Kuditwadisa Bonso Muntu ya Fioti

“Muntu yina ke kuditwadisa bonso muntu ya fioti na kati na beno yonso yandi muntu kele muntu ya nene.”​—LUKA 9:48.

KETI NGE LENDA PESA MVUTU?

Inki lenda sadisa nge na kuditwadisa bonso muntu ya fioti?

Na nki mitindu muntu ya fioti ke kumaka muntu ya “nene”?

Inki mutindu beto lenda monisa kudikulumusa na makwela, na dibundu, mpi na bangwisana na beto ti ba nkaka?

1, 2. Inki ndongisila Yezu pesaka bantumwa na yandi, mpi sambu na nki?

BETO kele na mvu 32 T.B. Yezu mpi bantumwa na yandi kele na distrike ya Galilea. Bantumwa na yandi ya nkaka yantikaka kutulana ntembe sambu na kuzaba muntu ya kuluta nene na kati na bo. Nsoniki Luka ke zabisa beto mambu yina salamaka: “Ntembe basikaka na kati na bo sambu na kuzaba nani vandaka muntu ya kuluta nene na kati na bo. Sambu Yezu zabaka bangindu ya bantima na bo, yandi bakaka mwana mosi ya fioti, tulaka yandi pene-pene na yandi, mpi tubilaka bo nde: ‘Konso muntu yina ke yamba mwana yai ya fioti sambu na zina na mono ke yamba mpi mono, mpi konso muntu yina ke yamba mono ke yamba mpi Muntu yina tindaka mono. Sambu muntu yina ke kuditwadisa bonso muntu ya fioti na kati na beno yonso yandi muntu kele muntu ya nene.’” (Luka 9:46-48) Na ntima nda yonso, Yezu sadisaka bantumwa na kubakisa nde bo fwete monisa kudikulumusa.

² Keti ndongisila ya Yezu ya kuditwadisa bonso muntu ya fioti vandaka na kuwakana ti dibanza ya Bayuda mingi ya mvu-nkama ya ntete? Ve. Nkutu, yo vandaka ya kuswaswana. Mukanda mosi (Theological Dictionary of the New Testament) tubaka nde, sambu na Bayuda yo vandaka mfunu mingi na kuzaba muntu yina fwanaka na kubaka lukumu ya mingi na bangwisana na bo yonso, mpi ntangu yonso bo vandaka kudiyangisa sambu na kuzaba kana bo vandaka kupesa konso muntu lukumu yina yandi fwanaka na kubaka. Yezu zolaka nde bantumwa na yandi kuswaswana ti bantu yina vandaka na nziunga na bo.

3. (a) Kuditwadisa bonso muntu ya fioti ke tendula nki, mpi sambu na nki yo lenda vanda mpasi? (b) Inki bangiufula beto ta tadila na disolo yai?

³ Ngogo ya Kigreki ya bo mebalula na “muntu ya fioti” ke tendula muntu ya kudikulumusa, ya kele mfunu mingi ve kuluta ba nkaka to muntu yina kele ve ti ngolo  to kiyeka. Yezu bakaka mwana fioti sambu na kulonga bantumwa na yandi nde bo fwete kudikulumusa. Ndongisila yina kele mfunu sambu na Bakristu ya kieleka bubu yai, kaka mutindu yo vandaka mfunu na mvu-nkama ya ntete. Yo lenda vanda mpasi na kuditwadisa bonso muntu ya fioti, mingi-mingi na mambu ya nkaka. Kukonda kukuka na beto ke pusaka beto na kuvanda lulendo mpi kusosa lukumu. Diaka, nsi-ntoto ya Satana lenda pusa beto na kuvanda bwimi, kuzola kuswana, to kusosa kuyala ba nkaka. Inki lenda sadisa beto na kuditwadisa bonso muntu ya fioti? Inki Yezu zolaka kutuba ntangu yandi tubaka nde ‘muntu ya fioti na kati na beto kele muntu ya nene’? Na nki mambu beto fwete monisa mpeve ya kudikulumusa?

