Mafumbo Ghakufumira ku Ŵaŵazgi

Apo Yesu Khristu wakatumanga ŵapositole 12 kuti ŵakapharazge, kasi wakaŵaphalira kuti ŵayeghe ndodo na kuvwara vilyato?

Ŵanji ŵakuti mabuku gha Mateyu, Mariko, na Luka ghakususkana pa nkhani iyi. Kweni para tingayaniska nkhani za mu mabuku agha tingasanga fundo yakuzirwa. Cakwamba, yaniskani ivyo Mariko na Luka ŵakalemba. Mariko wakalemba kuti: “[Yesu] wakaŵapa malanguro ghakuti ŵangayeghanga kanthu cara pa ulendo kweni ndodo pera, cingwa cara, thumba la cakurya cara, ndalama za mkuŵa cara mu tuvikwama twawo twa ndalama, kweni kuti ŵavware vilyato, ndiposo kuvwara malaya ghaŵiri ghamukati cara.” (Mrk. 6:7-9) Luka wali kulemba kuti: “Kuyegha kanthu cara pa ulendo, nesi ndodo nesi thumba la cakurya, nesi cingwa nesi ndalama zasiliva; nesi kuŵa na malaya ghaŵiri ghamukati.” (Luka 9:1-3) Apa tingawona nga kuti nkhani izi zikususkana. Mariko wali kulemba kuti ŵapositole ŵakaphalirika kuti ŵayeghe ndodo na kuvwara vilyato, kweni Luka wakulongora kuti ŵakeneranga kuyegha kanthu cara nanga yingaŵa ndodo. Mwakupambana na Mariko, Luka wakazunurapo yayi za vilyato.

Kuti mupulikiske ivyo Yesu wakakhumbanga kulongosora apa, wonani mazgu ghakuyana waka agho ghakusangika mu mabuku ghose ghatatu. Mwakuyana na Mariko na Luka, Mateyu wali kulemba kuti ŵapositole ŵakaphalirika kuti ŵaleke kuvwara panji kuyegha “malaya ghaŵiri ghamukati.” (Mat. 10:5-10) Nchakuwonekerathu kuti mpositole waliyose wakavwaranga laya limoza lamukati. Ntheura, ŵakeneranga kuyeghaso laya linyake yayi pa ulendo uwu. Ŵakavwarangaso vilyato. Mariko wakalongosora kuzirwa kwa ‘kuvwara vilyato.’ Wuli pakuyowoya za ndodo? Buku linyake likuti: “Vikuwoneka kuti kakaŵa kaluso ka Ŵahebere kuyegha ndodo.” (The Jewish Encyclopedia; Gen. 32:10) Mariko wakulongora kuti ŵapositole ŵakeneranga kuyegha “kanthu cara pa ulendo” kweni ndodo iyo waliyose wakaŵa nayo apo Yesu wakaŵatumanga. Ntheura, Mateyu, Mariko, na Luka ŵakadidimizganga ulongozgi wa Yesu wakuti ŵaleke kucedwa cifukwa ca kukatora katundu munyake wa pa ulendo.

Fundo iyi yikalongosorekaso na Mateyu, uyo wakaŵapo apo Yesu wakayowoyanga mazgu agha, ndipo wali kulemba kuti: “Kutora golide panji siliva panji mkuŵa cara mu tuvikwama twinu twa ndalama, panji thumba la cakurya ca pa ulendo, panji malaya ghaŵiri ghamukati, panji vilyato panji ndodo, pakuti wanchito wakwenera kupika cakurya cake.” (Mat. 10:9, 10) Wuli pakuyowoya za vilyato ndiposo ndodo izo ŵakaŵa nazo mu mawoko? Yesu wakaŵaphalirapo yayi kuti ŵataye ivyo ŵakaŵa navyo kale, kweni wakatenge ŵaleke kukatoraso vinthu vinyake vya nga ni ivi. Cifukwa wuli wakaŵaphalira nthena? Cifukwa “wanchito wakwenera kupika cakurya cake.” Fundo iyi yikukolerana na ivyo wakaŵaciska pa Upharazgi wake wa pa Lupiri, apo wakati ŵaleke kwenjerwa kuti ŵaryengeci, ŵamwengeci, panji ŵavwarengeci.—Mat. 6:25-32.

