Lindirirani na Kunweka Zuŵa la Yehova
Cipaturo 20
Lindirirani na Kunweka Zuŵa la Yehova
1. Kasi mukajipulika wuli mukati mwasambira kuti kuponoskeka ku vyakupweteka vya caru cakale kuli pafupi?
CIMOZA mwa vintu ivyo mukamba kusambira mu Baibolo cikaŵa cakuti Yehova wakukhumba kuti caru cose capasi ciŵe paradiso. Mu caru cipya ici, muzamuŵavya nkondo, kuswa marango, ukavu, urwari, kusuzgika, na nyifwa. Ndipo nanga ni awo ŵali kufwa ŵazamuwuka. Nawo mbuweme wa cilindizga ici! Kuti cilindizga ici cili pafupi kukwaniriskika, kwasimikizgirika na ukaboni wakuti kuŵapo kwa Kristu kwambura kuwoneka nga ni Themba kukamba mu 1914. Kwambira mu cirimika ici tiri mu mazuŵa gha ku umariro gha caru ciheni ici. Paumariro wa mazuŵa gha ku umariro agha, Yehova wazamuparanya caru ciheni na kunjizgapo caru cipya!
2. Kasi ‘Zuŵa la Yehova’ ni vici?
2 Baibolo likucema nyengo ya paraniko kuti “zuŵa la Fumu [Yehova].” Ni “zuŵa la ukari wa Yehova,” apo pazamuŵa kwimikana na caru cose ca Satana. (Zefaniya 2:3) Lizamufika pa cinyina pa ‘nkondo ya zuŵa likuru la Ciuta Mwene-nkongono zose . . . , iyo mu Cihebere yikucemeka Haramagedoni,’ peneapo “ŵakaronga ŵa caru cose ca pasi” ŵazamuparanyika te-te-te. (Civumbuzi 16:14, 16) Kasi vyakucita vinu vikurongora kuti muli ŵakusimikizga nadi kuti ‘zuŵa la Yehova’ laneng’enera?—Zefaniya 1:14-18; Yeremiya 25:33.
3. (a) Kasi zuŵa la Yehova lizenge pauli? (b) Kasi kuleka kuvumbura “zuŵa ilo panji ora” uko Yehova wacita kwaŵa na candulo wuli?
3 Baibolo likutiphalira yayi zuŵa apo Yesu wizirenge nga ni uyo Yehova wali kumwimika kuzakaparanya caru ca Satana. ‘Vya zuŵa ilo panji ora ilo palije wakumanya, nanga mbangelo kucanya, panji nesi Mwana, kweni Ŵawiske ndiwo,’ ndimo Yesu wakayowoyera. (Marko 13:32) Usange ŵanji ŵakutemwa Yehova zanadi cara, ŵasintenge zuŵa lake, kuliŵika kuntazi mu maghanoghano ghawo na kwamba kupenja vintu vyacaru. Kweni awo ŵakutemwa nadi Yehova ŵamuteŵeterenge na mtima wose mwambura kupwererako za nyengo apo caru ici cimalirenge.—Salmo 37:4; 1 Yohane 5:3.
4. Kasi Yesu wakaticenjezga vici?
4 Nga ni ncenjezgo ku awo ŵakutemwa Yehova, Yesu wakati: ‘Cenjerani, muŵe maso, cifukwa mulive kumanya apo yiti yiŵirenge nyengo.’ (Marko 13:33-37) Yesu wakutiromba kuti tileke kuzomerezga kurya na kumwa panji “vyenjezgo vya umoyo” kutora malo comene mu maghanoghano ghithu mupaka kuruwa nyengo iyo tikukhalamo.—Luka 21:34-36; Mateyu 24:37-42.
5. Mwakuyana na umo Petros wakarongosolera, kasi zuŵa la Yehova lizenge na vici?
5 Mwakuyana waka, Petros wakutirongozga kuti tilindirirenge na kunweka “kwiza kwa zuŵa la Ciuta, mwa leneilo macanya ghizamkuti ghagolera ghizamsongonoka, ndipo vitopoko vizamkwengenuka na cithukivu cikuru.” Maboma ghose gha ŵantu, agho ni “macanya,” ndiposo ŵantu wose ŵaheni—“caru”—na “vitopoko” vyake, ivyo ni maghanoghano na vyakucitika vya caru ciheni ici, nga ni mzimu wa kukhumba kujiwusa kwambura Ciuta, mikhaliro yake yiheni na umoyo wakutemwa vintu vyakuthupi vizamuparanyika. Ivi vizamunjizgika mu malo na “macanya ghapya [Ufumu wakucanya ca Ciuta] na “caru cipya [ŵantu ŵarunji awo ŵazamuŵa pa caru ca pasi]” mweneumo ‘muzamuŵa urunji.’ (2 Petros 3:10-13) Vyakucitika ivi vizamuyamba mwamabuci pa nyengo yambura kumanyikwa.—Mateyu 24:44.
