Hla mus rau

Mus rau cov ntsiab lus

THAWJ ZAJ | NYOB PUV 120 XYOO XWB LOV? PHAU VAJLUGKUB QHIA LI CAS?

Nyob Puv 120 Xyoo Xwb Lov? Phau Vajlugkub Qhia Li Cas?

Nyob Puv 120 Xyoo Xwb Lov? Phau Vajlugkub Qhia Li Cas?

Thaum peb nyeem phau Vajlugkub hauv Chiv Keeb tshooj 1, peb pom tias Vajtswv tsim ib tug txivneej npe hu ua Adas. Vajtswv hais rau nws tias: “Txhua yam txiv ntoo hauv lub vaj no koj noj tau huvsi, tiamsis tsob ntoo uas pub kom paub qhov zoo qhov phem, koj tsis txhob noj cov txiv kiag li, yog hnub twg koj noj koj yuav tuag.” (Chiv Keeb 2:16, 17) Qhov no qhia meej tias yog Adas mloog Vajtswv lus, nws yuav tsis tuag li. Nws yuav tau nyob mus ib txhis hauv lub vaj Edee.

Tu siab kawg li uas Adas tsis khaws Vajtswv tej lus, es xaiv txojsia nyob mus ib txhis. Thaum Eva muab lub txiv cev rau nws, nws cia li txais mus noj lawm. (Chiv Keeb 3:1-6) Nimno peb raug ntau yam teeb meem yog tim txojkev txhaum ntawd. Tus Tubtxib Povlauj hais li no: “Lub txim tshwm los rau hauv lub ntiajteb yog tim tib leeg, thiab txojkev tuag tshwm los yog tim lub txim ntawd, thiab txojkev tuag kis mus rau ib tsoom neeg txhua tus vim yog neeg txhua tus ua txhaum muaj txim.” (Loos 5:12) “Tib leeg” ntawd yog Adas ntag. Tiamsis nws txojkev txhaum yog dabtsi? Vim li cas qhov ntawd thiaj ua rau nws tuag?

Qhov uas Adas txhob txwm tsis mloog Vajtswv lus thiab hla Vajtswv txoj kevcai yog kev txhaum. (1 Yauhas 3:4) Vajtswv twb hais rau Adas tias lub txim rau txojkev txhaum yog kev tuag. Yog Adas mloog Vajtswv lus, ces nws thiab nws tej xeeb leej xeeb ntxwv yuav tsis muaj txim thiab yuav tsis tuag ib zaug li. Vajtswv tsis yog tsim tibneeg kom txawj tuag. Nws tsim tibneeg kom muaj txojsia nyob mus ib txhis.

Peb pom tias muaj tseeb li phau Vajlugkub hais, kev tuag yeej “kis mus rau ib tsoom neeg” lawm tiag. Tiamsis thaum tibneeg tuag, puas tseem tshuav ib tug ntsuj plig nyob tom qab? Coob tus xav tias tibneeg muaj ib tug ntsuj plig uas tsis txawj tuag. Yog muaj li ntawd, ces twb yog Vajtswv dag Adas xwb. Vajtswv twb hais lawm tias lub txim yog kev tuag. Tiamsis yog tibneeg tseem muaj ib feem ciaj mus nyob qhovtwg, ces kuj tsis yog tuag tiag. Kuj yog Vajtswv dag Adas xwb, puas yog? Tiamsis phau Vajlugkub hais tias: “Vajtswv tsis txawj dag.” (Henplais 6:18) Ua li, leejtwg yog tus dag? Xatas yog tus dag. Nws dag Eva tias: “Neb yeej yuav tsis tuag li.”​—Chiv Keeb 3:4.

Yog tibneeg tsis muaj ib tug ntsuj plig mus nyob qhovtwg, lawv tuag mus dua twg lawd?

PHAU VAJLUGKUB QHIA QHOV TSEEB

Chiv Keeb tshooj 1 hais tias: “Vajtswv [Yehauvas] muab hmoov av los puab tsim ua neeg, thiab tshuab pa ciaj sia rau hauv nws lub qhov ntswg, mas neeg thiaj li ciaj sia.” Cov lus “neeg thiaj li ciaj sia” yog los ntawm lo lus Henplais nefe (ne’phesh) * uas txhais tias ‘tus uas txawj ua pa.’​—Chiv Keeb 2:7.

Phau Vajlugkub qhia tias Vajtswv “tshuab pa” rau Adas, nws thiaj li ciaj sia. Phau Vajlugkub tsis qhia tias Vajtswv muab ib tug ntsuj plig uas tsis txawj tuag tso rau hauv Adas lub cev. Txawm koj nrhiav phau Vajlugkub twg los, yeej tsis muaj ib nqes qhia tias tibneeg muaj ib tug ntsuj plig uas tsis txawj tuag.

Yog phau Vajlugkub twb tsis qhia tias tibneeg muaj ib tug ntsuj plig uas tsis txawj tuag, vim li cas tej kev ntseeg ho qhia li ntawd? Cia peb mus kawm seb puag thaum ub xub pib li cas hauv tebchaws Iyi.

