Mubali Winston, mungatiphalirako umo mukasambilira unenesko.

Nkhalelekera mu mbumba yambura kusopa, ndipo tikakhalanga ku famu iyo yikaŵa kwayekha ku Queensland, Australia. Pakuti tikakhalanga kwatekha, nkhamanyananga na ŵanthu ŵachoko waka padera pa ŵamumbumba yithu. Apo nkhaŵa na vyaka pafupifupi 12, nkhamba kukhumba kumanya vinandi vya Chiuta. Nkhamulombanga kuti nimanye unenesko wakuyowoya vya iyo. Pamanyuma nkhafumako ku famu, ndipo nkhasanga ntchito ku Adelaide, South Australia. Apo nkhaŵa na vyaka 21, nkhakumana na Pam apo nkhaŵa ku holide ku Sydney, ndipo wakaniphalira vya kagulu kanyake kachisopa kakuchemeka British-Israel. Kagulu aka kakatenge ŵanthu ŵa ku Britain ŵali kufuma ku mafuko ghanyake gha Israyeli. Kagulu aka kakatenge mafuko agha ni mafuko 10 gha ufumu wa ku mpoto uwo ukatolekera ku wuzga m’ma 700 B.C.E. Nati nawelera ku Adelaide, nkhayambiska nkhani iyi kwa munyane uyo nkhagwiranga nayo ntchito uyo wakaŵa kuti wamba kusambira Baibolo na Ŵakaboni ŵa Yehova. Tikati tadumbiskana kwa maora ghachoko waka, chomenechomene ivyo Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakugomezga, nkhawona kuti lurombo lwane ulo nkhalomba nichali muchoko lwazgoleka. Nkhasambira unenesko wakukhwaskana na Mlengi wane na Ufumu wake. Nkhasanga ‘ngale ya mtengo wapatali.’—Mat. 13:45, 46.

Mudumbu Pam, namwe mukamba kupenja ngale ya mtengo wapatali muchali ŵachoko. Mukayisanga wuli ngale iyi?

Nkhakulira mu mbumba iyo yikasopanga, ndipo tikakhalanga ku Coffs Harbour, New South Wales. Ŵapapi ŵane ndiposo asekuru na abuya awo ŵakababa amama ŵakagomezganga visambizgo vya kagulu ka British-Israel. Ine, mudumbu wane muchoko, mukuru wane na ŵabali ŵane ŵanyake, tikagomezganga kuti Chiuta wakutemwa  chomene ŵanthu awo ŵapapi ŵawo mba ku Britain. Kweni nkhakolerananga navyo yayi vigomezgo ivi ndipo nkhawonanga kuti nili kutali na Chiuta. Apo nkhaŵa na vyaka 14 nkhalutapo ku matchalitchi ghakupambanapambana, nga ni Anglican, Baptist, na Seventh-day Adventist. Kweni matchalitchi agha ghakanovwira yayi kumumanya makora Chiuta.

Pamanyuma mbumba yakwithu yikasamukira ku Sydney, uko nkhakumana na Winston, uyo panyengo iyi wakaŵa ku holide. Nga umo Winston wanguyowoyera, wakamba kusambira na Ŵakaboni chifukwa cha kudumbiskana nkhani ya chisopa. Kufuma apo, wakamba kunilembera makalata agho mukaŵanga malemba ghanandi gha mu Baibolo. Kuyowoya unenesko, pakwamba nkhafipanga mtima nanga nkhukwiya wuwo. Kweni pachoko na pachoko nkhamba kuwamo kuti ivyo wakanilemberanga ukaŵa unenesko.

Mu 1962, nkhasamukira ku Adelaide kuti nkhaŵe kufupi na Winston. Wakanozga kuti nkhakhalenge na banja linyake la Ŵakaboni, Thomas na Janice Sloman, awo ŵakaŵa ŵamishonale ku Papua New Guinea. Panyengo iyi nkhaŵa na vyaka 18, ndipo ŵakanovwira kuti nimanye vinandi vyakukhwaskana na Yehova. Ntheura nane nkhamba kusambira Baibolo, ndipo mwaluŵiro nkhakhorwa kuti nasanga unenesko. Ine na Winston tati tatorana waka, mwaluŵiro tikamba kuteŵetera Yehova. Nangauli tasangana na viyezgo, kweni vyatovwira kuti tizirwiskenge chomene ngale ya mtengo wa patali.

Mubali Winston, tiphaliraniko ivyo vikachitika mu vyaka vyakwambilira vya uteŵeti winu.

