1, 2. (a) Kasi Mozesi wakacita vici apo wakaŵa na vyaka 40? (Wonani cithuzithuzi cakwamba.) (b) Cifukwa wuli Mozesi wakasankha kusuzgika pamoza na ŵanthu ŵa Ciuta?

MU EGUPUTO, Mozesi wakate wasangenge vinthu vinandi. Mukaŵa nyumba zikuruzikuru za ŵanthu ŵasambazi. Iyo wakaŵa mu nyumba yacifumu. “Wakasambizgika mu vinjeru vyose vya Ŵaeguputo,” ivyo panji vikaŵa vyakukhwaskana na luso, vya mu mlengalenga, masamu, na vinyake vyakukhwaskana na sayansi. (Mil. 7:22) Wakate waŵenge munthu musambazi kweniso wamazaza. Vinthu ivi, Mueguputo bweka wakate wavisangenge yayi.

² Ndipouli, apo Mozesi wakaŵa na vyaka 40 wakacita cinthu ico cikwenera kuti cikazizika mbumba yacifumu iyo yikamulera mu Eguputo. Wakaleka nyumba yacifumu, na kusankha kukhala pamoza na ŵazga. Cifukwa wuli? Cifukwa cakuti wakaŵa na cipulikano. (Ŵazgani Ŵahebere 11:24-26.) Na cipulikano, Mozesi wakalaŵiska patali kuluska kulaŵiska pa vinthu vyakuthupi. Pakuti wakaŵa munthu wakutemwa vinthu vyauzimu, Mozesi wakaŵa na cipulikano mwa “Uyo ngwambura kuwoneka,” uyo ni Yehova. Wakaŵaso na cipulikano kuti malayizgo gha Ciuta ghafiskikenge.—Heb. 11:27.

3. Kasi nkhani iyi yizgorenge mafumbo wuli?

³ Nase tikwenera kulaŵiska patali kuluska pa vinthu vyakuthupi ivyo tikuviwona. Tikwenera kuŵa “mtundu uwo uli na cipulikano.” (Heb. 10:38, 39) Kuti tikhozge cipulikano cithu, tiyeni tisande fundo  zakukhwaskana na Mozesi izo zili pa Ŵahebere 11:24-26. Apo tikucita nthena, tiyeni tisange mazgoro gha mafumbo agha: Kasi cipulikano cikamovwira wuli Mozesi kuti wakane makhumbiro gha thupi? Kasi cipulikano cikamovwira wuli kuti walutilire kuzirwiska uteŵeti wake apo wakatombozgekanga? Ndiposo cifukwa wuli Mozesi “wakalaŵiska dodoli pa njombe yakuzakapelekeka”?

4. Kasi Mozesi wakamanya vici pa nkhani ya ‘vyakukondweska vya kwananga’?

⁴ Na cipulikano, Mozesi wakamanyanga kuti ‘vyakukondweska vya kwananga’ ni vya nyengo yicoko waka. Ŵanji panji ŵakawonanga vinthu mwakupambanako. Cifukwa wuli? Cifukwa ŵakaŵa kuti ŵawona Eguputo, uyo wakaŵa wakuzura na vikozgo kweniso vyamizimu, wakura na kuŵa muwuso wa pa caru cose, peneapo ŵanthu ŵa Yehova ŵakaŵa ŵazga. Ndipouli, Mozesi wakamanyanga kuti Ciuta wangasintha vinthu. Nangauli vinthu vikaŵa nga vikuŵayendera makora ŵanthu awo ŵakajikhorweskanga ŵekha, kweni Mozesi wakaŵa na cipulikano kuti ŵaheni ŵaparanyikenge. Lekani wakapusikika yayi na “vyakukondweska vya nyengo yicoko waka vya kwananga.”

5. Kasi nchivici ico cingatovwira kuti tikane “vyakukondweska vya nyengo yicoko waka vya kwananga”?

⁵ Kasi imwe mungacita wuli kuti mukane “vyakukondweska vya nyengo yicoko waka vya kwananga”? Kumbukani kuti vyakukondweska vya kwananga ni vya kanyengo kacoko waka. Na maso gha cipulikano, wonani kuti “caru cikuluta, ntheura pera makhumbiro ghake.” (1 Yoh. 2:15-17) Ghanaghanirani ivyo vizamucitikira ŵakwananga awo ŵakuleka kupera. Iwo ŵali ‘mu malo gha utelezi, ŵakukulukenge na vyakofya.’ (Sal. 73:18, 19) Ntheura, para tayezgeka kuti ticite kwananga, tijifumbenge kuti: ‘Kasi nkhukhumba kuti umoyo wane uzakaŵe wuli munthazi?’

