KAN mapaatubang si Hananias, Misael, asin Azarias sa sarong biglaan na pagbalo, tibaad naisip ninda na marahay kuta kun kaibanan ninda sa pagkakataon na iyan si Daniel. Saro siyang marahayon na amigo na may makusog na pagtubod. Pero minalataw na mayo siya kan mameligro an buhay kan saiyang mga amigo—na pinangaranan kan mga Babilonyo na Sadrac, Mesac, asin Abednego—para protektaran asin pakusugon an buot ninda.

Nagpuon iyan kan magpatindog si Nabucodonosor nin sarong dakulaon na imahen. Kasinglangkaw iyan nin siyam na eskalon na edipisyo asin haros tulong metro an lakbang kaiyan. Nag-organisar an hadi nin sarong dakulang selebrasyon para sa inagurasyon kan imahen, asin inobligar niya na mag-atender an gabos niyang opisyal kan gobyerno. Obligadong magsunod sa pagbuot kan hadi an tulong Hebreo, kaya nag-atender sinda sa seremonya.

Nagsilensiyo an nagkatiripon na mga tawo kan punan nang ikurahaw kan paraanunsiyo an mga ipinagbubuot kan hadi. Inot, mapatugtog nin musika, na posibleng marhay na tanganing mapahiro an buot kan gabos na nagkatiripon. Dangan, an gabos na nag-atender dapat na “sumubsob asin magsamba sa bulawan na imahen.” Aram na marhay kan tulong hoben an pagbuot ni Jehova laban sa idolatriya. Kaya, ano daw an gigibuhon ninda?​—Exo. 20:​4, 5.

Nagpuon na an musika. Pagkadangog ninda kaiyan, suminubsob an mga tawo tanganing sambahon an imahen. Pero tulong lalaki an nagdanay na nakatindog; siguradong nahiling sinda kan gabos. Sarong grupo nin mga Caldeo an inaprobetsaran an pagkakataon na iyan tanganing akusaran, o pakarauton, an hoben na mga Judiong ini. Sinabi ninda ki Nabucodonosor: “Dai ka iginalang kan mga lalaking ini, O hadi. Dai sinda naglilingkod sa saimong mga diyos, asin nagsasayuma sindang sambahon an bulawan na imahen na pinatindog mo.” Ipinagbuot kan hadi na darahon sa saiya an tulong hoben asin angguton na marhay na hinapot sa sainda kun baga totoo an mga akusasyon sa sainda. Bago pa man sinda makasimbag, pinatanidan na sinda kan hadi. Sinabi niya na tatawan niya sinda nin saro pang pagkakataon, asin kun dai pa sinda magsunod, “iaapon tulos [sinda] sa nagkakalayong hurno.” Sinabi niya sa sainda na mayo nin diyos an makakapagligtas sa sainda.

 Mayo sa saindang tulo an natakot asin nagduwa-duwa. Sinabi ninda sa hadi na “kun iaapon man [sinda] sa nagkakalayong hurno,” kaya sindang iligtas kan saindang Diyos sa arog kaiyan kateribleng kagadanan. An sabi pa ninda: “Pero kun dai man niya kami iligtas, O hadi, gusto ming maaraman mo na dai kami maglilingkod sa saimong mga diyos o masamba sa bulawan na imahen na pinatindog mo.” Huli kaini, lalo pang naanggot si Nabucodonosor. Ipinagbuot niya na painiton an hurno nin mas mainit pang marhay kisa sa dati asin na gapuson an tulo tapos iapon sa nagkakalayong hurno. Sobra-sobra an init kan hurno mala ngani ta nagkagaradan an mga lalaking nag-apon diyan sa mga Hebreo!

Dangan may nahiling si Nabucodonosor na ikinatakot niya. Imbes na tulo, apat na lalaki an nahihiling niya sa laog kan hurno. Naglalakaw-lakaw sinda sa tahaw kan kalayo pero dai sinda naaano! Manungod sa ikaapat na lalaki, sinabi kan hadi na an itsura kaini “garo aki kan mga diyos.” Nagrani si Nabucodonosor sagkod na kaya niya asin nagkurahaw sa mga lalaki na magluwas na sinda sa tahaw kan kalayo.

