Eaha to roto?

Tapura tumu parau

Uiraa a te feia taio

Uiraa a te feia taio

E nehenehe anei te hoê Kerisetiano e faaohipa i te atiipa parau-noa-hia stérilet ei ravea no te faataime i te fanauraa?

No te pahono i tera uiraa, mea titauhia i na hoa faaipoipo Kerisetiano tataitahi ia faaoti eaha te ravea e ore ai to raua manaˈo haava e faahapa ia raua. No te na reira, mea tia ia hiˈopoa maite raua e nafea te mau stérilets e faaohipahia ˈi e eaha te mau aratairaa Bibilia e pee.

Ua faaue Iehova ia Eva raua Adamu, e i muri mai, ia Noa e to ˈna utuafare ia fanau i te tamarii, e ia rahi ratou. (Gen. 1:28; 9:1) Aita te Bibilia e parau ra ia pee atoa te mau Kerisetiano i teie faaueraa. No reira, mea titauhia ia faaoti te hoê tane e ta ˈna vahine faaipoipo e faaohipa anei raua i te tahi ravea no te faataime i te fanau no te taotia i te faito o to raua utuafare aore ra no te faaoti afea e fanau ai. Eaha te tano ia hiˈopoa raua?

Mea tia ia haapao te mau Kerisetiano i te mau aratairaa Bibilia hou a rave ai i te tahi faaotiraa no nia i te faataimeraa i te fanau. No reira, eita roa ˈtu ratou e faaohipa i te haamaruaraa tamarii ei ravea no te faataime i te fanau. E tapea te haamaruaraa tamarii i te hoê hapû. Ia vaiiho-noa-hia ia hapû te vahine, e fanau mai oia i te hoê pêpe. Aita te haamaruaraa tamarii e tuati ra i ta te Bibilia e haapii ra no nia i te faaturaraa i te ora. (Exo. 20:13; 21:22, 23; Sal. 139:16; Ier. 1:5) E te faaohiparaa i te hoê stérilet?

Te hiˈopoa ra Te Pare Tiairaa o te 1 no Tetepa 1979 (api 30-31, Farani) i teie tumu parau. E mau taoˈa urina te rahiraa o te mau stérilets i tera ra tau, o tei tuuhia i roto i te vairaa tamarii a te vahine ia ore oia ia hapû. Ua faataa tera tumu parau e aita i rahi te haamaramaramaraa no nia i te ohipa a tera mau stérilets. Mea rahi te aivanaa tei parau e e tapea te mau stérilets i te pape tane ia tapae i te mau huero o te vahine a tito atu ai. Aita anaˈe te huero i tito, eita ïa te hoê ora apî e haamata.

Tera râ, ua itehia e nehenehe i te tahi taime te huero e tito. E rahi mai te hoê huero tei tito noa ˈtura, i roto i te hoê ovitute (parauhia e hapû i rapaeau mai i te vairaa tamarii) aore ra e tere atu te reira i roto i te vairaa tamarii. Ia tapae noa ˈtu te reira i roto i te vairaa tamarii, e nehenehe te stérilet e tapea i te huero tei tito i te pape tane ia ore e mau i roto i te vairaa tamarii, e marua ïa te tamarii. E au ïa te reira i te hoê haamaruaraa tamarii. Te faaoti nei te tumu parau ma te na ô: “Mea tia ia feruri maite te Kerisetiano aau haavare ore o te uiui nei no nia te faaohiparaa o te hoê stérilet ia au i ta te Bibilia e haapii ra, no nia i te faaturaraa i te huru moˈa o te ora.”—Sal. 36:9.

Tera râ, mai 1979 mai, taime i piahia ˈi tera tumu parau, mea rahi te haamaitairaa tei itehia i te pae o te rapaauraa e te ihi.

E piti â huru stérilets i teie mahana. E veo to nia iho hoê o na stérilet, e ua faaohipa-rahi-hia te reira i Marite i 1988. E oromona to roto i te tahi atu stérilet, ua haamata to ˈna hooraa i 2001. Eaha ta tatou i ite i nia i na piti huru stérilets?