6. (a) Cifukwa wuli Mozesi wakakana “kucemeka mwana wa mwana mwanakazi wa Faro”? (b) Cifukwa wuli tingati Mozesi wakasankha makora vinthu?

⁶ Kweniso cipulikano cikawovwira Mozesi pakusankha nchito. “Na cipulikano, Mozesi wakati wakura, wakakana kucemeka mwana wa mwana mwanakazi wa Faro.” (Heb. 11:24) Mozesi wakaghanaghanapo yayi vyakuti wangateŵetera Ciuta uku wali mu nyumba yacifumu na kugwiliskira nchito cuma na udindo wake kuti wawovwire ŵabali ŵake, Ŵaisrayeli. M’malo mwake, iyo wakaŵikapo mtima kuti watemwe Yehova na mtima wake wose, umoyo wake wose na nkhongono zake zose. (Dute. 6:5) Cifukwa cakuti wakasankha makora, Mozesi wakasuzgikapo maghanoghano yayi. Pambere pandajumphe nyengo yitali, vyuma vyose vya Ŵaeguputo ivyo wakasida, vikaskogheka na Ŵaisrayeli. (Ex. 12:35, 36) Faro wakakhozgeka soni ndipo wakakomeka. (Sal. 136:15) Kweni Mozesi wakapona ndipo Ciuta wakamutuma kulongozga mtundu wose wa Israyeli. Nadi, vinthu vikamwendera makora pa umoyo wake.

7. (a) Kuyana na Mateyu 6:19-21, cifukwa wuli tikwenera kujisungira usambazi wamuyirayira? (b) Longosorani cakucitika ico cikulongora mphambano pakati pa usambazi wakuthupi na wauzimu.

⁷ Usange ndimwe muteŵeti wa Yehova muwukirano, kasi cipulikano cingamovwirani wuli kuti musankhe makora nchito? Usange mukughanaghanira vya munthazi, ndikuti muli na vinjeru. Kweni kasi cipulikano cinu mu malayizgo gha Ciuta cimovwiraninge kuti mujisungire usambazi wa kanyengo kacoko waka panji wamuyirayira? (Ŵazgani Mateyu 6:19-21.) Fumbo ili ndilo Sophie, uyo wakaŵa na luso lwa kuvina, wakajifumba. Makampani gha vya kuvina mu United States, ghakalayizga kuti ghamulipilirenge sukulu kweniso kuti ghamupenge maudindo ghakurughakuru. Iyo wakati: “Cikaŵa cakukondweska comene kulumbika. Nakuti nkhajiwonanga nga nili wapacanya kuluska ŵanyane. Kweni nkhaŵa wakukondwa yayi.” Pamanyuma, Sophie wakalaŵilira vidiyo ya mutu wakuti, Ŵawukirano Ŵakufumba, Kasi Nicitenge Vici pa Umoyo Wane? (Young People Ask—What Will I Do With My Life?) Iyo wakati: “Nkhamanya kuti nkhatondekanga kusopa Yehova na mtima wane wose cifukwa cakuti caru cikanipanga usambazi kweniso cikanilumbanga. Nkhalomba kwa Yehova kufumira pasi pa mtima. Ndipo nkhaleka vya kuvina.” Kasi iyo wakuti wuli  na ivyo wali kusankha? Wakati: “Nkhudandawurapo yayi cifukwa ca kuleka umoyo wane wakale. Mazuŵa ghano, nili wakukondwa fikepo. Nkhucita upayiniya na afumu ŵane. Tili ŵakumanyikwa yayi, ndipo tili na vinthu vicoko vyakuthupi. Kweni tili na Yehova, masambiro gha Baibolo, na vilato vyauzimu. Nkhudandawurapo yayi.”

8. Kasi ni ulongozgi wuli wa mu Baibolo uwo ungawovwira muwukirano kuti wasankhe makora cakucita pa umoyo wake?

⁸ Yehova ndiyo wakumanya vinthu ivyo ni viwemi comene kwa imwe. Mozesi wakati: “Yehova Ciuta winu wakukhumbaci kwa imwe, kweni kumopa Yehova Ciuta winu, kwenda mu nthowa zake zose, na kumutemwa, na kuteŵetera Yehova Ciuta winu na mtima winu wose na umoyo winu wose, kusunga malango na vilayizgo vya Yehova ivyo nkhumuwuzgani muhanya uno, kuti kumuŵireni kuwemi.” (Dute. 10:12, 13) Apo mucali ŵawukirano, sankhani nchito iyo yimovwiraninge kuti mutemwe na kuteŵetera Yehova “na mtima winu wose na umoyo winu wose.” Manyani kuti para mucitenge nthena, ‘kumuŵiraninge kuwemi.’

