Vana Ni Langutelo Lerinene Hi Vukati Bya Wena Lebyi Tsekatsekaka

“Vanhu lava tekaneke ndzi va nyika swiletelo, ku nga ri mina, kambe i Hosi.”—1 KOR. 7:10.

XANA U NGA HLAMUSELA?

Xikwembu xi va pana swin’we hi ndlela yihi vatekani?

Vakulu va nga va pfuna njhani Vakreste lava nga ni swiphiqo evukatini?

Hi fanele hi byi teka njhani vukati?

1. Vakreste va byi teka njhani vukati naswona ha yini?

LOKO Vakreste va cata, va hlambanya emahlweni ka Yehovha naswona xihlambanyo xexo a xi fanelanga xi tekeriwa ehansi. (Ekl. 5:4-6) Leswi Yehovha a nga Musunguri wa vukati, u va ‘pana swin’we’ hinkwavo lava nghenelaka vukati. (Mar. 10:9) Vatekani volavo va paniwe swin’we emahlweni ka Xikwembu ku nga khathariseki leswi milawu ya tiko yi swi vulaka malunghana ni vukati. Malandza ya Yehovha ma fanele ma teka vukati bya wona tanihi xiboho xa vutomi hinkwabyo ku nga khathariseki leswaku loko ma cata a ma n’wi gandzela kumbe a ma nga si n’wi gandzela.

2. Hi swihi swivutiso leswi nga ta kambisisiwa exihlokweni lexi?

² Vukati lebyi fambaka kahle byi nga endla leswaku vatekani va va ni ntsako lowukulu. Kambe, i yini leswi vatekani va nga swi endlaka loko vukati bya vona byi sungula ku tsekatseka? Xana vukati lebyi tsekatsekaka byi nga tiyisiwa? Vatekani lava vukati bya vona byi lavaka ku hahluka va nga wu kuma kwihi mpfuno?

XANA BYI TA TSAKISA KUMBE BYI TA DYISA MBITSI?

3, 4. I yini leswi nga ha humelelaka loko munhu a nga n’wi hlawuli hi vutlhari munghana wa vukati?

³ Vakreste va tsaka loko vukati bya vona byi famba kahle naswona sweswo swi vangamisa Yehovha. Kambe loko byi nga fambi kahle, byi nga va dyisa mbitsi swinene. Mukreste loyi a ehleketaka ku nghenela vukati a nga kota ku va ni vukati lebyi tsakisaka loko a landzela nkongomiso wa Xikwembu. Hi hala tlhelo, loko munhu a nga n’wi hlawuli hi vutlhari munghana wa vukati a nga ha dya mbitsi a xeva hi nhlomulo. Hi xikombiso, vantshwa van’wana va sungula ku rhandzana va nga si lunghekela ku byarha vutihlamuleri bya ndyangu. Vanhu van’wana va hlangana ni munhu eka Internet loyi va vonaka leswaku va nga tekana na yena kutani va hatlisela ku tekana ivi eku heteleleni va va ni swiphiqo evukatini. Kasi van’wanyana lava rhandzanaka va endla xidyoho lexikulu va  nga si tekana ivi va nghenela vukati va nga ha xiximani.

⁴ Vakreste van’wana a va teki kumbe ku tekiwa “eHosini” kutani va va ni swiphiqo leswi hi ntolovelo swi vangiwaka hi ku tekana ni munhu loyi a nga riki Mbhoni. (1 Kor. 7:39) Loko u ri exiyin’weni xo tano, khongela eka Yehovha u kombela leswaku a ku rivalela ni ku ku pfuna. A nga swi susi swiphiqo leswi vangiweke hi swihoxo leswi munhu a swi endleke enkarhini lowu hundzeke, kambe a nga n’wi pfuna leswaku a kota ku langutana na swona. (Ps. 130:1-4) Tikarhatele ku tsakisa Yehovha sweswi ni hilaha ku nga heriki kutani ‘ntsako wakwe wu ta va khokholo ra wena.’—Neh. 8:10.