Iŵani Maso ku Cimanyikwiro
6. (a) Kasi zgoro ilo Yesu wakazgora ŵasambiri ŵake likakhwaska wuli umariro wa mgonezi wa Ciyuda? (b) Kasi ni vigaŵa vini vya zgoro la Yesu ivyo vikurongosora vyakucitika vyakwambira mu 1914 kuya muntazi?
6 Cifukwa ca nyengo iyo tikukhalamo, tikwenera kumanya makora vintu vyakupambana-pambana ivyo vikupanga cimanyikwiro ca mazuŵa gha ku umariro—“umariro wa mgonezi.” Kumbukirani kuti apo Yesu wakazgoranga ŵasambiri ŵake fumbo ilo liri pa Mateyu 24:3, vinyake ivyo wakarongosora mu Mat. 24 mavesi 4 mupaka 22 vikakwaniriskika pacoko waka pa mgonezi wa Ciyuda kufuma mu 33 mupaka 70 C.E. Kweni kukwaniriskika kukuru kwa ucimi uwu kukamba kucitika kufuma mu 1914, nyengo ya ‘kuŵapo kwa Kristu na ya umariro wa mgonezi.’ Pa Mateyu 24:23-28 pakutiphalira ico cikacitika kufuma mu 70 C.E. mupaka pa nyengo ya kuŵapo kwa Kristu. Vyakucitika ivyo vyarongosoreka pa Mateyu 24:29–25:46 vikucitika mu nyengo yaumariro.
7. (a) Ncifukwa wuli muntu waliyose payekha wakwenera kuŵa maso ku umo vyakucitika mazuŵa ghano vikukwaniriskira cimanyikwiro? (b) Zgorani mafumbo agho ghali ku umariro kwa ndime iyi, kurongora umo cimanyikwiro cikukwaniriskikira kwambira mu 1914.
7 Muntu waliyose payekha wakwenera kuŵa maso ku vyakucitika ivyo vikukwaniriska cimanyikwiro. Kuyaniska vintu ivi na ucimi wa Baibolo kutovwirenge kulindilira na kunweka zuŵa la Yehova. Kutovwirengeso kuti tiŵe ŵakukopa ŵantu para tikuŵacenjezga za kuneng’enera kwa zuŵa ili. (Yesaya 61:1, 2) Na fundo izi mu maghanoghano, tiyeni tiweleremo mafumbo ghakurondezgapo agha agho ghakurongosora vigaŵa vyakupambana-pambana vya cimanyikwiro, nga ni umo vyalembekera pa Mateyu 24:7 na Luka 21:10, 11.
Ni mu ntowa yakuzizwiska wuli iyo kuwukirana kwa ‘mtundu na mtundu na ufumu na ufumu’ kukukwaniriskikira kwambira mu 1914? Pakuyowoya za nkondo, kasi ncivici ico cacitika kwambira mu cirimika ici?
Mu 1918, kasi mukukumbuka ntenda iyo yikakoma ŵantu ŵanandi kuruska awo ŵakafwa mu Nkondo Yakudanga ya Caru? (Wonani buku la Cimanyisko Ceneico Cikurongozgera ku Umoyo Wamuyirayira, peji 103 ndime 7.) Mwambura kupwerererako za kuruta pantazi mu vya munkwara, kasi ni matenda wuli agho ghacali kukoma mamiliyoni gha ŵantu?
Kasi ŵantu ŵakhwaskika wuli na kupereŵera kwa cakurya nangauli paŵa kuruta pantazi kwa sayansi?
Kasi ncivici ico cikumusimikizgirani kuti ivyo vyarongosoreka pa lemba la 2 Timote 3:1-5, 13 vikuyowoya za umo umoyo waŵira nyengo zose yayi, kweni umo uheni wakulira peneapo tikulazga ku umaliro wa mazuŵa gha ku umariro?
Kulekaniska Ŵantu
8. (a) Kasi ncivici cinyake ico carongosoreka pa Mateyu 13:24-30, 36-43, ceneico Yesu wakaciyaniska na umariro wa caru? (b) Kasi ntharika ya Yesu yikung’anamuraci?