9. Cifukwa wuli cikaŵa cakusuzga kwa Mozesi kuti wacite mulimo uwo wakapika?

⁹ Mozesi “wakapima nthombozgo za Khristu kuŵa usambazi ukuru kuluska usambazi wa mu Eguputo.” (Heb. 11:26) Mozesi wakatumika nga ni “Khristu,” panji “Wakuphakazgika,” kung’anamura kuti wakasoleka na Yehova kuti walongozge Ŵaisrayeli pakufuma mu Eguputo. Mozesi wakamanyanga kuti mulimo uwu ukaŵa wakusuzga kweniso kuti ‘watombozgekenge.’ Muisrayeli munyake wakamunenapo kale, kuti: “Kasi ni njani wakwimika iwe kuŵa karonga na mweruzgi withu?” (Ex. 2:13, 14) Kufuma apo, Mozesi wakafumba Yehova kuti: “Kasi Faro tiwandipulikire wuli ine?” (Ex. 6:12) Kuti wanozgekere nthombozgo, Mozesi wakaphalira Yehova ivyo wakawopanga na ivyo wakenjerwanga navyo. Kasi Yehova wakamovwira wuli Mozesi kuti wacite mulimo wakusuzga?

10. Kasi Yehova wakamovwira wuli Mozesi kuti wacite mulimo uwo wakamupa?

¹⁰ Cakwamba, Yehova wakaphalira Mozesi kuti: “Ine tindiŵe nawe.” (Ex. 3:12) Caciŵiri, Yehova wakalongosora ng’anamuro la zina lake, wakati: “Ndine Mweneuyo Ndine.” * (Ex. 3:14) Cacitatu, Yehova wakapa Mozesi nkhongono zakucitira minthondwe. Uwu ukaŵa ukaboni wakuti Mozesi wakatumika nadi na Ciuta. (Ex. 4:2-5) Cacinayi, Yehova wakatuma Aroni kuti waŵe muyowoyeri wa Mozesi. Aroni wakaŵa movwiri wake pakucita mulimo uwo wakapika. (Ex. 4:14-16) Apo Mozesi wakaŵa pafupi kufwa, wakamanya fikepo kuti Ciuta wakovwira ŵateŵeti ŵake kucita milimo iyo waŵapa, ndipo wakaphalira Joshua kuti: “Yehova ndiyo wakundangilira mu nthazi zako; tiwaŵenge nawe, ntha tiwakulekelere panji kukusida; ungopanga, ungathikanga lusoko.”—Dute. 31:8.

11. Cifukwa wuli Mozesi wakazirwiskanga comene mulimo uwo wakapika?

¹¹ Na wovwiri wa Yehova, Mozesi wakazirwiskanga mulimo uwo wakapika, ndipo wakawuwonanga kuti ukaŵa “ukuru kuluska usambazi wa mu Eguputo.” Nakuti, kasi Faro wakaŵa njani pakumuyaniska na Ciuta Wankhongonozose? Kweniso kuŵa “Khristu,” panji kuti wakuphakazgika wa Yehova, cikaŵa cakuzirwa kuluska kuŵa mwana mu nyumba yacifumu ya ku Eguputo. Mozesi wakatumbikika cifukwa ca mtima wake wa kuwonga. Wakaŵa paubwezi wapadera na Yehova, ndipo wakamovwira kuti walongorenge ‘cofyo cikuru’ apo wakalongozganga Ŵaisrayeli kuluta ku Caru ca Layizgano.—Dute. 34:10-12.

12. Kasi Yehova watipa milimo wuli yakuzirwa?

¹² Nase tapika mulimo wakuti ticite. Kwizira mwa Mwana wake, Yehova watipa uteŵeti, nga umo wakacitiraso na mpositole Paulosi na ŵanyake. (Ŵazgani 1 Timote 1:12-14.) Tose tili na mulimo wa kupharazga makani ghawemi. (Mat. 24:14; 28:19, 20) Ŵanji mbateŵeti  ŵanyengozose. Ŵabali ŵakukhwima mwauzimu ŵakuŵa ŵateŵeti ŵakovwira ndiposo ŵalara mu mpingo. Ndipouli, ŵabali ŵinu awo mbacisopa cinyake kweniso ŵanji, ŵangayuyura ivyo muli kusankha panji ŵangamutombozgani cifukwa ca mtima winu wa kujipeleka. (Mat. 10:34-37) Usange ŵangacita nthena, nyengo zinyake mungawona kuti ivyo mukucita ni vyambura kuzirwa panji kuti mungafiska yayi kucita uteŵeti. Usange vyaŵa nthena, kasi cipulikano cingamovwirani wuli kuti muzizipizge?

