Mman ko pi n'en ni bay riy

Mman ko table of contents

Tin Be Fil e Bible e Bay e Gonop Riy Nra Yib Angin ni Gubin Ngiyal’

Tin Be Fil e Bible e Bay e Gonop Riy Nra Yib Angin ni Gubin Ngiyal’

AM SUSUNNAG E RE N’EY: Kam man nga reb e museum ara bangi ban’en ni bay yaan bogi ban’en riy ni immoy kakrom ni kan fal’eg. Pi n’em e bay boch riy ni ke mudug yu yang riy, ma boch e ke m’ay raen, ma boch e ke pil ke kireb, ma boch e dakuriy bang riy. Machane, bay reb u fithik’ nri kab fel’ ndariy bang ni ke kireb riy, ma kub fel’ rogon yaan ni kan ngongliy. Ma aram mag fith faen ni be pow’iyem ko gin ni ngam man ngay u lan fare museum nim gaar, “Kab beech e biney ko tin baaram?” Me gaar, “Danga’, kab kakrom e binir nga yooren e tin baaram ni kan ngongliy, ma dariy ba ngiyal’ ni kan sul ngay kun ngongliy bayay.” Ma aram me lungum, “Bay ba ngiyal’ ni kan fek kan yan nni tay nga bang ni nge dabi aw e n’uw ara mat e yal’ ngay?” Me gaar facha’, “Danga’, re n’ey e immoy ba ngiyal’ ni aw e n’uw nge nifeng ngay nrib gel. Ku boor e girdi’ ni kireb ni kar guyed rogon ni ngar kirebnaged.” Ere, dabisiy ni ga ra ngat ko re n’ey, me lungum u wan’um, ‘Mang e kan ngongliy e re n’ey riy?’

Bible e rayog ni ngan taareb rogonnag nga yaan e bin baaram e ban’en ni immoy kakrom ni kan ngongliy ndariy bang riy nib kireb. Kari kakrom e re ke babyor ney. Bin riyul’ riy e, kab n’uw nap’an e Bible nga yooren ken e babyor. Riyul’ ni bay yu ken e babyor ni ke kakrom. Machane, pi babyor ney e taareb rogon nga yaan e tin baaram e ban’en ni immoy kakrom ni kan ngongliy ni ke kireb yu yang riy. Yooren e yu ke babyor ney e ra n’uw nap’an ma daki puluw e thin riy, fa reb e ke kireb. Bod ni, pi n’en ni be weliy u murung’agen e science e de puluw ko pi n’en ni ke pirieg e piin llowan’ e ngiyal’ ney ni bay e mich riy. Mus ko pi n’en ni be weliy u murung’agen e tafalay e rayog ni nge ayuwegey buchuuw, machane yooren riy e rayog ni nge k’aring boch e magawon. Ku boor e babyor ni un ngongliy kakrom ni ka yoch yang riy e ke magey e ngiyal’ ney, ya yu yang riy e dakuriy ma yu yang e ke kireb.

Machane, Bible e ba thil. Nni tabab i yoloy ni ke pag 35 e chibog ni ke yan. Yugu aram rogon, ma gubin yang riy ni ka rogon. Ma yugu aram rogon ni ke yoor e chibog ni kan guy rogon ni ngan urfiy, min taleg ndab kun wereg ko girdi’, min darifannag, machane ka be par e thin riy ni ka rogon. Yugu aram rogon ni bay boch e girdi’ ni yad be yog ndaki t’uf e Bible ni bochan e ke mon’og e llowan’ ko girdi’, machane bay boch ban’en ni ke yog e Bible u m’on riy ni yira ngat ngay.​—Mu guy fare kahol ni kenggin e “Gur, Rriyul’ Ndaki M’ag ko Ngiyal’ Ney, Fa Bay e Thin Riy nib N’uw Nap’an Mfini Tamilang u Wan’uy?

BOCH I KENGGIN E MOTOCHIYEL NI YIMA FOL RIY NIB T’UF RODAD E NGIYAL’ NEY

Ere, sana rayog ni ngam lemnag ko, ‘Kab puluw e pi n’en ni be fil e Bible ko par rodad e ngiyal’ ney, fa?’ Ra ngam nang e fulweg riy, ma aram e ngam fithem ni nge lungum: ‘Mang e tin th’abi ga’ e magawon ni be mada’nag e girdi’ e ngiyal’ ney? Tin ngan ko pi magawon ney e ma k’aring e marus nib gel ko girdi’?’ Dabisiy ni ga ra lemnag e mahl, ara fayleng ni yibe alitnag, ara kireb ni yibe rin’ nib togopuluw ko motochiyel, ara sasalap. Ere, chiney e ngad weliyed boch ban’en ni be fil e Bible. Nap’an ni gad be weliy e pi n’ey, mag fithem ni nge lungum, ‘Faanra fol e girdi’ ko pi n’ey, ma gur, ra fel’ boch e par u fayleng, fa?’