LOKO VUKATI BYI LAVA KU HAHLUKA

5. Hi rihi langutelo leri hi faneleke hi ri papalata loko hi dya mbitsi evukatini?

⁵ Vanhu lava dyaka mbitsi evukatini va nga ha tivutisa: ‘Xana hakunene ndzi lava ku ponisa vukati bya mina? Kumbexana a ndzi ta tsaka loko ndzo tekana ni munhu un’wana!’ Va nga ha ehleketa hi ku dlaya vukati va ku, ‘Ndzi lava ku tlhela ndzi va ni ntshunxeko! Ha yini ndzi nga dlayi vukati? Hambiloko ndzi nga dlayi vukati hi xivangelo xa Matsalwa, ha yini ndzi nga thalani na yena leswaku ndzi ta tlhela ndzi tiphina hi vutomi ku fana ni le ku sunguleni?’ Ematshan’weni yo va Vakreste va ehleketa hi ku dlaya vukati kumbe hileswaku vutomi byi ta va njhani loko va dlaye vukati, va fanele va tikarhatela ku langutana ni xiyimo lexi va nga eka xona naswona va landzela nkongomiso wa Xikwembu.

6. Hlamusela leswi marito ya Yesu lama nga eka Matewu 19:9 ma vulaka swona.

⁶ Loko Mukreste o dlaya vukati, a nga ntshunxeka kumbe a nga ntshunxeki hi ku ya hi Matsalwa ku nghenela vukati byin’wana. Yesu u te: “Mani na mani la tshikaka nsati wakwe, a teka un’wana, ku nga ri hi xivangelo xa vumbhisa, u endla vuoswi.” (Mat. 19:9) Eka tsalwa leri, “vumbhisa” byi katsa vuoswi ni swidyoho swin’wana leswikulu leswi fambisanaka ni timhaka ta masangu. I swa nkoka leswaku Mukreste a khongelela nkongomiso wa Xikwembu loko a ehleketa hi ku dlaya vukati hileswi munghana wakwe a endleke vumbhisa.

7. I yini leswi vanhu van’wana va nga ha swi vulaka loko Vakreste va dlaya vukati?

⁷ Loko vatekani va dlaya vukati swi nga ha kombisa leswaku vuxaka bya vona ni Xikwembu byi tsanile. Muapostola Pawulo u vutise xivutiso lexi xa nkoka: “Loko kunene munhu a nga swi tivi ku ungamela ndyangu wakwe, xana u ta ri khathalela njhani vandlha ra Xikwembu?” (1 Tim. 3:5) Entiyisweni, loko vatekani va tivula Vakreste kambe va dlaya vukati, vanhu va nga ha vula leswaku vatekani volavo a va hanyi hi ku pfumelelana ni leswi va swi dyondzisaka.—Rhom. 2:21-24.

8. Ku va ku onhake yini loko vatekani lava nga Vakreste va kunguhata ku thalana kumbe ku dlaya vukati?

⁸ Loko vatekani lava nga Vakreste va kunguhata  ku thalana kumbe ku dlaya vukati handle ka xivangelo xa Matsalwa, ku fanele ku ri ni swin’wana leswi nga fambiki kahle eka vuxaka bya vona na Yehovha. Swi nga ha endleka un’wana wa vona kumbe havumbirhi bya vona a va yi tirhisi milawu ya Matsalwa. Loko havumbirhi bya vona a va ‘tshemba Yehovha hi timbilu ta vona hinkwato,’ a va ta swi kota ku ponisa vukati bya vona.—Hlaya Swivuriso 3:5, 6.

9. Vakreste van’wana va vuyeriwe njhani hikwalaho ko lehisa mbilu hambiloko vukati bya vona byi dyisa mbitsi?

⁹ Vukati byo tala lebyi a byi tikomba onge byi lava ku hahluka byi sungule ku va lebyi tsakisaka swinene hi ku famba ka nkarhi. Vakreste lava nga hatliseliki ku dlaya vukati loko vukati bya vona byi va dyisa mbitsi hakanyingi va kuma mikateko yo tala. Xiya leswi nga humelelaka endyangwini loko munghana lowun’wana wa vukati a nga ri Mbhoni. Muapostola Petro u tsale a ku: “N’wina vavasati lava tekiweke, tivekeni ehansi ka vanuna va n’wina, leswaku, loko ku ri ni lava nga yingisiki rito, va ta kokiwa handle ka rito hi ku tikhoma ka vasati va vona, hikwalaho ka leswi va veke timbhoni leti ti ku voneke hi mahlo ku tikhoma ka n’wina loku tengeke swin’we ni xichavo lexi enteke.” (1 Pet. 3:1, 2) Kutani munghana wa vukati loyi a nga riki Mbhoni a nga amukela ntiyiso hikwalaho ko xiya mahanyelo lamanene ya murhandziwa wakwe loyi a nga Mbhoni. Vakreste lava sirhelelaka vukati bya vona kutani va tshama ni vanghana va vona va vukati va dzunisa Xikwembu naswona ndyangu wa vona wu ta katekisiwa.