13. Kasi Yehova wakutovwira wuli kuti ticite makora milimo iyo wakutipa?

¹³ Na cipulikano, lombani Yehova kuti wamovwirani. Muphalirani ivyo mukopa na ivyo mukwenjerwa navyo. Nakuti Yehova ndiyo wali kumupani uteŵeti uwu, ndipo wamovwiraninge kuti muwucite makora. Kasi wamovwiraninge wuli? Wamovwiraninge nga umo wakawovwilira Mozesi. Cakwamba, Yehova wakuti: “Tindikukhozge na kukovwira, enya, tindikufighilire na woko lane la malyero ilo ndakutonda vyose.” (Yes. 41:10) Caciŵiri, iyo wakumukumbuskani kuti malayizgo ghake ngakugomezgeka, wakuti: “Ndayowoya ndipo ndicifiske; ndaghanaghana ndipo ndicicite.” (Yes. 46:11) Cacitatu, Yehova wamupaninge “nkhongono zakuluska zakawiro” kuti mucite makora uteŵeti winu. (2 Kor. 4:7) Cacinayi, wamovwiraninge kuzizipizga. Kuti wacite nthena, Dada withu wacitemwa wamupani ŵabali ŵa pa caru cose awo ŵakulutilira “kusanguluskana yumoza na munyake na kuzengana.” (1 Tes. 5:11) Apo Yehova wakumovwirani kuti mucite makora uteŵeti, cipulikano cinu cikukura ndipo mukwamba kuwona milimo iyo wakumupani kuŵa yakuzirwa comene kuluska usambazi wakuthupi.

14. Cifukwa wuli Mozesi wakagomezganga kuti wazamupokera njombe?

¹⁴ Mozesi “wakalaŵiska dodoli pa njombe yakuzakapelekeka.” (Heb. 11:26) Nadi, Mozesi wakasankha makora vinthu pa umoyo wake cifukwa ca kumanya vinthu vya munthazi, nangauli vikaŵa vicoko waka. Nga ni Abrahamu, Mozesi wakagomezganga kuti Yehova wangawuska ŵakufwa. (Luka 20:37, 38; Heb. 11:17-19) Cifukwa cakuti wakalindiliranga vinthu vya munthazi, vyaka 40 ivyo wakakhala ku caru caŵene wakati wacimbira kwa Faro na vyaka 40 ivyo wakaŵa mu mapopa, wakaviwona kuŵa vyacandulo. Nangauli Mozesi wakamanyanga vinandi yayi pa umo malayizgo gha Ciuta ghafiskikirenge, kweni na maso gha cipulikano wakawona njombe yake yakuzakapelekeka.

15, 16. (a) Cifukwa wuli tikwenera kudodoliska pa njombe? (b) Kasi ni vitumbiko wuli vya Ufumu ivyo mukulindilira kuzakasangwa navyo?

 ¹⁵ Kasi namwe mukulaŵiska ‘dodoli pa njombe yinu yakuzakapelekeka’? Nga ni Mozesi, nase tikumanya vyose yayi pa umo malayizgo gha Ciuta ghafiskikirenge. Mwaciyelezgero, tikumanya cara “nyengo yakutemeka” ya suzgo yikuru. (Mrk. 13:32, 33) Ndipouli, tikumanya vinandi comene vya Paradiso kuluska Mozesi. Nangauli tikumanya vyose yayi, kweni tikulaŵiska “dodoli” pa malayizgo gha Ciuta ghakulongosora vya umo umoyo uzamuŵira mu Ufumu wa Ciuta. Usange tikughanaghanirapo pa umo vinthu vizamuŵira mu caru ciphya, ticiskikenge kuti tiŵikenge Ufumu pakwamba mu umoyo withu. Cifukwa wuli? Ghanaghanirani fundo iyi: Kasi mungagura nyumba iyo mukumanya yayi umo yiliri? Yayi. Mwakuyana waka, tingagomezga yayi vinthu ivyo tikuleka kuvimanya makora. Na cipulikano, tikwenera kughanaghanirapo pa umo umoyo uzamuŵira mu Ufumu wa Ciuta.