“O MUDINDU YA KIMVWAMA, YA MAYELE, MPI YA NZAYILU YA NZAMBI!”

4, 5. Inki lenda pusa beto na kumonisa kikalulu ya kudikulumusa? Pesa mbandu.

⁴ Mutindu mosi yina beto lenda monisa kudikulumusa kele ya kuyindula nde, Yehowa kele nene kuluta beto. Diambu ya kieleka kele nde, “mpila ya kubakisa mabanza na yandi kele ve.” (Yez. 40:28) Ntumwa Polo sonikaka sambu na bunene ya Yehowa nde: “O mudindu ya kimvwama, ya mayele, mpi ya nzayilu ya Nzambi! Ata muntu mosi ve lenda zaba balusambisu na yandi mpi kubakisa banzila na yandi!” (Bar. 11:33) Bantu me longukaka mambu mingi tuka Polo sonikaka bangogo yai bamvula kiteso ya 2000 meluta; kansi mambu yina yandi sonikaka kele kaka ya kieleka tii bubu yai. Ata beto me zaba mambu mingi, yo kele kaka ti mambu mingi mpenza ya beto lenda longuka na yina metala Yehowa, bisalu na yandi mpi banzila na yandi.

⁵ Mu mbandu, diambu yina sadisaka Leo * na kudikulumusa mingi kele sambu yandi bakisaka nde yandi lendaka ve kulonguka mambu yonso ya metala bima yina Yehowa me gangaka. Ntangu yandi vandaka leke, Leo vandaka kuzola mambu ya siansi. Mpusa na yandi ya kuzaba mambu mingi ya luyalanganu pusaka yandi na kulonguka yo na nzo-nkanda. Kansi Leo bakisaka nde mambu ya siansi yo mosi lendaka ve kusadisa muntu na kubakisa mambu yonso ya metala luyalanganu, yo yina yandi yantikaka kulonguka bansiku. Na nima, Leo kumaka avoka mpi na nima zuzi. Nsukansuka, yandi ti nkento na yandi longukaka Biblia ti Bambangi ya Yehowa, ndimaka kieleka mpi bakaka mbotika. Ata Leo longukaka mingi, nki sadisaka yandi na kuditwadisa bonso muntu ya fioti? Yandi ke tuba nde: “Mono bakisaka nde ata beto me longuka mambu mingi ya metala Yehowa mpi luyalanganu, kele kaka ti mambu mingi ya beto fwete sengumuna.”

6, 7. (a) Yehowa monisaka nki mbandu ya mbote ya kudikulumusa? (b) Inki mutindu kudikulumusa ya Nzambi lenda kumisa nge muntu ya “nene”?

⁶ Diambu ya nkaka ya lenda sadisa beto na kudikulumusa kele ya kuyibuka nde  Yehowa yandi mosi ke monisaka kudikulumusa. Tadila diambu yai: “Beto kele banduku ya kisalu ya Nzambi.” (1 Bak. 3:9) Yindula fioti! Yehowa, Nzambi ya Kuluta Kuzanguka ke pesaka beto lukumu na mutindu yandi me pesaka beto dibaku ya kulungisa kisalu na beto na kusadilaka Ndinga na yandi, Biblia. Ata Yehowa muntu ke yedisaka bankeni, yandi ke pesaka beto nzila ya kukuna bankeni yango mpi kulosila yo masa. Mpidina beto kele ti mukumba ya lukumu ya kusala kumosi ti yandi. (1 Bak. 3:6, 7) Keti yo kele ve mbandu ya kuluta mbote ya kudikulumusa? Ya kieleka, kudikulumusa ya Yehowa fwete pusa muntu yonso na kuditwadisa bonso muntu ya fioti.

