhdahn koahiek en pitihdi aramas akan, e ese ia duwen eh kak kamwakid madamadau en irail kan me kin perenki wiewiahn wunahni oh ia duwen eh kak kahrehiong irail en kamehlele mehkan me sohte mehlel. Soangen aramas pwukat ele pahn kamehlele dahme re kilang oh rong, oh re pahn ele koasoiaiong meteikan met mwomwente me e mehlel. Ni aramas tohto ar kin koasoia ire pwukat, re kin kapatahiong soahng tohto. Ma Kristian emen pahn sewese soangen koasoi pwukat en kohpeseng, ni mehlel, e pahn wia dahme Tepil, “semen soangen likamw koaros” men kitail en wia. E pahn kin kalohki ahn Sehdan padahk kan.​—Sohn 8:44; 2 Timoty 2:16.

21. Dahme kitail kin men keieu koasoiapene nanpwungatail?

21 Keriau, mendahki ma ngehn saut akan kin ahneki manaman pohn emen mwohn e wiahla Kristian men, e sohte pahn pwurepwurehng koasoiaiong ienge Kristian akan pwehn kaperenda irail. Dahme kahrehda? Pwehki kitail kin ale kaweid wet: “Kitail kainenehiongete kapehditail kan ong Sises, me tepin atail pwoson oh me kaunsekala atail pwoson.” (Ipru 12:2) Ei, kitail anahne medemedewehte duwen Krais ahpw kaidehn Sehdan. Ni ahnsou me Sises ketiket sampah, e sohte kin kalapw mahsanihong sapwellime tohnpadahk kan duwen ngehn saut akan pwehn kaperenda irail mendahki e kak mahsanih soahng tohto me pid dahme Sehdan kak de sohte kak wia. Ahpw e kin ketin medemedewehte rongamwahu en Wehio. Ni atail kin kahlemengih Sises oh sapwellime wahnpoaron kan, kitail men keieu koasoiapene duwen “soangen manaman kapwuriamwei kan me Koht ketin wiadahr.”​—Wiewia 2:11; Luk 8:1; Rom 1:11, 12.

22. Dahme kitail kak pousehla wia pwe “nanleng pahn perenkihda”?

22 Sehdan kin doadoahngki soangsoangen widing kan iangahki wunahni pwehn kauwehla atail nanpwungmwahu rehn Siohwa. Ahpw ma kitail kin tatki me suwed oh tengediong dahme pwung, Tepil sohte pahn kak kaluwetehla atail kin koasoanehdi en liksang soangen wiewiahn wunahni koaros. (Wadek Episos 4:27.) Tamataman me “nanleng pahn perenkihda” ma kitail pahn pousehla “pelianda kehlail en Tepil eh widing suwed kan” lao lel ahnsou me e pahn kasohrala!​—Luk 15:7; Episos 6:11.

^ par. 16 Soangsoangen ahd kan me kohwong Sehdan (Sounpelian, Sounkaraun likamw, Sounpitih aramas, Sounkasonge aramas, oh Sounlikamw men) sohte kin kasalehda me e kak wehwehki audepen atail mohngiong oh madamadau. Weksang met, Paipel kin kasalehda me Siohwa kin ketin “sohng nan kapehd en aramas” oh Sises kin ketin “iroirong nan kapehd en aramas akan oh ar lamalam akan.”​—Lepin Padahk 17:3; Kaudiahl 2:23.

^ par. 18 Pwehn kalaudehla omw wehwehki duwen ire wet, menlau kilang iren onop “Kolokol Madamadau en Paipel ong Roson Mwahu” nan Kahn Iroir en November 1, 2008, pali 23-27.