¹⁶ Kuti mupulikiske umo vinthu vizamuŵira mu Ufumu wa Ciuta, laŵiskani “dodoli” pa umo umoyo winu uzamuŵira mu Paradiso. Jiwonani kuti muli mu Paradiso. Mwaciyelezgero, para mukusambira nkhani za ŵanthu ŵa mu Baibolo, ghanaghanirani mafumbo agho mungazakaŵafumba para ŵazakawuskika. Ghanaghanirani mafumbo agho iwo ŵangazakamufumbani ghakukhwaskana na umo umoyo ukaŵira mu mazuŵa ghaumaliro. Ghanaghanirani cimwemwe ico muzamuŵa naco para mwazakakumana na ŵasekuru ŵinu, ndipo mukuŵasambizga za ivyo Ciuta waŵacitira. Ghanaghanirani cimwemwe ico muzamuŵa naco pakusambira za vinyama vinandi vya muthondo ivyo vizamuŵa vya ubwezi. Ghanaghanirani umo ubwezi winu na Yehova uzamukulira para mwazakaŵa munthu wakufikapo.

17. Kasi mazuŵa ghano tikovwirika wuli para tikughanaghanirapo pa njombe yambura kuwoneka?

¹⁷ Usange tikughanaghanirapo pa njombe iyo tizamupokera, tikukhozgeka, tikuŵa na cimwemwe, kweniso tikusankha vinthu ivyo vikukolerana na umoyo uwemi wa munthazi. Paulosi wakalembera Ŵakhristu ŵakuphakazgika kuti: “Usange tikugomezga ico tikuciwona cara, tikulutilira kucilindilira na cizizipizgo.” (Rom. 8:25) Fundo iyi yikukhwaska Ŵakhristu wose awo ŵali na cigomezgo ca umoyo wamuyirayira. Nangauli, panyengo yasono tindapokere njombe yithu, kweni cipulikano cithu nchakukhora comene mwakuti tikulutilira kulindilira “njombe yakuzakapelekeka.” Nga ni Mozesi, tikuwona kuti vyaka ivyo tateŵetera Yehova vyatayika pawaka yayi. M’malo mwake, tikukhorwa kuti “vinthu vyakuwoneka ni vya kanyengo, kweni vinthu vyambura kuwoneka ni vyamuyirayira.”—Ŵazgani 2 Ŵakorinte 4:16-18.

18, 19. (a) Cifukwa wuli tikwenera kufwilirapo kuti tisungilire cipulikano cithu? (b) Kasi tizamusambira vici mu nkhani yakulondezgapo?

¹⁸ Cipulikano cikutovwira kuti timanye “ukaboni wakulongoreka wa vinthu vyanadi nangauli vyambura kuwoneka.” (Heb. 11:1) Munthu uyo wakulongozgeka na makhumbiro gha thupi wakumanya yayi kuti kuteŵetera Yehova nkhwakuzirwa. Kwa munthu wanthena uyu, usambazi wauzimu ‘mbucindere.’ (1 Kor. 2:14) Kweni ise tili na cigomezgo cakuti tizamupokera umoyo wamuyirayira na kuwona ŵakufwa ŵakuwuskika. Ivi ni vinthu ivyo caru cikuyuyura. Ŵanthu ŵavinjeru vya caru ŵa mu nyengo ya Paulosi ŵakamucemanga kuti ni “muŵeleŵesi.” Mazuŵa ghano napo, ŵanthu ŵanandi ŵakuwona kuti cigomezgo ico tikuŵapharazgira mbucindere ukuru comene.—Mil. 17:18.

¹⁹ Pakuti tazingilizgika na ŵanthu ŵambura cipulikano, tikwenera kufwilirapo kuti tisungilire cipulikano cithu. Ŵeyelerani Yehova kuti ‘cipulikano cinu cileke kulopwa.’ (Luka 22:32) Nga ni Mozesi, lutilirani kukumbuka njombe iyo ŵakwananga ŵazamupokera, candulo cikuru ico ŵateŵeti ŵa Yehova ŵakusanga, ndiposo cigomezgo cinu ca umoyo wamuyirayira. Mu nkhani iyi, tasambira vinandi vyakukhwaskana na Mozesi. Kweni kasi ni vyenevivi pera ivyo tikusambirako kwa Mozesi? Yayi. Mu nkhani yakulondezgapo, tizamusambira umo cipulikano cikawovwilira Mozesi kuti wawone “Uyo ngwambura kuwoneka.”—Heb. 11:27.