10, 11. Hi swihi swiphiqo leswi nga languteriwangiki leswi nga ha vaka kona evukatini, kambe i yini leswi Mukreste a nga ha tiyisekaka ha swona?

¹⁰ Leswi Vakreste vo tala lava nga si nghenelaka vukati va lavaka ku tsakisa Yehovha, va hlawula Vakreste-kulobye lava tinyiketeleke leswaku va tekana na vona. Hambiswiritano, swiyimo swi nga ha cinca hi xitshuketa. Hi xikombiso, munghana un’we wa vukati a nga sungula ku va ni ntshikilelo wa mianakanyo. Kumbe endzhaku ka nkarhi wo karhi va tekanile, a nga ha tshika ku chumayela lerova a va muhuweleri loyi a holeke. Ku endleke leswi fanaka eka Linda, * Mukreste loyi a hisekaka tlhelo manana loyi a nga ni rirhandzu. U hele matimba loko nuna wakwe a sungula ku endla swilo swo biha kutani a susiwa evandlheni hileswi a nga hundzukangiki. Mukreste u fanele a endla yini loko vukati byakwe byi tikomba onge a byi nge he lunghiseki hikwalaho ka xiyimo xo tano?

¹¹ U nga ha tivutisa, ‘Xana ndzi fanele ndzi ringeta ku ponisa vukati bya mina ku nga khathariseki leswi nga ha humelelaka eka byona?’ A ku na munhu loyi a faneleke a ku endlela xiboho xo tano. Kambe ku ni swivangelo leswi twalaka swo ka u nga byi dlayi vukati hikwalaho ka leswi byi tikombaka onge a byi nge he lunghiseki. Mukreste loyi a tiyiselaka swiphiqo swo tika evukatini hikwalaho ka ripfalo rakwe i wa risima eka Xikwembu. (Hlaya 1 Petro 2:19, 20.) Yehovha u ta tirhisa Rito ni moya wakwe lowo kwetsima leswaku a pfuna Mukreste loyi a tikarhatelaka ku tiyisa vukati byakwe lebyi tsekatsekaka.

VA LUNGHEKELE KU HI PFUNA

12. Vakulu va ta hi teka njhani loko hi kombela mpfuno wa vona?

¹² Loko u ri ni swiphiqo evukatini, u nga kanakani ku ya lava mpfuno eka Vakreste lava wupfeke. Vakulu va tirha tanihi varisi va ntlhambi naswona va ta swi tsakela ku ku nyika switsundzuxo leswi nga eMatsalweni. (Mint. 20:28; Yak. 5:14, 15) U nga gimeti hileswaku vakulu a va nge he ku xiximi wena ni munghana wa wena wa vukati loko mi  ya vulavula na vona hi swiphiqo swa n’wina swa vukati ni ku kombela mpfuno wa vona. Va ta ku rhandza ni ku ku xixima swinene hikuva va swi vona leswaku u swi lava hi mbilu hinkwayo ku tsakisa Xikwembu.

13. Hi yihi ndzayo leyi nga eka 1 Vakorinto 7:10-16?

¹³ Loko Vakreste lava vanghana va vona va vukati va nga riki Timbhoni va lava mpfuno, vakulu va tirhisa ndzayo leyi vuriweke hi Pawulo leyi nge: “Vanhu lava tekaneke ndzi va nyika swiletelo, ku nga ri mina, kambe i Hosi, leswaku wansati a nga hambani ni nuna wa yena; kambe loko a boheka ku hambana na yena, a a tshame a nga tekiwi kumbe a tlhela a vuyelelana ni nuna wa yena; naswona wanuna a nga fanelanga a tshika nsati wa yena. . . . Hikuva, wena wansati, u swi tivisa ku yini, kumbe u ta ponisa nuna wa wena? Kumbe, wena wanuna, u swi tivisa ku yini, kumbe u ta ponisa nsati wa wena?” (1 Kor. 7:10-16) Hakunene swa tsakisa loko munghana wa vukati loyi a nga riki Mbhoni a kokeriwa evugandzerini bya ntiyiso!