Veo: Mai tei faahitihia na mua ˈtu, e haafifi te stérilet i te haereraa o te pape tane, ia na roto atu te reira i te vairaa tamarii a tae atu ai i te huero ra. No te mau stérilets e veo to nia iho, e taero te pape tane i te veo, e pohe ïa te pape tane i tera huru stérilet. * E taui atoa tera mau stérilets i te rotoraa o te vairaa tamarii.

Oromona: E oromona to roto i te tahi atu huru stérilet mai te oromona tuuhia i roto i te mau huero faataimeraa i te fanau. Mai te mau stérilets i faahitihia na mua ˈtu teie stérilet, e haaparare atoa râ o ˈna i te oromona i roto i te vairaa tamarii. No te tahi mau vahine, e tapea te reira ia ratou ia hamani i te huero. Aita anaˈe e huero, aita atoa ïa te reira e nehenehe e tito. Eita te rotoraa o te vairaa tamarii e meumeu mai i teie mau stérilets. * Hau atu â, e pupuru te reira i te pape e vai ra i raro mai i te vairaa tamarii, a tapea ˈtu ai i te pape tane ia haere atu i roto i te vairaa tamarii.

Mai tei faahitihia na mua ˈtu, e au ra e e taui na piti huru stérilets i te rotoraa o te vairaa tamarii. Te auraa ïa e ia hamani noa ˈtu te vahine i te huero e ia tito te reira i te pape tane, e tere te huero i roto i te vairaa tamarii, eita râ e mau atu no te mea aita te rotoraa i ineine no te tapea mai i te huero. E marua oioi roa ïa te tamarii. Tera râ, te parau ra te mau aivanaa e mea varavara roa te reira i te tupu, e i te tahi taime, tera atoa te nehenehe e tupu no te mau huero faataimeraa i te fanau.

No reira, aita e nehenehe e haapapu e eita iho â te hoê stérilet veo aore ra oromona e tapea i te hoê huero ia ore te reira ia tito i te pape tane. Teie râ, te faaite ra te maimiraa a te tahi mau aivanaa e e ohipa tera mau stérilets mai tei faahitihia i nia ˈtu, oia hoi e tapea i te huero ia ore ia tito i te pape tane, mea varavara roa ïa te hoê vahine e nehenehe ai e hapû mai i teie mauhaa.

E nehenehe na hoa faaipoipo Kerisetiano o te hinaaro e faaohipa i te hoê stérilet e tauaparau no nia i te reira e te taote. E nehenehe ïa oia e faaite mai eaha te huru stérilet e vai ra i te fenua raua e ora ˈi, eaha atoa te mau maitai e te mau fifi ta te vahine e farerei ia rave oia i te reira. Eiaha na hoa faaipoipo e tiai aore ra e vaiiho i te tahi taata, i te hoê taote atoa, ia faaoti no raua eaha te rave. (Roma 14:12; Gal. 6:4, 5) E faaotiraa te reira na raua anaˈe e nehenehe e rave. Ta raua fa, ia rave raua hoê faaotiraa e mauruuru atu ai Iehova ia raua a fanaˈo atu ai i te hoê manaˈo haava mâ i mua ia ˈNa.—A hiˈo atoa i te Timoteo 1, 1:18, 19; Tim. 2, 1:3.

^ Te faaite ra te hoê papai a te pu no te utuuturaa maˈi no Beretane: “E hau atu i te 99% te papu o te hoê stérilet ia rahi atu â te veo i nia iho. Te auraa ïa e tei raro aˈe mai i te faito hoê vahine i nia 100 o te faaohipa ra i te stérilet te hapû mai i roto hoê matahiti. E iti mai te ohipa a te mau stérilets aita i rahi te veo i nia iho.”

^ No te mea hoi eita te rotoraa o te vairaa tamarii e meumeu mai i te mau stérilets e oromona to roto, i te tahi taime e horoa te mau taote i te reira i te mau vahine faaipoipohia aore ra aita, ia ore te tapahi ia rahi roa.