⁷ Mbandu ya kudikulumusa ya Nzambi vandaka ti bupusi ya ngolo na luzingu ya Davidi. Yandi yimbilaka Yehowa nde: ‘Nge ta gulusa mono, nge ta tanina mono bonso dibaya yina ke taninaka na batolotolo ya bambeni; mpi kudikulumusa na nge ta pesa mono ngolo.’ (2 Sam. 22:36) Davidi zabaka nde yandi salaka mambu ya nene yina yandi salaka na Izraele sambu Yehowa monisilaka yandi kudikulumusa na mutindu yandi tudila yandi dikebi mpi sadisaka yandi. (Nk. 113:5-7) Keti yo kele mutindu mosi sambu na beto? Bikalulu, makuki, mpi mikumba yonso yina beto kele ti yo, Yehowa muntu “me pesaka” beto yo. (1 Bak. 4:7) Muntu yina ke kuditwadisa bonso muntu ya fioti ke kumaka muntu “ya nene” na mutindu yandi ke kumaka nsadi ya Yehowa ya mfunu mingi. (Luka 9:48) Bika beto tadila sambu nki yo kele mpidina.

“MUNTU YA FIOTI NA KATI NA BENO KELE MUNTU YA NENE”

8. Inki mutindu kudikulumusa ke vandaka na bupusi na mutindu beto ke tadilaka organizasio ya Yehowa?

⁸ Kudikulumusa kele mfunu sambu na kusadisa beto na kusepela ti organizasio ya Yehowa mpi kupesa maboko na bangidika ya dibundu. Mu mbandu, Petra kele mwana-nkento yina yelaka na dibuta ya Bambangi. Kansi sambu yandi vandaka kusala mambu na luzolo na yandi mosi, Petra yambulaka dibundu. Bamvula mingi na nima, yandi yantikaka kukwenda na balukutakanu ya dibundu. Ntangu yai, yandi kele na kiese ya kuvanda na kati ya organizasio ya Yehowa mpi ya kupesa maboko na bangidika ya dibundu. Sambu na nki yandi sobaka nkadilu na yandi? Yandi ketuba: “Kikalulu ya kuluta mfunu yina mono fwete monisa mpi kuyedisa kele kudikulumusa.”

9. Muntu ya kudikulumusa ke kudiwaka nki mutindu sambu na madia ya kimpeve yina beto ke bakaka, mpi sambu na nki kusala mpidina ke kumisaka yandi muntu ya kuluta mfunu?

⁹ Muntu ya kudikulumusa ke monisaka tonda sambu na bangidika ya Yehowa, mu mbandu madia ya kimpeve. Yo yina, yandi ke longukaka Biblia mbala na mbala mpi ke tangaka Nzozulu ya Nkengi mpi Réveillez-vous ! Bansadi mingi ya kwikama ya Yehowa ke tangaka konso mukanda ya mpa yina ke basikaka na ntwala ya kutula yo na biblioteke na bo. Kana beto ke monisa kudikulumusa na kutangaka mpi na kulongukaka mikanda na beto yina ke tendulaka Biblia, beto ta vanda na bangwisana ya mbote ti Yehowa mpi yandi ta sadila beto sambu na kusala mingi na kisalu na yandi.​—Baeb. 5:13, 14.

10. Inki mutindu beto lenda kuditwadisa bonso muntu ya fioti na dibundu?

¹⁰ Kele ti mutindu ya nkaka yina muntu ya kudikulumusa lenda kuma muntu ya “nene.” Yehowa ke sadilaka mpeve santu na yandi sambu na kupona babakala ya me fwana sambu na kuvanda bankuluntu na konso dibundu. Babakala yai ke yidikaka balukutakanu ya dibundu, kisalu ya bilanga mpi kisalu ya kugungula. Ntangu konso muntu na kati na beto ke kuditwadisaka bonso muntu ya fioti na kupesaka bankuluntu maboko, beto ke sadisaka dibundu ya mvimba na kuvanda na kiese, ngemba, mpi bumosi. (Tanga Baebreo 13:7, 17.) Kana nge kele nkuluntu to nsadi ya kisalu, keti nge ke monisaka kudikulumusa na kutondaka  Yehowa sambu na mukumba yina yandi me pesaka nge?

11, 12. Inki nkadilu ta sadisa beto na kuvanda bantu ya mfunu na organizasio ya Yehowa, mpi sambu na nki?