NGE GA’ FAN E GAPAS U WAN’UY

“Nge felan’ e piin ni yad be muruwliy ni nge aw e gapas u thilin e girdi’, ya ra yog Got ni yad pi fak!” (Matthew 5:9) “Mu rin’ed urngin e tin nrayog romed ngam pired ni ba aw e gapas u thilmed nge urngin e girdi’.”​—Roma 12:18.

NGAUN DAG E RUNGUY, MA YIBE N’AG FAN E KIREB

“Nge felan’ e piin ni yad ma runguy e girdi’, ya ra runguyrad Got!” (Matthew 5:7) “Nge bigimed mi i ayuweg bigimed ko meewar rok u fithik’ e runguy, mu um n’iged fan u wun’med e n’en ni manga ke kirebnag bigimed u laniyan’ bigimed ko re ngiyal’ i n’en ni ba’ ban’en ni ke dabuy bigimed ni ke rin’ bigimed ngak. Thingar um n’iged fan u wun’med e n’en ni ke rin’ bigimed ngak bigimed ni bod rogon ni ke n’ag Somol [Jehovah *] fan u wan’ e tin ni kam rin’ed nib togopluw ngak.”​—Kolose 3:13.

NGE TAAREBAN’ E GIRDI’ NIB THILTHIL E NAM RORAD

“Ri taareb e pumoon ni sunumiy [Got], me sum rok e re moon nem girdien urngin e nam, me tayrad ni ngar pired u daken e re fayleng ney ni polo’.” (Acts 17:26) “Gubin e girdi’ ma taareb rogorad u wan’ Got. En ni ba’ madgun Got u wan’ ma be rin’ e tin nib mat’aw e ra i par nib fel’ u wan’ Got ndemturug ko be’ u kun nam.”​—Acts 10:34, 35.

NGAN AYUWEG E FAYLENG

“Me fek Somol ni Got fare girdi’ nge ta’ nga fithik’ fare woldug nu Eden ni ir e ngi i ayuweg ma be matanagiy.” (Genesis 2:15) Ra thang Got “e piin ni kar kirebniged e fayleng!”​—Revelation 11:18.

NGAN FANENIKAY E CHOGOW NGE NGONGOL NDARNGAL

“Mu ayuwgad mi gimed guy rogomed rok urngin mit e chogow; ya bin riyul’ e yafos ku be’ e gathi ni ngongliy ko pi n’en ni ir e mmil suwon ngak faanem, ndemturug rogon feni yoor ban’en rok.” (Luke 12:15) “De mat’aw ni nge un u l’ugunmed e thin ko darngal, ara thin nib golong, ara thin ko chogow, ni bochan e gimed girdien Got.”​—Efesus 5:3.

NGAN YUL’YUL’ MIN MARUWEL NIB GEL

‘Thingar da daged ni gubin ngiyal’ ma gad ba fel’ ma gad ba yul’yul’ u fithik’ urngin e tin ni gad be rin’.’ (Titus 2:10) “Cha’ ni be moro’ro’ e nge tal ko moro’ro’ nge tabab ko maruwel.”​—Efesus 4:28.

FENI GA’ FAN NI NGAN AYUWEG E PIIN NI KE T’UF E AYUW RORAD

“[Mu pied] e athamgil ngak e piin ni yad be rus, mi gimed ayuweg e piin ni yad mmeewar, mu um pired nib gum’an’med rok urngin e girdi’.” (1 Thessalonika 5:14) “Ngan ayuweg e bitir ndariy e gallibthir rorad nge piin ni ppin ni ke yim’ e pumoon rorad ma yad be gafgow.”​—James 1:27.

Gathi kemus ni bay murung’agen e pi kenggin e motochiyel ney u Bible, ya ku be fil e Bible ngodad rogon ni nge ga’ fan u wan’dad ma gad fol riy ni gubin e rran. Faanra yoor e girdi’ nra folgad ko fapi n’em ni kad weliyed murung’agen, ma gathi ra lich e magawon u fayleng e ngiyal’ ney? Riyul’ ni pi kenggin e motochiyel u Bible e ri kab puluw ngodad e ngiyal’ ney! Ere, uw rogon nrayog ni nge yib angin ngom e pi n’en ni be fil e Bible e ngiyal’ ney?