8 Paliso vyakucitika vinyake ivyo Yesu wakaviyaniska na umariro wa caru. Cimoza mwa vintu ivi ni kulekaniska “ŵana ŵa ufumu” ku “ŵana ŵa muheni.” Yesu wakayowoya ici mu ntharika yake ya munda wa tirigu uwo murwani wakamijamo duru. Mu ntharika yake, “tirigu” wakwimira Ŵakristu ŵaunenesko ŵakuphakazgika na mzimu. “Duru” ni awo ŵakuti Mbakristu kweni vyakucitika vyawo vikurongora kuti ‘mbana ŵa muheni’ cifukwa ŵakudemelera ku caru ico muwusi wake ni Dyabulosi. Ŵantu aŵa ŵakulekaniskika ku “ŵana ŵa ufumu [wa Ciuta]” na kulembeka cimanyikwiro ca paraniko. (Mateyu 13:24-30, 36-43) Kasi kulekaniska uku kuli kwamba kale?
9. (a) Pamanyuma pa Nkondo Yakudanga ya Caru, kasi nkulekaniska wuli uko kukacitika kwa awo ŵakatenge Mbakristu? (b) Kasi Ŵakristu ŵakuphakazgika na mzimu ŵakarongora wuli kuti ŵakaŵa ŵateŵeti ŵaunenesko Ufumu?
9 Pamanyuma pa Nkondo Yakudanga ya Caru, pakaŵa kulekaniska wose awo ŵakayowoyanga kuti Mbakristu mu vigaŵa viŵiri: (1) Ŵarongozgi ŵa visopo vya Cikristu na ŵarondezgi ŵawo, awo ŵakarongora pakweru kuti ŵakukhozgera wupu wa League of Nations (uwo sono ukucemeka kuti United Nations) ndipo pa nyengo yeneiyo pera kugomezgeka comene ku caru cawo, na (2) Ŵakristu ŵaunenesko awo ŵakakhozgera na nkongono zawo zose Ufumu wa Ciuta wakuwusika na Mesiya. (Yohane 17:16) Iwo ŵakarongora kuti mbateŵeti ŵaunenesko ŵa Ufumu wa Ciuta mwakupharazga “makani ghaweme gheneagha gha ufumu” pa caru cose. (Mateyu 24:14) Kasi pakaŵa vyakufumapo wuli?
10. Kasi ncivici ico cikaŵa cakufumapo cakwamba ca kupharazga Ufumu?
10 Cakwamba, pakaŵa kuwunganiska pamoza ŵakukhalira awo ŵakaphakazgika na mzimu wa Ciuta, awo ŵali na cilindizga ca kuzakaŵa na Kristu mu Ufumu wa kucanya. Nangauli ŵantu aŵa ŵakakhalanga mu vyaru vyakupambana-pambana, kweni ŵakawunganiskika na kupanga gulu limoza. Kumarizga kulemba cimanyikwiro ŵakuphakazgika aŵa kwakhala pafupi.—Civumbuzi 7:3, 4.
11. (a) Kasi ni mulimo ngu wakuwunganiska ŵantu uwo ucali kurutilira, mwakukolerana na ucimi wuli? (b) Kasi kukwaniriskika kwa ucimi uwu kukurongoraci?
11 Pamanyuma pake, mwakurongozgeka na Kristu, pakaŵa kuwunganiska “mzinda ukuru . . . kufuma ku mtundu wose na ku mafuko na ku ŵantu na ku malulimi.” Mzinda ukuru uwu, ukupanga mskambo wa “mberere zinyake” uwo uzamupona ‘suzgo yikuru’ na kunjira mu caru cipya ca Ciuta. (Civumbuzi 7:9, 14; Yohane 10:16) Mulimo uwu wakupharazga Ufumu wa Ciuta pambere umariro undafike ucali kucitika mupaka sono. Mwakugomezgeka, mzinda ukuru wa mberere zinyake, uwo sono ciŵerengero cawo cafika mamiliyoni ghanandi, ukovwira ŵakukhalira ŵakuphakazgika na mzimu kupharazga uthenga wakuzirwa wa Ufumu. Uthenga uwu ukupharazgika mu vyaru vyose.
Kasi Kuntazi Kuli Vici?