Ine na Pam tikati tatorana waka, Yehova wakamba kutijulira “mulyango ukuru” kuti tisazgireko uteŵeti. (1 Kor. 16:9) Mulyango wakwamba kutijulikira wakatovwira ni Mubali Jack Porter, uyo panyengo iyo wakaŵa mulaŵiliri wa dera. (Sono tikuteŵetera lumoza mu Komiti ya Munthavi ya Australasia.) Jack na muwoli wake Roslyn, ŵakatichiska kuti tichiteko upayiniya wanyengozose, ndipo tikachita upayiniya vyaka vinkhondi. Apo nkhaŵa na vyaka 29, tikapempheka kuti tikalaŵilirenge dera ku virwa vya South Pacific, ndipo panyengo iyo ofesi ya munthavi ya Fiji ndiyo yikalaŵiliranga dera lithu. Tikenderanga virwa vya American Samoa, Samoa, Kiribati, Nauru, Niue, Tokelau, Tonga, Tuvalu, na Vanuatu.

Panyengo iyo, ŵanthu ŵa mu virwa vinyake ŵakaŵakayikiranga Ŵakaboni ŵa Yehova, ntheura tikeneranga kuchita vinthu mwamahara. (Mat. 10:16) Mipingo yikaŵa yichokoyichoko, ndipo yinyake yikatondekanga kutipa pakugona. Ntheura tikapemphanga ŵanthu mu chikaya usange tingakhala nawo, ndipo nyengo zose ŵanthu aŵa ŵakaŵanga ŵalusungu chomene.

Mubali Winston mukuwutemwa chomene mulimo wakung’anamura mabuku. Kasi mukamba wuli kuwutemwa mulimo uwu?

Apo nkhateŵeteranga ku chirwa cha Tonga, ŵabali ŵakaŵa na maburosha na mathirakiti ghachoko waka gha Chitongan, cha ku Polynesia. Mu uteŵeti, ŵakasambizgiranga ŵanthu buku Lachingelezi la mutu wakuti The Truth That Leads to Eternal Life (Unenesko Weneuwo Ukulongozgera ku Umoyo wa Muyirayira). Ntheura apo tikaŵa na sukulu ya ŵalara ya masabata ghanayi, ŵalara ŵatatu ŵakajipeleka kung’anamura buku la Unenesko Weneuwo Ukulongozgera ku Umoyo wa Muyirayira kuya mu Chitongan nangauli ŵabali aŵa ŵakachimanyanga makora yayi Chingelezi. Pam ndiyo wakatayipanga, ndipo tikatumizga buku ili ku ofesi ya munthavi ya United States kuti ŵakapulinte. Tikagwira ntchito iyi masabata 8. Nangauli likang’anamulika makora viŵi yayi, kweni likawovwira ŵanthu ŵanandi ŵachiyowoyero cha Chitongan kusambira unenesko. Ine na Pam tikuchita ntchito yakung’anamura yayi, kweni chifukwa cha ivyo vikachitika apa, tikamba kuyitemwa chomene ntchito iyi.

Mudumbu Pam, kasi umoyo ukaŵa wuli pa virwa ivi usange mungayaniska na umo mukakhaliranga ku Australia?

Ukaŵa wakupambana chomene! Malo ghanyake ku virwa ivi kukaŵa nyimbo zinandi chomene, mbeŵa, ndiposo kukawotchanga chomene. Ivi vikapangiskanga kuti tilwarenge pafupipafupi kweniso nyengo zinyake tikasoŵanga chakurya. Kweni zuŵa lililose chikaŵa chakukondweska kuwona nyanja kufuma pa kanyumba kithu kautheka. Tunyumba twautheka utu mu Chisamoan ŵakutuchema kuti fale kweniso ndizo ni nyumba izo zikusangika ku Polynesia. Mausiku ghanyake  mwezi ukaŵalanga chomene mwakuti tikawonanga makuni gha mikama, ndipo malazi gha mwezi ghakawonekangaso pa nyanja. Vinthu ivi vikatovwira kuti tighanaghanirengepo na kulomba, ndiposo tiwonenge viwemi m’malo mwakughanaghanira waka za masuzgo ghithu.

Tikamba kutemwa chomene ŵana, awo kanandi ŵakakondwanga chomene para ŵawona ise taŵazungu. Apo tikaŵa ku Niue, kasepuka kanyake kakamba kusisita cheya cha m’mawoko cha Winston, ndipo kakati: “Muli na mahungwa ghawemi.” Vikulongora kuti kasepuka aka kakaŵa kuti kandamuwonepo munthu wa cheya chinandi nthena ndipo kakamanyanga yayi umo kangalongosolera!