Nangauli mabuku agha ghangawoneka nga ghakususkana, kweni ghose ghakuyowoya fundo yimoza. Ŵapositole ŵakeneranga kuluta waka kwambura kutangwanika na kutora katundu wakusazgikira. Cifukwa wuli? Cifukwa Yehova wakeneranga kuŵapa vyakukhumbikwa.

 Mu Baibolo la New World Translation, pa Mupharazgi 2:8 Solomoni wakazunura za ‘mwanakazi wakuzirwa, nanga ni ŵanakazi ŵakuzirwa,’ kasi wakanenanga anjani?

Tikumanya makora yayi, panji ŵakaŵa ŵanakazi ŵakumanyikwa awo ŵakizanga ku nyumba yake yacifumu.

Pa Mupharazgi cipaturo 2, Solomoni wakazunura vinthu vyakupambanapambana ivyo wakacita, kweniso milimo yikuru ya kuzenga. Wakatiso: “Nkhajiwunjikiraso siliva na golide, na usambazi wa mathemba na wa vigaŵa vya caru; nkhajicemera ŵimbi ŵa sumu ŵanalume na ŵanakazi, na vyakukondwereska vya ŵana ŵa ŵanthu, na [mwanakazi wakuzirwa, nanga ni ŵanakazi ŵakuzirwa, NW].”—Muph. 2:8.

Ŵanandi ŵakuti ŵanakazi ŵakuzirwa awo Solomoni wakayowoyanga apa, ŵakaŵa ŵawoli awo wakatora ku mitundu yinyake kweniso ‘ŵanakazi jitolere’ panji kuti ŵanakazi ŵavibwezi awo wakaŵa nawo mu ucekuru wake, awo ŵakamupuluska kuti wambe kusopa ŵangoza. (1 Mathe. 11:1-4) Ndipouli, kalongosolero aka nkhakupulikikwa yayi. Apo Solomoni wakalembanga mazgu agha, wakaŵa kuti wamanyana kale na ‘mwanakazi wakuzirwa, nanga ni ŵanakazi ŵakuzirwa.’ Ndipo pa nyengo iyi, Yehova wakaŵa kuti wacali kumutemwa, cifukwa wakamutuma kulemba mabuku ghanyake gha mu Baibolo. Solomoni waŵenge kuti watora kale ŵawoli ŵamitundu yinyake na kuŵa na ŵanakazi ŵavibwezi awo ŵakamupangiska kusopa ŵangoza, mphanyi wakacita yayi mulimo uwu.

Mu buku la Mupharazgi, Solomoni wakati “wakapenjanga kusanga mazgu ghakukondwereska, ndipo agho ghalembeka ngakunyoroka, enya mazgu gha nenesko.” (Muph. 12:10) Solomoni wakalembapo mazgu ghakuti “muwoli,” “fumukazi,” “muwoli jitolere,” kulongora kuti wakaghamanyanga. (Zinth. 5:18; 18:22; Muph. 9:9; Sum. 6:8, 9) Kweni pa Mupharazgi 2:8, wakalembapo mazgu agha yayi.

Mpha vesi ili pekha apo lizgu la Cihebere ilo lili kung’anamulika kuti ‘mwanakazi wakuzirwa, nanga ni ŵanakazi ŵakuzirwa,’ likupambana na mazgu ghanyake. Ŵanji awo ŵakusanda mazgu gha mu Baibolo ŵakuti ng’anamuro lake likumanyikwa makora yayi. Ŵanandi awo ŵakung’anamura Baibolo, mazgu gha pa Mupharazgi 2:8 agha ŵakughang’anamura kuti ŵanakazi, ŵakwamba kuzunura mwanakazi yumoza, pamanyuma ŵanandi. Mazgu ghakuti ‘mwanakazi wakuzirwa, nanga ni ŵanakazi ŵakuzirwa’ ghakulongora fundo yeneyiyi.

Solomoni wakamanyikwanga comene mwakuti fumukazi yisambazi ya ku Sheba yikapulika za iyo, yikiza, ndipo yikakondwa comene. (1 Mathe. 10:1, 2) Fundo iyi yikulongora kuti panji Solomoni wakang’anamuranga kuti fumukazi iyi yikaŵa mu gulu la ‘mwanakazi wakuzirwa, nanga ni ŵanakazi ŵakuzirwa.’ Mutepanji wakayowoyanga za ŵanakazi ŵakumanyikwa awo ŵakizanga ku nyumba yake yacifumu pa nyengo iyo wakaŵa wacali paubwezi na Ciuta.