12. Kasi tikwenera kupharazga kufikira mpani pambere zuŵa la Yehova lindize?
12 Vyose ivi vikurongora kuti tiri kuumaliro wa mazuŵa gha ku umariro ndipo kuti zuŵa la Yehova laneng’enera. Kweni kasi pacali maucimi ghanyake agho ghakwenera kukwaniriskika pambere zuŵa lakofya ili lindafike? Enya. Mwaciyerezgero, kulekaniska ŵantu pa nkani yakukhwaskana na Ufumu kucali kundamare. Mu vyaru vinyake uko mulimo wakupharazga ukaŵa wakukanizgika kwa nyengo yitali, sono ciŵerengero ca ŵasambiri ŵapya cikusazgikira. Nanga ni uko ŵantu ŵakukana makani ghaweme, lusungu lwa Yehova lukurongoreka na upharazgi withu. Nteura, tiyeni tirutilire kucita mulimo uwu! Yesu wakutisimikizgira kuti para mulimo uwu wamara, umariro ufikenge.
13. Nga ni umo pali kulembekera pa 1 Ŵatesalonika 5:2, 3, kasi ncivici ico cizamucitika, ndipo cizamung’anamuraci kwa ise?
13 Ucimi unyake wakuzirwa comene wa Baibolo ukuti: ‘Ŵacali kunena, Mtende na cimango, penepapo paraniko la kucirukizga likuŵazira, nga ni vyakuŵinya vya mwanakazi wa nthumbo; ndipo kuti ŵati ŵaphokwe cara na pacoko.’ (1 Ŵatesalonika 5:2, 3) Tikumanya yayi umo cipharazgo cakuti “mtende na cimango” cizamuyowoyekera. Kweni mwambura kukayika ici cizamung’anamura kuti ŵarongozgi ŵa caru ŵamazga masuzgo gha ŵantu cara. Awo ŵakulindirira na kunweka zuŵa la Yehova ŵazamupuruskika yayi na cipharazgo ici. Iwo ŵakumanya kuti mwambura kucedwa pamanyuma pa cipharazgo ici, paraniko la mwamabuci lizamwiza.
14. Kasi ni vici ivyo vizamucitika mu nyengo ya suzgo yikuru, ndipo mu ndondomeko wuli?
14 Pakwambilira pa suzgo yikuru, ŵawusi ŵa caru ŵazamuwukira Babulone Mukuru, muwuso wa caru cose wa cisopo cautesi, na kumuparanyirathu te-te-te. (Mateyu 24:21; Civumbuzi 17:15, 16) Pamanyuma pake, vyaru vizamuwukira awo ŵakukhozgera muwuso wa Yehova, ici cizamupangiska kuti Yehova wakwiyire maboma gha ndyari na awo ŵakugharondezga, ndipo umariro wake uzamuŵa paraniko. Iyi yizamuŵa Haramagedoni, cinyina ca suzgo yikuru. Para ivi vyacitika, Satana na viŵanda vyake ŵazamuponyeka mu cizongwe, ŵazamuŵavya nkongono za kupuruskira ŵantu. Uwu ndiwo uzamuŵa umariro wa zuŵa la Yehova peneapo zina lake lizamukwezgeka.—Ezekiel 38:18, 22, 23; Civumbuzi 19:11–20:3.
15. Ncifukwa wuli ncamahara yayi kughanaghana kuti zuŵa la Yehova licali kutali?
15 Umariro wa caru ici ufikenge pa nyengo yake nkanira ndendende, mwakuyana na nyengo yakuŵikika ya Ciuta. Ucedwenge yayi. (Habakuk 2:3) Kumbukani kuti paraniko la Yerusalemu mu 70 C.E. likiza mwaluŵiro apo Ŵayuda ŵakaghanaghaniranga yayi, apo iwo ŵakaghanaghananga kuti urwani wajumpapo. Wuli pakuyowoya za Babulone wakale? Wakaŵa wankongono, wakujigomezga, na wakuvikilirika na viliŵa vikuru. Kweni wakabwanganguka mu usiku umoza. Nteura, mwakuyana waka, paraniko la mwamabuci lizenge pa caru ciheni ici. Para liza, mpanyi lizakatisanga kuti tiri ŵakukolerana mu kusopa kwaunenesko, uku tikulindirira na kunweka zuŵa la Yehova.
Kudumbiskana Mwakuweleramo
• Ncifukwa wuli ncakukhumbikwa comene kulindirira na kunweka zuŵa la Yehova? Kasi ni mwauli umo tingacitira ntena?
• Ni mwauli umo waliyose wa ise payekha wakukhwaskikira na kuwunganiska ŵantu uko kukucitika?
• Kasi ncivici ico cicitikenge kuntazi pambere zuŵa la Yehova lindayambe? Mwanteura, kasi waliyose wa ise payekha wakwenera kucitaci?
[Mafumbo]
[Vithuzithuzi pa peji 180, 181]
Sono-sono apa mazuŵa gha ku umariro ghamarenge na kuparanyika kwa caru ca Satana
