İçeriğe geç

İçindekiler kısmına geç

Biliyor muydunuz?

Biliyor muydunuz?

Eski devirlerde teknelerin su almaması için ne yapılırdı?

Antik gemiler konusunda uzman olan Lionel Casson, Roma döneminde gemi yapan kişilerin sızıntıyı önlemek için önce armuzları, yani tahtalar arasındaki boşlukları doldurduklarını söylüyor. Sonraki işlem hakkında da şöyle diyor: “Genellikle zift [bitüm] veya zift ve mum karışımı kullanarak armuzları, hatta teknenin tüm dış yüzeyini sıvar ve iç yüzeyini ziftle kaplarlardı.” Romalılardan uzun zaman önce Akadlar ve Babilliler de teknelerinin su almasını önlemek için zift kullanmışlardır.

Zift Kutsal Kitapta adı geçen yerlerde bolca bulunurdu

Kutsal Kitapta da Başlangıç 6:14 ayetinde benzer bir yöntemden bahsedilir. Anlaşılan burada “zift” olarak çevrilen İbranice sözcük doğada bulunan ve petrole benzer bir madde olan bitüme atfeder.

Bitüm doğada sıvı veya katı halde bulunabilir. Geçmişte insanlar gemi yaparken bitümün sıvı hali olan zifti kullanmışlardır. Onlar bunu teknelerine doğrudan uygulardı. Sıvı haldeki zift kuruduğunda sertleşip su geçirmez bir tabaka oluştururdu.

Zift Kutsal Kitapta adı geçen yerlerde bolca bulunurdu. Örneğin Lût Gölünde bulunan Siddim Ovası “zift çukurlarıyla doluydu” (Başlangıç 14:10).

Antik çağlarda balıkları saklamak için hangi yöntem kullanılırdı?

Balık uzun zamandır insanlar için önemli bir yiyecektir. İsa’nın elçilerinden bazıları onun öğrencisi olmadan önce Celile Gölünde balıkçılık yapıyordu (Matta 4:18-22). Orada yakalanan balıkların en azından bir kısmı yakınlardaki fabrika benzeri yerlerde işleniyordu.

Mısırlı balıkçıları gösteren bir ağaçbaskı

Antik çağları anlatan bir araştırma kitabında bir balık saklama yöntemi anlatılır. Bu yöntem büyük ihtimalle eski Celile’de kullanılmıştır ve günümüzde de bazı yerlerde kullanılmaktadır. Öncelikle balıkların içleri temizlenirdi. Ardından da suda yıkanırlardı. Kitapta şöyle anlatılır: “Balıkların solungaçlarının içi, ağzı ve pulları işlenmemiş tuzla ovulurdu. Daha sonra bir kat balık bir kat tuz üst üste dizilir ve üzeri kuru bir hasırla örtülürdü. Yapılan bu istif 3-5 gün bekletildikten sonra ters çevrilir ve yine aynı süre boyunca bekletilirdi. Bu kurutma aşaması sırasında balıklar sularını bırakır ve tuzlu çözelti balığın içine işlerdi. Balıklar kuruyunca da sertleşirdi” (Studies in Ancient Technology).

Bu yöntemle kurutulan balıkların ne kadar dayandığı bilinmiyor. Ancak eski Mısırlıların Suriye’ye salamura balık ihraç etmesi bunun iyi bir saklama yöntemi olduğunun göstergesidir.