¹¹ Muntu yina ke kuditwadisa bonso muntu ya fioti kekumaka muntu ya “nene,” to ya kuluta mfunu na organizasio ya Yehowa sambu kudikulumusa na yandi ke kumisaka yandi nsadi ya mbote mpi ya mfunu na meso ya Nzambi. Yo fwanaka nde Yezu kulongisila balongoki na yandi na kuditwadisa bonso muntu ya fioti sambu bankaka na kati na bo vandaka kuyindula bonso bantu ya lulendo ya ntangu yina. Luka 9:46 ketuba nde: “Ntembe basikaka na kati na bo sambu na kuzaba nani vandaka muntu ya kuluta nene na kati na bo.” Keti bantangu ya nkaka beto mpi lenda yantika kuyindula nde, beto meluta bampangi na beto Bakristu to meluta bantu ya nkaka? Beto fwete vanda ya kuswaswana ti bantu mingi ya nsi-ntoto yai, ya me fuluka na lulendo ti bwimi na kusalaka mambu na kudikulumusa yonso. Kana beto ke kudikulumusa mpi ke tula luzolo ya Yehowa na kisika ya ntete, bampangi na beto ya babakala mpi ya bankento ta baka kikesa ntangu bo kele na lueka na beto.

¹² Kana beto me bakisa ndongisila ya kuditwadisa bonso muntu ya fioti, yo ta pusa beto na kumonisa kudikulumusa na mambu yonso ya luzingu na beto. Bika beto tadila mambu tatu.

SALA BIKESA NA KUDITWADISA BONSO MUNTU YA FIOTI

13, 14. Inki mutindu bakala to nkento lenda kuditwadisa bonso muntu ya fioti, mpi nki mutindu yo lenda sadisa makwela na bo?

¹³ Na kati ya makwela. Bubu yai, bantu ke kudiyangisaka kaka sambu na banswa na bo na mpila nde banswa ya bantu ya nkaka kele mfunu ve sambu na bo. Kansi, muntu yina ke kuditwadisaka bonso muntu ya fioti ke vandaka ti nkadilu yina Polo siamisaka na mukanda yina yandi sonikilaka Bakristu ya Roma. Yandi tubaka nde: “Bika beto landa mambu yina ke kotisaka ngemba mpi mambu yina ke sadisaka na kupesana kikesa.” (Bar. 14:19) Muntu yina ke kuditwadisaka bonso muntu ya fioti ke salaka bikesa sambu na kuzinga na ngemba ti muntu yonso mpi mingi-mingi ti nkwelani na yandi.

¹⁴ Mu mbandu, bansaka ya kulutisila ntangu yina bakala ke zolaka lenda swaswana ti yina nkento na yandi ke zolaka. Mbala ya nkaka, bakala ke sepelaka kuvanda pima na nzo mpi kutanga mukanda mosi na ntangu yandi ke pema. Kansi, ziku nkento ke zolaka kukwenda kutambula sambu na kudia na restora to kukwenda kutala banduku. Keti yo ta vanda ve pete sambu na nkento na kuzitisa bakala na yandi kana bakala ke monisa kudikulumusa mpi ke tula dikebi ya masonga na mambu yina nkento na yandi ke zolaka mpi yina yandi ke zolaka ve na kisika ya kutula dikebi kaka na mambu yina yandi mosi ke zolaka? Mutindu mosi, bakala ta zola nkento na yandi mingi mpenza mpi ta baka yandi na mbalu kana yandi ke mona nde, nkento na yandi ke sosa kaka ve kubaka mambu yina yandi ke zolaka kansi ke tula mpi dikebi na mambu yina bakala ke zolaka! Bangwisana na kati ya nkento ti bakala ke kumaka ngolo kana konso nkwelani ke kuditwadisa bonso muntu ya fioti.​—Tanga Bafilipi 2:1-4.

15, 16. Na kutadila Nkunga 131, Davidi siamisaka bantu ya Izraele na kusala nki, mpi nki mutindu yo lenda vanda na bupusi na nkadilu na beto na dibundu?