Imahinara an pagkangalas asin pagkabigla kan mga tawo kan mahiling nindang nagluwas sa hurno an tulong lalaki asin dai sinda naano kan kalayo—dai nasulo an mga bado ninda o hawak, dai man lamang ngani sinda namarong-sulo. An mga gapos sana ninda an nawara. Napangalas man an makapangyarihan na hadi. Inumaw niya an tulong maimbod na Hebreo huli sa pagsunod ninda sa saindang Diyos. An sabi niya: “Nagtiwala sinda sa saiya asin dai sinunod an pagbuot kan hadi asin andam sindang magadan kisa maglingkod o magsamba sa siisay man na diyos apuwera sa sadiri nindang Diyos.”

Ipinagbuot kan hadi na an siisay man sa saiyang imperyo na magtaram nin ano man laban ki Jehova dapat na gadanon. Asin tinawan niya nin mas halangkaw na posisyon an tulong hoben na lalaki. Pero urog pa diyan an ginibo ni Jehova—ginirumdom niya sinda. Halimbawa, pakalihis nin dakul na siglo, pinasabngan si apostol Pablo na iiba sa saiyang surat an marahay na halimbawa kaidtong mga “nakasigbo kan puwersa nin kalayo” huli kan saindang dakulang pagtubod. Siguradong an nasa isip digdi kan apostol iyo an makusog an buot na si Hananias, Misael, asin Azarias.

Basahon an pagkasaysay kan Bibliya:

• Daniel 3:​1-30

• Hebreo 11:​33, 34

Pag-ulayan:

Sa anong mga paagi nagpahiling nin kusog nin buot si Hananias, Misael, asin Azarias?

 Mas Pag-adalan Pa

1. 1. Paano sinusuportaran kan mga nadiskubre kan mga arkeologo na tama an mga pangyayari na nakarekord sa Daniel kapitulo 3? (w23.07 31) A

   An simbag mo

   © The Trustees of the British Museum. Licensed under CC BY-NC-SA 4.0. Source. Modifications: Box added

2. 2. Ano an posibleng kahulugan kan Babilonyong mga pangaran na itinao sa tulong hoben na Hebreo? (dp kapitulo 3 ¶14)

   An simbag mo

3. 3. Ano an nagpaparisa na relihiyosong marhay si Nabucodonosor? (dp kapitulo 5 ¶3) B

   An simbag mo

4. 4. Taano ta an mga tawong hali sa manlain-lain na “banwaan, nasyon, asin mga grupong manlain-lain an lengguwahe”—na posibleng marhay na igwa man nin sinasambang sadiri nindang mga diyos—nagustong sambahon an imahen na pinatindog ni Nabucodonosor? (Dan. 3:7; dp kapitulo 5 ¶10)

   An simbag mo

 Hurop-hurupon an mga Leksiyon

• Nanindugan an tulong Hebreo kan mapaatubang sinda sa pagbalo dapit sa kakanon. Kan huri, nanindugan sinda kan namemeligro an buhay ninda. Ano an itinutukdo kaini sa sato kun manungod sa pagigin maimbod dawa sa garo baga sadit man sanang mga bagay? (Luc. 16:10) C

  An simbag mo

• Kun pinepersegir kita, paano ta maaarog an minasunod na mga kuwalidad kan tulong Hebreo? (Dan. 3:​16-18)

  • Kapakumbabaan

    An simbag mo

  • Pagigin kalmado

    An simbag mo

  • Kaimbudan

    An simbag mo

• Paano mo maaarog an kusog nin buot kan tulong lalaking ini?

  An simbag mo

Pahiwason an Paghurop-hurop

• Ano an manunudan ko manungod ki Jehova sa pagkasaysay na ini?

  An simbag mo

• Paano an pagkasaysay na ini konektado sa mga katuyuhan ni Jehova?

  An simbag mo

• Ano an gusto kong ihapot ki Hananias, Misael, asin Azarias pag sinda binuhay na liwat?

  An simbag mo