KEV NTSEEG CUAV HUAM VAM

Hawlodadis (Herodotus) yog ib tug yawg Kili sau keeb kwm uas nyob kwv lam xyoo 401-500 ua ntej Yexus. Nws sau tias cov neeg Iyi yog ‘thawj haiv neeg uas ntseeg tias tibneeg muaj ib tug ntsuj plig uas tsis txawj tuag.’ Cov neeg Npanpiloo los kuj ntseeg ib yam li ntawd thiab. Thaum Alexadaw Tus Loj ntaus yeej sab Midaus Ij (Middle East) rau xyoo 332 ua ntej Yexus, cov xibhwb Kili twb qhia txojkev ntseeg no rau coob leej ntau tus lawm. Tsis ntev xwb, txojkev ntseeg no thiaj nrov ncha mus thoob plaws lub Tuam Ceeb Kili.

Txawm koj nrhiav phau Vajlugkub twg los, yeej tsis muaj ib nqes qhia tias tibneeg muaj ib tug ntsuj plig uas tsis txawj tuag

Thawj 100 xyoo, Yudai 2 pawg ntseeg hu ua Exees (Essenes) thiab Falixai puavleej ntseeg tias thaum tibneeg tuag, muaj ib tug ntsuj plig uas tseem ciaj mus nyob lwm qhov lawm. Ib phau ntawv tshawb fawb hais tias: ‘Cov Kili tus xibhwb Plhedaus (Plato) qhia tias tibneeg muaj ib tug ntsuj plig tsis txawj tuag, cov Yudai cia li mus txuam txojkev ntseeg ntawd lawm.’ (The Jewish Encyclopedia) Tus yawg Yudai uas sau keeb kwm hu ua Ntsauxifa (Josephus) hais tias txojkev ntseeg no tsis yog lawv kawm hauv phau Vajlugkub los. Tiamsis yog lawv kawm ntawm cov tub txawg tub ntse Kili tej dab neeg thiab kwv huam los xwb.

Ntev mus ntev tuaj, ntau haiv neeg txawm pib coj Kili tej kev lig kevcai lawm. Cov Khixatia los kuj pib coj li ntawd thiab. Tus yawg sau keeb kwm hu ua Yauna Leedawlee (Jona Lendering) hais tias, ‘Plhedaus qhia tias thaum ntej tibneeg tus ntsuj plig nyob ib thaj chaw kaj siab lug. Tiamsis nimno tibneeg poob los rau hauv lub qab ntuj uas tsaus nti, tsis paub tog twg li lawm. Vim nws qhia li no, thiaj yoojyim heev rau cov Khixatia muab txojkev ntseeg no los txuam rau lawv txoj.’ Yog li ntawd, lub koom txoos Khixatia cuav thiaj li muab txojkev ntseeg no los ua ib lub hauv paus ntsiab lus rau lawv coj.

“QHOV TSEEB YUAV TSO NEJ NYOB YWJ PHEEJ”

Thawj 100 xyoo, tus tubtxib Povlauj ceeb toom tias: “Yuav muaj qee leej tso kev ntseeg tseg tig mus ntseeg . . . tej lus uas dab qhia.” (1 Timaute 4:1) Yeej muaj tseeb li ntawd tiag! Txojkev ntseeg tias muaj ib tug ntsuj plig uas tsis txawj tuag yog tej lus cuav “uas dab qhia” xwb. Tsis yog los ntawm phau Vajlugkub los, tiamsis los ntawm tej kev ntseeg cuav thiab tibneeg lub tswvyim puag thaum ub los xwb.

Peb zoo siab kawg uas Yexus hais tias: “Nej yuav paub qhov tseeb, thiab qhov tseeb yuav tso nej nyob ywj pheej.” (Yauhas 8:32) Thaum peb kawm qhov tseeb hauv phau Vajlugkub, qhov tseeb tso peb dim ntawm tej kev ntseeg cuav uas saib tsis taus Vajtswv. Tsis tas li ntawd xwb, qhov tseeb hauv Vajtswv Txojlus kuj tso peb nyob ywj pheej, tsis ntshai cov tuag thiab tsis raug tej kev lig kevcai cuav khi lawm.​—Saib lub ntsiab me “ Cov Tuag Mus Dua Twg Lawm?

Tus Tswv Tsim tsis yog lam tsim noob neej los nyob hauv ntiajteb 70, 80 xyoo mam tshais lawv mus nyob ib txhis rau sab yeeb ceeb. Vajtswv yeej tsim tibneeg los nyob ib txhis hauv lub ntiajteb no, yog lawv mloog nws lus. Tej no qhia tias nws yeej hlub noob neej tiag, yuav tsis muaj ib yam dabtsi tav tau tej uas Vajtswv npaj tseg. (Malakhi 3:6) Tus sau nkauj hais tias: “Cov ncaj ncees yuav tau lub tebchaws ua lawv teej lawv tug, thiab tau nyob rau hauv mus ib txhis.”​—Ntawv Nkauj 37:29.

 

^ nqe 9 Muaj tej phau Vajlugkub xws li 2 phau Vajlugkub Hmoob, Txoj Moo Zoo thiab Vajtswv Tej Lus puavleej muab lo lus nefe txhais tias “ciaj sia.” Phau Vajlugkub Ntawv Ntshiab muab txhais tias “ciaj ua ib tug muaj sia.”