¹⁵ Na kati ya dibundu. Na nsi-ntoto, bantu mingi ke monaka nde bo fwete baka mambu yina bo kele na yo mfunu kukonda kusukinina. Bo ke vandaka ve ntima-nda mpi kuvingila kele diambu ya mpasi sambu na bo. Kuditwadisa bonso muntu ya fioti ke sadisaka beto na kuvingila Yehowa. (Tanga Nkunga 131:1-3.) Kana beto ke kudikulumusa mpi kevingila Yehowa, beto ta baka balusakumunu, kikesa, ta guluka mpi ta vanda na kiese. Yo yina, beto lenda bakisa kikuma yina Davidi siamisaka  bampangi na yandi ya Izraele na kuvingila Nzambi na bo!

¹⁶ Nge lenda baka kikesa ya mutindu mosi bonso Davidi kana nge ke vingila Yehowa na kudikulumusa yonso. (Nk. 42:5) Mbala ya nkaka nge ke zola kusala bonso nkuluntu sambu na na kupesa lusadisu ya mingi na dibundu. (1 Tim. 3:1-7) Ya kieleka, ti lusadisu ya mpeve santu, nge fwete sala mambu yonso ya nge lenda sala sambu na kuvanda ti bikalulu yina kele mfunu sambu na kukuma nkuluntu. Kansi, nki nge lenda sala kana yo ke lomba nde nge vingila mwa ntangu kuluta bankaka? Muntu yina ke kuditwadisaka bonso muntu ya fioti, ke vingilaka ti ntima-nda sambu na kubaka mikumba na dibundu; yandi ta landa kusadila Yehowa na kiese yonso mpi ta sepela na mikumba yonso yina bo ta pesa yandi.

17, 18. (a) Inki mambote beto ke bakaka ntangu beto ke lombaka ndolula mpi ke lolulaka na luzolo yonso? (b) Bingana 6:1-5 ke siamisa beto na kusala nki?

¹⁷ Na bangwisana na beto ti bankaka. Sambu na bantu mingi kulomba ndolula kele diambu mosi ya mpasi. Kansi, konso nsadi ya Nzambi ke kuditwadisaka bonso muntu ya fioti ntangu bo ke ndimaka bifu na bo mpi ke lombaka ndolula. Bo ke vandaka mpi ya kuyilama sambu na kulolula bankaka. Ntangu bantu ke monisaka lulendo, mbala mingi mambu ya mpasi ke basikaka na kati na bo, kansi ntangu bo ke lolulaka na luzolo yonso ngemba ke vandaka na kati ya dibundu.

¹⁸ Beto lenda monisa ‘kudikulumusa’ mpi kulomba ndolula na masonga yonso kana beto me zitisa ve diambu mosi yina beto wakanaka ti muntu ya nkaka sambu na mambu yina beto lenda yala ve. Kana yo mesalama mpidina, beto fwete yindula bifu na beto mosi mpi kundima yo, ata beto kele ve na kisina ya mambu yina salamaka.​—Tanga Bingana 6:1-5.

19. Inki bikuma fwete pusa konso muntu na kati na beto na kumonisa ntonda sambu bandongisila ya Biblia ya kuditwadisa bonso bantu ya fioti?

¹⁹ Beto fwete monisa ntonda sambu na kikesa yina Masonuku ke pesaka beto na kuditwadisa bonso bantu ya fioti! Ata beto ke kutana ti bampasi, kansi kana beto me yindula nde Yehowa kele nene kuluta beto mpi nde yandi mosi ke monisaka kudikulumusa, yo ta pusa beto na kumonisa kikalulu yai ya kitoko. Kana beto ke sala mpidina, beto ta vanda bansadi yina Yehowa ke bakaka na mbalu. Bika nde beto yonso kuditwadisa bonso bantu ya fioti.

[Noti na nsi ya lutiti]

[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]

[Kifwanisu ya kele na lutiti 19]

Yehowa me pesaka beto lukumu na mutindu yandi me pesaka beto mukumba ya kusamuna nsangu ya mbote

[Bifwanisu ya kele na lutiti 22]

Na nki mambu nge fwete kuditwadisa bonso muntu ya fioti?