14, 15. Wansati loyi a nga Mukreste a nga teka xiboho xo hambana ni nuna wakwe loko swi te yini naswona ha yini swi ri swa nkoka ku va a khongela hi mhaka leyi ni ku yi kambisisa hi ku tshembeka?

¹⁴ Wansati loyi a nga Mukreste a nga “boheka ku hambana” ni nuna wakwe ehansi ka swiyimo swihi? Vavasati van’wana va teke xiboho xo hambana ni vanuna va vona hileswi va alaka ku wundla mindyangu ya vona. Kasi van’wanyana va teke xiboho xexo hileswi vanuna va vona va va xanisaka swinene kumbe hileswi va va sivelaka ku gandzela Xikwembu.

¹⁵ Wansati u fanele a tiendlela hi yexe xiboho xo hambana kumbe xo tshama ni nuna yoloye. Hambiswiritano, u fanele a khongela hi mhaka leyi a tlhela a yi kambisisa hi ku tshembeka. Hi xikombiso, xana nuna wakwe loyi a nga riki Mbhoni hi yena loyi a endlaka leswaku vuxaka byakwe na Yehovha byi va ekhombyeni kumbe hi yena a tshikaka ku va ni dyondzo ya munhu hi yexe, ku ya eminhlanganweni ni ku ya ensin’wini?

16. I yini leswi faneleke swi sivela Vakreste ku hatlisela ku endla xiboho xo dlaya vukati?

¹⁶ Ku teka vuxaka bya hina ni Xikwembu byi ri bya risima ni ku yi tlangela swinene nyiko ya xona ya vukati swi fanele swi hi sivela ku hatlisela ku endla xiboho xo dlaya vukati. Leswi hi nga malandza ya Yehovha, hi lava leswaku vito rakwe ri hambeta ri kwetsimisiwa hi ku ka hi nga endli swiboho leswi nga ta endla leswaku vanhu va n’wi sandza. Hikwalaho ka sweswo, a hi nge kunguhati ku dlaya vukati hikwalaho ka leswi hi lavaka ku nghenela byin’wana.—Yer. 17:9; Mal. 2:13-16.

17. Hi le hansi ka swiyimo swihi laha hi nga vulaka leswaku Xikwembu xi vitanele Vakreste lava ngheneleke vukati eku rhuleni?

¹⁷ Mukreste loyi a tekaneke ni munhu loyi a nga riki Mbhoni u fanele a tikarhatela ku hambeta a tiyisa vukati byakwe. Kambe a nga fanelanga a titwa nandzu loko munghana wakwe a teka xiboho xo hambana na yena hambileswi yena a endleke hinkwaswo leswi nga ematimbeni yakwe leswaku a ponisa vukati bya vona. Pawulo u tsale a ku: “Loko loyi a nga pfumelangiki a ya emahlweni ni  ku hambana na yena, a a hambane na yena; makwerhu wa xinuna kumbe wa xisati a nga le vuhlongeni ehansi ka swiyimo swo tano, kambe Xikwembu xi mi vitanele eku rhuleni.”—1 Kor. 7:15. *

TSHEMBELA EKA YEHOVHA

18. Hambiloko swi nga koteki ku ponisa vukati, hi byihi vuyelo lebyinene lebyi nga ha vaka kona loko hi tikarhatela ku byi ponisa?

¹⁸ Loko u ri ni swiphiqo evukatini, khongela eka Yehovha leswaku a ku nyika xivindzi naswona tshembela eka yena minkarhi hinkwayo. (Hlaya Pisalema 27:14.) Anakanya hi Linda loyi a boxiweke eku sunguleni ka xihloko lexi. Hambileswi a ringeteke hi matimba ku ponisa vukati byakwe ku ringana malembe yo tala kambe va hetelele va byi dlayile vukati byebyo. Xana u titwa onge matshalatshala yakwe ma hundzuke nyuku wa mbyana? U te: “Matshalatshala ya mina a ma hundzukanga nyuku wa mbyana kambe ma nyikele vumbhoni lebyinene eka vanhu van’wana. Ndzi ni ripfalo leri baseke. Nchumu wa nkoka swinene hileswaku malembe wolawo ma pfune n’wana wa hina wa nhwanyana leswaku a tshama a tiyile entiyisweni. U ve Mbhoni ya Yehovha leyi tinyiketeleke tlhelo leyi hisekaka.”