ROGON NRAYOG NI NGE YIB ANGIN NGOM E PI N’EN NI BE FIL E BIBLE E NGIYAL’ NEY

Cha’ nth’abi gonop ni immoy u roy u fayleng e yog ni gaar: “Gonop rok Got e ke m’ug nib riyul’ ko tin kan guy ni ke yib riy.” (Matthew 11:19) Gur, gathi riyul’ e re n’ey? Rogon nra m’ug nib gonop be’ e aram e nge guy rogon ni nge ngongol u fithik’ e gonop me guy angin nra yib riy ngak. Ere, rayog ni ngam fithem ni nge lungum: ‘Faanra riyul’ nib puluw e Bible, ma gur, gathi ra yib angin nga lan e yafos rog? Uw rogon nrayog ni nge ayuwegeg ko pi magawon ni gu be mada’nag e chiney?’ Am lemnag e n’en ni buch rok be’.

Delphine * e immoy nsom’on ni ir be’ nib fel’ e par rok, mab felfelan’. Machane, me buch boch ban’en rok nib tomgin. I yim’ ba rugod ni fak, me kireb e mabgol rok, miki m’ay e salpiy rok. I yog ni gaar: “Rag lemnag ma gowa da ku gur nangeg u fithik’ e tin ni be buch rog, ya dakuriy e bitir, dakuriy e pumoon, dakuriy e tabinaw. Gu par ni gowa dakuriy rogog nga bang, ya dab kun nang ko gag mini’, ma dakuriy gelngig, ma dakuriy fan e yafos rog u wan’ug.”    

Fin aray e ngiyal’ nri tamilang u wan’ Delphine nrib riyul’ fapi thin ni be gaar: “Ke mus ni medlip i ragag e duw n’umngin nap’an, ma be mada’ ko meruk i ragag ni faanra ba gel fithik’ i downgin bagamad; machane ke mus ni n’en ni be fek e pi duw nem i yib ngomad e magafan’ nge gafgow; der ma n’uw nap’an me chuw e biney e tamilang u owchemad, ni aram e da kug moyed.”​—Psalm 90:10.

Nap’an ni kari t’uf e ayuw rok Delphine, ma aram me sap ko Bible ni nge ayuweg. Ma riyul’ ni yira ngat nga rogon e n’en ni yag ni nge ayuweg e Bible riy. Ku boor e girdi’ ni kar paged e thin nu Bible ni nge pow’iyrad u rogon ni ngar pithiged e pi magawon ni yad ma mada’nag, ma ke yag ni nge yib angin ngorad. Ireray e n’en ni be weliy e dalip ni migid e article. Pi girdi’ ney e kar guyed ni Bible e taareb rogon nga yaan fare n’em ni kan ngongliy kan tay ko fare museum ni kad weliyed aram ko tabolngin. Bible e ba thil nga yu ken e babyor nra munmun ma daki m’ag e thin riy nga rogon e par ko girdi’. Gur, fan e re n’ey e bochan nib thil rogon ni kan ngongliy e Bible? Gur, thin rok Got e ir e bay riy ma gathi thin ko girdi’?​—1 Thessalonika 2:13.

Mus ngom nsana rayog ni kam nang nib ngoch nap’an e yafos ko girdi’ mab sug ko magawon. Ere, nap’an nra yib e magawon nib gel ngom, ma uw e ga ma sap ngay ni ngan fal’eg lanin’um, min ayuwegem, min pi’ boch e fonow ngom nrayog ni nge pagan’um ngay?

Chiney e ngad weliyed dalip e kanawo’ nrayog ni nge yib angin e thin nu Bible nga lan e yafos rom. Rayog ni nge ayuwegem ni ngam

  1. siyeg boch e magawon

  2. pithig boch e magawon ni ma sum

  3. athamgil u fithik’ boch e magawon ndabiyog ni nge chuw.

Yira weliy e re dalip i n’ey ko tin ni migid e article.

^ par. 10 Jehovah e aram fithingan Got ni bay u Bible.​—Psalm 83:18.

^ par. 24 Kan thilyeg fithingan e girdi’ ko re article ney nge dalip ni migid ngay.