Chitima chikatikoranga para tawona umo ŵanthu ŵanandi ŵakasuzgikiranga na ukavu. Ŵakakhalanga ku malo ghakuwoneka makora, kweni kukaŵa vipatala vichoko ndipo maji ghakumwa nagho ghakaŵa ghakusoŵa. Kweni ŵabali ŵithu ŵakawonekanga ŵakwenjerwa yayi. Ndimo ŵenecho ŵakakhaliranga. Ŵakaŵa ŵakukondwa kuŵa na mbumba yawo, malo ghakusoperapo, ndiposo kuŵa na mwaŵi wa kulumba Yehova. Ichi chikatovwira kuti tilutilire kuŵika mtima pa vinthu vyakuzirwa chomene na kulutilira kuŵa na umoyo wambura kukhumba vinandi.

Mudumbu Pam, nyengo zinyake mukatekanga mwekha maji na kuphika chakurya, vinthu ivyo mukaŵa kuti mundazgoŵere. Kasi mukafiskanga wuli?

Nkhuwonga adada kuti ŵakanisambizga. Adada ŵakanisambizga vinthu vinandi vyakuzirwa, nga nkhupemba moto pawaro na kuphikapo chakurya. Kweniso ŵakanisambizga umo ningachitira para nili na vinthu vichoko. Ulendo unyake tikaluta ku Kiribati, tikakhalanga mu kanyumba kasungwi (mishombe) kakuchita kwegha (kufulera) ako pasi kakaŵa kakukuluŵa panji kuti kakuchizima. Kuti niphike chakurya, nkhafulanga pasi na kuŵikapo vikhokho vya kokonati, ndivyo nkhaphikiranga. Kuti nisange maji, nkhalutanga ku chisimi ndipo nkhandandanga pa mzere na ŵanakazi mu chikaya. Maji tikatekeranga kakhuni katali ka mamita ghaŵiri ako kuumaliro kwake ŵakakakako kachingwe, ndipo kakhuni aka kakayanangako na ako ŵakukolera somba. Kweni m’malo mwa kuŵikako mbeja kuumaliro wa kachingwe ŵakakakako kachithini. Kuti waliyose wateke maji wakeneranga kumanya umo ŵakuponyera kachithini mu chisimi. Kachithini kakagadabukanga ndipo maji ghakazurangamo. Pakwamba nkhawonanga nga ntchipusu, kweni nyengo yane yikati yakwana ndipo nkhamanya umo vikusuzgira. Nkhayezga kanandi waka kuti niteke maji, kweni kachithini kakayenjamanga waka pachanya pa maji. Ŵanthu wose ŵati ŵaleka kuniseka, mwanakazi munyake wakiza kuzakanovwira. Nyengo zose ŵanthu ŵa mu chikaya aŵa ŵakaŵa ŵakovwira chomene na ŵalusungu.

Mose mukawutemwanga uteŵeti uwo mukachitanga ku virwa ivi. Kasi mungatiphalirako vinthu ivyo imwe muzamuviluwapo yayi?

Winston: Vikatitolera nyengo kuti tisambire mitheto yinyake. Mwachiyelezgero, para ŵabali ŵatipenge chakurya, kanandi ŵakatipanga chakurya chose icho ŵakaŵa nacho pa zuŵa ilo. Pakwamba, tikamanyanga yayi kuti tikeneranga kuŵasidirako. Ntheura ise tikaryanga waka chose! Tikati tamanya umo vinthu vikaŵira, tikamba kuŵalekerako chakurya. Nangauli tikabudiskanga, kweni ŵabali ŵakatipulikiskanga. Ndipo ŵakakondwanga kutiwona para pajumpha myezi 6 yiliyose, para tiza kuzakachezgera mpingo wawo. Padera pa ise, ŵabali ŵakaŵavya mwaŵi wakuwonana na Ŵakaboni ŵanyawo mu mipingo yinyake.

Maulendo ghithu pa virwa ivi ghakawovwiraso kuti ŵanthu ŵa ku malo agha ŵaŵamanye makora Ŵakaboni. Ŵanandi mu vikaya ŵakaghanaghananga kuti Ŵakaboni ŵa Yehova nkhagulu ako ŵabali ŵa ku malo agha ŵali kwambiska waka. Ntheura ŵati ŵawona ise, ŵakufuma ku charu chinyake ŵakamanya kuti Ŵakaboni ŵa Yehova ni gulu ilo lili pa charu chose ilo likughanaghanirana, ndipo ŵakakondwa chomene.