19. Hi byihi vuyelo lebyi nga vaka kona loko vatekani va tikarhatela ku ponisa vukati bya vona?

¹⁹ Makwerhu un’wana wa xisati loyi a vuriwaka Marilyn wa tsaka hileswi a tshembeleke eka Xikwembu naswona a tikarhateleke ku ponisa vukati byakwe. U te: “Ndzi ringeke ku thala nuna wa mina hileswi a a nga wu wundli ndyangu wakwe nileswi a a veka vuxaka bya mina na Yehovha ekhombyeni. Kambe a a ri nkulu emahlweni ko va a nghenela mabindzu lama nga riki manene. U sungule ku xwa eminhlanganweni naswona hi tshike ku vulavurisana. Nhlaselo wa matherorisi lowu veke kona edorobeni leri a hi tshama eka rona, wu ndzi chavise ngopfu lerova ku tihlanganisa ni vanhu van’wana swi sungule ku ndzi tikela. Kutani ndzi xiye leswaku na mina ndzi hoxe xandla leswaku mina ni nuna wa mina hi nga ha vulavurisani. Kutani hi sungule ku tlhela hi vulavurisana, hi va ni dyondzo ya ndyangu ni ku ya eminhlanganweni nkarhi ni nkarhi. Vakulu va hi kombe musa naswona va hi pfune ngopfu. Vukati bya hina byi tlhelele exiyin’we lexi a byi ri eka xona eku sunguleni. Hi ku famba ka nkarhi nuna wa mina u tlhele a fanelekela ku byarhisiwa vutihlamuleri evandlheni. Ndzi dyondze ku vava kambe vuyelo bya kona byi ve lebyi tsakisaka ngopfu.”

20, 21. I yini leswi hi faneleke hi tiyimisela ku swi endla evukatini bya hina?

²⁰ Ku nga khathariseki leswaku hi nghenele vukati kumbe a hi byi nghenelanga, minkarhi hinkwayo hi fanele hi va ni xivindzi hi tlhela hi tshembela eka Yehovha. Loko hi va ni swiphiqo evukatini, hi fanele tikarhatela ku swi tlhantlha hi tsundzuka leswaku vanhu lava ngheneleke vukati a “va ha ri vambirhi, kambe i nyama yin’we.” (Mat. 19:6) Nakambe a hi tsundzukeni leswaku loko hi tiyiselela swiphiqo leswi vaka kona loko hi tekane ni munhu loyi a nga riki Mbhoni, hi nga ha kuma ntsako loko munhu yoloye a amukela ntiyiso.

²¹ Ku nga khathariseki xiyimo lexi hi langutanaka na xona, minkarhi hinkwayo hi fanele hi tikhoma hi ndlela leyi nga ta nyikela vumbhoni eka vanhu van’wana. Loko vukati bya hina byi lava ku hahluka, a hi khongeleni hi mbilu hinkwayo, hi kambisisa hi vukheta swivangelo swa hina, hi anakanyisisa hi Matsalwa naswona hi kombela mpfuno eka vakulu. Xa nkoka swinene, hi fanele hi tiyimisela ku tsakisa Yehovha Xikwembu eka swilo hinkwaswo ni ku kombisa leswaku ha yi tlangela hakunene nyiko yakwe yo hlamarisa ya vukati.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 10]

Vakreste lava nga hatliseliki ku dlaya vukati loko vukati bya vona byi tsekatseka hakanyingi va kuma mikateko yo tala

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 12]

Minkarhi hinkwayo tshembela eka Yehovha naswona khongela eka yena u kombela xivindzi

[Xifaniso lexi nga eka tluka 9]

Yehovha u katekisa vatekani lava nga Vakreste lava tikarhatelaka ku tiyisa vukati bya vona lebyi tsekatsekaka

[Xifaniso lexi nga eka tluka 11]

Evandlheni ra Vukreste hi nga kuma nchavelelo ni mpfuno wa moya