Pam: Chinthu chimoza icho nizamuluwa yayi chikachitika apo tikaŵa ku Kiribati, uko kukaŵa mpingo unyake uwo ukaŵa na ŵabali na ŵadumbu ŵachoko waka. Mu mpingo uwu mukaŵa mubali mulara yumoza zina lake Itinikai Matera, mubali uyu wakachita vyose ivyo wangafiska kuti watipwelelere. Zuŵa linyake wakiza na basiketi iyo wakayeghamo sumbi limoza. Wakati: “Namupani ndinu.” Chikaŵa chipusu yayi kusanga sumbi la nkhuku panyengo iyo. Nangauli  ivyo wakachita apa vikaŵa vichoko kweni vikatifika pa mtima chomene.

Mudumbu Pam, nyengo yinyake mukapita padera panji kuti mukanangika. Kasi ntchivichi chikamovwirani kuti muzizipizge?

Nkhaŵa na nthumbo mu 1973 apo tikakhalanga ku South Pacific. Tikawelera ku Australia, ndipo pakati pajumpha myezi yinayi nkhapita padera. Mfumu wane nayo chitima chikamukora chomene chifukwa uyo wakafwa nayo wakaŵa mwana wake. Nyengo yati yajumphapo chitima chikamba kuchepa, kweni chikamalirathu tati tapokera Gongwe la Mulinda la Epulero 15, 2009. Pa chigaŵa cha “Mafumbo Ghakufuma ku Ŵaŵazgi” pakaŵa fumbo lakuti: “Kasi mwana uyo wafwira mu nthumbo ya anyina wazamuwuskika?” Nkhani iyi yikatisimikizgira kuti vyose vili mu mawoko gha Yehova, uyo nyengo zose wakuchita icho ntchakwenelera. Wazamuwuskapo vyakuŵinya vyose ivyo tasangana navyo mu charu chiheni ichi. Wazamutuma Mwana wake ‘kuparanya milimo ya Satana.’ (1 Yoh. 3:8) Nkhani iyi yikatovwira kuti tizirwiskenge chomene “ngale” ya mtengo wapatali pakuŵa ŵateŵeti ŵa Yehova. Mphanyi tili nkhu ise kuŵavyenge chigomezgo cha Ufumu wa Chiuta?

Mwana withu wati wafwa, tikambaso kuchita uteŵeti wanyengozose. Kwa myezi yichoko waka tikateŵetera pa ofesi ya munthavi ya Australia, ndipo pamanyuma tikambaso kwendera dera. Mu 1981, tikati tateŵetera vyaka vinayi ku vigaŵa vyakumizi vya ku New South Wales na Sydney, tikachemeka kuti tikateŵeterenge pa ofesi ya munthavi ya Australia, nga umo yikamanyikwiranga panyengo iyo, ndipo m’paka sono tikuteŵetera pa ofesi iyi.

Mubali Winston, kasi ivyo vikamuchitikirani apo mukaŵa ku virwa vya South Pacific vyamovwirani apo sono mukuteŵetera mu Komiti ya Munthavi?

Enya, vyanovwira munthowa zinandi. Pakwamba ofesi ya Australia yikapempheka kuti yilaŵilirenge virwa vya American Samoa na Samoa. Pamanyuma ofesi ya munthavi ya New Zealand yikasazgika pamoza na ya Australia. Pasono, chigaŵa cha ofesi ya munthavi ya Australasia ni Australia, American Samoa, Samoa, Cook Islands, New Zealand, Niue, Timor-Leste, Tokelau, na Tonga, ndipo vinandi mwa vigaŵa ivi nili kulutako kukateŵetera nga ni mwimiliri wa ofesi. Ivyo vikanichitikira panyengo iyo nkhateŵeteranga lumoza na ŵabali na ŵadumbu ŵakugomezgeka mu virwa ivi, vyanovwira chomene apo sono nkhuteŵetera pa ofesi ya munthavi.

Paumaliro niyowoye kuti, kwa vyaka vinandi ine na muwoli wane Pam tamanya kuti mbanthu ŵalara pera yayi awo ŵakukhumba kumumanya Chiuta. Ŵana nawo ŵakuyikhumba ‘ngale ya mtengo wapatali’ iyi nanga vingaŵa kuti ŵanyake mu mbumba yakwawo ŵakuyikhumba yayi. (2 Mathe. 5:2, 3; 2 Mid. 34:1-3) Kuyowoya unenesko, Yehova ni Chiuta wachitemwa uyo wakukhumba kuti tose, ŵana na ŵalara wuwo tizakasange umoyo.

Apo ine na Pam tikambanga kupenja Chiuta vyaka 50 ivyo vyajumpha, tikamanyanga yayi umo vimalirenge. Nkhukayika yayi kuti unenesko wa Ufumu ni ngale yakuzirwa chomene! Taŵikapo mtima kuti tiyikoleskenge ngale yakuzirwa iyi na nkhongono zithu zose!